نام پژوهشگر: مهدی غیاثی نژاد
رضا معصومی جهاندیزی مهدی غیاثی نژاد
خلاصه به فارسی رامسر یکی از شهرهای ساحلی در شمال ایران می باشد. در مناطقی از این شهر (طالش محله چپرسر آب سیاه) چشمه های آب گرم وجود دارد که حاوی رادیوم 226 ورادن 222 می باشد. مردم ساکن در این نواحی خاص و موجودات و گیاهان به طور دائم در معرض پرتو گیری هستند. اثر پرتو گاما بر روی ساکنین ، حساسیت پرتوی و یا تطابق سلولی به روش in vitro مورد مطالعه قرار گرفت. ویتامین ث به عنوان یک آنتی اکسیدان و جمع کننده رادیکال آزاد، شناخته شده است. این مساله مورد قبول خیلی از محثثین می باشد، که بین مقدار ویتامین ث و مقاومت در برابر پرتو، و همچنین سطح تعمیر آسیبهای ناشی از پرتو ارتباطی وجود دارد به همین خاطر میزان ویتامین ث دفعی از طریق ادرار مورد بررسی قرار گرفت. در این پروژه از یک گروه به عنوان آزمون که ساکنان مناطق با پرتوزایی بالا بودند، استفاده شد. علاوه بر آن دو گروه کنترل نیز حضور داشتند که یکی مربوط به مناطق با پرتوزایی نرمال رامسر و دیگری کسانی بودند که در نواحی عاری از پرتو دهی زیاد(تهران) زندگی می کردند. گروه آزمون و کنترل رامسر به لحاظ نوع تغذیه و ژنتیک و سایر فاکتورهای اجتماعی مشترکاتی باهم دارند. و تفاوت آنها در دریافت مقدار دز پرتو طبیعی می باشد. برای این منظور از سلولهای محیطی تک هسته ای خون داوطلبان، استفاده شد. سلولها بعد از استخراج در 5 دز0 ،3/. ،1، 2 و 4 گری تابش دهی شدند. برای پرتو دهی از چشمه کبالت-60 دارای اکتیویتی 400 کوری استفاده گرید. برای اندازه گیری ضایعات حاصله از پرتو دهی روش الکتروفورز سلول واحد یاcomet assay بکار گرفته شد. در این روش قطعات شکسته شده dna در میدان الکتریکی به طرف قطب آند حرکت می کنند. و رد پای آنها معرف قطعات dna و میزان آسیب وارده به آنها می باشد. مقدار آسیب متناسب با دز دریافتی می باشد.غلظت ویتامین ث در ادرار داوطلبان با استفاده از معرف 2-4 دی نیترو فنیل هیدرازین تعیین شد. نتایج نشان داد که اصولا آسیب در گروه آزمون در همه دز های اعمال شده بیشتر از آسیب ایجاد شده در کنترل رامسر و تهران می باشد(p<0.05). زیر گروه آزمون که میزان دز تشعشعی در محل سکونت آنها کمتر از 2/10 میلی سیورت در سال بود نسبت به زیر گروه دیگر که میزان پرتو دهی در محل سکونت آنها بیشتر از مقدار یاد شده می باشد آسیب کمتر و تعمیر زیادی از خود نشان داد(p<0.05). مقدار ویتامین ث دفعی در ادرار گروه کنترل رامسربیشتر از آزمون بود. نتایج کلی از این تحقیق آن است که افراد ساکن در ناحیه با تشعشع بالا در برابر دز بالاتر پرتو حساس بوده ودچار آسیب بیشتر از حد انتظار می شوند. برخلاف اینها کسانی که دز کمی را دریافت می کنند دارای مقاوت در برابر آسیب ناشی از پرتو بوده و ضایعات وارده را تعمیر می کنند. با مقایسه دو گروه کنترل تهران و رامسر مشاهده می شود که آسیب اولیه (بدون وقفه در انکوباتور) در کنترل رامسر کمتر از تهران می باشد) (p<0.05درصورتی که تعمیر آنها با هم اختلاف معنی دار ندارند. می توان گفت که در کنترل رامسر (دارای ذخیره آنتی اکسیدانی بالا) مقاومت در برابر آسیب ظاهر شده است و در سیستم تعمیر آنها تغییری دیده نمی شود.
