نام پژوهشگر: امیرحسین بانکی پورفرد
رویا منتظر هدش بهجت یزدخواستی
هدف از این پژوهش بررسی راهکارهای ارتقاء فرهنگ عفاف و حجاب در آراء آیت الله خامنه ای، بررسی رویکردهای نظری و تئوری های نوین در این زمینه، ارائه ی فرضیه های بر گرفته از مبانی نظری و پیشینه پژوهش در ارتباط با نقش سخنان آیت ا.. خامنه ای در ارتقاء فرهنگ عفاف و حجاب، تشریح رویکردهای موجود در ارتباط با موضوع حجاب و سرانجام دستیابی به رهیافت منتج از تحلیل و بحث های مذکور در جهت برنامه ریزی صحیح در جامعه اسلامی بود. چارچوب نظری تحقیق بنا به تناسب موضوع، در قالب نظریه های اسلام و مکاتب مربوط به این حوزه مورد بررسی واقع گردید و فرضیات پژوهش از آن استخراج گردید. به لحاظ رویکرد روش شناختی، در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. دادها با کمک روش اسنادی از 258 مورد سخنان گردآوری شده آیت ا.. خامنه ای که شامل سخنرانی ها، مصاحبه ها و خطبه ها در دوره زمانی 1359-1392 انتخاب شده بودند و همچنین از طریق روش کدگذاری به 6 بخش و 7 دوره ریاست جمهوری تقسیم بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که حجاب امری فطریست و متغیرهای، حیا، عفاف در گسترش فرهنگ حجاب در جامعه اسلامی موثر بوده و چون آیت ا.. خامنه ای سخنانشان بر مبنای آیات قرآن و رویکردی اسلامی می باشد می توان با اجرای سخنان ایشان در جامعه، فرهنگ عفاف و حجاب را گسترش دهیم.
الهه پورنجار اصفهانی امیرحسین بانکی پورفرد
روایات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) بعنوان مهمترین منبع تفسیری می تواند در فهم متن قرآن کریم مورد استفاده قرار گیرد. از دیرباز دانشمندان اسلامی و مفسران در شرح و تبیین معانی آیات قرآن از روایات تفسیری بهره برده اند و در پی آن تفاسیری با رویکرد روایی و اثری نگاشته شده است. در این آثار اگر چه بسیاری از روایات تفسیری ذیل آیات قرار گرفته است اما برخی از روایات که می تواند مرتبط با آیات باشد در این تفاسیر به چشم نمی خورد. در این تحقیق با موضوع گزینش، گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری آیات 177تا 203 سوره بقره، تلاش شده است که با استفاده از روایات موجود در منابع حدیثی و تفسیری به تبیین و شرح آیات بپردازیم. روایات تفسیری مفسران در ذیل آیات دارای تقسیم بندی خاصی نیست؛ اما به نظر می رسد که این روایات به گونه های قابل تقسیم است و به همین سبب گونه شناسی روایات تفسیر ی براساس محتوای روایات صورت گرفته است. همچنین پیام های معرفتی و تربیتی ذیل محورهای مهم هر آیه آمده است و در صورت نیاز به شرح روایت که دلالت آیه و روایت است پرداخته شده است. در نهایت این پژوهش برای بیست و هفت، آیه دویست و سی و شش روایت ذکر کرده است. از میان کتب تفسیری، تفاسیر«تسنیم»، «البرهان»، «نورالثقلین»، «کنزالدقائق» تا حدّی جامع و دربردانده ی اکثر روایات تفسیری می باشند و به ترتیب دارای بیشترین میزان روایات تفسیری است. ذیل برخی از آیات نیز، روایات با توجه به موضوعات بکار رفته در آیه انتخاب شده است که آن روایات در کتب تفسیری موجود نیست. گونه شناسی روایات نشان می دهد بیشترین نوع معرفتی که از روایات ائمه ی اطهار (علیهم السلام) نسبت به آیات بدست آمد از باب «شرح» و «دلالت تطبیقی» آیات است.
زهرا کرمی صادق آبادی امیرحسین بانکی پورفرد
بنیاد اصلی اجتماع در اسلام، خانواده و زن مهمترین رکن این نهاد حقوقی و فرهنگی است، به طوری که اصلاح و پیشرفت جامعه، منوط به اصلاح نقش زنان در خانواده است. این در حالی است که با رواج فرهنگ اومانیستی غرب، شاهد تزلزل جایگاه زن در خانواده هستیم که این موجب پدید آمدن مسائل جدی در مورد نقش زنان در خانواده شده است. از آنجا که تئوری های مرتبط با خانواده در کشور ما وحدت نظری نداشته اند و نتوانسته اند بر استحکام و دوام خانواده ها بیافزایند، لذا جهت یافتن یک فصل الخطاب برای رسیدن به یک دیدگاه مشترک، لازم است که دیدگاه های حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر نظام جمهوری اسلامی -که سیاست کلان جامعه بر اساس قانون اساسی بر عهده ایشان است- با توجه به سه رویکرد مهم اسلامی سنت گرایی، تجدد گرایی و تمدن گرایی مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش با روش کمی و کیفی در صدد جمع آوری و طبقه بندی بیانات و نظرات مقام معظم رهبری،پیرامون نقش زن در خانواده است تا با تحلیل محتوای آراء و بیانات، راهکاری مناسب برای استحکام خانواده از منظر نقش زن ارائه گردد. مقام معظم رهبری مهمترین نقش زن در خانه را، تقویت روحی شوهر و تربیت فرزند می دانند، به طوری که باید دیگر فعالیت های زن با اولویت دهی به نقش زن در خانواده تنظیم گردد. ایشان رشد عاطفی و عقلی زن را،مهم می دانند زیرا از یک سو، او را در اجرای صحیح مسوولیتش در خانواده یاری می رساند و از سوی دیگر موجب شکوفایی استعدادهای واقعی زنان خواهد شد و از دگر سو حضور کیفی زنان در خانواده را، حیاتی تر از حضور کمی آنان در خانه می دانند. رویکرد مقام معظم رهبری درباره نقش زن در خانواده، یک رویکرد تمدن گرایی اسلامی است و نگاه جاهلی سنتی که زنان را محبوس در خانه می کند و نگاه جاهلی مدرنیته که زنان را رها از قید و بند خانواده می کند، نمی پذیرند. همچنین حق و تکلیف در مورد مباحث زنان را، دو روی یک سکه می دانند زیرا رعایت حقوق زنان و متعهد بودن زنان در انجام وظایف خویش، موجب کارآمدی و استحکام خانواده می شود. ایشان تنها راه حل برون رفت از مسائل کنونی زنان را، جلوگیری از نفوذ فرهنگ اومانیستی –که باعث سستی بنیان خانواده و نابودی تمدن ها است- و اجرای واقعی دستورات دین مبین اسلام می دانند که این در نگاه تمدن گرایی اسلامی ایشان، کاملا مشهود است.