رودخانه زرینه رود ( جغاتو ) ؛ یکی از مهمترین رودخانه های حیات بخش کشور عزیزمان ایران است . از نظر چشم اندار ، منظر و جنبه زیبایی شناختی و تاریخی ، به جرأت می توان زرینه رود را از بدیع ترین جلوه های ایران به حساب آورد . آیین و رسوم خاصی که در ایام مختلف سال در کنار آب این رودخانه بانجام می رسد ، بر اهمیت آن در منطقه افزوده است . آب در رودکنار هم حیات بخش است و هم آیینه تفکر بشر. هم سهولت دسترسی به مایع حیات است و هم جدا کننده دو سرزمین . هم عامل وصل است و هم باعث فصل . نیاز انسان به آب و احترام و تقدس ویژه ی آن در قالب فرهنگ های مختلف و پیدایش آداب و رسوم گوناگون ، نشان از پیوستگی عمیق انسان با آب و فرهنگ ناشی از آن است . ما در پی رسیدن به اصول و فرهنگی هستیم که آب در نظم حرکت.....

کمال و تکوین نگارگری، همواره در تحول و تطور شکل گرفته است. این تحول در دوره های مختلف به ویژه در دور? مورد مطالعه یعنی دور? تیموریان نمود بارزی یافت. این تحول به واسطه عوامل متعددی چون عامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی رخ نموده است. مهمترین سوال مطرح شده این بود که، کدام یک از این عوامل در تحول مکتب هرات اهمیت بیشتری داشته است؟ با بررسی اسناد تاریخی این فرضیه قوت گرفت که مهم ترین عامل در دور? تیموریان، فرهنگ بوده و عوامل دیگر تحت تأثیر این عامل در تحول نگارگری مکتب هرات اهمیت داشته است. لذا این رساله، اسناد تاریخی موجود را که در همان زمان مکتوب شده، برای یافتن متغیرهای تأثیرگذار فرهنگی در تحول مکتب هرات، مورد مطالعه قرار داده است. واژه هایی چون "تحول"، "تاریخ"، "دین" و "فرهنگ" نقش مهمی در این رساله داشت، به همین دلیل به طور مختصر به آن ها پرداخته شده است. نوع حکومت و جهت گیری فرهنگی آن تحت تأثیر اندیشمندان و نخبگان هنری، و ایجاد کتابخانه و کارگاه های هنری، ارتباطات داخلی و خارجی، حمایت از نگارگری، به عنوان متغیر ها و عوامل مهم در گسترش هنر نگارگری مکتب هرات، بررسی شده است. عواملی چون آموزه های دینی، زبان و ادبیات و هنر کتاب آرایی، به عنوان دلایل جهت گیری فرهنگی حکومت، مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین چگونگی اثر گذاری این متغیرها در جهت گیری محتوایی مکتب هرات به همراه عواملی چون شیوه آموزش، ویژگی های اجتماعی و اقتصادی، کتاب ها و هنرمندانی که از کارگاه های تبریز، شیراز و بغداد به هرات منتقل شدند، اشاره شده است. این تحقیق با روش تاریخی تحلیلی و تجزیه و تحلیل موضوعات و عوامل تأثیرگذار، با ماهیت کیفی انجام پذیرفته است و منابع اصلی آن کتب تاریخی قرن نهم هجری قمری بوده و با تحلیل محتوایی و توصیف اسناد موجود، نتیجه گیری تحقیق به دست آمده است.

پس از اشنایی ایرانیان با افکار وعقاید خارجیان از دوره صفوی به بعداز یکطرف وحملات افاغنه وهرج ومرج پس ازان وکشورگشایی های نادر در دوره افشاریه هنرمندان وبطور خاص نگارگران شاخه ای از نگارگری رابنام" گل ومرغ" و"گل وبوته" ابداع نمودند که اوج تکامل ان در دوره قاجار بود.از دیدگاه ناقدین ومتخصصان نگارگری ایران دلایل زیادی ارائه شده مانندسفارش پذیری نساجان ایرانی بر اساس طرحهای اروپاییان به ایران امده،رواج عرفان ورسیدن به نوعی بیان عرفانی،تجدد طلبی رایج دوره قاجار یاامکان ممانعت روحانیان قدرتمنداز تصویر نگاری. ان چه ابهام ودغدغه های زیادی را برای نگارنده واحتمالا سایرعلاقه مندان ایجاد نموده،چگونگی و چرایی این تحولات وعلل شکوفایی این شاخه از نگارگری در دوره قاجار بوده وقصد اصلی نگارش این تحقیق روشن ساختن زمینه وبستر این تحولات بر پایه موارد زیر دارد: آشنایی با افکار واندیشه های متفکرین غربی وجود زمینه های فرهنگی وسیاسی همزمانی وقوع ورشد این شاخه نگارگری با ورود قلمدان وسایر محصولات لاکی از فرانسه و روسیه و....

