محیطهای کوهستانی به دلیل وجود منابع بالقوه طبیعی و چشم اندازی زیبا و مکانهای مناسب برای ایجاد سکونتگاه، در سالهای اخیر مورد توجه دانشمندان علوم زمین قرار گرفته اند. شناسایی فرایندهای مسلط ژئومورفولوژیکی در مناطق مذکور طی دوره های مختلف ، گام ارزشمندی برای اعمال مدیریت محیطی و بهره گیری بهینه از این محیطهای شکننده می باشد. منطقه مورد مطالعه، بخشی از کوهای زاگرس در غرب ایران است که حوضه گاماسیاب را تشکیل می دهد و دشت نهاوند در آن به طور متمرکز مورد بهره برداری کشاورزی قرار گرفته است . شواهد ژئومورفولوژیکی یافت شده در جریان این پژوهش ثابت می کنند که فرضیات تحقیق درباره حاکمیت فرایندهای جریانی، کارستیک ، یخچالی، مجاور یخچالی و حرکات دامنه ای طی دوره کواترنر صحیح می باشند و طی سالهای اخیر نیز فرسایش آنتروپوژنیک در تغییر شکل لند فرمهای حاصل از فرایندهای مذکور به شکل ملایمی وارد عمل شده است . همچنین باید به حرکات زمین ساختی و تاثیر آنها در ایجاد و تغییر شکل لند فرمها توجه دقیق داشت . زیرا منطقه مورد مطالعه از این نظر فعال می باشد. برای اثبات فرضیات تحقیق از داده های سنجش از دور، نقشه های توپوگرافیک و زمین شناسی، عکسهای هوایی، اسناد تاریخی، داده های اقلیمی و هیدرولوژیکی استفاده شده که در پردازش آنها نرم افزارهای مربوطه و روشهای آماری به کار رفته است . در جریان تحقیق علاوه بر بررسیهای ژئومورفولوژیکی، نقشه های شیب ، نقشه عکسی و نقشه کاربری اراضی تهیه شده که برای انجام مطالعات پیشرفته تر و کاربریهای توسعه ای از اسناد پایه محسوب می شوند. با استفاده از روشها و ابزارهای فوق، ضمن شناسایی لندفرمها ناشی از فرایندهای ژئومورفولوژیکی، چگونگی کاربردیهای انسانی مورد بحث قرار گرفته و نکات مثبت و منفی این کاربریها توضیح داده شده و از دیدگاه مدیریت محیطی، پیشنهادهایی برای کاربریهای مطلوب و جلوگیری از صدمات انسان بر محیط ارائه شده است . برخی یافته های ژئومورفولوژیکی تغییرات اقلیمی طی کواترنر در غرب ایران مورد استفاده پژوهشگران واقع شود.

امروزه برنامه ریزی های منطقه ای و عمرانی از ارکان اساسی اقتصاد هر کشور به شماررفته و لازمه یک برنامه ریزی منطقی، شناخت دقیق از بستر محیط طبیعی است ، دراین بین مطالعات ژئومورفولوژیکی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و در پروژه های عمرانی با ترسیم طرحی فیزیکی از خصوصیات منطقه قادر است خط مشی و پذیرائی یک فعالیت عمرانی را مشخص سازد.منطقه مورد مطالعه بین 35/30 تا 36 درجه عرض و 51 تا 51/45 درجه طول جغرافیایی قرار دارد.از شمال به دامنه های جنوبی البرز مرکزی محدود شده و دره های جاجرود و کرج به ترتیب حدود شرقی و غربی آن را تشکیل می دهند،قسمت جنوبی آن نیز کم و بیش در کناره شمال غربی کویر بزرگ ایران مرکزی قرار دارد و شهر تهران به انضمام شهرری، کهریزک و شهریار را دربرمی گیرد.دراین رساله کوشش گردیده که این منطقه از نظر ویژگیهای چینه شناسی، تکتونیک و نقش آن در پیدایش ناهمواریهای کنونی دامنه های جنوبی البرز مورد مطالعه قرار گیرد و واحدهای ژئومورفولوژیکی منطقه نیز تعیین گردد .

