خلیج فارس به دلیل نیمه بسته بودن و تعویض کم آب در آن شرایط بسیار مناسبی را برای ته نشینی آلاینده ها مهیا می کند. این دریا مهمترین شاهراه حمل و نقل نفت جهان می باشد، به همین دلیل مقادیر زیادی از این آلاینده را دریافت می کند. رشد روز افزون جمعیت های ساحلی در سال های اخیر در منطقه منجر به توسعه صنایع شده و به تبع آن میزان فاضلاب تولیدی افزایش یافته، که مقادیر زیادی از این فاضلاب ها به دریا تخلیه می گردد. مطالعات متعددی پیرامون آلودگی های مختلف در آب، رسوبات و موجودات زنده در خلیج فارس در مناطق مختلف صورت گرفته است اما در استان هرمزگان اطلاعات منتشر شده در مورد میزان آلودگی موجود در اکوسیستم دریا، بسیار اندک می باشد. در این مطالعه غلظت هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای در رسوب و دوکفه ایcrassostrea gigas در سواحل استان هرمزگان در دو فصل تابستان و زمستان 1388 مورد بررسی قرار گرفت. 5 ایستگاه (بندر لنگه، بندر پهل، بندر شهید رجائی، اسکله شیلات بندر عباس و بندر کلاهی) در طول سواحل استان هرمزگان انتخاب شد و نمونه های رسوب و اویستر از ناحیه بین جزر و مدی در هر ایستگاه جمع آوری و همراه با یخ به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه ها توسط دستگاه فریز درایر خشک شدند. نمونه های رسوب با استفاده از روش de mora و همکاران (2011) و به وسیله ی دستگاه مایکروویو و با استفاده از مخلوط n-هگزان و دی کلرو متان استخراج شده و بر طبق روش (1999) moopam جداسازی و خالص سازی شد. استخراج pahs از نمونه های اویستر با استفاده از متانول و بر طبق روش de mora و همکاران (2011) انجام پذیرفت. سپس غلظت هیدروکربن های آروماتیک با استفاده از دستگاه gc-ms سنجیده شد. غلظت کل هیدروکربن های آروماتیک حلقوی (tpahs) در رسوب ایستگاه های بندر لنگه، بندر پهل، بندر شهید رجایی، اسکله شیلات بندر عباس و بندر کلاهی در مرداد ماه به ترتیب 86/756 ، 39/34، 91/261، 76/51 و ng/g33/1068 و در دربهمن ماه به ترتیب 99/2153 ، 7/253، 37/144، 9/111 و ng/g 47/492 بدست آمد. میانگین غلظت tpahs در بافت نرم دو کفه ای c. gigas در مرداد ماه به ترتیب 27/1595، 57/510، 47/481، 1/201 و ng/g 31/471 به ترتیب برای ایستگاه های بندر لنگه، بندر پهل، بندر شهید رجایی، اسکله شیلات بندر عباس و بندر کلاهی و در بهمن ماه به ترتیب 15/1422 ، 34/392، 41/575، 99/524و ng/g58/1473 اندازه گیری شد. غلظت tpahs در رسوبات و بافت نرم در ایستگاه های مختلف تفاوت معناداری را نشان داد (p<0.05). بیشترین آلودگی tpahs در رسوبات در بهمن در ایستگاه بندر لنگه و در مرداد ماه در ایستگاه بندر کلاهی مشاهده گردید. در بافت نرم بیشترین میزان در بهمن ماه در بندر کلاهی و در مرداد ماه در بندر لنگه محاسبه گردید. مقایسه غلظت tpahs در رسوبات و اویسترها در بین دو فصل سرد و گرم اختلاف معنا داری را نشان نداد. هیدروکربن های با وزن مولکولی بالا در رسوبات و اویسترهای همه ی ایستگاه ها غالب بودند. تعیین منشأ هیدروکربن های آروماتیک در رسوبات و اویستر ها ، غالبیت هیدروکربن های آروماتیک با منشأ پایرولیتیک که از احتراق مواد حاصل می شوند را نشان داد. نتایج نشان داد که غلظت tpahsدر رسوبات همه ی ایستگاه ها در هردو فصل در اکثر ایستگاه ها از استاندارد رسوب محیط زیست آمریکا و استاندارد محیط زیست فلوریدا کمتر است و بر اساس طبقه بندی baumard و همکاران میزان آلودگی رسوبات در حد متوسط و بالا گزارش گردید. غلظت tpahs در اویسترهای همه مناطق از میزان استاندارد epa، کمتر بوده و آلودگی بالایی را نشان ندادند.