قرن دهم هجری دوران اوج تاثیر هنر ایران بر آسیای صغیر است. وقایعی مهمی همچون پایان حکمرانی ترکمانان آق قویونلو، افول مکتب هرات، واقعه چالدران و تصرف تبریز، سبب انتقال گنجینه آثار و مهاجرت بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی به دربار عثمانی گشت. این شرایط در کنار عوامل مهمی همچون فشارهای مذهبی دولت صفوی بر عموم مردم بر قبول مذهب شیعه، جملگی در ورود تاثیرات هنر ایران زمین بر دربار استانبول کارگر افتاد. دولت عثمانی با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاههای هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامیهای مختلفی که در طی این سالها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دستنوشته های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن حمایت و پشتیبانی هنری بودند، به استانبول فراهم ساخت. این شرایط، بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه نگارگری عثمانی بر پایه دستآوردهای هنری مکاتب ایران در کارگاههای تازه تاسیس استانبول بوجود آورد. روش شناسی تحقیق به واسطه پراکندگی موضوعات، بیشتر بر نوع بنیادین و توسعه ای و برپایه روشهای توصیفی، تاریخی و در پاره ای موارد بر روش همبستگی استوار است. تجزیه و تحلیل آثار مصور مکتب استانبول و تطبیق آنها با همتایشان در ایران، بالاخص در نیمه نخست قرن دهم هجری، تشابهات بارزی را بین آثار دو گروه به نمایش میگذارد. نتایج رساله حاضر بازتاب این حقیقت است که نه تنها از نسخ مصور ایرانی موجود در خزانه توپقاپی سرای، به عنوان الگو در تولدات نسخ مصور دربار استانبول استفاده می شده، بلکه فعالیت هنرمندان مهاجر ایرانی در کارگاههای توپقاپی سرای و نیز رهنمونهای برخی صاحب نظران بر تولید آثار مکتب استانبول، تاثیرات قابل ملاحظه ای را از دستآوردهای هنر ایران زمین بر نگارگری عثمانی بر جای گذاشته است.

در های چوبی در دوره ی صفوی تحولی شگرف می یابد و آثار ارزشمندی از این دوره برای آیندگان به یادگار می ماند. شاهان صفوی ضمن برپائی بناهائی با شکوه توجه خاصی به درها می نمایند. گذشته از ارزش معنوی که در این دوره معطوف به درها میشود. در ساختار، نقوش، مواد و مصالح وهمچنین روشهای ساخت پیشرفت ها و نوآوریهائی به وقوع می پیوندد. مسجد جامع عباسی(1020ه.ق) و مدرسه ی چهارباغ(1118ه.ق) از اصلی ترین بناهایی دوره ی صفوی میباشد، که اولی به هنگام پایتختی اصفهان،( 1006ه.ق) در دوره طلایی تاریخ ایران یعنی شاه عباس کبیر (996- 1038ه.ق)، و بنای دومی در زمان شاه سلطان حسین،(1105-1135ه.ق) اواخر دوری صفوی بنا شده است. این دو بنا در دو محور اصلی معماری اصفهان دوره ی صفوی، یعنی میدان نقش جهان و چهار باغ عباسی واقع شده است اهمیت این بناها از سویی و رواج هنر و بالندگی هنر های صناعی از سوی دیگر، هنرمندان را بر آن داشته تا ورودیهائی شایسته و بیانگر فضا بسازند. یکی از اساسی ترین عناصر هفتگانه ورودیها، "در" میباشد. درهای اصلی این دو بنا با استفاده از آخرین دستاوردهای هنری زمان ساخته شده و جزو فاخرترین آثار آن زمان به شمار می رود. این "درها" از دیدگاه ساختار، نقوش، مواد و مصالح، بررسی و مطالعه جامعی را می طلبد که تا کنون از دید پژوهشگران پنهان بوده. در رجوع به هنر اصیل ایرانی لازم است چنین نمونه آثاری را مورد مداقه و حلاجی قرار داد تا با رویکردی به گذشته ضمن ارتباطی ریشه ای بتوان در اماکن مقدس، مساجد، مراکز دانشگاهی، اماکن فرهنگی و هنری به استفاده موفق از این میراث پرداخت. آگاهی از چگونگی اجرای اثر ما را در بهبود کیفیت و رفع نقص های وارد شده یاری می رساند، این پژوهش با ثبت مشخصات اثر، به ارایه ی طرح های پویا و اصیل، کمک شایانی خواهد نمود. همچنین این پژوهش رویکردی است به حفظ اشیاء و ارائه ی شبیه سازی شده ی اشیائی که ادامه ی حضور آنها در بنا آسیبهای جبران ناپذیری به اثر وارد می نماید.

