به منظور ارتقاء بهره برداری اصولی عرصه ای جنگل کاری با بذر گونه های مختلف از جمله بادام وحشی در منطقه رویشی زاگرس لازم است (amygdalus haussknechtii born, a. elaeagnifoliaspach, a. scoparia spach, a. arabicaoliv) ابتدا در ارتباط با نرخ جوانه زنی بذر رویشگاه های مختلف، تأثیرمبدأ بذر بر روی ویژگی های مورفولوژیک بذر و نهال تولیدی و نیز صفات نهال آن شناخت کامل حاصل شود. به این منظور بذرگیری از پایه های مادری چهار گونه بادام وحشی شامل (amygdalus haussknechtii born, a. elaeagnifolia spach, a. scoparia spach, a. arabica oliv) واقع در ارتفاعات و جبهه های مختلف رویشگاه کره بس انجام شد. بذور جمع آوری شده در گلخانه ایستگاه تحقیقات چهار تخته کاشته شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در 5 تکرار و 16 تیمار انجام شد. نتایج نشان داد که بذر های به دست آمده از پایه های مادری قرار گرفته در ارتفاعات بالادست و مشرف به جنوب بدون در نظر گرفتن گونه بادام، در الویت انتخاب برای تولید نهال قرار دارند. همچنین نتایج نشان داد که از بین چهار گونه بادام وحشی مورد مطالعه، گونه a.arabica بیشترین درصد سبز شدن، تعداد برگ و رویش ارتفاعی را به خود اختصاص داد،این در حالی است که پایین ترین این مقادیردر گونهa.scoparia مشاهده شد. حضور این گونه (a.scoparia) تابع جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا و مبدأ جمع آوری بذر بود بر خلاف گونه های مورد مطالعه دیگر‏‏‏‏‏‏‏‏‏ بذر های به دست آمده از ارتفاعات پایین تر نه تنها قوه نامیه بیشتری داشتند و سریع تر رشد کردند، بلکه رشد ارتفاعی ساقه و تعداد برگ بیشتری را نیز نشان دادند. در گونه a.arabica فیزیولوژی مراحل اولیه جوانه زنی و رشد نونهال هاتحت تأثیر پروونانس و محل جمع آوری بذر قرار نمی گیرد. دو گونه a. elaeagnifolia و a.haussknechtii نیز الگوی جوانه زنی و رشد ابتدایی کم و بیش یکسانی را نشان دادند. زون بندی حضور این دو گونه تابع ارتفاع از سطح دریا است و به طور کلی از برآیند نتایج این تحقیق می توان گفت که برای تولید نهال از گونه a.arabica حاصل از جمعیت های ارتفاعات پایین جهت جنوبی به عنوان یکی ازمناطق مناسب بذرگیری مد نظر باشد. این در حالی است گونهa.scoparia از شانس کمتری برای تولید نهال برخوردار است.

بادام وحشی به دلیل اهمیت اقتصادی، دارویی و کشاورزی از زمان های قدیم مورد توجه بوده است و کشور ایران منبع غنی از ژرم پلاسم بسیاری از این گونه هاست. شناسایی خصوصیات ژنتیکی بادام وحشی به دلیل وجود ژن های مقاوم به شرایط نامساعد محیطی مثل مقاومت به تنش های زنده (آفات و بیماری ها) و غیر زنده (خشکی، سرمازدگی زمستانه و بهاره) مفید می باشد. همچنین برخی از این گونه ها دارای خصوصیاتی چون رشد کم، دیر گل دهی، خودسازگاری و زودباردهی هستند که در برنامه های به نژادی به صورت موفقیت آمیزی از آن ها استفاده شده است. در این بررسی، تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای 60 نمونه از گیاه بادام وحشی گونه ی arabica prunus از چهار جمعیت گیاهی واقع در ارتفاع های بالای 2000 متر و زیر 2000 متر و جهت شیب های شمالی و جنوبی منطقه ی کره بس استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از 20 جفت آغازگر rnaseq-ssr مورد ارزیابی قرار گرفت. در کل نتایج پژوهش انجام شده دال بر سطح بالای تنوع ژنتیکی درون جمعیت های p. arabica و نشانگر rnaseq-ssr ابزار مناسبی برای این منظور می باشد لذا توصیه می شود به منظور افزایش کارایی برنامه های اصلاحی جهت بررسی دقیق تنوع ژنتیکی و تعیین روابط خویشاوندی مورد استفاده قرار بگیرد.

