هدف اصلی باستانشناسی بازسازی جوامع گذشته برای درک مکانیزمهای سازوکار درازمدت فرهنگی و اقتصادی است که جوامع برای ابقای خود پدید می آورند. شناخت و درک شیوه زندگی ، شکستها و پیروزیهایی که جوامع باستانشناسی در زندگی فرهنگی زیستی خود با آنها روبرو شده اند، باستانشناسان و تاریخ دانان را در موقعیتی علمی و پژوهشی قرار می دهد تا درباره مسیر اجتماعی جوامع امروزی اظهار نظر کنند؛ شناخت کلی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی یک جامعه می تواند در برنامه ریزی های درازمدت مفید باشد و احتمالاً از تکرار اشتباه گذشتگان در آینده جلوگیری کند. امروزه مدلهای پیش بینی کننده بر اساس تحلیلهای gis و سنجش از دور ، برای سنجش محوطه های باستانی بعنوان ابزار تحقیقاتی قدرتمندی که باستان شناسان می توانند از آن استفاده بهینه داشته باشند، مطرح و مورد توجه قرار گرفته است. مدلهای پیشگو ابزارهایی هستند برای برجسته سازی الگوهای شناخته شده یا ایجاد ارتباط میان زمان و مکانهای ناشناخته. این گونه مدلها دارای پتانسیل بالایی برای بکار گیری در باستان شناسی هستند. باستان شناسان در دنیای امروز فقط قادر هستند بخش کوچکی از هزاران مکان باستانی را شناسایی کنند، درحالیکه هر ساله هزاران مکان باستانی در طی فرآیندهای توسعه شهری و روستایی نابود می شوند. یکی از روشهای کارآمدی که به کمک آن می توان نسبت به شناخت و حفاظت این مکانهای باستانی اقدام کرد، تولید و بهره گیری از مدلهایی است که بتوان بوسیله آن موقعیت مکانهای باستانی را پیش بینی کرد.

چکیده شبکه های ارتباطی و جاده ها بخش مهمی از سرمایه های هر کشوری محسوب می شود. به دلیل اهمیتی که راه های ارتباطی در حیات سیاسی و اجتماعی جوامع دارد، دولتهای متمرکز در طول تاریخ توجه خاصی به توسعه، نگهداری و تجهیز راه ها نشان می دادند. در دوره خلافت عباسیان نیز با انتقال مرکز خلافت جهان اسلام از شام به بغداد و تثبیت پایه های خلافت عباسیان در بغداد، با توجه به موقعیت بغداد و قرار گرفتن آن در مسیر راه های شرق و غرب خلافت اسلامی توجه خاصی به را ه ها شد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی، توسعه، تجهیز و نگهداری راه های ارتباطی در دوره اول عباسی مورد توجه قرار گرفته است. احداث و توسعه راه هایی برای عبور زائران خانه خدا، احداث راه های تجاری و پستی و توسعه راه های دریایی از اقدامات توسعه ای در این عصر بوده است. برای عبور از جاده ها تسهیلات زیاد به وجود آمد و کارهایی چون ساختن برکه، آب انبار، حفر چاه، احداث برج ، بارو، دژ و پادگان، قرار دادن نشانه هایی در راه ها برای هدایت کاروانیان، احداث مسجد در راه ها، حفاظت از راه ها و برکه های آب، پدید آوردن سایه بان ها در برابر آفتاب سوزان یا برف و باران، ساختن پل بر رودخانه ها و آسان کردن گذر از یک سو به سوی دیگر، احداث کاروانسراها، چاپارخانه ها و اخذ عوارض راهداری از مهم ترین اقدامات دوره اول عباسی در این زمینه بوده است.