محمدرضا احمدیان پور مهدی غیاثی نژاد
در سالهای اخیر، دزیمتری چشمه های براکی تراپی (مخصوصا براکی تراپی میان بافتی) به طور قابل توجهی مورد بررسی قرار گرفته است . به همین دلیل روشهای تجربی و محاسباتی فراوانی جهت محاسبه دو بعدی توزیع دز در اطراف چشمه های براکی تراپی، محیط آب یا محیطهای مشابه آن، به کار گرفته شده اند. یکی از مهمترین و متداولترین روشهای تجری که امروزه جهت اندازه گیری توزیع دز به کار می رود، استفاده از دزیمترهای ترمولومینانس (tl) می باشد. امروزه، بیشتر از چشمه های ایریدیم - 192، ید - 125 و اخیرا پالادیم - 103 جهت براکی تراپی میان بافتی استفاده می شود. در این تحقیق از چشمه های ایریدیم - 192 (یک سانتیمتر سیم ایریدیم - 192 و دانه نیم سانتیمتری ایریدیم - 192 تولید شده در شرکت heraeus آلمان) که در راکتور سازمان انرژی اتمی ایران بمباران شدند، استفاده گردید. همچنین جهت اندازه گیری دز در اطراف چشمه ها از دزیمترهای tld - 100 ساخت شرکت هارشاو (harshaw) استفاده شد. کلیه آزمایشهای مربوط به این تحقیق در فانتومی از جنس پلی متیل متااکریلیت (pmma) انجام گردید که مدل هندسی آن تقریبا شبیه به مدل هندسی فانتوم استفاه شده توسط nath و همکارانش در سال 1990 می باشد. در این تحقیق، سه ویژگی دزیمتری چشمه های ایریدیم - 192 یعنی ثابت آهنگ دز (a)، تابع شعاعی دز (r) g و تابع انیزوتروپی f (r, ?) مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با نتایج بدست آمده از سایر تحقیقات منتشر شده، مقایسه گردید. مقدار ثابت آهنگ دز برای سیسم ایریدیم - 192 برابر با 0/971 +- 0/07 cgyh-1/cgycm2h-1 و مقدار ثابت آهنگ دز برای دانه ایریدیم - 192 برابر با 1/074 +- 0/05 cgyh-1/cgycm2h-1 بدست آمد. همچنین تابع شعاعی دز دو چشمه ایریدیم - 192 در فواصل 0/5 تا 10 سانتیمتری برای زوایای صفر، 15، 45، 60،90، 120، 135، 165 و 180 درجه سانتی گراد اندازه گیری شده و براساس داده های بدست آمده، منحنی آنها رسم گردید. نتایج بدست آمده از این داده ها، بیانگر کاهش تابع شعاعی دز با افزایش فاصله به صورت نمایی می باشد. تابع انیزوتروپی این دو چشمه نیز در فواصل (نیم تا ده سانتیمتری) و زوایای (صفر تا 180 درجه سانتی گراد) مختلف اندازه گیری شده و منحنی تغییرات آن نسبت به هر فاصله رسم گردید. با توجه به نمودارهای بدست آمده می توان نتیجه گرفت که در یک فاصله معین تابع انیزوتروپی نسبت به زاویه تغییر می کند.
سعید علی نیا مهدی غیاثی نژاد
در دنیا مناطقی وجود دارند که ساکنین آنها در معرض پرتوهای طبیعی زمینه بالا هستند. این مناطق به high background radiation areas hbras ، معروف می باشند. از جمله این مناطق می توان به گوارا پاری در برزیل ، کرالا در هند ، نواحی از آمریکا و یانگ جیانگ در چین اشاره کرد. در ایران نیز مناطق با پرتودهی زمینه بالا مشاهده شده است . رامسر یکی از این مناطق است .
عمران حشمتی مهدی غیاثی نژاد
با پیشرفت صنعت و افزایش کاربرد مواد پرتوزا، انسان بیش از پیش در معرض پرتوهای یونساز قرار گرفته است. اثرات زیانبخش این پرتوها طی تحقیقات بسیاری اثبات شده است اما در مورد دزهای کم ، موضوع کماکان مورد بحث است. از طرفی، در بعضی از مناطق دنیا که مناطقی با پرتوزایی طبیعی بالا نامیده می شود ، انسان بطور طبیعی در معرض مقادیر قابل توجهی از پرتوهای یونساز است . بخشهایی از شهرستان رامسر در ایران از مهمترین مناطق با پرتوزایی طبیعی بالا است که پرتوگیری بعضی ساکنین چندین برابر دز مجاز یک پرتوکار نیز می رسد. این منطقه زمینه تحقیقاتی بسیار مناسبی را برای بررسی اثرات پرتوهای یونیزان در دزهای کم فراهم کرده است.