حکومت طولانی مدت شاه تهماسب (930-984ه.) دومین پادشاه صفوی، نقش بسزایی در ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران در سال های میانی قرن دهم داشت. همسو با رویکرد های مذهبی، سیاسی و اقتصادی شاه صفوی، هنر این دوره نیز دچار فراز و نشیب های متعددی گردید. از جمله این رویکرد ها نوع برخورد شاه تهماسب با هنر نگارگری، در پی تعلقات خاص مذهبی وی بود. توبه شاه تهماسب از جمیع مناهی و رویگردانی وی از هنر نگارگری، موضوعی است که در این پژوهش با فرض قرار دادن : 1- عدم توجه شاه تهماسب به هنر نگارگری، تأثیرات مثبتی در فراگیر شدن این هنر داشت. 2- فضا و موضوع نگاره های زمان سلطنت شاه تهماسب، بعد از رویگردانی او، متفاوت از گذشته توسط نگارگران دنبال شد. بدان پرداخته شده است. این تحقیق با حفظ سیر تاریخی و ترتیب و توالی رویدادها برحسب زمان، مطالعه تأثیر عوامل سیاسی، مذهبی، اقتصادی، فرهنگی و ابعاد شخصیت شاه تهماسب به عنوان حامی اصلی هنر در این دوره، بررسی زندگی و فعالیت هنرمندان و زمان و دلایل کوچ آنها، به شیوه توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید. مطالعات این پژوهش نشان داد که رویگردانی شاه تهماسب از هنر نگارگری نه به معنای طرد این هنر بلکه به صورت تغییر رویکرد در نگارگری بوده است. این تحولات باعث فراگیر شدن هنر نگارگری و تغییر در فضا و موضوع نگاره ها با محوریت مضامین مذهبی گردید. واژگان کلیدی: شاه تهماسب، رویگردانی، بهزاد، سلطان محمد، آقامیرک، مالک دیلمی

چکیده نگارگری ایرانی دارای معانی و مفاهیم عمیق،زیبا، و گاه شگرف و پیچیده ای است که بسیاری از آن تاکنون نامکشوف باقی مانده است.نمونه ای از آن دست نیز نگاره های پیکره در پیکره که در سده 10 و11ه.ق در ایران تصویر گری شده اند می باشد.نگاره های مذکور دارای پیکره ای اصلی و بزرگ در مرکز ترکیب بندی هستند که تمام یا بخشی از آن با پیکره های ریزتر ی که درون آن جای گرفته اند پرشده است و در این پایان نامه سعی در تبیین برخی از رموز نهفته در آنسوی این نگاره ها می شود. نظر به این که زبان هنر اسلامی زبانی رمزی و نمادین است که عمدتاً نیز از عرفان اسلامی و ادبیات ایرانی ناشی گشته است و نگارگری نیز به عنوان هنری اسلامی پیوندی قدیمی و ناگسستنی با ادبیات این دو دارد-تا آن جا که درک اسرار پنهان در آثار هنر اسلامی بدون توجه به این منابع(ادبیات ایرانی و عرفان اسلامی)دشوار و حتی غیر ممکن می نماید-لذا طبیعی است که برای بازنمایی این رموز نهفته در شب های دنیای امروز چراغی از ادبیات و عرفان در دست گیریم. در همین راستا در این پایان نامه پس از معرفی نگاره های پیکره در پیکره و دسته بندی آن ها با رجوع به منایع یاد شده و روش استقرایی و نگرشی تحلیلی-تطبیقی سعی در بازنمایی علل مفهومی شکل گیری این نگاره ها و با بررسی آثار نگارگری ایرانی در دوره های پیشین سعی در بازنمایی علل فنی شکل گیری این نگاره ها شده است. در مورد علل فنی شکل گیری نگاره های پیکره در پیکره عواملی چون صخره های مشکّل ،درخت واق و تغییر تدریجی نقوش لباس ها و پوشش ها موثر به نظر می رسد.همچنین در بررسی مفاهیم مژثر در شکل گیری این نگاره ها مواردی چون وحدت وجود ،انسان کامل،برخورداری از حکمت،رابطه ی نفس و بدن، تناسخ ،ریاضت،اشاره به آیه ی اولئک کالانعام بل هم اضل،آکل و مأکول ، جهان اصغر و عالم کبیر(انسان کبیر)سلیمان شأنی،حکومت جهانی واحد و مهدویت نیز قابل طرح و بازنمایی است.در انتها نیز به جریان های مشابه با نگاره های پیکره در پیکره در دیگر فرهنگ ها و یا دیگر دوره ها اشاره خواهد شد.

