آلودگی صدا یکی از بزرگترین آلاینده های محیط زیستی در شهرهای پرجمعیت می باشد. آلودگی صوتی از منابع متنوعی ایجاد می شود که نویز ناشی از ترافیک به عنوان یکی از منابع مهم نویز در سراسر جهان شناخته می شود. هدف کلی این تحقیق بررسی اثرات ناشی از آلودگی صوتی شهری بر روی اختلالات خواب می باشد، که پس از تعیین ایستگاه ها متغیر های تراز معادل صدا، حداقل و حداکثر تراز فشار صوت، پارامترهای آماری، شاخص صدای ترافیک و تراز آلودگی محیط اندازه گیری شدند. در پایان هم نظرسنجی از ساکنین حاشیه خیابان های اصلی به عمل آمد. نتایج نشان داد که میزان صدا در اکثر ایستگاه ها از حد استاندارد فراتر رفته است، به طوریکه با محاسبه میانگین lmax , lmin , laeq در منطقه 6 این داده ها از بیشترین به کمترین مقدار به ترتیب در ساعات 7-9، 17-19 و 13-15و برای منطقه 13،این داده ها برایlmax , lmin از بیشترین به کمترین مقدار به ترتیب در ساعات 7-9،17-19و13-15و برای laeq,2h این روند به ترتیب در ساعات 7-9 ، 13-15 و 17-19 مشاهده شده است. در دو منطقه بیشترین مقدار l10 در ساعات 7-9 و کمترین مقدار l90 در ساعات13-15 ثبت شده است. در منطقه 6 بیشترین مقدار tni با مقدار dba 117.09 در میدان ولیعصر در ساعت 13-15 ثبت شده است. کمترین مقدار tni با مقدار dba52.93 در میدان هفت تیر در ساعت 17-19 ثبت شده است .در منطقه 13 بیشترین مقدار tni با مقدار dba74.01 در میدان امام در ساعت 13-15 ثبت شده است و کمترین مقدار tni با مقدار dba35.84 در خیابان خاقانی (17-19) بوده است. برای ارزیابی اثرات صدا 208 نفر مورد بررسی قرار گرفتند که جمعاً 55.8 درصد صدای ترافیک را مزاحم دانسته اند. 19.7 درصد صدای ترافیک اطراف خود را بلند و اثرات آنرا ناراحت کننده ارزیابی نموده اند. 33.3 درصد از احساس خستگی در طی روز و کاهش بازده کاری شکایت داشتند. در کل می توان نتیجه گرفت که شکایات افراد ساکن در منطقه 13 نسبت به منطقه 6 کمتر بوده است ولی با این وجود در هر دو منطقه ساکنین از آلودگی صوتی و اثرات آن شکایت داشتند. بنابراین توجه به این معضل و ارائه راهکارهای مدیریتی موثر و کارآمد برای کاهش آلودگی صوتی و اثرات آن اجتناب ناپذیر است.

گردشگری طبیعی، صنعتی جهانی است که هر ساله صدها میلیون نفر را در حوزه بین المللی و بومی در برمی گیرد. در این تحقیق به ارزیابی اثرات محیط زیستی اجرای طرح های توسعه گردشگری در منطقه گیان نهاوند پرداخته شده است. به منظور ارزیابی اثرات محیط زیستی اجرای پروژه ها، از ماتریس لئوپولد استفاده شد و اثرات اجرای پروژه ها در دو فاز ساختمانی و بهره برداری و در مولفه های فیزیکی و شیمیایی، اکولوژیکی و بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت. سپس به بررسی اثرات محیط زیستی بر جاذبه های اکوتوریستی منطقه گیان پرداخته شد. نتایج نشان می دهند که اجرای پروژه ها در فاز ساختمانی دربردارنده اثرات منفی بر محیط زیست و اکوتوریسم منطقه گیان است. اثرات مثبت طرح ها در دوره بهره بردای خود را نشان می دهد. در دوره ساخت و ساز، تخریب ضعیف در منطقه و در دوره بهره برداری، سودمندی ضعیف نسبت به محیط زیست منطقه وجود دارد. و نهایتا انجام پروژه ها با اجرای برنا مه مدیریت و بهسازی محیط زیستی و با اقدامات اصلاحی، نسبت به گزینه عدم اجرا ارجحیت دارد. واژگان کلیدی: اکوتوریسم، محیط زیست، ارزیابی اثرات، ماتریس لئوپولد، منطقه گیان.

