نام پژوهشگر: حمیدرضا حلافی
خلیل ناصرزاده ناصر سعیدی
مسیر های دسترسی کشتیرانی بنادر امام خمینی (ره) و خرمشهر، کانال طبیعی خورموسی و رودخانه اروند می باشند که بیش از 60 مایل دریایی محدوده ی راهنمایی را تشکیل می دهد. نظر به اینکه بالغ بر 34% مبادلات کالای کشور از طریق این دو بندر صورت می پذیرد، این دو آبراه دارای ترافیک ورود و خروج سنگین شناورها می باشند. با توجه به وجود موانع و مشکلات تردد در مسیر و شرایط خاص محیطی، قوانین ملی کشور،گرفتن راهنما برای همه شناورهای بالای 500 تن ظرفیت ناخالص را اجباری نموده است. علیرغم این موضوع و همانند سایر مناطق راهنمایی بنادر دیگر داخلی و خارجی ، سوانح متعددی از نوع سوانح بسیار شدید و سوانح شدید در سال های گشته رخ داده است. لذا، این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر در بروز اینگونه سوانح درمحدوده ی پژوهش، ارزیابی و اولویت بندی عوامل با ریسک بالا، راه کارها و پیشنهاداتی جهت کاهش آنها، صورت می پذیرد. بمنظور جمع آوری اطلاعات تحقیق، پرسشنامه ای حاوی 3 مولفه، عوامل خطای انسانی، عوامل فنی شناور و عوامل محیطی وجوی، در بین کارشناسان دریایی، راهنمایان ارشد، فرماندهان کشتی های تردد کننده و شناورهای خدماتی، افسران کنترل ترافیک، افسران کنترل و بازرسی کشتی ها و اعضای کمیته بررسی سوانح دو بندر توزیع گردید. پس از آنالیز اطلاعات جمع آوری شده بوسیله نرم افزار spss، اولویت بندی آنها با استفاده از آزمون فریدمن صورت گرفت. در پایان مولفه عوامل انسانی و خطای راهنما، اولویت اول عامل بروز سوانح راهنمایی و مولفه های فنی و محیطی در اولویت های بعدی قرار گرفتند. با اقتباس از خروجی این تحقیق و نتایج سوانح سال های گذشته (5سال) اتفاق افتاده در محدوده ی مورد مطالعه و سایر تحقیقات صورت گرفته، راه کارها و پیشنهادتی ارائه گردید. تهیه طرح نظارت بر میزان کارو استراحت راهنمایان، طرح آموزشی جامع خدمات راهنمایی، روش اجرایی جهت کنترل تیم پل فرماندهی کشتی به همراه راهنما و همچنین تهیه دستور العمل تعامل و هماهنگی راهنمایان و افسران کنترل و ترافیک دریایی ازجمله این راه کارها می باشد.