اثر ترکیبی ازن و عصاره آویشن شیرازی بر ماندگاری ماهی طلال (rastrelliger kanagurta) طی 16 روز نگهداری در یخ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش¬های فیزیکوشیمیایی (اندازه¬گیری مقادیر ph، مجموع بازهای نیتروژنی فرار، پراکساید، تری¬متیل آمین، ظرفیت نگهداری آب)، میکروبی (شمارش بار باکتریایی کل و باکتری های سرماگرا) و حسی به صورت دوره¬ای هر چهار روز انجام گردید. نتایج نشان داد که استفاده از یخ حاوی ازن و عصاره آویشن به صورت جدا و ترکیب شده سبب مهار رشد باکتری¬ها در ماهی طلال می¬شود. مقادیر ph، مجموع بازهای نیتروژنی فرار و تری متیل آمین در نمونه¬های تیمار شده در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی¬داری پایین¬تر و درصد ظرفیت نگهداری آب به طور معنی¬داری بالاتر بود (05/0(p<. از بین تیمارهای مورد استفاده در این تحقیق، تیمار ترکیبی ازن - آویشن موثرترین تیمار برای کاهش بار باکتریایی و پارامترهای شیمیایی بود. این تیمار همچنین به طور معنی¬داری باعث بهبود ویژگی¬های حسی نمونه¬های تیمار شده گردید (05/0(p<.

یون های فلزی اغلب در عملکرد آنزیم هایی نقش دارند که کنترل کننده واکنش های شیمیایی موثر در حیات موجودات زنده می باشند. افزایش غلظت این یون های فلزی به ویژه فلزات سنگین در آب دریا منجر به تجمع زیستی آن ها در بدن موجودات زنده شده و می تواند اثرات سمیت یا کشندگی داشته باشند. در میان فلزات سنگین سرب یکی از عناصری است که حتی در غلظت های کم دارای اثرات قابل توجهی روی تکامل موجودات زنده می باشد. در این مطالعه اثرات سمی افزایش فلز سرب در آب دریا بر روی مراحل جنینی و رشد لاروی اولیه توتیای دریایی (mathaei echinometra) به عنوان یک اندیکاتور محیطی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق بعد از القا گامت ریزی با افزودن محلول حاوی اسپرم به بشرهای محتوی تخمک، لقاح صورت گرفت. در گروه های تست محلول های فلزی در 6 غلظت با 3 تکرار آماده سازی شدند و در گروه شاهد آب دریای فیلتر شده مورد استفاده قرار گرفت. 10000 جنین به هر یک از ظروف محتوی محلول تست و کنترل اضافه گردید و در ادامه ظروف محتوی جنین ها در دمای 29 درجه سانتی گراد به مدت 30 ساعت انکوبه شدند. به منظور تعیین میزان سمیت غلظت های مختلف سرب بر روی مراحل جنینی ولاروی، نمونه ها تحت مطالعات میکروسکوپی قرارگرفتند. به علاوه در این بررسی به منظور تعیین اثر غلظتهای متفاوت سرب بر روی مورفولوژی لارو پلوتئوس از مطالعات مورفومتریک استفاده گردید که در این مطالعات طول لاروها بر اساس 3 پارامتر طول کل بدن(ol) ، طول بازوی پشتی (pl) و طول بدن (bl) سنجش شد. نتایج نشان داد که اکثریت جنین ها در غلظت های 250، 500 و 1000 میکروگرم بر لیتر به صورت لارو پلوتئوس هنجار و ناهنجار تکوین یافتند. در حالیکه در غلظت 2000 میکروگرم بر لیتر 50% از جنین ها به لارو پلوتئوس تکوین یافته و مابقی در مرحله پریسم متوقف شدند. همچنین در غلظت4000 و 8000 میکروگرم بر لیتر سرب به ترتیب تکوین اکثریت جنین ها در مرحله پریسم و گاسترولا متوقف شد. همچنین نتایج حاصل از مطالعات مورفومتریک نشان داد که با افزایش غلظت فلز سرب تغییراتی در طول لاروهای گروه تست نسبت به گروه کنترل ایجاد گردید. به این ترتیب نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که افزایش غلظت فلز سرب، سیر تکوین را در مراحل جنینی اولیه متوقف کرده و منجر به ایجاد ناهنجاری هایی از جمله تغییر در تعداد و اندازه بازوها و مورفولوژی لارو پلوتئوس می شود.

