از جمله عوامل مهم در کشاورزی پایدار مدیریت صحیح کاربری اراضی و حفظ مواد آلی خاک می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و اجزاء فیزیکی ماده آلی یک خاک در گنبد سلطانیه زنجان بود. ویژگی های فیزیکی خاک شامل چگالی ظاهری هدایت هیدرولیکی اشباع بافت منحنی مشخصه رطوبتی پایداری خاک دانه ها به دو روش الک خشک (تیمارهای انتشار ضعیف و متوسط) و الک تر (تیمارهای انتشار ضعیف و متوسط و پیش تمیارهای غوطه ور کردن سریع و مرطوب کردن آهسته تا مکش های ماتریک 20 و 200kpa) و مقاومت کششی خاک دانه ها و ترد خاک و درصد سیلیت و رس اندازه گیری شد. ویژگیهای شیمیایی اندازه گیری شده خاک شامل درصد کربن آلی درصد ازت کل و نسبت c/n در خاک دانه های اولیه و در سیلت و رس پس از اعمال انرژی فراصوت به خاک دانه ها در روش الک تر بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و کرت های دوبار خرد شده در سه تکرار انجام شد. که در طرح کرت های دو بار خرد شده کاربری اراضی به عنوان کرت اصلی تیمار انتشار به عنوان کرت فرعی و اندازه خاک دانه به عنوان کرد فرعی در نظر گرفته شد. برای اندازه گیری ks،bd,smcc و درصد منافذ درشت و ریز نمونه های به نخورده و برای اندازه گیری سایر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی نمونه های به هم خورده از لایه 0-25 cm برداشت شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر کاربری اراضی سبب کاهش مقدار ماده آلی ناپایداری ساختمان خاک و در نتیجه افزایش bd و ks و y خاکدانه ها می شود. اکسید شدن مواد آلی و خردشدن خاکدانه ها در اثر کشت و کار سبب کاهش درصد oc و درصد tn خاک و ایجاد خاکدانه های ریز شده است. در کل می توان گفت تغییر کاربری اراضی سبب تغییر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و اجزاء فیزیکی ماده آلی خاک مورد بررسی شده است.