نام پژوهشگر: رحمت الله فرهودی
مصطفی نصیری دهقان ناصر اقبالی
جهانگردی پدیده ای است کهن که از دیر باز در جوامع مختلف انسانی وجود داشته و به تدریج با طی مراحل تاریخی مختلف به موضوعی فنی، اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. بخش مهمی از فعالیت های جهانگردی در دنیا مبتنی بر یک گرایش قوی و تمایل خاص به دیدار از آثار طبیعی است که امروزه گردشگری طبیعی یا اکو توریسم نام گرفته است. کلاردشت نیز از جمله نقاط پر استعداد و توانمند استان مازندران در زمینه توریسم است که از جاذبه های پرشمار طبیعی و آب و هوائی برخوردار است و میزبان گردشگران فراوان از سراسر کشور می باشد. اما علیرغم این توانمندی ها، متاسفانه آن طور که در خور و شایسته این منطقه است به مقوله گردشگری در این منطقه توجهی نشده و از جمله این دلایل نبود امکانات مناسب و کافی در بخش گردشگری و اقامتی کلاردشت می باشد. به همین دلیل هدف از انتخاب این موضوع بررسی نقش توانمندی های گردشگری در توسعه صنعت توریسم در سطح کلاردشت می باشد.در بررسی های میدانی مشخص گردید که وجود ضعف در زیر ساخت های اساسی، نبود امکانات اولیه، ضعف در مدیریت و برنامه ریزی صحیح و کمبود اعتبارات و سرمایه گذاری از عوامل مهم عدم جذب مناسب توریسم در این منطقه می باشد. اما مسلم است که با برنامه ریزی صحیح و اصولی، ایجاد خدمات زیر بنایی، بهبود تسهیلات و امکانات اقامتگاهی، تبلیغات بیشتر در زمینه گردشگری طبیعی واکو توریسم می توان وضعیت اقتصادی کلاردشت را متحول کرد. با توجه به این مسائل لزوم برنامه ریزی در زمینه تشکیلات کارآمد با تاسیسات و تسهیلات مناسب جهانگردی غیر قابل انکار می باشد، چرا که حفاظت از توان های توریستی صنعتی در حال رشد و قوام فرهنگی بدون برنامه ریزی دقیق علمی، برای فرهنگ فراغت در جامعه و توسعه جهانگردی بعید به نظر می رسد، سال هاست که اکثر کشورهای جهان به ویژه کشورهای صنعتی به اهمیت ارتباطات مستقیم انسانی پی برده و با برنامه ریزی های دقیق و همه جانبه، صنعت توریسم را در کشور خود پی نهاده و همچنان به رشد و توسعه آن می پردازند.
اسماعیل رحیمی نژاد رحمت الله فرهودی
همراه با گسترش پدیده فقر شهری ناشی از ناکارآمدی سیاست های تمرکزگرا که سکونتگاه های غیررسمی نماد بارز آن می باشند ، ضرورت اتخاذ سیاستی مبتنی برتمرکززدایی باتکیه بررعایت حقوق شهروندان را در حل مشکل شهری مطرح نموده است. سکونتگاه های غیررسمی ونابسامان بازتاب ونمادی از فقرشهری تلقی می شوند که گسست کالبدی وانزوای اجتماعی درآن ها چشمگیر بوده وبه عنوان بارزترین نماد فقرشهری نه تنها پایداری شهری را در کشورهای درحال توسعه بلکه پایداری جهانی را به ویژه از بعد زیست محیطی دچار ناممکن هایی ساخته اند. از نظر اجتماعی سرچشمه عمده جرایم و ناامنی یک شهر را می توان در سکونتگاه های غیررسمی جستجو کرد. باتوجه به اینکه ساختارجمعیت دراین سکونتگاه ها اغلب گروه سنی جوان می باشد، که درصورت بی توجهی به ارائه حداقل امکانات وخدمات مناسب مانع رشد وشکوفایی استعداد آن ها شده ودرنتیجه به عاملی مخرب وناسازگار از نظر اجتماعی تبدیل می شوند و نهایتاً موجب ناپایداری اجتماعی این سکونتگاه ها وسایر مناطق شهری می گردند . این درحالی است که با توجه به نقش وجایگاه جوانان در این سکونتگاه ها می توان با بهرگیری از انرژی وپویایی آن ها درراستای ساماندهی و بهسازی این سکونتگاه ها از طریق مشارکت گام موثری برداشت .درنتیجه دراین پژوهش سعی شده تا با شناخت ویژگی های مختلف سکونتگاه غیررسمی محله کانی صوفی طه ، جوانان این محدوده را به عنوان مهمترین قابلیت ساماندهی(باتوجه به غالب بودن این گروه سنی نسبت به سایرگروه های سنی ، ظرفیت پذیری بالا ، پویایی ، آموزش پذیری ، علاقه مندی ومشارکت پذیربودن) معرفی وبه ارائه راهکارها وپیشنهاداتی به ارتقاء شرایط محیطی وپایداری اجتماعی در این محدوده کمک نمود.
