نام پژوهشگر: محمود احمدی افزادی
علی رجبی مجنتبی رضوی طوسی
پژوهش حاضر با عنوان جنگ نرم در پی مطالعه مبانی نظری جنگ نرم و آشنایی با دیدگاه های کارشناسان در این حوزه است. در این تحقیق همچنین مستند" فکر می کنید کار انگلیسی هاست؟" مورد مطالعه قرار گرفته است. این سوال مطرح می شود که آیا این مستند می تواند از مصادیق جنگ نرم غرب برضد جمهوری اسلامی ایران به حساب آید؟ اگرچنین است از چه عناصری برای القای مفاهیم اصلی خود بهره گرفته است؟ مستند چنان حرفه ای به یکی از ضرب المثل های ایرانیان یعنی کار کار انگلیسی هاست می پردازد که در نهایت عموم مخاطبان فارسی زبان را به این نتیجه می رساند که این ضرب المثل توهمی بیش نیست و هر چه هست از خود ماست و یا به عبارت دیگر از ماست که بر ماست. برای رسیدن به پاسخ سوالات تحقیق با استفاده از روش مصاحبه هدفمند با تعدادی از اساتید و کارشناسان و فعالان رسانه که با موضوع جنگ نرم آشنا هستند مصاحبه هایی انجام شد. به عبارت دیگر مصاحبه شوندگان ابتدا مستند یاد شده را مشاهده می کردند و سپس به سوالات محقق بصورت آزاد پاسخ می دادند. نتیجه ای که از مصاحبه ها حاصل شد این بود که دشمن در جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران ، از تلویزیون استفاده موثری انجام می دهد و در این روند، همه اقشار جامعه ایران هدف حمله جنگ نرم هستند. در نتیجه این تحقیق همچنین مشخص شد که مستند فکر می کنید کار انگلیسی هاست، نمونه ای از تلاش غرب و به طور مشخص انگلیس برای پیگیری جنگ نرم برضد جمهوری اسلامی ایران است.
سوسن حسنی دخت محمود احمدی افزادی
عنوان مقاله : نقش گوینده مشارکت کننده در ارتقای کیفیت ارائه خبر تلویزیونی the role of the (participatory) news anchor in promoting the quality of television news broadcasting نویسنده: سوسن حسنی دخت. کارشناسی ارشد ژورنالیسم تلویزیونی نشانی پست الکترونیکی: [email protected] تلفن تماس: 09121579068 نشانی: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ساختمان شیشه ای، طبقه چهارم، پخش خبر سیما مقدمه: تاثیر رسانه ها درزندگی ما بر هیچکس پوشیده نیست. در بین برنامه های مختلفی که در رسانه به تصویر کشانده می شود، برنامه های خبری از نفوذ و هدایت گری ویژه ای برخوردارند. به طوری که به جرات می توان گفت که خط مشی فکری، عقیدتی و رفتاری و عملکردی مردم را، تعیین، و جهت می دهند. گسترش روزافزون برنامه های خبری در دنیا و سرمایه گذاری های کلان در این راستا، و توجه مستمر و رو به گسترش سرمایه داران و ذی نفوذان و صاحبان قدرت در جوامع مختلف، بخصوص جوامع غربی، حکایت از اهمیت شایان توجه خبر در زندگی مردم دارد. اعتماد مردم به خبرهای پخش شده از رسانه ها برای کسب اطلاعات لازم جهت تصمیم گیریهای مختلف در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ....، لزوم توجه ویژه به این حوزه را بیش از پیش مشخص می کند. آنچه یک برنامه خبری را موفق و یا ناکام می کند، به عوامل و عناصر متعددی وابسته است. اما یکی از عوامل مهم و با تاثیر گذاری بالا در موفقیت سازمان های خبری، استفاده از گویندگانی است که به دلایل مختلف، برای حوزه خبر ایجاد اعتبار و ارزش می کنند. تاثیر ارتباط قدرتمند گوینده با مخاطب و اثر اقناع کنندگی او تا آنجاست که بسیاری از مخاطبان، تنها وقتی خبری را از زبان گوینده خاصی می شنوند باور می کنند. به عبارتی حضور