نام پژوهشگر: تهمینه پیروی
فرشید یکانی تهمینه پیروی
چکیده تکنولوژی سلولهای بنیادی تا به امروز دستاوردها و پیشرفت های چشمگیری داشته است. در این میان سلولهای بنیادی عصبی مورد توجه خاصی قرار گرفته و مهمترین هدف مطالعاتی می باشند و بیشترین مطالعات در این رابطه بر روی شناخت دقیق پتانسیل تمایزی این سلولها متمرکز شده اند. در این مطالعه هدف ارزیابی پارامترهای بقا، تکثیر و تمایز سلولهای بنیادی/پیش ساز عصبی(ns/pc) در پاسخ به تأثیر نمونه های مایع مغزی-نخاعی(csf) جنینی و بالغ می باشد. سوال مطالعه حاضر عبارت است از: هر نمونه csf تا چه حد می تواند باعث شود تا این سلولها در مسیر رشد و نموی خود دچار تغییر شوند. ns/pc ها از مغز موش صحرائی بالغ جدا شدند و نمونه های csf جهت تیمار نیز شامل csf جنینهای 13 روزه(ed13) و 17 روزه(ed17) و نیز بالغ(adult) همان گونه بودند. دو تکنیک icc و rt-pcr برای بررسی بیان مارکرهای تمایزی و تکنیک mtt جهت ارزیابی بقا/تکثیر سلولی مورد استفاده قرار گرفتند. در تست mtt ، نتایج نشان دادند که adult-csf بیشترین(به طور معنی دار) و csf ed13- کمترین تأثیر در افزایش میزان بقا/تکثیر را داشتند و ed17-csf و csf مصنوعی(a-csf) نیز اثر کاهش دهندگی را نشان دادند(p<0.05, p< 0.01). در مورد بررسی بیان مارکرهای تمایزی، تکنیکهای rt-pcr و icc نشان دادند که این سلولها در حالت بدون تیمار قادر به تمایز به هر سه نوع سلول نورونی، آستروسیتی و الیگودندروسیتی می باشند. پس از تیمار با نمونه های مختلف csf، در پاسخ به نمونه ed17 بیشترین. مقدار بیان مارکر نورونی(map2) و در adult کمترین مقدار را نشان داد. بیان مارکر آستروسیتی در نمونه adult به طور فاحشی(معنی دار) بیشترین مقدار را نشان داد. بیان مارکر الیگودندروسیتی(mbp) نیز در تمام گروهها افزایش مختصری را نشان داد. چنین نتیجه گیری شد که سلولهای بنیادی عصبی هیپوکامپ موش صحرائی بالغ حداقل بر اساس نتایج مطالعه ما، سلول بنیادی چند توان محسوب می شوند و همچنین روشی که در این مطالعه بکار گرفته شد روشی است که در آن از csf به عنوان یک ترکیب طبیعی استفاده گردیده است. کلمات کلیدی: هیپوکامپ، سلول بنیادی عصبی، مایع مغزی-نخاعی جنینی، مایع مغزی-نخاعی بالغ مارکر تمایزی، بقا، تکثیر