این تحقیق با هدف بازآفرینی اندیشه و فلسفه وجودی تفکر هنرمندان نگارگر مکتب شیراز و اثبات آن تفکرات در بازآفرینی و طراحی پوستر در گرافیک امروز ایران پرداخته است . این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است . روش پژوهش کتابخانه ای و مراجعه به منابع علمی موجود در ایران و خارج از ایران است . ابتدا با ارائه تاریخچه و خصوصیات وخاستگاه سیاسی ، هنری، نگارگری مکتب شیراز در سه دوره تیموریان ، ترکمانان، صفویان پژوهش شده است . ودرآخر به تجزیه وتحلیل شیوه شبکه بندی نگاره های این سه دوره بصورت تطبیقی مقایسه شده است. همچنین از شبکه بندی های بدست آمده در طراحی پوستر استفاده شده است وبا ارائه نتیجه گیری به شناساننده و شاخصه های این مکتب ، نوع ترکیب بندی نگاره های این دوره ها و تطبیق آنها با هم و بکارگیری شبکه بندی ها در طراحی پوستر اجرا پروژه ای انجام می شود. کلید واژه : مکتب شیراز، تیموریان، ترکمانان، صفویان،نگارگری، پوستر

ایران جایگاه خاصی را در بین محققان داراست به خصوص در دوران اسلامی که ایرانیان در شکوفایی و رشد هنر اسلامی سهمی به سزا داشته اند و دارند دوران زندیه در اواخر دوره اسلامی ایران اگر چه کوتاه بود ولی سبک خاص خود را در هنر به خصوص نقاشی به جای گذاشت. کریم خان زند به سال 1153 خورشیدی در پایتخت جدید سلسله، شیراز، کاخی را بنا نهاد که علاوه بر دارا بودن خصوصیات منحصر به فرد معماری، از نظر تزیینات و نقاشی قابل توجه است. . کریم خان به دلیل روحیه دوگانه «رزمی ـ مردمی»، بناهای بلند با فضای کشیده و بزرگ می ساخت آن چه را که می توان به زیبایی های خاص هنر شیراز در این برهه از تاریخ منحصر دانست، آغاز بازی زیبای مرغ ظریف و کوچک در فضای سراسر نشاط آور باغ ها و بوته های گلی است که فرآیند آشتی دست هنرمند نگار گر با چشم زیبا بین هنر دوستان است. نقاشی های زیبا و چشم نواز عمارت کریم خانی ریشه های تاریخی کهنی را در خود دارند ورود طبیعت به اتاق ها و هماهنگی بین نقوش و رنگ ها، آرامش خاصی را برای بیننده برقرار می سازد.

چکیده (فارسی) در این پایان نامه مروری بر پیشینه هنر مدرن در ایران و پدیده نوگرایی در نقاشی معاصر ایران که تحت تاثیر گرایش‏های مدرنیستی غرب ازجمله نهضت سورئالیسم اروپا شکل گرفت، صورت گرفته است. از این رو در این پایان نامه به بازخوانی این جریان مدرنیستی و به مضمون‏های زیباشناختی سورئالیسم ایران و اروپا پرداخته شده است. اهدف پژوهش: هدف از انجام این پایان نامه بررسی تئوری و نظریه ی سورئالیسم و تأثیر آن بر ادبیات، نقاشی و در نهایت تصویرسازی در ایران و همچنین بررسی جایگاه این سبک در آثار نقاشان و تصویرگران ایرانی و نیز معرفی این هنرمندان و آثارشان است. روش پژوهـش: روش پژوهش این پایان نامه به صورت جمـع آوری مقالات، مجـلات، کتب و نمونه های تصویری مرتبط با موضوع و همچنین بهره گیری از روش وصف، ارزیابی و تحلیل است. طرح پژوهش: در این پژوهش ابتدا چارچوب فکری سورئالیست های غربی و ایرانی، ایده ها و افکار آن ها مورد بررسی قرار گرفت و در مرحله ی بعد به معرفی تعدادی از نقاشان و تصویرگران ایرانی و آثارشان پرداختم. نتیجه ی کلی: هر سبک هنری که به وجود می آید، تأثیراتی در هنر دیگر ملل می گذارد. سورئالیسم از جمله سبک های هنری است که بعد از دهه ی30، به صورت جنبشی در میان هنرمندان ایرانی به کار گرفته شد. این هنرمندان موفق شدند با تلفیق سورئالیسم ، عرفان شرقی و نمادهای بومی ایران و با فکری متفاوت از هنرمند غربی، زبان تصویری نویی به وجود آورند. علاوه بر آن گرایش به سورئالیسم و گسترش خیال گرایی و در بین تصویرگران معاصر ایرانی انکارناپذیر است، تا آن جا که تصویرگری واقعگرایانه حتی در ادبیات مستند به پایین ترین حد خود رسیده است.

