نام پژوهشگر: محسن شریعت جعفری
حمید رضا قرهی محسن شریعت جعفری
یکی از حوادث طبیعی که هر ساله موجب خسارات مالی و جانی فراوانی می شود، پدیده زمین لغزش است. مناطق شمال ایران به علت شرایط اقلیمی، موقعیت و پوشش زمین، ارتعاش، ارتفاعات زیاد، باران های شدید و فرسایش سریع در نتیجه جنگل زدایی و ساخت و ساز در معرض خطر بالایی از لغزش قرار دارند. تهیه نقشه حساسیت و خطر زمین لغزش را می توان به عنوان راهکاری مناسب جهت کاهش خسارتهای ناشی از وقوع زمین لغزشهای آینده دانست. فرایند تهیه چنین نقشه هایی شامل چندین روش کیفی و کمی است. در مطالعه حاضر از روش های شاخص آماری (wi)، وزن دهی به فاکتورها (wf)، تحلیل سلسله مراتبی سیستمها (ahp)، نسبت فراوانی (fr)و شاخص گذاری کیفی (heuristic)برای تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش و در نهایت مقایسه نقشه ها استفاده شد. برای این منظور از لایه های اطلاعاتی شامل نقشه پراکنش زمین لغزشها، زمین شناسی، شیب دامنه، جهت شیب، ارتفاع، ،فاصله از آبراهه ها، فاصله از گسل، تراکم زهکشی و آبگیری مخزن استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که زمین شناسی، شیب، آبگیری مخزن، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل به ترتیب عنوان مهمترین فاکتورها در محدوده مورد مطالعه هستند. برای اطمینان، نقشه های تهیه شده با نقشه پراکنش ?? زمین لغزش فعال مقایسه شد. نتایج بیانگر این است که به ترتیب در روش های wi، wf، ahp، fr و heuristic درصد زمین لغزش های فعال در کلاسهای بالا و خیلی بالای حساسیت برابر7?/8?، 39/??، 27/75، 83/52 و 15/87 می باشد. نتایج نشانگر این است که روش کیفی شاخص گذاری، روش شاخص آماری و تحلیل سلسله مراتبی سیستمها نسبت به سایر روشها تصویر واقعی تری از پراکندگی حساسیت زمین لغزش در محدوده مخزن سد البرز نشان می دهد.