نام پژوهشگر: زهرا کیانپور

بررسی ویژگی های کالبدی بناهای دوره زندیه در شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  زهرا کیانپور   محمود ارژمند

معماری و شهرسازی دوره ی زندیه، دوره ای از معماری ایران است که حلقه ی اتصالی میان معماری صفویه و قاجار محسوب می شود، اما کمتر به ارزش ها و شاخصه های این دوره پرداخته شده است. به منظور تبیین این ویژگی ها لازم است تا در ابتدا مشخص شود که ساخت بناها و شهرسازی زندیه با چه معیاری انجام گرفته است. هم چنین معلوم شود کدام یک از ویژگی ها خاص این دوره و کدام یک متأثر از دوره های پیشین و به خصوص دوره ی صفوی بوده است. برای رسیدن به پاسخ این پرسش ها در این پژوهش، نمونه های موجود از مجموعه ی شهری و بناهای ساخته شده در شیراز، منطبق بر شواهد و قراین باقی مانده از این بناها، بر اساس ویژگی های زمان ساخت، مطالعه شده است. در انتها نیز مجموعه بناهای زندیه در شیراز(مجموعه وکیل) با مجموعه بناهای صقویه در اصفهان(میدان نقش جهان) مقایسه شده است تا مشابهت ها و تفاوت های آنها معلوم گردد. علاوه بر تبیین خصوصیات کالبدی مشترک در معماری میان بناهای دوره ی زندیه، نتایج حاصل بیانگر آن است که معماری دوره ی زندیه، به لحاظ کارکردی و فضایی تشابهاتی با دوره ی صفویه دارد، اما در جزییاتی نظیر سازماندهی فضاها و تناسبات آنها، دارای ویژگی های خاص خود است. شهرسازی زندیه نیز در اصول کلی، تابع شهرسازی دوره صفویه بوده است.