چکیده: آنچه که منجر به پژوهش رحل قرآن موزه دولتی برلین به تاریخ قرن هفتم هجری قمری (13م) و استفاده از نقوش و آرایه های آن جهت ساخت و منبت رحل قرآنی با ارزش های مشابه می گردد، منحصر به فرد بودن این صنایع ارزشمند، ماده اولیه، شیوه ساخت و تکامل نقوش و آرایه های آن است. با بررسی دقیق نقوش و آرایه های این رحل قرآن می توان بینش و تفکر ساخت و طراحی نقوش آن را مورد ارزیابی قرار داد و از این منظر نفوذ این تفکرات و صنایع ارزشمند را به سایر ملل مورد تحلیل قرار داده، ارزش های آن را متذکر شد؛ بی شک پژوهش در این راستا نقاط کوری را روشن خواهد ساخت، وجود نقش مایه و آرایه هایی که نقطه اشتراکی است در رحل قرآن موزه دولتی برلین و رحل های قرآن دیگری که در این دوره و ادوار بعدی ساخته شده است، که اگر چه ممکن است در سرزمینی دور یافت و ساخته شده باشد اما حضور نقوش و آرایه هایش بیانگر هویت و بینش مشترکی در ساخت این صنایع ارزشمند است. بنابر این تجزیه و تحلیل رحل قرآن مذکور به عنوان تکاملی از نقوش و آرایه های مربوط به هنر اسلامی(نقوش گیاهی، نقوش و آرایه های خطی و نقوش هندسی) و شیوه ساخت(کنده کاری بر روی چوب) و توجه به نقوش و آرایه های مشترک بین رحل قرآن موزه دولتی برلین و برخی از رحل های قرآن موزه ملی ایران و موزه آستان حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیه)، در راستای طراحی رحل قرآنی با حفظ ارزش های مشابه است، شیوه ساخت این صنایع ارزشمند از نکات بسیار مهمی است که در رحل های قرآن چوبی و منبت کاری شده مورد توجه قرار گرفت تا نکات مثبت آن در ساخت و کنده کاری رحل قرآن مورد ارزیابی قرار گیرد؛ در این راستا هویت شیعی و مفاهیم نهفته در نقوش و آرایه های رحل قرآن موزه دولتی برلین مورد تحلیل قرار گرفت و با در نظرگرفتن ارزش های مذکور و استفاده از برخی از نقوش و آرایه ها آن به صورت سنبولیک و با بیان ارزش های مشابه در پژوهش نقوش و آرایه های رحل های قرآن موزه ملی ایران و برخی از رحل های قرآن موزه آستان حرم مطهر حضرت معصومه، رحل قرآنی در جهت حفظ و اشاعه این صنایع غنی از ارزش های اسلامی طراحی و ساخته شد.

هدف از بررسی روند شکل گیری انتزاع در نقاشی معاصر ایران، شناخت کلی نسبت به ماهیت این سبک و ریشه یابی آن در هنر نوگرای ایران می باشد. همچنین ادراک معانی، مفاهیم و ماهیت این شیوه در جهت هماهنگ سازی با فرهنگ خودی و خلق آثاری بدیع، مد نظر بوده است. بدین ترتیب سیر هنر مدرن ایران به خصوص دهه هایی که انتراع گرایی در آن شکل گرفته، مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی هااز طریق وصف، ارزیابی، تحلیل یافته ها و داده های منابع تصویری و مکتوب و اطلاعات متغیرهای مختلف به روش جزئی نگری و رسیدن به نتایج کلی ازلا به لای آن صورت گرفته است. در نتیجه در بررسی هنر نوگرای معاصر ایران شاهد حضور پررنگ دو گرایش هستیم: یکی طبیعت گرایی و دیگری هنر مدرن غرب. هر چند نفوذ هنر غربی گاهی مواقع به صورت تأثیراتی از نظر قالب بیشتر نمایانگر بوده تا محتوا، در این میان شاهد آثار نوآور نیز هستیم. شیوه آبستره با هنر ولحن ایرانی از لحاظ ماهیت که بیانگر جهانی مستقل از جهان واقعی است، به نوعی همگونی دارد. شاید بتوان گفت دید نگارگر ایرانی برای رسیدن به بیان ناب مد نظر هنرمند انتزاع گرا نیز هست. چنانچه در بررسی آثار هنر مدرن ایران در مواردی شاهد درونی شدن شیو? آبستره هستیم همین طور این که هنرمند به سبک شخصی دست یافته است.