گویندگان مورد حمایت جامعه، باعث جلب توجه مخاطبان نیز می گردد. البته مصداقهای این ارزش و اعتباردر جوامع مختلف متفاوت است. اما آنچه در این راستا به عنوان ارزشهای مشترک برای کسب اعتبار توسط اجراکننده خبر مطرح است، احاطه و تسلط گوینده در انتقال مفاهیم به مخاطب و استفاده قدرتمند از شیوه های ارتباطی موثر در انتقال پیام است. این تسلط، تنها در سایه درک درست و عمیق گویندگان از فرآیند تهیه و پردازش خبر محقق می گردد. سالهای بسیاری است که شاهد تغییر و تحول عمده ای در شبکه های خبری دنیا هستیم. این تغییرات بیش از آنکه تغییر در جلوه های بصری و ظاهری در خبر باشد به ارتقاء توانمندی ها و مهارتهای نیروهای انسانی شبکه ها اختصاص داشته است که چند کاره بودن و حضور فعال گویندگان در همه مراحل تولید خبر از جمله این توانمندی ها است. هر چند در حال حاضر در برخی موارد گویندگان در انتخاب، تهیه و تنظیم خبر مشارکت دارند یا در اندک بخشهای خبری به عنوان سردبیر و یا دبیر مشغول فعالیت هستند، اما این رویکرد، در قالب سیاستهای اصولی و تدوین شده نبوده، به همین دلیل شروع هر حرکتی در این راستا، ابتر مانده و یا روند بسیار کندی داشته است. شبکه های بزرگ خبری جهان، پیوسته در حال تجربه الگوهای جدید تهیه و ارائه خبر بوده و با تغییر و اصلاح شیوه های جمع آوری، تدوین و ارائه اخبار، دغدغه خود را برای جذب و حفظ مخاطب در عرصه به شدت رقابتی خبر رسانی نشان داده اند. هم اکنون، درهمه رسانه های مطرح دنیا، گوینده صرف وجود ندارد و در واقع ژورنالیستها هستند که به امر گویندگی نیز می پردازند. یک گوینده در کلیه مراحل تولید خبر شرکت داشته و در این فرآیند، همه گونه مسئولیتی را به عهده دارند. چنین به نظر می آید که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، همگام با این تحولات ساختاری و محتوایی پیش نرفته است. بیشترگویندگان، درواقع خبر خوانهایی هستند که مسئولیت دیگری در فرآیند خبر رسانی ندارند. هر چند در مواردی، شاهد حضور معمولا داوطلبانه گویندگان در سایر فعالیتها ی تحریریه هستیم، ولی درسایر موارد، گویندگان، زمان بسیار کمی را در تحریریه های خبری صرف می کنند. آیا رمز بروز و ظهور چنین توانمندی های اثر گذار در عرصه گویندگی خبر، مشارکت است؟ اگر چنین باشد، ضرورت دارد که مدیران ارشد در حوزه خبر، با برنامه ریزی علمی و اصولی، قطار بدون ترمز خبر را به این سمت و سو، برانند تا شاهد افزایش مقبولیت و اعتبار هر چه بیشتر بخشهای خبری در بین مخاطبان باشیم. این پژوهش تاثیر و نقش بکارگیری گوینده مشارکت کننده را در نحوه و کیفیت اجرا در خبر تلویزیونی بررسی کرده است. در این طرح، به دنبال شناخت مولفه های موثر بر افزایش کیفیت ارائه خبر از طریق مشارکت فعال و محتوایی مجریان خبر درتهیه و تولید خبر تلویزیونی، همچنین، شناخت مزایا و معایب مشارکت مجریان، شناخت شرایط و زمینه های لازم برای مشارکت فعال گویندگان در تهیه و تنظیم خبر تلویزیونی بر ارائه خبرو آگاهی از رویکرد سردبیران و گویندگان خبر تلویزیون نسبت به فرآیند مشارکت گویندگان درتهیه و تنظیم خبر هستیم. حال باید دید، ویژگی های گویندگان مشارکت کننده کدامند؟ حضور گوینده مشارکت کننده در خبر تلویزیونی، موجب چه نوع تغییراتی در نحوه ارائه خبر می گردد و چگونه می تواند منجر به افزایش توانمندی و دانش حرفه ای او گردد؟ در بررسی تحقیقات پیشین، نمونه ای که دقیقا مشابه این تحقیق باشد یافت نشد، ولی پژوهش هایی مرتبط با این موضوع انجام شده است . از جمله آنها می توان به: 1-بررسی عوامل موثر بر میزان تسلط مجریان برنامه های تلویزیونی با تاکید بر برنامه های ترکیبی، فرشته مردانه، 1383 2-بررسی عوامل موثر بر میزان اعتماد بینندگان به اخبار شبکه های سیما ( شبکه اول و دوم ) ، فلور غفوری، زمستان 1382 3-ویژگی های مجری موفق در برنامه های سیما، الهه عطاردی، 1389 4-فن اجرا در تلویزیون، سونیا پوریامین، ( 79-1378 ) 5-بررسی عوامل موثر بر عملکرد مجریان برنامه های سیاسی سیمای جمهوری اسلامی ایران در سال 1387 از دیدگاه مدیران ، سردبیران و کارشناسان معاونت سیاسی صدا و سیما، کوهستانی محالیان، (1388) 3-2- چارچوب نظری: نیوزروم و نقش گوینده در نیوزروم از زمان قدیم، افراد فعال در حوزه خبرو اطلاع رسانی، دور هم جمع می شدند تا اطلاعات را بر اساس هدفها و شرایط جامعه شکل داده و طراحی کنند. این روند در طول زمان ادامه یافت تا امروز با پیشرفت تکنولوژی و ورود نرم افزارها ی جدید، شاهد تغییر شکل فعالیتها در اتاقهای خبر هستیم. اتاق خبر به معنی نرم افزار نیست، بلکه نرم افزار بخشی از اتاق خبریا نیوزروم( ) است، فرآیند تهیه و تنظیم خبر که شامل گردآوری، تدوین و انتشار خبر است و نیز مدیریت و مهندسی خبر و نظارت بر خبر را اتاق خبرگویند. پیکره اجرای این اتاق، سردبیران، دبیران و خبرنگاران هستند که به امر تولید و تهیه و تنظیم خبر مشغولند و مدیریت خبر تعیین سیاستها و خط قرمزها است. اتاق خبر یکپارچه ریشه دراندیشه"دگرگونی رسانه ای" دارد. در این اندیشه، رسانه ها مرزهای سنتی ساختار و وظایف را در می نوردند و به فراخور ظرفیت های انسانی خود ، رسانه ای جدید بر مبنای رسانه قدیم خلق می کنند ) لمن و کوهن، 2004). " تمام افرادی که در فرآیند گردآوری، تدوین و پخش اطلاعات نقش آفرین هستند، اجزای این فرآیند محسوب می شوند. همه کسانی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم و از راه دور و نزدیک در این حوزه فعالند، جزئی از فرآیند اتاق خبر محسوب می شوند. "تلاش برای ارائه تعریفی منسجم و فراگیر از اتاق خبر پیشرفته، به دو دهه قبل باز می گردد.با این وجود، از نیمه قرن بیستم بود که پژوهشگران علم رسانه و مدیران خبر روزنامه ها و شبکه های رادیویی و تلویزیونی، روندهای جدیدی را در این عرصه آزمودند. بر این اساس، ساختار اتاق های خبر، بارها دستخوش بازنگری و تغییر شده است. اما آنچه مورد تایید همگان قرار داشت، در هم آمیختن عناصر و مشاغل خبری بود. تا آنجا که به توسعه کیفی و تقلیل کمی اتاق های خبر بیانجامد. آنچه مورد اختلاف بود و همچنان هم می باشد، میزان و درجه درهم آمیختگی است. ورود اینترنت و فضاهای مجازی به حیطه اتاق های خبر سنتی، ضرورت توسعه کیفی و توجه به فرآیند تقلیل را آشکارتر کرد. در واقع فضای آنلاین، شرایط ادغام مشاغل سنتی را بیش از پیش، فراهم کرد. به عنوان مثال، نویسندگان و حتی گویندگان خبر تلویزیونی، می توانستندضمن نگارش و ویرایش متن خبر، تصاویر مربوط به آن را نیز در رایانه خود پیدا، انتخاب و حتی تدوین کنند. به این ترتیب، برخی مشاغل مانند تدوینگر و تهیه کننده، از چرخه کار تحریریه ها حذف شد. چنین فرآیندی به اعتقاد کمپ ، آینده تحریریه ها را تغییر داده و آنها را به سوی پیشرفت و توسعه، سوق داد. البته درهم آمیختگی مشاغل خبری، مورد تایید شماری از پژوهشگران رسانه نمی باشد. زیک ، معتقد است که تفاوتهای فرهنگی، سازمانی و تکنولوژیک، در نهایت، توازن قوا را در یک تحریریه پیوسته و یکپارچه، به نفع فضای آنلاین برهم رده و باعث رخنه مولفه های فرهنگی بیگانه، در فضاهای بومی خواهد شد. در واقع، اگر وجه تمایز اتاق خبر پیوسته را فضای آنلاین فرض کنیم، غلبه این فضا بر شرایط سنتی، جهت فکری دبیران خبر ، گویندگان و سردبیران خبر را از دانش بومی و یافته های ذهنی خود دور می کند. فرآیندی که برخی از پژوهشگران از آن به عنوان ccn زدگی یاد می کنند. گیلبرت و بورل ، منشاء این پدیده را نظریه " فن آوری های اخلال گر" کریستین سن می دانند. ایشان بر اساس این نظریه معتقدند که تحمیل فن آوری آنلاین به تحریریه های خبر، خلاقیت را از بین برده و استقلال فکری تحریریه ها را با تهدیدی جدی مواجه می کند. با این وجود، اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان و تحلیلگران رسانه، در هم آمیختگی مشاغل سنتی تحریری ها را در اثر فضای آنلاین پدیده ای ناگزیر دانسته و از آن استقبال می کنند. سینگر ، تاکید می کند که اتاق خبر پیوسته، فضایی تعاملی را پدید می آورد که درآن، سازندگان خبر و مخاطبان آن به یکدیگر مرتبط می شوند. فضایی که در آن بلاگها و صفحات وب، همپای بخشهای خبری سنتی اطلاع رسانی می کنند و باعث هم افزایی می شوند. دی و شومیکر نیز بر ضرورت پیوستگی اجزای اتاق خبر صحه گذاشته و در عین حال بر این باورند که موفقیت چنین مجموعه ای درهم تنیده، به تعریف دقیق مشاغل جدید و نحوه ارتباط آنها با ساختار سنتی تحریریه دارد. به عبارت دیگر، این دو پژوهشگر، اتاق خبر پیوسته را بر شالوده اتاق خبر سنتی پی می نهند و روبنایی متفاوت و جذاب را خلق می کنند. کلارک و زولمن نیز معتقدند، پیوستگی اتاق خبر، باعث هم افزایی ذهنی و مهارتی شده و در نهایت، تحول در کیفیت خبر رسانی و مزایای آن را موجب می شود. گودمن ، پا را از این هم فراتر گذاشته و تاکید می کند که بدون ادغام فرآیند های سنتی خبررسانی و فضای آنلاین، ادامه بقا برای تحریریه های خبر غیرممکن خواهد بود، اگرچه این نظرات، غالبا ناظر به فضاهای روزنامه ای هستند ولی می توان دامنه تاثیر آنها را به تحریریه های خبر رادیویی و تلویزیونی نیز تعمیم داد. " یک محیط گروهی با استراتژی نیوزروم باز سازی شده، نیاز به خبرنگاران و گزارشگرانی دارد که دارای دانش تخصصی برای انجام فعالیتهای جدید باشند تا گروه بتواند با اطمینان، به کار و حیات خود ادامه دهد." (thompson, 2009, p 9 ) البته لازمه ورود به چنین تحولی، توجیه واقناع و البته همراهی پرسنل برای پیشبرد این مسیر است. آنان باید متقاعد شوندکه این تحول، موجب پیشرفت آنها در حرفه و مسئولیتشان خواهد شد و به آنها کمک می کند تا انجام کار برای آنان آسان تر شود. همه مهارتهایی که گوینده در نیوزروم بدنبال آموزش بدست می آورد و تجربه می کند در چگونگی اجرای او تاثیر می گذارد. تکنولوژی های جدید در محیط نیوزروم به اجرای بهتر گوینده کمک می کند. دسترسی به اطلاعات جامع و کامل توسط گوینده با استفاده از امکانات موجود در نیوزروم، می تواند باعث تسلط و اشراف او نسبت به موضوعات خبری شده و به او در ارائه بهتر خبر کمک کند. امروزه گوینده در محیط نیوزروم یک فرد متبحر و چند مهارته است که به تنهایی قادر به تولید خبر و تدوین آن جهت پخش می باشد.چنین توانایی ها و ظرفیتهایی قطعا به او توان و ویژگی های خاصی در ارائه می دهد که قابل مقایسه با زمانی که فاقد این مهارتها است نمی باشد.