فوزیه فکری رحمت الله فرهودی
با تحول و گسترش ارتباطات، افزایش در آمد، شکل گیری قوانین جدید و افزایش اوقات فراغت و فزونی انگیزه های سفر، گردشگری در جهان معاصر با رونقی شگرف به یکی از عناصر و حلقه های عمده ساختار اقتصاد جهانی مبدل شده است. بطوری که بر اساس برآورد سازمان بین المللی گردشگری این صنعت تا دهه 2020،به صنعت شماره یک جهان از نظر درآمد تبدیل خواهد شد. امروزه گردشگری یکی از بخشهای مهم اقتصاد کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه را تشکیل می دهد واین بخش به عنوان مهمترین ویا حداقل یکی از منابع مهم درآمد ارزی برای هر کشوری محسوب می گردد. از طرف دیگر گسترش این صنعت اثرات اقتصادی، اجتماعی وکالبدی خیلی زیاد روی مناطق مختلف می گذارد و در واقع آنها را از روند رشد طبیعی خارج کرده و به آن شتاب بیشتری می دهد. در این میان شهر اردبیل نیز به وا سطه استعدادهای طبیعی بالقوه مثل؛ آبهای معدنی،اقلیم سردسیر، واقع شدن دردامنه کوه سبلان که یکی از مولفه های توریسم زمستانی می باشد و همچنین بناهای تاریخی برجا مانده ازدوران صفوی بالخصوص مجموعه شیخ صفی از موقعیت مناسبی برای گسترش گردشگری برخورداراست. برآورد کمی ظرفیت برد گردشگری مجموعه شیخ صفی به عنوان نمونه بارزی از جاذبه های توریستی این شهر نشان می دهد که تاکنون نتوانسته بهره کافی از این موقعیت ببرد و سهم ناچیزی از بازارهای توریستی را برخوردار است. محدودیتهای عمده فرا روی توسعه صنعت توریسم دراردبیل به علت چالشهای مختلف اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی می باشد. واژگان کلیدی : جاذبه گردشگری، توریسم، اردبیل، برآورد کمی ظرفیت ، مجموعه شیخ صفی.
مجتبی فضیلت خواه رحمت الله فرهودی
عمده طرح هایی که به منظور توسعه گردشگری در ایران تهیه شده اند به دلیل عدم توجه کافی به تمام ابعاد به همه ی اهداف مورد نظر دست نیافته اند. نگاه یکسویه این طرح ها به گردشگری در گذشته باعث شد که پایداری در آن ها نادیده گرفته شده و در مرحله اجرا به دلیل ضعف در حمایت جامعه میزبان با توفیق چندانی روبرو نباشد. توسعه پایدار گردشگری، رهیافتی کار آمد در حل مسائل پیش گفته محسوب می شود. در این پارادایم جدیدتلاش شده تا اصول اساسی توسعه و توسعه پایدار بیش تر مد نظر قرار گرفته تا خود گردشگری و اجزا و عناصر آن، چرا که در پارادایم توسعه پایدار گردشگری، گردشگری به مثابه یک چرخه برای توسعه پایدار تلقی می گردد. لذا در این پارادایم توسعه پایدار گردشگری به این صورت تعریف می شود: توسعه پایدار گردشگری فرآیندی است که نیاز های گردشگران فعلی و مناطق میزبان را برآورده می سازد، در حالی که فرصت های آینده را مورد حمایت قرار می دهد و تقویت می کند. در واقع در این تعریف حرکت به گونه ای است که پیش بینی می شود که منجر به مدیریت تمامی منابع به شیوه ای بشود که نیاز های اقتصادی، اجتماعی، زیبا شناسی و اکولوژیکی قابل تامین باشند، در حالی که یکپارچگی فرهنگی، انرژی، آب، هوا، زیستگاه، زباله، حیات