چکیده قلعه تاریخی زیویه که مربوط به دوره مان نایی ها می باشد، در سال 1325 ه.ش کشف شد و پس از آن چند دوره حفاری در قلعه صورت گرفت. این قلعه دارای ساختاری خشتی می باشد که متشکل از خشت های خام در سه رنگ نخودی، قرمز و خاکستری بوده و اندودها و ملاتی سفید رنگ دارد. بخش زیادی از کالبد خشتی این بنا هر ساله دچار تخریب و فرسودگی می شود و این مسئله یکی از نگرانی های پیش روی حفاظت گران این بنای تاریخی است. اهداف تعیین شده برای این پژوهش شامل شناسایی آسیب های فعال کالبدی و محیطی بر اساس فن شناسی مصالح اصلی و دست یابی به ایده و ساختار حفاظتی متناسب و سازگار با ویژگی-های کالبدی و محیطی قلعه است. نزولات جوی نظیر برف، باران، تگرگ و رطوبت ناشی از آنها و سرمای شدید، اصلی ترین عامل آسیب رسان به ساختار خشتی این قلعه می باشد. برای متوقف کردن روند آسیب رسانی این عوامل، فرض شد که ساخت مصالح حفاظتی بر پایه مواد سنتی شامل خشت، ملات و اندود مقاوم در برابر رطوبت و سازگار با عوامل محیطی منطقه و نیز هماهنگ با کالبد بنا از نظر ساختاری و بصری بتواند مناسب باشد. پس از مطالعات آزمایشگاهی بر روی مصالح اصیل قلعه و آسیب شناسی کلی بنا و با توجه به نتایج حاصل از این مطالعات، ساخت مصالح حفاظتی در دستور کار قرار گرفت. از آنجا که آهک عنصر اصلی تشکیل دهنده ملات و اندودهای اصیل قلعه می باشد، به عنوان یکی از مواد افزودنی و تثبیت کننده خاک نیز انتخاب شد که نتایج نشان داد مصالحی (خشت، ملات و اندود حفاظتی) که در ترکیب آنها 2 درصد آهک بکار رفته است، مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارند.

با توجه به گسترش روز به روز صنایع الکترونیک و میکروالکترونیک، نیاز به دفع حرارت از ادوات تولید کننده شار حرارتی بالا، به عنوان یکی از موضوعات بسیار مهم در مسیر توسعه صنایع الکترونیک و میکروالکترونیک مطرح بوده است. با توجه به این موضوع در پایان نامه حاضر به بررسی دو راهکار جهت خنک کاری صنایع الکترونیک پرداخته شده است. راهکار اول به بررسی تاثیر قرارگیری ریب و ارتفاع آن در افزایش انتقال حرارت پرداخته و اثرات پارامتر¬های عدد رینولدز، ارتفاع ریب و شار حرارتی دیواره بر ضریب انتقال حرارت مورد مطالعه گرفته است. همچنین تاثیر این پارامتر¬ها بر انتروپی تولیدی به سبب اصطکاک سیال، انتقال حرارت و مجموع این دو یعنی انتروپی تولیدی کل مورد بررسی قرار گرفته و ارتفاع ریب بهینه با توجه شرایط مختلف جریان با معیار کمترین میزان انتروپی تولیدی کل ارائه شده است. در راهکار دوم به بررسی جریان نانوسیال به عنوان مخلوط ذرات نانو و سیال پایه پرداخته شده و اثرات عدد رینولدز و درصد حجمی ذرات نانو بر روند انتقال حرارت مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین بررسی نتایج بین روش مدلسازی تک فاز با روش دو فاز انجام شده و نتایج حاصله با هم مقایسه شده¬اند. تاثیر عدد رینولدز و درصد حجمی ذرات نانو بر انتروپی تولیدی به سبب اصطکاک سیال و انتروپی تولیدی به سبب انتقال حرارت و جمع این دو یعنی انتروپی تولیدی کل مورد بررسی قرار گرفته و شرایط بهینه جریان با توجه به معیار کمترین میزان انتروپی تولیدی کل ارائه شده است. د

گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه از توابع شهرستان ابهر قرار دارد که در قرن هشتم هجری به دستور سلطان محمد خدابنده ساخته شده است. این بنا به عنوان یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان شناخته شده و تکنیک های اجرایی و نوع تزئینات خارجی و داخلی آن بسیار نادر و بی نظیر است. به علت عدم توجه لازم در طی قرون متمادی و همچنین تاثیرات مخرب عوامل طبیعی آسیب های بسیاری به این اثر وارد گردیده است. وجود تکنیک های متفاوت تزئینات بکاررفته مستلزم وجود برخوردی منسجم در مرمت این تزئینات به لحاظ تکنیک و یکپارچگی است. ازهمین رو در این پایان نامه به موضوعات مرتبط با ساماندهی این اقدامات پرداخته شده است و با بررسی های دقیق و با درنظر گرفتن طرح جامع ساماندهی محوطه ارگ، راهکارهایی جهت بهبود طرح ساماندهی موجود ارائه گردیده است.

سلطانیه امروزی، شهری با پیشینه 700 ساله در جنوب شرقی شهر زنجان واقع شده است. در این شهر بنای عظیم گنبد سلطانیه یکی از معدود بناهای باقی مانده از ارگ سلطنتی ایلخانی خودنمایی می کند. در محوطه خارجی گنبد سلطانیه و متصل به ضلع شرقی گنبد، بقایای کاوش های باستان شناسی نشان از وجود گورستان سلطنتی در این محدوده دارد. آثار موجود در این محوطه در سالهای اولیه کاوش تحت اقدامات حفاظت و مرمت قرار گرفتند اما بدلیل عدم پایش مداوم و رسیدگی، دچار آسیب های فراوانی گشته اند. ارزش باستانی، تاریخی، فرهنگی، آموزشی… محوطه آنرا نیازمند توجه بیشتر می نماید. اولین گام در ارائه طرح حفاظت، مطالعه و شناخت دقیق آثار است که این مهم با انجام مطالعات میدانی جهت تهیه عکس، نقشه و نمونه، انجام مطالعات آزمایشگاهی وکتابخانه ای جهت شناخت مصالح و حدود آسیب ها صورت پذیرفت. در فصل اول پایان نامه به اهمیت پرداخت به موضوع حفاظت از این محوطه پرداخته شده است. و پیشینه مطالعات انجام شده در این رابطه ذکر گردیده. در فصل دوم تاریخچه شهر سلطانیه، روندشکل شهر و ارگ سلطانیه و همچنین کاوش های صورت گرفته در محوطه می پردازد. فصل بعد به معرفی کاملی از محوطه شرقی بلافصل گنبد سلطانیه اختصاص دارد و شامل مطالعات تاریخی، تطبیقی، فن شناسانه و آسیب شناسی می گردد دراین فصل بر اساس مشاهدات مهمترین عامل تاثیرگذار و آسیب رسان در محوطه عوامل جوی شناخته شد که کاهش تاثیر آن یکی از اهداف این رساله می باشد.فصل چهارم به بررسی تجارب داخلی و خارجی آثار در سایت های مشابه می پردازد. و در فصل پنجم با مبانی نظری و و راهکارهای حفاظتی مورد استفاده در سایت های باستانی می پردازد و از از میان راهکارهای موجود، دو گزینه: ایجاد جان پناه و گزینه پوشش مصالح بوسیله اندود در نظر گرفته شد. گزینه ها با توجه به مصالح بکار رفته، آسیب های موجود، شرایط محیطی و مبانی نظری مرتبط با محوطه ارائه گردیده اند.