توسعه چشمگیر تکنولوژی و شیوه های چند مهارتی در اتاق های خبر، منجر به کاهش خطا، افزایش سرعت در انتقال خبرها، توانایی مدیریت بهتر خبر بخصوص در مواقع خاص می گردد. روش تحقیق این تحقیق به روش کیفی و شیوه پدیدار شناسی انجام شد. برای نمونه گیری در این پژوهش از شیوه هدفمند استفاده شده است. با گویندگان، سردبیران، سردبیرانی که گویندگی می کنند و سردبیرانی که در حال حاضر مسئولیت دیگری دارند لیکن سابقه سردبیری داشته اند و گوینده-سردبیر، مصاحبه نیمه ساختاریافته بازعمیق انجام شد، ملاک انتخاب این افراد این است که گوینده و سردبیر خبرهای مشروح بوده و حداقل 5 سال سابقه کار داشته باشند، مصاحبه ها تا رسیدن به مرز اشباع نظرات ( مصاحبه با 14 نفر ) ادامه یافت. در نهایت اقدام به تدوین الگوی مناسب مشارکت گویندگان در خبر و نیز الزامات و راهکارهای عملیاتی شدن این مشارکت شد. برای سنجش اعتبار و پایایی، از روش مثلث سازی استفاده شد. در این تحقیق سعی شده است اطلاعات از 3 منبع متفاوت گرفته و مطابقت داده شود که عبارتند از 1- گویندگان خبر سیما 2- سردبیران خبر سیما و یا کارشناسانی که سابقه طولانی سردبیری داشته اند 3- مبانی نظری و کاربردی اتاق خبر یکپارچه. پس از پیاده سازی اطلاعات، متون در اختیار مشارکت کنندگان قرار داده شد و پس از تایید صحت مطالب توسط آنها، اطلاعات توسط استاد راهنما، استاد مشاور و دانشجو تحلیل گردید. تجربه 7 سال گویندگی محقق ، به درک مناسب از بیان تجربیات مشارکت کنندگان کمک موثری نموده است. متن مصاحبه ها پیاده شد و با مطالعه مکرر متن، مضمون های اصلی و فرعی استخراج گردید. در مورد مضمون ها با شرکت کنندگان و اساتید راهنما و مشاور، هماهنگی و تبادل نظر شد، تا نتایج، مورد قبول آنها باشد. همچنین با مبانی نظری مطابقت داده شد. سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به عناصر ذکر یا کشف شده الگوی مناسبی طراحی گردید. نتایج مطالعه مکرر گفته ها و مفاهیم استخراج شده از آن ها، ما را به سوی مضامینی رهنمون کرد. از بررسی داده ها ، به 41 مضمون فرعی رسیدیم. با بررسی مجدد این زیر مضمون ها به12 مضمون اصلی دست یافتیم که در نهایت مضامین بدست آمده از این پژوهش، در دو حیطه "گوینده خبر مشارکت کننده" و "مشارکت گوینده " قرار گرفتند. مضامین بدست آمده با توجه به پاسخ به سوالات مطرح شده در مصاحبه ها بر اساس تجربه مصاحبه شوندگان مشخص شده اند. امروزه در دنیای ارتباطات، تاثیر بر مخاطب هدف اصلی رسانه ها است . لازمه چنین تاثیر گذاری، حضور مجریانی با ویژگی های خاص است که مخاطب به واسطه این ویژگی ها به او اعتماد کند ، حرف او را بپذیرد و باور کند. گوینده خبر برای به عهده گرفتن این مسئولیت، باید ویژگی های خاصی داشته باشد که او را از دیگران متمایز کند. این ویژگی ها، پس از بررسی به دسته های مشخصی تقسیم شد. خصوصیاتی استخراج شده به عنوان مضمون های فرعی در نظر گرفته شد. ویژگی های فردی شامل: جذابیت است. همه صفات و خصوصیاتی که باعث می شود، مخاطب، گوینده را دوست بدارد و با او احساس نزدیکی کند، که صدا و تصویر خوب جزء آن به شمار می رود، سلامت و تناسب جسمی و سن مجری که نباید خیلی جوان باشد. ویژگی های شخصیتی گوینده خبر: قدرت برقراری ارتباط موثراز مولفه های آن به شمار می رود. مشخصه های قدرت برقراری ارتباط موثر، استفاده از