نام پژوهشگر: نسرین بهمنی
نسرین بهمنی مختار ملک پور
بررسی صوت شناختی آواهای زبان از موضوعات مورد توجه شاخه زبانشناسی آکوستیک یا زبانشناسی آزمایشگاهی است که می تواند به متخصصین صوت شناسی و گفتار درمانی به منظور بررسی آسیب شناختی صوت بیماران کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی صوت بیماران متاثر از دیزآرتری و مقایسه ی آنها با یکدیگر و با افراد سالم، سعی بر نشان دادن اختلافات و تشابهات صوت سازی این بیماران بر روی طیف نگاشت های صوتی داشت. به منظور بررسی آسیب شناختی این افراد از لحاظ ویژگی های زنجیری و زبر زنجیری صوت، 3 بیمار مبتلا به دیزآرتری اسپاستیک (با اختصار"د.الف")، دیزآرتری آتاکسیک (با اختصار "د.ت") و کم حرکتی (با اختصار "د.پ") که از لحاظ جنس و سن همگن بودند، مقایسه شدند. ویژگی های صوت شناختی از جمله دیرش، کشش و جایگاه تولید همخوانهای انسدادی، سایشی، انسدادی- سایشی و روان در 15 واژه ی تک هجایی و واکه های زبان فارسی در میانه ی همخوانها، زیروبمی و آهنگ کلام، شدت صوت و تکیه در 4 واژه ی بیش از یک هجا و نیز 6 جمله پرسشی، تعجبی و خبری و 6 واژه با واکه های مرکب و سرعت کلام در بندی از یک داستان ساده، مورد بررسی قرار گرفت. سازه های اول، دوم و سوم واکه ها و برخی همخوانها و از طرفی عناصر نوایی از جمله زیروبمی، شدت و دیرش کل واژه ها و جملات بصورت میانگین ارایه شدند. نتایج حاصله از قیاس صوت این افراد با یکدیگر به قرار زیر است: 1-تفاوت های صوت شناختی صوت بیمار "د.الف" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زنجیری بدین ترتیب است: قرار نگرفتن اعضاء متحرک و فعال دستگاه صوتی در جایگاه تولید صحیح و تماس ناقص با اعضاء غیر فعال، همخوانهای تغییر یافته شده به جای همخوانهای صحیح، اضافه کردن واکه به آخر بعضی از واژه ها به منظور خلاصی از انقباض عضلات و خشونت صدا.2- تفاوت های صوت شناختی صوت بیمار "د.الف" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زبرزنجیری بدین قرار است: زیروبمی بالا و یکنواخت، شدت صوت بسیار متغیر، آهنگ کلام یکنواخت و خشونت صوت.3- تفاوت صوت بیمار "د.الف" با بیمار "د.پ" از لحاظ ویژگیهای زنجیری: همخوانهای ناقص و تغییر یافته، جایگاه تولید ناصحیح و خشونت صوت. 4-تشابه صوت بیمار "د.ت" و "د.پ" از لحاظ ویژگیهای زبر زنجیری: یکنواختی زیروبمی، یکنواختی آهنگ کلام و زمانبندی مختل شده.5- تفاوت صوت بیمار "د.ت" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زنجیری: کشش و دیرش بیش از حد اواهای روان، سایشی و واکه ها.6- تفاوت صوت بیمار "د.ت" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زبر زنجیری: یکنواختی زیروبمی، میرایی کلام و کمبود نفس در صوت سازی. 7-شباهت صوت بیمار "د.ت" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زنجیری: جایگاه صحیح اواها.8- تفاوت صوت بیمار "د.پ" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زنجیری: اواهای تغییر یافته، خیشومی شدگی و کوتاه کردن لغات.9- تفاوت صوت بیمار "د.پ" با فرد سالم از لحاظ ویژگیهای زبر زنجیری: زیروبمی و آهنگ کلام یکنواخت، شدت صوت پایین و دیرش بیش از حد یا کمتر از حد معمول. هر سه بیمار از لحاظ عناصر نوایی کلام با ایرادات و اشکالات مشابه مواجه بودند. یکنواختی میانگین زیروبمی، القاء کننده احساسات و تکیه های متمایز کننده نبود. از آنجایی که دیزآرتری به دلیل اختلال در مخچه بروز می کند، زمانبندی تنظیم حرکات عضلات قفسه سینه، ششها، دیافراگم، صورت، حنجره، چاکنای و عضلات اطراف آنها، زبان، نرمکام و لبها با هم به منظور ایجاد صوت و آواهای زبانی دچار اختلال می شود.