وحش، فرآیند های اصلی اکولوژیکی، تنوع زیستی و ... حفظ گردد. هدف از این پژوهش توسعه گردشگری در جهت ایجاد توسعه پایدار بدون نیاز به منابع دیگر می باشد. این پژوهش یک «تحقیق نظری و همبستگی» است. داده های اولیه از طریق پرسشنامه حاصل شدند. داده های ثانویه با مطالعه کتابخانه ای و متون موجود و پژوهش های گذشته در مورد توسعه پایدار گردشگری و طرح توسعه منطقه یک تهران به دست آمدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. برای تحلیل توصیفی داده ها از آماره های میانگین ، میانه و مد استفاده می شود. روش های آماری برای آزمون فرضیه های تحقیق، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیونی چندگانه می باشد. در این نوشتار سه معیار از توسعه پایدار گردشگری(تامین نیاز های اقتصادی، اجتماعی، زیبا شناسی و اکولوژیکی، حفظ طبیعت و تنوع زیستی و حمایت جامعه میزبان) به منظور بررسی اثرات طرح های گردشگری بر توسعه پایدار در منطقه یک تهران مطالعه شده است. نتایج حاکی از تاثیر مستقیم این معیار ها بر توسعه پایدار در سطح منطقه یک است. به طوریکه معیار حمایت جامعه میزبان سهم بیشتری در این تاثیرات دارد گر چه تاثیر دو معیار دیگر نیز قابل توجه است. به نظر می رسد در این طرح ها از جامعه میزبان غفلت شده که همین امر سبب جلب توجه نگارنده در جهت توجه همه جانبه به این موضوع شده است.
ساناز محمد زهرایی اسماعیل علی اکبری
شهر دلیجان با جمعیتی معادل 45729 نفر در سال 1390روزانه 72/5 تن زباله تولید می کند. از میان روشهای مختلف دفع زباله ، روش دفن بهداشتی مواد زاید از مهمترین روشهایی بوده که مدیریت شهری این شهر طی 30 سال اخیر بر آن تکیه کرده است.نتایج بررسی موقعیت محل دفن زباله حاکی از نامساعدبودن محل دفن کنونی است که در آن بسیاری از اصول، معیارها و ضوابط مکان گزینی نادیده گرفته شده و پیش بینی می شود که در آینده نزدیک اثرات زیست محیطی آن نمایان تر گردد. در این پژوهش با استفاده از 21 معیار شامل فاصله از محدوده ی قانونی شهر، فاصله از جاده، فاصله از فرودگاه ، فاصله از منابع آب سطحی، فاصله از منابع آب زیرزمینی ، فاصله از شبکه راه آهن ، فاصله از عوارض مصنوع (روستا، تأسیسات و تجهیزات شهری، معادن …) فاصله از گسل ها ، فاصله از خطوط انتقال نیرو ، جهت و شدت باد، سیل خیزی با دوره بازگشت 100 سال، هیپستومتریک (طبقات ارتفاعی)، پوشش گیاهی، جنس خاک ، ضریب نفوذ پذیری خاک ، میزان بارندگی ، زیستگاههای حساس ، کاربری اراضی بایر، اراضی کشاورزی، مرتع وجنگل ، قابلیت دید از مناطق مسکونی و جاده ها از طریق مدلهای مختلف تلفیق اطلاعات و نقشه ها که بر اساس مدل منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی ترکیب شده اند و حاصل آن نقشه پهنه بندی مکان های مناسب دفن زباله های شهر دلیجان به صورت 3 اولویت بوده که در نهایت با تحلیل های انجام شده و مطالعات میدانی 2 مکان به دلایلی که در فصل 4 بیان می شود به عنوان بهترین مکان انتخاب شده است.