محمدکریم کریمی سیدناصر سعیدی
چکیده صادرات مجدد عبارت است صدور کالاهایی که قبلاً وارد شده است بدون فرآوری یا تغییر اضافی . چنانچه صادرات مجدد از طریق بنادر، مناطق آزاد یا انبارهای تحت حفاظت گمرک انجام گیرد، مشمول پرداخت حقوق گمرکی نخواهد بود. از طرفی حسب آیین نامه تشویق صادرات مجدد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ، صادرات مجدد به فعالیت اقتصادی اتلاق می گردد که بر اساس آن کالایی از کشورهای خارجی و یا سایر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به قصد صادرات به سایر نقاط جهان به یکی از مناطق وارد و بدون تغییر ماهیت و با ایجاد ارزش افزوده محدود نظیر : بسته بندی، مونتاژ ساده، پردازش مختصر، جداسازی، ترکیب، نصب علایم، برچسب گذاری و ... به خارج از کشور صادر می گردد از طرفی بندر امام خمینی (ره) یکی از بزرگترین و مهمترین بنادر تجاری کشور محسوب می گردد که سالانه 30 درصد از واردات و صادرات غیرنفتی کشور از طریق آن انجام می شود. با توجه به تغییراتی که در بازار تجارت کالاهای وارداتی و صادراتی در حال انجام است و این تغییرات امکان دارد در درازمدت بر روی جذب کالا در بندر تأثیر بگذارد و همچنین با توجه به طرح جامع بازرگانی بنادر، نیاز است تا این بندر به دنبال ایجاد تحول اساسی در استراتژی های خود باشد. در این راستا بمنظور پوشش هزینه های جاری و از طرفی انجام هزینه های سرمایه ای در جهت ایجاد زیرساخت ها و توسعه تاسیسات و تسهیلات بندری ، پرداختن به مقوله صادرات مجدد به عنوان یکی از راهکارهای افزایش درآمد برای این بندر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. از طرفی با توجه به برنامه ریزی دولت در استفاده از استراتژی صادرات مجدد به عنوان مزیت رقابتی جهت افزایش صادرات کالا و وجود کارخانه های با قابلیت تبدیل مواد اولیه به کالاهای دارای ارزش افزوده دربندرامام خمینی (ره) ، این بندر می تواند با بکارگیری و استفاده صحیح از این استراتژی باعث ترغیب و جذب صاحبان کالا ، خطوط کشتیرانی و نهایتا جذب کالاهای وارداتی و تبدیل آنها به کالاهای دارای ارزش افزوده جهت صادرات مجدد گرددکه نهایتا افزایش میزان درآمدهای بندری را در برخواهد داشت.از این رو تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است استفاده از الگوی صادرات مجدد بر میزان عملکرد و درآمد منطقه ویژه بندر امام خمینی(ره) به چه میزان تاثیر گذار است ؟ کلمات کلیدی : صادرات، واردات ،صادرات مجدد ، ارزش افزوده ،مشتری ، منطقه ویژه اقتصادی
حسین دریساوی بهمنشیر عامر کعبی
حمل و نقل دریایی کالا، در توسعه تجارت خارجی کشورها نقش مهمی را ایفاء می نماید. امروزه با رشد رفاه اجتماعی وتوسعه اقتصادی، تقاضای حمل ونقل دریایی بیشتر شده و بسیاری از کشورها به دنبال دسترسی به خدمات حمل ونقلی به قیمت ارزان می باشند. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل موثر برتقاضای حمل ونقل دریایی کالا در بندر خرمشهر است. دراین پژوهش ازاطلاعات سالیانه سری های زمانی 1371 تا 1391 و نرم افزار eviews استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که کشش تقاضا برای ظرفیت اسمی شناورها، مثبت و برای عواملی نظیر متوسط کرایه حمل، متوسط قیمت سوخت مصرفی منفی می باشد. کشش متغیرهای ظرفیت اسمی شناورها 1.18، کرایه حمل 4.17 و متوسط قیمت سوخت مصرفی 24/0 بوده که بیشترین تاثیر را بر تقاضای حمل ونقل دریایی کالا در بندرخرمشهر را دارند.