شناخت و بررسی ویژگیهای محیطهای کارستی که از سنگهای انحلال پذیر و عمدتا از کربناته، نظیر سنگهای آهنکی و دولومیتی تشکیل یافته و از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیتهای انسانی بویژه تامین منابع آب، جهت استفاده شرب، کشاورزی، صنعت و ...، ارتباط پیدا می کند، بسیار حائز اهمیت است. لزوم برنامه ریزی در پهنه های کارستی ایجاب می کند تا مطالعاتی در زمینه شناخت محیط های کارستی، ویژیگها و نقش انها در تغذیه منابع آب زیرزمینی و سایر منابع صورت گیرد. در این رساله در راستای اهداف فوق الذکر اقدام هب ماطعله ناهموایهای بیستون در بخش رورانده رشته کوههای زاگرس در استان کرمانشاه دشه و برای اولین بار نقش ژئومورفولوژی اشکال کارست و میزان تحول آنها در نفوذ نزولات جوی و بیلان آبی منطقه بررسی می گردد. از جمله ویژگیهای مهم مورد مطالعه در این تحقیق که کمتر به آن توجه شده است بیان نقش و جایگاه ژئومورفولوژی کارست در حل مسائل هیدرولوژیکی مناطق کارستی است. علاوه بر این، نتایج این تحقیق نشان می دهد که عوامل مهم تشکیل و تحول اشکال کارست در منطقه، عملکرد زمین اسخت شدید و پیچده در کل محدوده و حاکمیت شرایط اقلیمی مرطوبتر در گذشته، نسبت به زمان کنونی است. چاله های بسته، حفره های فروکش، دره های خشک، دره های کور، از مهمترین اشکال کارستی موثر در مطالعات و محاسبات هیدرولوژیکی منطقه هستند. هر جا تحو کارست بیشتر است، عملا عوارضک ارستی در شرایط اقلیم کنونی توسط شبکه آبهای جاری مودر تخریب قرار نگرفته اند و فعالیت بسیار محدود توسعه کارست هنوز ادامه دارد و جذب و نفوذ نزولات جوی نیز بیشتر است. در این مکانها عمدتا در ارتفاعات واقع شده اند، تاثیر میزان تحول و تراکم عوارض کارست سطحی بر تغذیه آبهای زیرزمین بسیار زیادتر از سایر مکانها است. با توجه به نتایج این تحقیق، می توان گفت که بدون توجه به مطالعات ژئومورفولوژی کارست، امکان دستیابی به یک نتیجه مطلوب و دقیق در مطالعات هیرولوژیکی مناطق کارستی، بسیار دشوار و احتمالا غیرممکن می باشد.

در این پژوهش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ‏‎(gis)‎‏، داده های سنجش از دور، بررسی ویژگی های طبیعی و عملیات میدانی و با استفاده از 19 متغیر کمی و 4 متغیر کیفی، ((پیش بینی احتمال وقوع حرکت های توده ای دامنه ای و زمین لغزه ها)) در حوضه آبریز سرخون (یکی از زیرحوضه های رودخانه کارون) ((مدلسازی)) شده است. محدوده مورد مطالعه در شهرستان اردل از استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. برای مدل سازی آماری در پژوهش حاضر از چهار روش ((مدل رگرسیون لاجستیک))، ((مدل رگرسیون خطی))، ((تحلیل مولفه های اصلی)) و ((مدل پروبیت)) استفاده شده است. نتایج مدل سازی ساخت معادلاتی است که با توجه به متغیرها و ضرایب آنها، احتمال وقوع حرکت های توده ای را در دامنه از از صفر (هیچ یا بسیار کم) تا یک (بسیار زیاد) و به تفکیک برای انواع حرکت های لغزشی، ریزشی، جریانی و کلیه حرکت های توده ای تخمین می زنند. ((پهنه بندی)) احتمال وقوع حرکت های توده ای نیز به دو روش ((کمترین فاصله از میانگین)) ‏‎(mds)‎‏ و ‏‎‎‏‏‎‎‏((آستانه ها)) انجام شده است. نتایج حاصل از مدل سازی و پهنه بندی، تهیه نقشه هایی است که احتمال وقوع حرکت های توده ای را نشان داده و سطح حوضه را به دو پهنه با خطر بالا و کم طبقه بندی می کنند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که از میان مدل های آماری به کار گرفته شده مدل رگرسیون لاجستیک مناسب ترین روش برای مدل سازی پیش بینی احتمال وقوع حرکت های توده ای است. همچنین از میان روش های دوگانه پهنه بندی استفاده شده نیز روش کمترین فاصله از میانگین دارای حداقل خطا بوده است. در این پژوهش همچنین اصلی ترین و مهم ترین متغیرها و عوامل موثر در وقوع و پیش بینی حرکت های توده ای و زمین لغزه ها در این ناحیه مشخص شده اند. نقشه های پیش بینی احتمال وقوع حرکت های توده ای و پهنه بندی این نواحی می توانند کاربردهای بسیار مفیدی در برنامه ریزی های مختلف توسعه ای و عمرانی منطقه ای، ناحیه ای و محلی داشته باشند.