محمدرضا پاک نهاد محمود جمعه پور
خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی دارای پیامدهای گسترده ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به ویژه برای مناطق روستایی که وابسته به اقتصاد کشاورزی است، می باشد. در سال های اخیر نیز به واسطه تغییرات اقلیمی رخداده در سطح جهان احتمال وقوع خشکسالی، شدت و مدت آن افزایش یافته است. این امر لزوم شناسایی و مدیریت خشکسالی به ویژه در مناطق روستایی که از درجه آسیب پذیری بالاتری برخوردارند را بیشتر می کند. هدف تحقیق حاضر ارزیابی پیامد های اجتماعی و اقتصادی بحران خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی بر توسعه منطقه ای و ارائه راهکارهای مناسب برای آن (مطالعه موردی دهستان میانده شهرستان فسا). این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی می باشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی می باشد. در روش اسنادی از کتاب ها و تحقیقات معتبر داخلی و خارجی استفاده شده است. در روش پیمایشی نیز از ابزار پرسش نامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نمونه گیری در این تحقیق در دو سطح انجام گرفته ابتدا در سطح منطقه که واحد تحلیل نقاط روستایی است که 4 روستای میانده، نصیرآباد، رحیم آباد و سده انتخاب شده اند و در سطح روستاهای نمونه که واحد تحلیل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی می باشندکه براساس جامعه آماری نمونه مناسب برای این جامعه آماری برابر با 325 خانوار می باشد. در تجزیه و تحلیل داده با استفاده از تحلیل عاملی به دسته بندی چالش های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پرداخته شد. نتیجه حاصل از پژوهش لزوم توجه به بخش اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و آسیب پذیری آن در هنگام بروز خشکسالی را آشکار می کند زیرا که بدون توجه به این بخش ها هنگام بروز خشکسالی توسعه مناطق روستایی با چالش های اساسی روبه رو می شود.
زینب حاتمی راد حیدر لطفی
یکی از نظریه های مطرح در حوزه ی تاریخ شهر و شهرنشینی، دوران تولد، رشد، اوج و دوران افول یا حذف وجودی یک شهر از عرصه ی جغرافیایی سرزمین هاست. عوامل بسیار زیادی تولد و رشد یک شهر را موجب می شوند اما برخی عوامل آن چنان زمینه ی ظهور اعجاب انگیز و رشد سریع یک شهر را فراهم می سازند که در عرصه ی گیتی، آن شهرحتی پس از تحمل شدیدترین ضربات تاریخی (ویرانی ها و تخریب) تنها با کمی توقف و یا تاخیر در ظهور مجدد خود، دگربار، رویش و تولد با شکوه تری را تجربه می کند. نیشابور شهری است خفته در اعماق تاریخ وقرار گرفته بر چهارراه حوادث، شهری پر خاطره و عبرت-انگیز و به گفته دکتر اسلامی ندوشن: "کمتر شهری در سراسر ایران می توان یافت که به اندازه نیشابور عبرت انگیز و پرخاطره باشد، شهر پرشکوه و نازنینی که روزگار مانند پهلوانان تراژدی، بزرگ ترین عزت ها و بزرگ ترین خواری ها را بر او آزموده است. "و به گفته دکتر لقمان بایمت اف: هر پدیده? کوچک تاریخی که هم اکنون در این دیار می بینید، نشانه ای است از فرهنگ ایران بزرگ، عصاره? تاریخ و فرهنگ ایران باستان از زبان، رسوم و سنت های مردم زحمتکش این خاک و بوم تراوش می کند... نیشابور محل تقدس تاریخ است.(ویکی پدیا) قدیمی ترین سندی که از نیشابور یاد می کند اوستا است که با واژه "رئونت" به معنی "جلال وشکوه" از آن نام می برد. احتمالا این واژه بعدها به کلمه ریوند تبدیل شده که هم اکنون نام بخشی از توابع نیشابور است. (جنیدی، 1358، ص86) این شهرستان به خاطرداشتن بناها و شهرهای باارزش تاریخی-فرهنگی، تاریخی-مذهبی، وعلی رغم داشتن آب و هوای مناسب، منابع با ارزش طبیعی آن موجب شده که جاذبه تاریخی-ژئوتوریسمی را برای این شهر کهن رقم زند، معروف است واگر از تمام استعدادها و پتانسیل های گردش گری این شهرستان بهره گرفته شود، قطعا این صنعت بویژه گردش گری تاریخی-فرهنگی در توسعه پایدار این شهرستان موثر است . پرداختن به احیاء و مرمت میراث تاریخی وظیفه ای است که علاوه بر حفظ هویت تاریخی کشور می تواند موجب افزایش جاذبه های گردش گری و ایجاد تنوع در آن ها گردد. علاوه بر این مهم مرمت و احیاء این گونه سایت های تاریخی با رویکرد گسترش گردش گری را می توان در ادامه سیاست های دولت برای ایجاد تعادل در آمایش سرزمین دانست. ... مطالعات و بررسی های حاضر اشاره ای است بر تاریخ این شهر اسطوره ای که تلاش مان بر این است تا گوشه هایی از صفحات زرین تاریخ این شهر کهن ایرانی را نمایان سازیم . کلید واژه ها: گردش گری تاریخی-فرهنگی، گردش گری مذهبی، اکوتوریسم، ژئوتوریسم.