تراتولوژی یکی از شاخه های جنین شناسی است که عبارت است از مطالعه رشد و تکامل غیر طبیعی جنین. در تست تراتولوژی ماده شیمیایی مورد آزمایش را از مراحل ابتدایی جنینی در مجاورت جنین قرار می دهند و سپس تغییرات و ناهنجاری های ایجاد شده را مورد بررسی قرار می دهند. جیوه یکی از فلزات سنگین است که در آلاینده های آب دریا وجود دارد. در این تحقیق به منظور بررسی اثرات تراتولوژیک فلز جیوه از جنین توتیای دریایی استفاده گردید. توتیای دریایی از گروه خارپوستان است و از آنجایی که مراحل سلولی و جنینی این جانور به عوامل تراتوژن بسیار حساس است از آن به عنوان یک مدل اندیکاتور مناسب استفاده می شود. به این منظور توتیاهای بالغ، جمع آوری شده و برای جهت گامت ریزی، 1 میلی لیترمحلول کلرید پتاسیم 5/0 مولار به حفره سلومیک جانور تزریق گردید. سپس با افزودن محلول حاوی اسپرم به محلول حاوی تخمک لقاح صورت گرفت. شش غلظت از فلز جیوه ، در محدوده 4، 8، 16، 32 ، 64 و 128 میکروگرم در لیتر با حل کردن hg(no3)2در آب دریای فیلتر شده آماده گردید. آزمایش با سه تکرار، برای هر غلظت انجام شد و از آب دریای فیلتر شده به عنوان کنترل استفاده شد. 10000 جنین به هر یک از بشرهای محتوی 500 میلی لیتر محلول تست و کنترل اضافه گردید و در ادامه ظروف محتوی جنین ها در دمای 29 درجه سانتی گراد به مدت 30 ساعت انکوبه شدند. بعد از سپری شدن دوره انکوباسیون نمونه ها با فرمالین 4% فیکس شدند و در پایان، درصد لارو پلوتئوس چهار بازویی تکامل یافته در هر گروه ثبت شد. به منظور تعیین میزان سمیت غلظت های متفاوت جیوه بر روی مراحل جنینی و لاروی، نمونه ها تحت مطالعات میکروسکوپی قرارگرفتند. مطالعه اثر سمیت این فلز بر روی سلول های جنینی توتیای دریایی نشان داد که فلز جیوه در غلظت های بالا سیر تکوین جنینی را در مراحل اولیه متوقف کرده و در غلظت های پایین تر باعث ناهنجاری هایی در لاروهای ایجاد شده می شود، به طوریکه در غلظت 4 و 8 میکروگرم/ لیتر جیوه اکثر جنین ها به مرحله لارو پلوتئوس رسیده اند. در غلظت 16 میکروگرم/ لیتر جیوه تقریباً نیمی از جنین ها به مرحله لاروی رسیده و بقیه در مراحل بلاستولا، گاسترولا و پریسم متوقف شده اند. در غلظت 32 میکروگرم/ لیتر، اکثریت جنین ها در مرحله گاسترولا متوقف شده و میزان کمی از آنها به مرحله لاروی رسیده اند که تمامی آنها ناهنجار می باشند. در غلظت 64 میکروگرم/ لیتر درصد تکامل لارو پلوتئوس به صفر رسیده است. در غلظت 128 میکروگرم/ لیتر تقریباً نیمی از نمونه ها در مرحله 4 سلولی و بقیه در مرحله 16 سلولی از تکوین جنینی متوقف شده اند. ناهنجاری های لاروی مشاهده شده، به صورت تغییر در شکل، اندازه، تعداد بازوهای لاروی و همچنین تغییر در شکل و اندازه بدن می باشد. برای اثبات اینکه نا هنجاری های ایجاد شده در جنین ها ناشی از جذب فلز سنگین جیوه بوده است، میزان فلز جذب شده توسط جنین ها با استفاده از اسپکترومتری جذب اتمی به روش بخار سرد تعیین شد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت جیوه، میزان جذب، توسط جنین ها افزایش پیدا کرده است.