نام پژوهشگر: شهرام معافی پور

ارزیابی تطبیقی تکنیک های رقومی در توجیه داخلی و نسبی اتوماتیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1377
  شهرام معافی پور   علی عزیزی

یکی از مهمترین اختلافات میان فتوگرامتری رقومی و تحلیلی وجود اطلاعات رادیومتریک [pictorial information] است . این نوع اطلاعات انجام پاره ای از مراحل اندازه گیری در فتوگرامتری تحلیلی را به صورت اتوماتیک امکان پذیر ساخته است که توجیه تصاویر یکی از این مراحل است . توجیه پایه اصلی هر گونه محاسبات بعدی نظیر dtd، تولید ارتوفتو و یا جمع آوری اطلاعات جغرافیایی است . همانطوریکه می دانیم توجیه شامل سه مرحله است : توجیه داخلی، نسبی مطلق. معلوم بودن شکل علائم حاشیه ای (که اشکال تعریف شده و مشخص هستند)، موقعیت تقریبا مشخص این علائم و هم چنین contrast مناسب در زمینه عکس در عمل امکانات بسیار خوبی برای خود کارکردن مرحله توجیه داخلی به وجود می آورد. توجیه نسبی دو عکس پوشش دار تعریف کننده موقعیت نسبی دو عکس نسبت ه به یکدیگر است بنابراین در مقایسه با توجیه داخلی یا مطلق در این مرحله احتیاج به شناسایئی عارضه خاصی نبوده و صرفا شناسائی عوارض متناظر که بایستی دارای پراکندگی مناسب و کافی در سطح مدل باشد در حل توجیه نسبی کفایت می کند. توجیه مطلق برقراری ارتباط میان سیستم مختصات مدل و سیستم زمینی است . بنابراین اولیه پله در توجیه مطلق شناسایی عارضه زمینی نقاط کنترل در عکس است . متاسفانه بدلیل محدود بودن اطلذاعات عکسی نقاط کنترل بدلایلی نظیر مقیاس عکس ، نوع بافت منطقه و ... بنظر می رسد که یک راه حل کامل برای خودکار کردن توجیه مطلق با استفاده از روش تناظریابی در آینده نیز قابل دسترس نباشد. لازم به ذکر است که خودکار کردن توجیه مطلق امروزه با روش کاملا متفاوت با تناظریابی از طریق ثبت مختصات مرکز تصویر در لحظه عکس برداری تا حدی عملی گردیده است و آینده بسیار روشنی در رابطه با خودکار کردن توجیه مطلق با روش فوق پیش بینی می شود. به این ترتیب با توجه به مطالب بالا در توجیه داخلی ما بدنبال شناسایی الگو [pattern recognition] و بعد از آن مکان یابی این الگو هستیم (تناظریابی الگویی) و در مرحله توجیه نسبی این تناظریابی می بایست میان عوارض مشترک در دو عکس دنبال شود. بنابراین ماهیت اصلی عملکرد ما در پیاده سازی این سیستم مساله تناظریابی است . در فتوگرامتری آنالوگ و تحلیلی مساله تناظریابی توسط اپراتور انسانی ارزیابی و اجرا می شود. توجه به این نکته که سیستم بینایی انسان در تناظریابی عملکردی منحصر به فرد دارد، ارزیابی متفاوت و ساده شده ای از این سیستم بنوعی تعیین کننده روش برخورد ما در پیاده سازی مراحل تناظریابی بصورت اتوماتیک است . به این ترتیب با توجه به نگرشهای مختلف نسبت به مساله تناظریابی الگوریتم های مختلفی در حل مساله توجیه داخلی و نسبی به صورت اتوماتیک ارائه شده است . در این پایان نامه علاوه بر مروری انتقادی بر روشهای جاری در توجیه سعی شده است تا با ارائه یک استاندارد مناسب این موضوع را نشان بدهیم که الزاما پیچیدگیهای الگوریتم دلیلی بر کارایی آن نبوده و چه بسا الگوریتمهای ساده تری نیز بتواند به حد کارایی الگوریتمهای پیچیده تر برسد. نتایج بدست آمده از چندین زوج عکس هوایی به مقیاس 40000:1 که با اندازه پیکسل برابر 15u و 21u اسکن شده است نشان داده است که مقدار دقت توجیه داخلی برابر qy0.1 [pixel], qx0.3 [pixel] و در مرحله توجیه نسبی فاکتور واریانسی برابر q05.2u بخوبی کارایی الگوریتم های ساده شده را نشان می دهد.