ندا مرادی رحمت الله فرهودی
تهران در بستر جغرافیایی خود با مشکلات بسیاری در زمینه تمرکز گرایی روبرو می باشد، بر اساس شاخص های تمرکز ، 21/16 درصد جمیعت ، 2/52 سپرده های بانکی ، 34 درصد محصول ناخالص داخلی، 75/26 درصد بخش صنعت، 15 درصد صنایع و معادن، 4/33 درصد خدمات عمومی و 67/11 درصد مراکز آموزش عالی کشور را در خود متمرکز کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، تمرکز زدایی آموزش عالی از شهر تهران، تا حدی می تواند بر ساماندهی فضاهای شهری تاثیر مثبت داشته باشد. جمیعت دانشجویی شهر تهران در سال 91، 509999 نفر ، و مجموع فضاهای آموزشی و کالبدی دانشگاه ها بیش از 190 هکتار می باشد که سهمی معادل 5/ درصد فضاهای شهری و 35 درصد فضاهای آموزشی کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به اینکه بیشتر دانشگاههای تهران در منطقه 6 و نواحی مجاور آن که از مناطق آلوده با بار ترافیکی سگین تهران می باشد، استقرار یافته اند، لذا تمرکز زدایی آموزش عالی از این شهر می تواند علاوه بر کاهش آلودگی هوا سبب کاهش بار ترافیک و کاهش مشکلات زیست محطیی گردیده وضمن باز یافت فضاهای شهری، دسترسی به خدمات شهری را نیز تسهیل نماید. این تحقیق از نوع کاربردی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است.برای سنجش و ارزیابی نظر اقشار دانشگاهی ،360 پرسنامه بین اقشار دانشگاهی توزیع گردید . برای بررسی مطالعات آسیب شناسی تحقیق از مدل swot¬ استفاده گردید. یافته های حاصل از پرسشنامه نشان می¬دهد که تمرکز زدایی اموزش عالی تاثیر مطلوب و سازنده¬ای بر ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ـ فرهنگی و محیطی-کالبدی شهر تهران دارد و به طور کلی تمرکز زدایی آموزش عالی از این شهر، باعث کاهش فشار بر محیط و کالبد شهر تهران می گردد. بر اساس شاخص های مکان یابی دانشگاه ها و مطالعات اولیه ، چهار شهر فیروز کوه و دماوند، هشتگرد و ورامین به عنوان مکان های پیشنهادی جهت استقرار بخشی از فعالیت های دانشگاهی شهر تهران انتخاب شدند تا نقش تمرکززدایی ازاین شهر را بعهده گیرند.
پریسا رحیمی رحمت الله فرهودی
چکیده ندارد.
طهمورث بهروزی نیا رحمت الله فرهودی
این رساله در پنج فصل تنظیم گردیده است .فصل اول:ویژگیها و منابع طبیعی شامل موقعیت ، ناهمواری، زمین شناسی و منابع زمینی، اقلیم، منابع آب ، پوشش گیاهی.فصل دوم : جمعیت و ویژگیهای جمعیتی شامل تعداد و توزیع جغرافیایی جمعیت استان، توزیع جغرافیایی جمعیت ناحیه برحسب محل سکونت شهری و روستایی، ترکی جمعیت استان، حرکت زایشی جمعیت ناحیه، حرکت اجتماعی و تحرک مکانی جمعیت ناحیه.فصل سوم : اقتصاد مشتمل بر : اشتغال و فعالیت اقتصادی.فصل چهارم :خدمات و تسهیلات شامل استان، شهرستانها، طبقه بندی شهرستانها.فصل پنجم : خطوط اساسی برنامه ریزی و پیشنهادات .