دوره ایلخانی بواسطه تعدد بناها و تزیین آنها از دوره های مهم و تاثیر گذار ایران محسوب می شود که در آن شیوه های جدیدی از تزیینات اعم از گچبری، کاشیکاری و غیره را می توان مشاهده کرد که از نظر تکنیک و محتوی، متفاوت از گذشته و تاثیر گذار بر دوره های بعدی بوده اند. در این میان بی شک تزیینات کتیبه ای بکار رفته در بناها از اهمیت بسیاری بر خوردار است چرا که نقش بسزایی در انتقال مستقیم و غیر مستقیم پیام ها و اطلاعات بر عهده دارند. پژوهش حاضر با تکیه بر پتانسیل های موجود در کتیبه های دوره ایلخانی، بویژه آثار شاخص معماری آن و با تاکید بر مضامین این کتیبه ها، به ایده بنیادین مشروعیت حکومت و در نهایت تعیین رابطه قدرت و هنر در این دوره پرداخته است. درتامل بر منابع قدرت پنهان در جامعه ایلخانی، با مبنا قرار دادن ارتباط میان حوزه های مختلف و تاثیرگذار تاریخی،سیاسی،مذهبی و اجتماعی آن با ایده حاکمیت، به رهیافت های ساختارگرایانه و بررسی مضامین این کتیبه ها،ساختار آنها و دستیابی به ایده نهایی آن پرداخته شده و سیر تحول و تکوین این کتیبه ها و ساختار مشترک آنها در رابطه با قدرت مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با تحلیل بینش و بررسی کفتمان مبتنی بر آن ،ارتباط میان مضامین و بینش حاکم در طول این دوره بررسی شده است. بررسی های انجام شده نشان از ساز و کار فناوری قدرت در طی دوره ایلخانی و نحوه بازتاب آن از طریق کتیبه ها دارد.بطوریکه کتیبه های این دوره می توانند گرایش های اصلی این دوره را نمایان سازند.این کتیبه ها ابعاد گوناگونی از مبانی حکومت را در این زمینه مشخص می سازند.،با سنجش تغییرات محتوایی کتیبه ها در مقاطع مختلف این دوره، مشخص گردید مضامین کتیبه های بکار رفته در بر دارنده مقاصد خاص حاکمان بوده و بطور هوشمندانه ای انتخاب شده و دیدگاه های گوناگون حکومت ایلخانی در راستای تثبیت قدرت،تا حدود زیادی بر مضامین کتیبه های بکار رفته تاثیر گذار بوده است. فرهنگ بصری حاکم بر این دوره، پیرامون خود مجموعه ای از کتیبه ها را بکار گرفته تا به عنوان بخشی از فناوری قدرت به مصرف رساند و سعی در بهره برداری از شرایط حاکم بر بینش برای تثبیت جایگاه حکومت به مثابه امری مقدس باشد.

این پژوهش به بررسی "نقش هنرپروران در حمایت از خلق آثار نگارگری عهد صفوی" می پردازد، که در گستره ی پژوهش های تاریخی-تحلیلی قرار می گیرد. در این راستا دو فرضیه مطرح است؛ اول، هنرپروری و حمایت از نگارگری در اوایل دوره صفویه بیشتر از دربار سرچشمه می گرفت، اما در میانه دوره صفوی این حمایت به درون جامعه ایران نیز کشیده شد. دوم، انگیزه های سیاسی-اجتماعی، مهمترین دلایل حمایت هنرپروران از هنرمندان نگارگر این عصر بوده است. برای رسیدن به نتیجه با روش استقرایی، از جزئیات به کلیات و با توجه به سه پروسه وصف، ارزیابی و تحلیل به نقد و بررسی موضوع پرداختیم. ابتدا شرایط اجتماعی-سیاسی دوره صفوی و پس از آن جریان نگارگری این دوره بررسی شد. در نهایت بر اساس اسناد و مدارک تاریخی موجود هنرپروران و حامیان نگارگری شناسایی و مبتنی بر سلسله مراتب هرمی جامعه صفوی از شاه تا اعیان و اشراف جامعه طبقه بندی شدند. در انتها با در نظر گرفتن جریان تاریخیِ نقش این هنرپروران این نتیجه حاصل شد که در ابتدای عصر صفوی، علاقه و حمایت شاه اسماعیل، شاه تهماسب و همچنین شاهزادگان به نگارگری مهمترین عامل پیشرفت نگارگری در این دوره بود. اما از اواسط این عصر و بخصوص از دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم عواملی همچون، کشته و یا کور شدن شاهزادگان به دست اسماعیل دوم، ضعف و نابینایی سلطان محمد خدابنده، قدرت گرفتن قزلباشان و روی آوردن آنها به هنرپروری، تمرکز بیشتر شاه عباس به معماری و عمران و آبادانی مملکت نسبت به حمایت از نگارگری و همزمان با آن شکل گیری طبقه غلامان خاصه و گرایش این غلامان به سفارش نسخ و آثار نگارگری، ظهور طبقه ی اعیان و بازرگانان از دوره شاه عباس اول و سفارش آثار تک برگی و دیوارنگاری توسط آنها و بی علاقگی و کم توجهی شاهان در اواخر دوره صفوی به هنر نگارگری، موجب کاهش حمایت شاه و دربار از هنر نگارگری و کشیده شدن این حمایت به سطوح پایین تر جامعه ایران شد. همچنین به این نتیجه رسیدیم که تا زمانی که هنرپروران نگارگری را وسیله ای کارآمد برای نمایش قدرت و شهرت سیاسی-اجتماعی خویش می دانستند، به این منظور آثار نگارگری ازرشمند و قابل توجهی را سفارش می دادند.