ارزیابی ریسک، سد،ضریب ریسک محیط زیستی، تحلیل سلسله مراتبی

بررسی ویژگی های بوم شناختی گونه های حیات وحش نقش مهمی در مدیریت آن ها دارد و تصمیم گیری در مورد شیوه مدیریتی مناسب، تنها با مشخص شدن نیاز های بوم شناختی یک گونه امکان پذیر است. تعیین پراکنش گونه برای حفظ و مدیریت جمعیت ها، به ویژه برای گونه-های تهدید شده ضروری است. یکی از روش های تعیین پراکنش گونه ها ارزیابی زیستگاه می-باشد. مدل هایی که پیش بینی کننده محدوده پراکنش گونه هستند، ابزار مناسبی برای اهداف حفاظتی و مدیریتی می باشند. در پژوهش حاضر مدل سازی زیستگاه افعی زنجانی(vipera albicornuta) در بخشی از زیستگاه این گونه در شمال استان زنجان و با استفاده از روش رگرسیون منطقی دوتایی صورت پذیرفته است. متغیرهای زیستگاهی برداشت شده عبارت از: ارتفاع، جهت جغرافیایی، شیب، فاصله تا منابع آبی، درصد پوشش سنگی، فاصله تا جاده، سطح پوشش گیاهان پشته ای، سطح پوشش گیاهان علفی پوششی بلند، سطح پوشش گیاهان علفی پوششی کوتاه، سطح پوشش گیاهان علفی کوتاه و فاصله تا مناطق مسکونی و همچنین نقاط حضور(25نقطه) و عدم حضور(26نقطه)گونه نیز به عنوان متغیرهای وابسته برداشت شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد که سطح پوشش سنگی تعیین کننده ترین عامل در زیستگاه گونه می باشد و متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، جهت شیب، فاصله تا منابع آبی، فاصله تا جاده، سطح پوشش گیاهان پشته ای، سطح پوشش گیاهان علفی پوششی بلند، سطح پوشش گیاهان علفی بلند و فاصله تا مناطق مسکونی دیگر متغیرهای تاثیر گذار در حضور گونه می باشند.

