نام پژوهشگر: لیلا حمیدیان
محسن اسمعیلی واحدبردی شیخ
آب با دارا بودن نقش حیاتی برای بشر عاملی مهم و تعیین کننده برای تداوم زندگی محسوب می شود. یکی از روش های مهم که توسط ساکنان جزایر و سواحل گرم خلیج فارس، برای مقابله با بحران کمبود آب مورد استفاده قرار می گیرد، جمع آوری آب باران از سطوح مختلف است که به مخزنی به نام آب انبار ختم می شود. این سیستم ها با مصالح و طراحی های متفاوت ایجاد می شوند که بررسی هر یک از سیستم های طراحی با معیارهای اجتماعی، اقتصادی، کیفیت و کمیت آب ذخیره شده و با استفاده از روشی کارآمد برای تلفیق اثرات مختلف می تواند ما را به تعیین بهترین گزینه یا گزینه های طراحی به منظور پیشنهاد به آبخیزنشینان سوق دهد. این تحقیق با هدف ارزیابی سیستم های جمع آوری آب باران برای تأمین آب شرب روستایی با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره، در سه روستای فقیه حسنان، چاووشی و بحیری واقع در آبخیز مند میانی استان بوشهر انجام گرفت. ابتدا با بررسی های میدانی و با توجه به سیستم های موجود جمع-آوری آب باران در منطقه، هفت سناریو تدوین گردید. در بررسی اثرات اجتماعی سناریوها، از توزیع احتمالاتی دوجمله ای استفاده شد و چهار سطح پذیرش (پذیرش ناچیز، کم، متوسط و زیاد) تعیین شد. به منظور انجام تجزیه و تحلیل اقتصادی سناریوهای مختلف، از شاخص های تنزیلی (نسبت منفعت به هزینه، ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی) و غیر تنزیلی (نرخ بازده ساده سرمایه گذاری، دوره برگشت سرمایه و میانگین فایده سالانه به ازای هر واحد هزینه) به صورت توأم استفاده گردید. جهت بررسی کیفیت آب سناریوهای مختلف، نمونه گیری ماهانه از 16 سیستم جمع آوری آب باران از بهمن 1389 به مدت شش ماه انجام گرفت. در نهایت پس از استانداردسازی تمامی معیارها و با استفاده از روش های مختلف وزن دهی، در فرآیند تصمیم گیری چندمعیاره سناریوی برتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که سناریو 3 (سطح جمع آوری کننده: بام آهن گالوانیزه، وسیله انتقال آب جمع آوری شده: لوله های پی وی سی و مخزن: سنگی سیمانی) از بیشترین پذیرش مردمی و در تحلیل های اقتصادی در تمامی حالات فرض شده (میانه و میانگین بارندگی، کلر زنی و عدم کلرزنی آب مخزن ذخیر? آب) از بیشترین کارایی اقتصادی برخوردار می باشد. مقادیر شاخص کیفیت آب سناریوهای مختلف نشان داد که براساس استانداردهای مختلف، سناریوی 4 (سطح جمع آوری کننده: بام ایزوگام، وسیله انتقال آب جمع آوری شده: لوله های پی وی سی و مخزن: سنگی سیمانی) دارای کیفیت پایین تری برای مصارف شرب نسبت به سایر سناریوها می باشد. نتایج تصمیم گیری چندمعیاره نشان داد که در تمام دیدگاه های وزن دهی، سناریوی 3 به عنوان سناریوی برتر و سناریوی 4 دارای اولویت آخر می باشند. بنابراین با کمک این رویکرد برنامه ریزان و بهره برداران از منابع آب آبخیز مورد مطالعه قادرند تا با آگاهی از نتایج مختلف سناریوهای ممکن، بر اساس اولویت ها و محدودیت های موجود قبل از هرگونه فعالیت و تحمل هزینه ها و پیامدهای احتمالی ناخواسته، به انتخاب برترین سناریو یا سناریوها نائل شوند.