بادام و گونه های وحشی آن که در مرکز و غرب آسیا گسترش یافته اند، دارای تنوع ژنتیکی بسیاری می باشند و به این دلیل منبع مهمی برای استفاده در اصلاح نباتات محسوب می شوند. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 19 رقم بادام (prunus dulcis)، شامل 10 رقم بادام ایرانی و 9 رقم بادام خارجی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سعی شد تا رابطه و تنوع ژنتیکی میان این ارقام با استفاده از 12 جفت آغازگر rna-seq ssr شناسایی شود. از میان 12 جفت آغازگر، یکی از آغازگرها به علت داشتن الگوی نواری نسبتا پیچیده و غیر قابل امتیازدهی کنار گذاشته شد و 11 آغازگر دیگر در مجموع، 64 آلل آشکار کردند. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به دست آمده در این تحقیق به ترتیب 3/0 و 4/0 می باشد. همچنین میانگین محتوای اطلاعات چندشکلی و میانگین تعداد آلل به دست آمده در هر لوکوس محاسبه شد. آنالیز تنوع مولکولی به دست آمده در این بررسی نشان داد که 12% از تنوع ژنتیکی مشاهده شده، بین جمعیت های ایرانی و خارجی و 88% آن درون جمعیت ها بوده است. در دندروگرام حاصل از تجزیه داده ها، ارقام مورد بررسی، به دو گروه تفکیک شدند که در گروه اول عمدتا ارقام ایرانی و در گروه دیگر عمدتا ارقام خارجی قرار گرفتند. در این دسته بندی بیشترین فاصله ژنتیکی مربوط به دو رقم ربیع و لارنس و کمترین فاصله ژنتیکی نیز بین دو رقم تونو و تگزاس مشاهده شد. در این بررسی همچنین تنوع ژنتیکی 60 درخت بادام که متعلق به چهار جمعیت از گونه ی p.scopariaبودند و از دو ارتفاع مختلف (بالاتر از 2000 متر و پایین تر از 2000 متر) در دو شیب شمالی و جنوبی کوه کره بس در استان چهارمحال و بختیاری جمع آوری شد، با استفاده از پنج جفت آغازگر rna-seq ssr مورد بررسی قرار گرفت. پنج جفت آغازگر مذکور در مجموع 89 آلل را آشکار کردند. میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار و هتروزیگوسیتی مشاهده شده به ترتیب 6/0 و 3/0 محاسبه شد. آنالیز داده ها با روش amova (آنالیز تنوع مولکولی)، نشان داد که در دسته بندی جمعیت ها بر اساس ارتفاع، تنوع ژنتیکی میان جمعیت ها 15% و تنوع ژنتیکی درون جمعیت ها 69% برآورد شد (p ?0.001)، در حالی که این مقدارها در تقسیم بندی جمعیت ها بر اساس شیب، به 31% برای تنوع ژنتیکی میان جمعیت ها و 69% در مورد تنوع ژنتیکی درون جمعیت ها تغییر کرد (p ?0.001). دندروگرام حاصل از تجزیه داده ها به روش upgma و بر اساس فاصله ژنتیکی rogersبا استفاده از نرم افزار ntsys 2lj برای این جمعیت ها رسم شد. در این گروهبندی نمونه های مربوط به ارتفاع و شیب های مختلف از هم جدا نشدند که نشان می دهد ارتفاع و شیب تأثیر مشخصی در ایجاد تنوع ژنتیکی بین این جمعیت ها نداشته است. نتایج این دو بررسی نشان داد نشانگرهای rna-seq ssr ابزار بسیار قدرتمندی برای برآورد میزان تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیت ها و ارزیابی روابط خویشاوندی آن ها، و همچنین تمایز ژنتیک و شناسایی جمعیت ها می باشند.

چکیده ندارد.