حشمت اله باستی ناصر سعیدی
رشد اقتصادی از جمله اهدافی است که همواره مورد توجه دولت ها بوده است. در حال حاضر یکی از عمده ترین مشکلات کشورهای در حال توسعه، مسئله تامین منابع سرمایه گذاری و چگونگی جذب و نگهداری آنهاست. رشد صنعت حمل و نقل در کشور ما طی سال های اخیر پاسخگوی تحولات عظیم و سریع تجارت جهانی نبوده و با توجه به سرمایه گذاری های اساسی و شتاب فراوان کشور های منطقه در ایجاد قطب های تجاری، می بایست برنامه ریزی های گسترده ای در این زمینه انجام پذیرد. بدون شک تاخیر در این امر، رشد و توسعه این بخش اقتصادی را در ایران به مخاطره می اندازد. نقش بنادر در زنجیره عرضه و پشتیبانی تجارت جهانی موجب می شود تا بنادر قادر به کسب درآمدهای اضافی بسیار قابل توجهی شوند، که این درآمدها علاوه بر درآمدهای سنتی بنادر از محل فعالیت های تخلیه و بارگیری و استفاده از تاسیسات و تجهیزات بندری می باشد. امروزه رقابت بین کشورهای سرمایه پذیر در زمینه جذب سرمایه گذاران افزایش یافته است. به همین منظور در این مطالعه مقرر است تا با توجه به موقعیت استراتژیک خرمشهر و برخورداری از فضاهای مناسب در زمینه دریایی، عوامل تعیین کننده سرمایه گذاری در این بندر کهن معرفی گردد و بهترین راهکارها را در جهت جذب سرمایه گذاران ارائه نماید. بدین ترتیب با معرفی عوامل برون سازمانی و درون بندری بعنوان مولفه های تأثیر گذار در سرمایه گذاری بندری پرداخته شود و در نهایت ضمن بررسی مهمترین موانع موجود در امر مهم سرمایه گذاری در بنادر مانند موضوع ثبات اقتصادی، عدم استفاده از سیستم جامع بندری در راستای یکپارچه سازی فرآیندهای بندری و ضرورت ارتقاء هماهنگی ارگانهای دخیل، لزوم لایروبی اروند رود و همچنین توان و پشتوانه مالی سرمایه گذاران، به دنبال ارایه راهکارهای مفید و موثر در جهت رفع موانع موجود و ارتقاء وضعیت سرمایه گذاری حال حاضر در بندر خرمشهر باشد. بطوریکه این راهکارهای ارایه شده بتواند گامی بلند در شکوفایی هرچه بهتر اقتصاد کشور و منطقه بردارد. کلمات کلیدی: سرمایه گذاری، حمل و نقل دریایی، بندر، خرمشهر، ثبات اقتصادی
سعید فرحانیان زاده همایون یوسفی
تنوع کالاهای تجاری باعث شده تا شرکتهای بزرگ حمل ونقل به فکر حمل انواع کالاها متناسب با نیازمشتریان از سراسر جهان باشند و دراین بین حمل کالای فله توسط شرکتهای کشتیرانی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. روش تحقیق کاربردی می باشد و به منظور رد یا تایید فرضیه های تحقیق پرسشنامه ای با 33 سوال براساس طیف لیکرت با ضریب آلفای کرونباخ 94.1% و تایید روایی با نظر استاد راهنما و مشاور، در میان گروه، 58 نمونه ای از جوامع 150 نفری مدیران، مسئولین و کارشناسان اداره کل بندر و دریانوردی خرمشهر که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده بودند توزیع شده است؛ سپس با نتایج حاصل از پرسشنامه اول پرسشنامه دوم جهت رتبه بندی عوامل تاثیرگذار میان همان نمونه آماری توزیع و جمع آوری گردید. در فصل چهارم داده های حاصل از پرسشنامه ها با کمک نرم افزار spss و excel و expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد؛ با استفاده از آزمون آمار توصیفی به توصیف ویژگی های جمعیت شناختی جامعه پرداخته می شود با کمک آمار استنباطی برای رد یا تایید فرضیه از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی عوامل تاثیرگذار از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده می گردد. نهایتا در فصل پنجم به نتایج و پیشنهادات ارائه می گردد؛ نتایج حاصل از تحقیق کلیه فرضیه ها را مورد تایید قرار داده است و نشان می دهد عامل وضعیت اسکله و کانال دسترسی ، انبار و محوطه، ترمینال و اپراتور، اتصال به شبکه ریلی، قوانین و مقررات، تجهیزات مدرن و هوشمند، حمل و نقل چند وجهی ، صاحبان کالا، امتیاز منطقه آزاد اروند، تعرفه های گمرکی وبندری و شرکتهای کشتیرانی عوامل تاثیرگذار بر تخلیه وبارگیری ُ بهینه کالا در بندر خرمشهر می باشند.