لیلا حمیدیان عباسعلی شاهرودی
در سال های اخیر با توجه به رشد روزافزون و وسعت تغییرات روش های آموزشی، سازگار نمودن بستر یادگیری با تمامی جوانب نیازهای یادگیرنده به خصوص در مدارس دوره ی دبیرستان در کانون توجه متخصصین آموزشی قرار گرفته است. چرا که محیط فیزیکی به سبب ساختار خود می تواند تعاملات و در پی آن محیط یادگیری را تقویت و یا تضعیف نماید. در این میان طراحی مدارس دبیرستان از جمله مهم ترین ساخت و ساز بناها به شمار می آید، حال آن که در بیشتر موارد توجه به طراحی نمای ساختمان مدارس به خصوص در دوره ی دبیرستان متناسب با نیازهای سنی نوجوانان نادیده گرفته شده است. از این رو توجه به احساس کاربران(دانش آموزان) در انتخاب نمای مدارس امری ضروری و مهم تلقی می گردد. دانش روان شناسی محیطی دانشی است که در این میان به خوبی می تواند پلی میان نیازهای روان شناختی دانش آموزان و فضاهای فیزیکی مورد نیاز آن ها برقرار کند. در این راستا در پژوهش حاضر به معرفی و به کارگیری یکی از شاخه های دانش روانش شناسی محیطی به نام الگوی مهندسی کانسی یا طراحی احساس-گرا برای دست یابی به طراحی معماری متناسب با نیازهای روانی دانش آموزان پرداخته شده است. در این پایان نامه به توضیح مراحل مهندسی کانسی، تکنیک های مختلف مهندسی کانسی، انتخاب واژگان کانسی برای نما، انتخاب نمای ساختمان مورد نظر و نظرسنجی از طریق روش های مختلف برداشت احساس و استخراج احساس کاربران (به روش میدانی و پرسش و پاسخ از طریق پرسشنامه و نشان دادن تصاویر به دانش آموزان)حاصل آمده و سپس تجزیه و تحلیل آن از طریق نرم افزار spssپرداخته شده است. جامعه ی آماری انتخابی در این پژوهش از میان دانش آموزان رشته-های مختلف انسانی، تجربی و ریاضی مدارس هوشمند دولتی و غیر دولتی در شهر بابل انتخاب شده است که حدود 327 نفر می باشند. این پژوهش به منظور ارزیابی دقیق تر توسط دانش آموزان، به طور خاص بر روی فرم بازشوها در نما صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که که بین واژگان کانسی و ویژگی های فیزیکی تصاویر ارتباط معناداری وجود دارد. به این ترتیب که بازشوهای مثلثی و طاقی در نما از نظر دانش آموزان نامناسب ارزیابی شده اند. حال آن که بازشوهای شش ضلعی و شیشه های سراسری نیز در اکثریت واژگان کانسی نظیر باکلاس، زیبا، سبکی و متمایز، مدگرا، خفن، مشوق، خلاق، کنجکاو، آرمانگرا، صمیمی و به یاد ماندنی، از نظر دانش آموزان مناسب ارزیابی شده اند. هم چنین یافته ها حاکی از آن است که میان وضعیت اقتصادی دانش آموزان و نحوه ی انتخاب آن ها در نوع بازشو نیز تفاوت هایی وجود دارد .به این صورت که دانش آموزان با قشر ضعیف بازشوهای متعارف را ترجیح داده حال آنکه دانش آموزان قشر خوب و متوسط خواهان بازشوهای شش ضلعی بودند. هم چنین تفاوت هایی نیز میان دانش آموزان رشته های مختلف در مدارس دولتی و غیر دولتی مشاهده شد. در ادامه در بخش 2 به طراحی دبیرستان مبتنی بر پژوهش های انجام گرفته در بخش 1 پرداخته می شود.