مقدمه و هدف: اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی، به عنوان اصلی ترین منبع درد های دهانی- صورتی با منشأ غیر دندانی گزارش شده اند. این اختلالات معمولاً با تغییرات دژنراتیو ساختارهای استخوانی مفصل گیجگاهی- فکی همراه می باشد و منجر به تغییراتی در سایز و ابعاد مختلف مفصل گیجگاهی- فکی می گردد. هدف این مطالعه، بررسی تغییرات ابعادی مفصل گیجگاهی فکی در تصاویرcbct مبتلایان به اختلالات مفصل تمپورومندیبولر(tmd) بود. مواد و روش کار: در این مطالعه، تصاویر cbct مربوط به 68 بیمار (19 نفر مرد و 49 نفر زن) در محدوده سنی 50-20 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. از این میان، 40 مفصل در گروه rdc/tmd ii (جابجایی دیسک)، 45 مفصل در گروهrdc/tmd iii (مبتلایان به osteoarthritis وosteoarthrosis ) و 48 مفصل نیز در گروه نرمال قرار داشتند. در تصاویر cbct این بیماران، متغیرهای حجم کندیل، طول، عرض و ارتفاع کندیل و همین طور شیب برجستگی مفصلی اندازه گیری شد. برای مقایسه میانگین ها از آزمون anova، جهت بررسی اثر متقابل سمت درگیر و گروه های rdc/tmd از روند glm univariate و همچنین برای ارزیابی ضریب همبستگی بین شیب برجستگی مفصلی و حجم کندیل، از ضریب همبستگی پیرسون یا معادل ناپارامتری آن (اسپیرمن) استفاده گردید. درتمام آزمونها سطح معنی داری5% فرض شد. یافته ها: نتایج مطالعه، نشان داد میانگین حجم، ارتفاع و عرض کندیل مندیبل در گروه نرمال بیشترین و در گروه iii کمترین مقادیر را داشت. از این بین، اختلاف ارتفاع کندیل بین گروه های نرمال و iii معنی دار (p=0.009) بود. میانگین طول کندیل نیز در گروه نرمال بیشترین و در گروه ii کمترین بود. ضرایب همبستگی میان حجم کندیل و ابعاد کندیل (عرض، طول و ارتفاع کندیل) در سه گروه نرمال، ii و iii معنی دار (<0.05p) بود. درگروه نرمال، همچنین ضریب همبستگی معنی داری (p=0.001)(r=0.478) بین شیب برجستگی مفصلی و حجم کندیل وجود داشت و در گروه ii بین طول و ارتفاع کندیل ضریب همبستگی پیرسون معنادار(p=0.004)(r=0.450) بود. در گروه iii بین شیب برجستگی مفصلی و عرض کندیل ضریب همبستگی معنی داری (p=0.003) (r= 0.429) وجود داشت. همچنین ضریب همبستگی بین سن و حجم کندیل، تنها در گروه ii معنی دار (p=0.049 )(r=0.31) بود. نتیجه گیری: میانگین حجم و ارتفاع و عرض کندیل بیماران در گروه iii به دنبال تغییرات دژنراتیو کمتر از دو گروه دیگر بود. طول کندیل نیز در گروه ii کمترین مقدار را داشت. ضریب همبستگی معنی داری بین سن و حجم کندیل در گروه ii وجود داشت.