بازار تاریخی تهران که در دوره ی قاجاریه مرکز تجارت و قلب تپنده ی شهر بوده، امروزه نیز همچنان با مقداری تغییر در کالبد و نوع فعالیت در اجزاء و پیکره آن، مرکز تجاری شاخص در تهران محسوب می شود. بازار تهران در کنار ارگ و مجموعه ی باغ ملی، یکی از مهمترین مجموعه های به یاد مانده از تهران تاریخی به شمار می رود. در بازار تاریخی تهران حالت های متعددی به لحاظ کیفیات کالبدی و عملکری وجود دارد. با مطالعه و طبقه بندی این کیفیات می توان به شناخت مطلوب تری از این بازار و میزان تاب آوری آن در دو حوزه ی کالبدی و عملکردی، دست یافت. تاب آوری کالبدی و عملکردی مقوله ای پراهمیت در ارتباط با حفاظت از وجوه عینی و مفهومی بازار تاریخی تهران محسوب می گردد. هدف از انجام این تحقیق شناخت کیفیت های مختلف کالبدی و عملکردی در بازار تاریخی تهران و طبقه بندی این کیفیات بوده که بتوان در نهایت به استنتاج علل بروز کیفیات مختلف در میزان تاب آوری کالبدی و عملکردی فضاهای بازار تاریخی تهران دست یافت و بستری مناسب جهت حفاظت از بازارهای تاریخی فراهم نمود. تحقیق مبتنی بر روش پدیدارشناسی و از نوع تفسیری – تاریخی بوده که در قالب بررسی و تحلیل کیفی و کمی صورت پذیرفته است. در این پژوهش ارزیابی اجزاء پیکره و فضاهای بازار تهران بر مبنای ماتریسی متشکل از سه معیار کالبدی و دو معیار عملکردی صورت پذیرفته است که عبارتند از: "سنجش سلامت کالبدی"،"سنجش کیفیات فرم و منظر تاریخی"،"سنجش میزان مداخلات کالبدی"،"سنجش پویایی عملکردی" و "سنجش تاب آوری عملکردی". در نهایت پس از ارزیابی بازار تاریخی تهران به لحاظ میزان تاب آوری در دو بُعد کالبدی و عملکردی -برمبنای ماتریس یاد شده- 184 حالت شناسایی شده که از بین آنها 43 حالت دارای وزن بوده اند. از بین 43 حالت وزن دار نُه حالت وزن بیشتری را به خود اختصاص داده اند که به عنوان کیفیات شاخص در تاب آوری کالبدی و عملکردی بازار تاریخی تهران شناسایی و ارائه شده اند. در 13/31 درصد از اجزاء و پیکره ی فضاهای بازار تاریخی تهران تاب آوری کامل در کیفیات کالبدی و عملکردی شناسایی گردید و در سایر اجزاء و پیکره ی فضاهای بازار تاریخی تهران حداقل یکی از پنج مولفه ی کالبدی و عملکردی مورد مطالعه و تحلیل در ماتریس ارزیابی بازار تهران منطبق با کیفیات اصیل بازار تاریخی نبودند. جهت دست یابی به علل بروز حالات متنوع ایجاد شده در بازار تاریخی تهران در محدوده های واجد نقصان در کیفیات تاب آوری، به پرسش گری و نظرسنجی از بازاریان پرداخته شد. حسب بررسی های صورت پذیرفته مهمترین علل نقصان در تاب آوری کالبدی و عملکردی بازار تاریخی فرهنگی تهران عبارت بوده اند از: کاهش میزان تعلق خاطر در بازاریان، افزایش گرایش به نوسازی یعنی حذف کیفیات سنتی و جایگزینی کالبد مدرن در بین بازاریان، کاهش میزان مشارکت بازاریان در فرآیند مرمت و حفاظت بدلیل عدم وجود آگاهی و شناخت مطلوب نسبت به فرآیند حفاظت و مرمت، کاهش میزان گرایش به تداوم حفاظت از آداب، سنن و کیفیات فرهنگی بازار، کاهش میزان رضایت مندی بازاریانی که در مناطقی با کالبد فاقد مداخله و یا واجد ترکیبی از مداخلات اصولی و غیر اصولی فعالیت دارند و رضایت مندی بازاریانی که در مناطق با کالبد نوسازی شده فعالیت دارند، کاهش میزان خودباوری و شأن و منزلت بازاری در جامعه از نگرش بازاریان. کلیدواژه ها: تاب آوری، حفاظت، کالبد، عملکرد، بازار تاریخی تهران

