نام پژوهشگر: عاطفه سلطانی فر
سمیرا توتونی نادر جهانگیری
آسیب شناسی زبان را می توان شاخه ای از دانش عصب شناسی زبان دانست که به مطالعه انواع زبان پریشی و اختلالات زبانی می پردازد، آسیب شناس زبان در ابتدا رفتار کودک را ارزیابی کرده و نوع اختلال را مشخص می کند، در مرحله ی بعد با قادر ساختن فرد در یادگیری مهارت ها و شایستگی های جدید اقدام به تغییر رفتار ارتباطی او می نماید. به عبارتی نقش آسیب شناسی زبان ارزیابی و اصلاح رفتار است و از اینرو نظریه ها و روش های علوم رفتاری به ویژه زبانشناسی و روانشناسی بحث عمده ای از روش های درمان و ارزیابی را در این حیطه تشکیل می دهند. به عقیده نیلی پور(1380)، همان طور که ساخت دستوری زبان های مختلف بشری یکسان نیست و دستگاه آوایی، صرفی، نحوی ، معناشناختی و کاربردشناسی یک زبان از زبان دیگر متفاوت است و نیاز به مطالعه ی جداگانه دارد، همان طور نیز نمودهای اختلال های زبانی و زبان پریشی هم در همه ی زبان ها یکسان نیست و نیاز به بررسی جداگانه ای دارد. از اینرو در این پژوهش سعی بر آنست تا با استفاده از نظریه های زبانشناسی روشی برای ارزیابی و تشخیص اختلالاتی نظیر اختلالات طیف اتیسم برای کودکان 4-13 سال منحصراً فارسی زبان معرفی شود. پژوهش حاضر در قالب 5 فصل ارائه گردیده است: در فصل اول، کلیات پژوهش نظیر بیان مسأله، پرسش های پژوهش، فرضیه های پژوهش، اهداف پژوهش، اهمیت و ضرورت انجام پژوهش و محدودیت های پژوهش مطرح شده است. در فصل دوم با عنوان پیشینه پژوهش در ابتدا اختلالات طیف اتیسم به طور کامل معرفی می شود و توضیحاتی در مورد تاریخچه، علل، ویژگی ها و خصوصیات کودکان اتیستیک ارائه می گردد، سپس مشکلات و اختلالات زبانی و کاربرد شناسی زبان این کودکان و مطالعات انجام گرفته در ارتباط با این موضوعات مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم، پرسشنامه ارتباطی کودک- ویرایش 2 که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، معرفی شده و دلیل انتخاب و ضرورت اثبات روایی و اعتبار آن در زبان فارسی مطرح می گردد و سپس ضمن بررسی روش های مختلف اثبات روایی و اعتبار، روش انجام پژوهش حاضر شامل جامعه آماری، روش نمونه گیری، مراحل انجام پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده ها توضیح داده می شود. در فصل چهارم، ابتدا شاخص های دموگرافیک توصیف شده و سپس تحلیل های انجام شده از طریق آزمون t مستقل با استفاده از نرم افزار spss ذکر می شود. در فصل پنجم، نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در خصوص روایی و اعتبار پرسشنامه و مقایسه عملکرد کودکان مبتلا به اتیسم و کودکان سالم ارائه شده و در نهایت پیشنهاداتی برای مطالعه و بررسی بیشتر در این زمینه مطرح می شود.