نقش سیمرغ بارها در طول تاریخ هنر ایران ، در قالب های گوناگون ظاهر شده است . اتصال این نقش به فرهنگ ، باورها ، جهان بینی اساطیری از یک طرف و ادبیات غنی و سرشار ایرانی از سوی دیگر ،جایگاه آن را بیش از پیش اهمیت می بخشد. در این میان به نظر می رسد فرم ورنگ سیمرغ مکتب تبریز صفوی ، تحت تاثیر عواملی چون عوامل اجتماعی ، زیبائی شناسی منحصر بفردی را در ساختار بصری این پرنده به خود اختصاص داده است . با مطالعه نگاره ها در مکاتب گوناگون هنری ایران به طرحی سنتی و ساختار فرمی می رسیم که نگارگران تحت تاثیر توصیفات شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به آن دست یافته اند .این پایان نامه سعی دارد به شیوه استقرائی که علاوه بر بررسی معانی سیمرغ و توجه به توصیفات بصری فردوسی از این پرنده در شاهنامه از طریق مقایسه این اوصاف با سیمرغ ترسیم شده در نگارگری ایرانی ، نگرش و ساختار بیانی و بصری هنرمندان نگارگر را مورد کندوکاو قرار دهد. به این صورت با مقایسه تمهیدات به کارگرفته شده در نقش سیمرغ در نگاره های ایلخانی تا اواخر صفویه رویکردهای نوین آنها را در نمایش این موجود مشخص نماید .در ضمن تلاش شده است تا علاوه بر توجه به این نگرش ،از طریق مطالعه ی نقش و فرم سیمرغ ، اندازه و موقعیت آن را در کادر و تزئینات و رنگ های به کارگرفته شده در نمایش سیمرغ ،چگونگی آن بر مفهوم نیروی خیر و یا شر مشخص شود .

مطالعات و پژوهش ها در حوزه ی هنر و علوم اجتماعی به ویژه در دهه های گذشته اقوام و فرهنگ های مختلف را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است. در این راستا یکی از رشته های مهم هنرهای تجسمی که از جمله هنرهای اصیل و پرقدمت ایران محسوب می شود و در حوزه ی تاریخ اجتماعی به مانند سفرنامه ها، پاسخگوی بسیاری از پرسش ها می باشد، نگارگری است. نگارگری در دوره ی شاه طهماسب نه تنها در حوزه ی تاریخ اجتماعی دارای اطلاعات ارزشمندی است، بلکه این قابلیت را به اندازه ای در خود تقویت کرده است که می توان از آن به عنوان سندی معتبر در جهت بررسی شرایط درباری و زندگی اجتماعی آن دوره بهره برد. از این رو، در پژوهش پیش رو، با استفاده از روش تفسیرگرایانه در قالب تحلیل تاریخی- تطبیقی، سعی بر آن شده که با استفاده از اسناد معتبر دیگری که همواره در طول تاریخ مورد استناد و اعتبار بوده، مانند تذکره ها، سفرنامه ها و حتی آثار و اشیایی که از آن دوره ی تاریخی باقی مانده است، به اعتبار و استناد نگاره ها که با مثابه ی بازتابی واقعگرایانه از محیط پیرامون خود بوده اند، به عنوان سندی مهم و موثر در شناخت هرچه بهتر و کامل تر شرایط و مقتضیات درباری و اجتماعی و به عبارتی دقیق تر، تاریخ اجتماعی حاکم در دوره ی شاه طهماسب اول پی برده و بر درستی آن صحه گذاریم.

از جمله منابر موجود در ایران از دوره سلجوقی، منبر فریزهند و منبر برزرود می باشد، که قطعات این منابر از مرغوبترین چوب ها به صورت اتصال فاق و زبانه بدون چسب و میخ ساخته شده است. این منابر دارای نقش مایه های گیاهی و هندسی و کتیبه هایی به خط کوفی تزئینی و نسخ است که اطلاعات ارزشمندی از هنر های چوبی و باورهای مذهبی دوران خود در اختیار می گذارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی خصوصیات و ارزش های هنری دو منبر فریزهند و برزرود انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است که با جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام پذیرفت. برای انجام پژوهش پس از بررسی نقوش به کار رفته در منبر های دوره سلجوقی، به دسته بندی و گونه شناسی و مقایسه نقوش و کتیبه های به کار رفته در این منابر پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان داد در بیشتر تزئینات موفق دوره اسلامی، از جمله نقوش تزئینی منابر فریزهند و برزرود، نکاتی مانند فضای مثبت ومنفی ، قرینه سازی، تناسب و ترکیب و بافت به چشم می خورد که در تزئینات این منابر هم این موارد به نحو مطلوب مشاهده شد. در نتیجه با الهام گرفتن از این نقوش به طراحی و اجرای قندیل برای فضاهای امروزی مساجد اقدام شد.