گذر طمغاچی ها در بافت تاریخی کاشان واقع است. این گذر دارای ویژگی های بسیاری از جمله قدمت و ارزش تاریخی و پیشینه طولانی سکونت و فعالیت در قالب محله طمغاچی ها، وجود عناصر ارزشمند معماری و شهری، وجود دو لایه کالبدی- تاریخی صفوی و قاجاری، استقرار بازار کاشان در مجاورت گذر با نقش کالبدی، منظری، اجتماعی و اقتصادی بسیار مهم آن، و نیز قرارگیری یکی از میادین تاریخی مهم کاشان (میدان سنگ) در مجاورت خود می باشد. به لحاظ ریخت شناسی1، براساس اسناد و مدارک موجود از دهه 40 ه. ش تاکنون، این گذر در طول این پنج دهه طی چند مرحله تعریض شده و عرض آن از حدود 4 متر به 20 متر تغییر یافته و بنابراین رد گذر تاریخی در آن از بین رفته است؛ بگونه ای که در حال حاضر، تعریضات صورت گرفته با ایجاد گسستی شدید در محله طمغاچی ها و به وجود آوردن فضایی نابسامان و بی هویت در مجاورت بازار کاشان، زمینه ساز بروز عوارض متعددی در ارتباط با بازار، گذر و محله شده اند. با توجه به مسئله مطرح شده، ضرورت یکپارچه سازی و وحدت مجدد2 در کالبد، عملکرد و مفاهیم هویتی، در گذر مذکور با هدف باززنده سازی این گذر، مورد توجه پژوهش حاضر می باشد.

مجموعه زندیه یکی از مجموعه های با ارزش تاریخی است که در دوره زندیه شکل گرفته است. این مجموعه در شمال غربی بافت تاریخی شهر شیراز قرار دارد. بافت تاریخی شهر همان هسته اولیه شهر است که شناسنامه پیدایش و رشد و دگرگونی (مورفولوژی) شهر را تا به امروز در خود گنجانده است. بر اساس مطالعات مورفولوژی شهر شیراز در دوره صفویه توجه ویژه ای به این محدوده از بافت تاریخی از سوی حکومت شد؛ و باغ های حکومتی در این محدوده شکل گرفت. پس ازآن در دوره زندیه مجموعه منسجم و یکپارچه زندیه شامل: ارگ حکومتی، دیوان خانه، بازار، مسجد، حمام، میدان توپخانه و میدان مشق در این محدوده شکل گرفت. این مجموعه در زمان قاجار نیز همچنان انسجام خود را حفظ کرده بود و با تغییر عملکردی برخی بناها (استفاده از ارگ به عنوان زندان) از سوی حکومت قاجار به زندگی خود ادامه می داد. یکپارچگی مجموعه زندیه در دوره پهلوی اول با اجرای خیابان زند دچار اختلال گردید. بدین ترتیب که با اجرای خیابان زند برخی از بناهای مجموعه به کلی تخریب و برخی نیز دچار آسیب های کالبدی و عملکردی شدند. هدف این پایان نامه تغییر وضع موجود مبتنی بر حفظ اصالت و تقویت و یکپارچگی و ارتقاء کیفیت ادراکی مخاطب از مجموعه است. شناخت شکل شهر در دوره زندیه و مبانی نظری با مطالعات کتابخانه ای و شناخت شکل شهر در وضع موجود با مطالعات میدانی حاصل و پس از حصول شناخت جامع مجموعه زندیه و قوانین و ضوابط طراحی میان افزا، سه آلترناتیو در جهت حفاظت از بافت تاریخی ارائه شد. پس از بررسی نقاط ضعف و قوت آلترناتیوهای ارائه شده طرح نهایی ارائه گردید. در طرح نهایی تلاش شدهاست تا مخاطب بتواند مورفولوژی شهر و مجموعه در زمان زندیه قبل از اجرای خیابان زند را به درستی درک کند.

مجموعه قزاقخانه تهران با سابقه تاریخی، فرهنگی غنی بیش از ده سال است که در اختیار دانشگاه هنر قرار گرفته و اقداماتی نیز در جهت حفظ و احیای آن صورت گرفته که مراحلی از آن پیش رفته است. هدف از این پژوهش دستیابی به طرح احیای مجموعه قزاقخانه تهران بر اساس چشم انداز آموزشی دانشگاه هنر و اصول و مبانی احیا و بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها در فرآیند احیای مجموعه تا کنون و ارتقای سطح کیفی فرآیند احیای مجموعه بوده است.