خاک یکی از مهم ترین منابع طبیعی هر کشور است که در حال حاضر هیچ گونه جایگزین مطرحی برای آن وجود ندارد. یکی از عوامل اصلی نابودی بسیاری از زمین های حاصلخیز پدیده فرسایش خاک است که سبب هدررفت عناصر غذایی خاک می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی مهم ترین کارکرد اکوسیستم های جنگلی یعنی حفظ و نگهداشت عناصر غذایی خاک و ارزش گذاری اقتصادی آن در منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ در استان ایلام انجام شد. بدین منظور ابتدا نقشه واحدهای کاری در منطقه مورد مطالعه تهیه و مقادیر npk در خاک مناطق فرسایش نیافته (نقاط شاهد) و مناطق فرسایش یافته اندازه گیری شد. سپس میزان فرسایش و رسوب ویژه در هر واحد کاری با استفاده از مدل mpsiac محاسبه شد. مقدار هدررفتnpk بر اساس مقادیر عناصر غذایی اندازه گیری شده در خاک مناطق فرسایش نیافته و مناطق فرسایش یافته، تعیین و در نهایت بر اساس روش اقتصادی هزینه جایگزینی ارزش پولی نگهداری عناصر غذایی در اثر حفاظت خاک به وسیله پوشش جنگلی محاسبه شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که میانگین فرسایش ویژه در منطقه مورد مطالعه معادل 54/4 تن در هکتار است که از میزان استاندارد جهانی (5 تن در هکتار) کمتر است. یافته ها نشان داد که سالانه در هر هکتار معادل 17/11 کیلوگرم عناصرnpk در اثر فرسایش خاک و خروج خاک جنگل نابود می شود که معادل ارزش جاری 05/98889 ریال در هکتار در سال است. در محدوده مورد مطالعه با وسعت 2537 هکتار سالانه حدود 31110 کیلوگرم عناصر npk در اثر فرسایش خاک هدر می رود که به منزله کاهش حاصلخیزی و تحمیل هزینه ای معادل 250881541 ریال به محیط زیست است. همچنین مشخص گردید که هر هکتار جنگل از وارد آمدن 33/796970 ریال خسارت توسط فرسایش خاک و هدررفت تنها سه عنصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم جلوگیری می کند که این امر بیان کننده ارزش اقتصادی حفظ جنگل در جلوگیری از رخداد فرسایش خاک و هدررفت آن است.

مطالعات ارزش گذاری حفاظتی منابع طبیعی و محیط زیست در پی ایجاد آگاهی های مورد نیاز برای تصمیم گیری بهینه درباره نحوه مدیریت اقتصادی منابع مذکور و کمک به تدوین راهبرد توسعه پایدار منطقه ای می باشد. با توجه به اهمیت منابع طبیعی در حفظ اکوسیستم های طبیعی و بقای بشر، حفظ این منابع و جلوگیری از تخریب آنها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه ی حفاظت شده ی جنگلی آبشار مارگون و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای منافع حفاظتی این منطقه با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسش نامه انتخاب دو بخشی دوبعدی به کار گرفته شده است. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل 416 پرسش نامه بین جمعیت استان های فارس و کهگیلویه و بویر احمد در سال 1392 جمع آوری شد. برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل logit استفاده شده و بر اساس روش حداکثر درستنمائی، پارامترهای این مدل برآورد شدند. با این که ایران کشوری در حال توسعه و با سطح درآمد پایین است، نتایج نشان می دهد که12/72 درصد افراد تحت بررسی در این مطالعه، حاضر به پرداخت مبلغی جهت حفاظت از منطقه ی حفاظت شده ی جنگلی آبشار مارگون هستند. متوسط تمایل به پرداخت سالیانه افراد برای ارزش حفاظتی منطقه ی حفاظت شده ی جنگلی آبشار مارگون، 204024 ریال برای هر خانواده برآورد شد. ارزش حفاظتی سالانه این منطقه 81954403 میلیون ریال در هکتار(2927دلار) برآورد شده است. همچنین نتایج این پژوهش نشان داده که مناطق حفاظت شده ارزش حفاظتی قابل توجهی داشته که این ارزش برای سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان، توجیهی را فراهم میکند تا از کیفیت مناطق حفاظت شده حمایت نمایند و از کم جلوه دادن منابع طبیعی جلوگیری کنند.