ترانه های عامیانه فارس صدای درون و آیینه ی تمام نمای این سرزمین است. فارس به واسطه داشتن اقوام مختلف و قدمت تاریخی، دارای فرهنگی غنی است که همواره می توان رد پای آن را در این ترانه ها پیدا کرد. ترانه های عامیانه فارس سرشار از عناصر تصویری زیبا و تعلقات بومی و گنجینه ای گران بهاست که تمامی عادات و افکار، احساسات، آداب و رسوم، شیوه کار و تولید، طبیعت و محیط زندگی پیرامون و آنچه در طول تاریخ بر مردمان این سرزمین گذشته است را در بر می گیرد

هدف اصلی این پژوهش، با در نظر گیری نکته پر اهمیت مذکور عبارت است از : جمع آوری آثار صنیع الملک در زمینه های مختلف، بررسی، تجزیه و تحلیل آنها و تطبیق با آثار طراحان گرافیک معاصر ایرانی است. برای رسیدن به پاسخ چنین فرضیه ها و پرسش ها، در پژوهش پیش رو مراحل به ترتیب ذیل انجام پذیرفته است : شناخت اولیه ابوالحسن خان غفاری (صنیع الملک)، جمع آوری آثار وی و طبقه بندی آنها در دو بخش ارتباط تصویری که در مورد صفحه آرایی ها، سرلوحه و لیتوگرافی های این هنرمند بحث و گفتگو شده است.

دوره تیموریان یکی از دوره های مهم در تاریخ تمدن اسلامی است. این دوره به صورت جدی از زمان سلطنت شاهرخ میرزا تیموری آغاز گردید و تا انتهای حاکمیت سلاطین این خاندان در خراسان و با مرکزیت هرات دوام پیدا میکند. در این دوران همسر شایسته شاهرخ میرزا، گوهرشاد خاتون دستور ساخت مسجدی در ایران و در کنار بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) را به قوام الدین، معمار چیره دست خراسان بزرگ داد و پس از تماشای شکوه و جلال این مسجد دستور ساخت مسجدی دیگری با همین نام یعنی گوهرشاد را در هرات را به قوام الدین، صادر فرمود.مسجد جامع گوهرشاد یکی از مهم ترین و زیباترین مساجد تاریخی در بلاد و اماکن اسلامی به شمار می آید. این مسجد مجلل و باشکوه یادگاری از قرون گذشته و نمونه ای از معماری سنتی اسلامی می باشد. حال فرایند این تحقیق در پی رسیدن به پاسخ پرسش هایی اساسی چون: ((تأثیر مکان و زمان بر اثر و یا مشابهت مطلق و عینیت دو مسجد با توجه به یکی بودن معمار است؟ و یا تأثیر فرهنگ و آداب و رسوم مردم در کار چیست؟)) سازمان دهی گردیده و با روش توصیفی و تحلیلی نقوش دو مسجد در دو مکان متفاوت و در نهایت مقایسه بین نقوش آنها انجام پذیرفته است

این رساله با هدف شناسایی،اصالت سنجی و طبقه بندی نقش مایه های قالی عصر زند(نیمه دوم 12ه.ق/18م.)تدوین شده و به مفاهیم و معناکاوی داده ها پرداخته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این رساله سعی شده تا رابطه ساختار سیاسی و فعالیت احزاب از کودتای 1299 تا سقوط سلطنت رضا شاه مورد بررسی قرار گیرد.

جنبش های سیاسی دوران امام سجاد (7) و موضع گیری های آن حضرت در قبال آن:در فصل اول رساله حاضر نگارنده درباره وضعیت سیاسی و اجتماعی دوره مذکور از عهد خلیفه اول تا دوره امام سجاد (ع) سخن گفته و تا حد امکان چگونگی شکل گیری احزاب سیاسی را بر رسیده است. مسئله جانشینی پیامبر (ص) و امامت حضرت علی (ع) و همچنین جریان حکمت و مسئله صلح امام حسن(ع) از اهم مباحث مطروحه در این فصل است که سبب ساز تشکیل احزاب سیاسی و اعتقادی در جهان اسلام شدند.در فصل دوم با تفصیل تمام جنبش های سیاسی موسوم به شیعه را مورد بحث و فحص قرار داده و در دو جنبش: نهضت توابین و مختار ثقفی را از دو بعد توصیفی و تحلیلی به بحث نشسته و اهداف سردمداران آنها را با توجه به منابع موجود، به نقد و تحلیل کشانده است. نگارنده احتمال متاخم به یقین داده است که سلیمان بن صرد، به امامت حضرت امام سجاد (ع) توجه داشته است و خواستار برگرداندن خلافت به ایشان بوده است. در فصل سوم از دو جنبش دیگر واقعه حره واقعم و قیام ابن زبیر سخن رانده و به طور مفصل و مبسوط از آرای سیاسی و اهداف سیاسی و اعتقادی آنان بحث کرده است. همچنین نگارنده شمه ای از موضع گیری های ابن زبیر در قبال خاندان عصمت و طهارت را از خلال کتب تاریخی بیرون کشیده و با توجه به نتایج بدست آمده، نهضت مذکور را مورد ارزیابی قرار داده است. در مورد واقعه حره، از آن جا که قیامی زبیری بوده، نگارنده نتیجه گرفته است که امام سجاد (ع) با توجه به ماهیت قیام، بدان عنایتی نداشته و از آن تبری جسته است.