بدون تردید موفقیت انقلاب اسلامی و تاسیس جمهوری اسلامی در تاریخ سیاسی ایران و جهان اسلام و بویژه مکتب تشیع امری بی نظیر بوده است. نگاهی گذرا به اهداف انقلاب اسلامی، مبین این نکته است که آزادیخواهی و عدالت طلبی از جمله آرمان های بزرگ و جدانشدنی از بدنه اصلی انقلاب مردم ایران به رهبری امام خمینی بوده اند. بر همین اساس شکل گیری نظام مردم سالاری دینی گامی بزرگ برای تحقق این ارزشها در جامعه اسلامی ایران می باشد. اما آنچه در اینباره از اهمیت به سزایی برخوردار است مسأله تعامل عدالت و آزادی یا به عبارتی تزاحم یا پیوند میان این دو مفهوم می باشد. در میان مکاتب مادی از یکسو از آنجا که مفهوم آزادی ریشه و بُن اندیشه حاکم بر مکتب لیبرالیسم و جریان حاکمیتی لیبرال دموکراسی است، این مکتب خواهان آزادی به شکل مطلق است و تنها درصورتی آزادی محدود می شود که باعث آسیب و لطمه به دیگران گردد؛ بنابراین عدالت یا هر مفهوم دیگری که به محدوده این آزادی تجاوز کند خود باید تحدید و قربانی شود. از سوی دیگر مکتب الحادی مارکسیسم با نوع برداشتی که خود از مفهوم عدالت داشته است بر این باور است که مقوله آزادی مانع تحقق عدالت در بستر جامعه خواهد شد؛ پس به ناچار باید آزادی را فدای عدالت نمود. سردرگمی و رو به اضمحلال رفتن هر دوی این مکاتب بار دیگر نشان داد که انسان راهی جز توسل و تمسک به راه و روشی که انبیای الهی در پیش پای بشریت نهاده اند ندارد. ادیان الهی و بویژه دین مبین اسلام از آنجا که بُن مایه خود را از طریق خالق هستی و بوسیله وحی بر پا ساخته اند، از یکطرف بر اندیشه های صرفاً مادی و گمراه کننده تمام مکاتب مادی خط بطلان کشیده اند و از سوی دیگر با رهنمودهای نجات بخش خود راه رسیدن به عزت و سعادت دنیا و آخرت را به روی بشر باز کرده اند. با تامل بر قرآن کریم و سیره پیامبر مکرم اسلام حضرت محمد (ص) و ائمه معصوم علیهم اسلام مشخص می شود که مفاهیم و آموزه های دینی جز از طریق ایجاد حکومت اسلامی امکان تحقق ندارد؛ و تنها راه برای اینکه این مفاهیم از دنیای آرمانی به دنیای واقعی بشر ورود کند همانا شکل گیری و برپایی حکومت اسلامی است. در این برهه از زمان بی گمان مصداق حقیقی چنین حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایران و شیوه حاکمیتی مردم سالاری دینی است. از این رو این پژوهش به بررسی ابعاد عدالت و آزادی در ساختار نظام جمهوری اسلامی و تعامل آنها با تاکید بر اندیشه سیاسی رهبران نظام جمهوری اسلامی ایران (امام خمینی«ره» و مقام معظم رهبری) خواهد پرداخت.