چکیده : از آن¬جا که رشد شتابان شهری در ایران، اغلب با توان تجهیز فضاهای شهری متناسب نمی-باشد، مشکلات ناشی از آن به¬صورت توسعه¬ی نابه¬سامان شهرها خود را نشان می¬دهد. ایجاد شهرهای جدید در کشور گاهی، از طریق توسعه و رشد روستاهای واقع در کالبد شهرها اتفاق می-افتد. برای همین لازم است که تغییرات و توسعه¬ی ایجاد شده در بافت¬های روستایی برای تبدیل آن¬ها به روستاشهر و یا شهرهای جدید به¬صورت حساب شده صورت گیرد تا در آینده با مشکلات ناشی از عدم برنامه¬ریزی صحیح، مواجه نشود. مدل¬سازی رشدکالبدی شهرها در استان کردستان به برنامه¬ریزان در امر توسعه این امکان را می¬دهد تا با مشاهده¬ی وضعیت توسعه¬ی دهستان¬های استان و بررسی روند تغییرات توسعه در آن¬ها در مقاطع زمانی مختلف، نسبت به ارائه¬ی راهکار برای بهبود شاخص¬های نامطلوب در آن¬ها اقدام نمایند تا بدین وسیله امکان ایجاد شهرهای جدید با وضعیت مطلوب و بدون لطمه به محیط زیست فراهم گردد و از تمرکز جمعیتی در شهرها نیز جلوگیری شود. در این پژوهش ابتدا خوشه¬بندی دهستان¬ها با استفاده از منطق فازی c-mean و با توجه به آمار موجود از شش شاخص توسعه، برای سال¬های 1375، 1380، 1385، 1390 انجام شده-است، سپس با استفاده¬ از شبکه¬ی عصبی وضعیت آینده¬ی دهستان¬های استان در سال 1395 پیش-بینی گردیده¬است. نتایج به¬دست¬آمده نشان می¬دهد که در سال 1390 دهستان¬های توسعه¬یافته¬ی استان به بیشترین درصد خود در مقایسه با سال¬های مورد بررسی رسیده¬اند. پیش¬بینی انجام¬شده برای سال 1395 نشان می¬دهد که درصد دهستان¬های توسعه¬نیافته¬ی استان در این سال نسبت به سال 1390 کاهش و درصد دهستان¬های توسعه¬یافته¬ی استان افزایش خواهد یافت که این نشان¬گر افزایش سطح توسعه¬ در استان می¬باشد.

چکید :ُ سابق دٍّف: اهز سٍ ص عٌت آبشی پز رٍی اس ع اَهل آلای ذٌ ر دٍخا اّ هحسو هوی ضو ذًَ. لذا در ایی تحقیق ب ارسیابی تاثیز پسا ایی ص عٌت بز پاراهتز اّی کیفی آ ر دٍخا وً سوکشک اقذام گزدیذ. ه اَد ر شٍ اّ: در ایی تحقیق داد وّای جووآ آ رٍی ضوذ اس 8 ایسوتگا وً وًَ بوزداری در فصل تابستای ) ض زْی رَ 39 ( ه رَد آ اًلیش قزار گزفت. 11 پاراهتز کیفوی آ ) ec ، cod ، do ، bod ، nh4 ، no2 ، po4 ، tds ، tss ، dom ، دها( 4 کاتی یَ 1 آ یًو یَ ، داد وّای یّذر لٍیکی جوآ آ رٍی ضذ اس ر دٍخا )ضیب ط لَی ، ضیب جا کًی، ضوزیب ها یً وٌ ، عوز کف( داد اّی جوآ آ رٍی ضذ اس 72 کارگا پز رٍش ها یّ ه رَد س جٌص قزار گزفت ذٌ. بوا باس ب ذٌی ر دٍخا اٍرد کزدی ایی داد اّ ب هذل ، پواراهتز وّای do bod بوا اسوتفاد اس هذل qual2k ه رَد ضکی ساسی کالیکزاسی یَ قزار گزفت ذٌ. است تٌاج : تًایج ضکی ساسی ضذ د پاراهتز طًای داد ک ر دٍخا سوکشک در پواییی دسوت در ضٍعیت اًهطل بَی قزار دارد لٍی اس طزفی ب علت افشایص دبی در پواییی دسوت در ایسوتگا آخز، ر دٍخا اس ت اَی خ دَپالایی ه اٌسکی یًش بزخ رَدار هی باضذ. دٍر پایای 5 سو اٌری هوذیزیتی بزای کا صّ بحزای در پاییی دست در قالب هذل اجزا ضذ.