ارتباطات غیرکلا می برای انتقال پیام، گفتار مناسب و نحوه ارتباط و تعامل گوینده با مردم است ، مولفه دیگر از ویژگی های شخصیتی، پیگیری تحولات خبری است. ویژگی های عمومی شامل:تسلط علمی، مطالعه مستمرو و عشق و علاقه به کار که به گوینده قدرت تحلیل می دهد. ویژگی های حرفه ای شامل: چند مهارته بودن گوینده و سابقه فعالیت در حوزه خبر، به این دلیل که امروزه، گوینده، به عنوان کارشناس و تحلیلگر وارد میدان کار می شودو نیز زبان شناس بودن گوینده وتوانایی مهارت زبانی و شناخت عناصر فرازبانی می باشد. آنچه از نتایج این تحقیق برمی آید این است که انتخاب افراد باسابقه درخبر، گویندگان را توانمند می سازد تا مشارکت بهتری داشته و بتوانند به نحو بهتری خبر را ارائه کنند. جذب افراد به عنوان خبرنگاریا دبیر با ویژگی های گویندگی، وحضور و کار در تحریریه در دوره زمانی مشخص پس از جذب، که منجر به کسب تجربه می شود، از مواردی است که در زمان جذب گویندگان باید مورد نظر قرار گیرد.البته جذب گویندگان باید درسایه ایجاد فرصتهای برابر برای همه استعدادها باشد. فرآیند آموزش یکی از محرک های رشد و تعالی کارکنان سازمان می باشد. هدف از آموزش این است که با افزودن دانش شغلی ومهارتی کارکنان، رفتار و نگرش آنها را در جهت نیل به اهداف سازمانی سوق داد. برای نیل به اهداف، هر سازمان باید نیروهای لایق و کارآمد در اختیار داشته باشد. نحوه و نوع آموزش مورد توجه می باشد. نحوه آموزش و تربیت مجریان خبر باید گام به گام و طی مراحل مشخص و مدونی باشد و نوع آموزش باید بر اساس مهارتهای کاربردی تنظیم گردد. مشارکت پایه های اصلی در هر کار گروهی است.منظور از مشارکت فعال گوینده در تحقیق حاضر، آن است که گوینده خبر مهارت و توانایی مشارکت در انجام کلیه فعالیتهای مرتبط با تهیه و تنظیم خبر و ارائه را داشته باشد .یعنی علاوه بر گویندگی و اجرا، در سایر حوزه ها مانند خبرنگاری، دبیری و سردبیری فعالیت نماید. در تحقیق حاضر به سه الگوی مشارکتی برای نحوه همکاری و مشارکت گویندگان خبر در تحریریه رسیدیم: مدل سردبیر- گوینده در این الگو گویندگان، خود سردبیران بخشهای خبری هستند گوینده- سردبیراز اولین ساعات شروع کار تحریریه در آنجا حضور دارد. مدل دبیر-گوینده در این مدل گوینده به عنوان دبیر-گوینده در تحریریه حضور دارد.البته با تعریف جدیدی از دبیری برای دبیر-گوینده. در مدل دبیر-گوینده، حضور در تحریریه، 4-3 ساعت قبل از اجرای خبر کافی است. مدل گوینده- مشاور گوینده یا مجری در این مدل ، باید اتاق فکر حاضر در تحریریه باشد و همان بخش خبری را هم اجرا کند. گوینده- مشاور، از اولین ساعات شروع کار تحریریه در آنجا حضور دارد. اساسا، اصل مشارکت پدیده ای است که به زعم بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران،به دلیل مزایا و نتایج رضایتبخشی که دارد مورد تایید و توجه است.اهمیت آن بیشتر به لحاظ ارتباطات سازنده و هم افزایی فکر و ذهن افراد است. آنچه در این تحقیق به عنوان مزایای مشارکت بدست آمد شامل کسب مهارتها، ایجاد درآمد مضاعف، تقویت کار گروهی، ایجاد پیوستگی عاطفی، اشراف بر خبرها و سیاستها، هم سو شدن دیدگاهها، تقسیم کار، شکل گیری مجری به عنوان عنصر محتوایی، علق خاطر به محتوا بود.مشارکت، اگر تعریف درست و مشخصی نداشته باشد، می تواند منجربه ایجاد خستگی و کاهش نشاط گوینده درزمان اجرا شود. خستگی ناشی ازحضور و مشارکت، بیشتربه دلیل شرایط و فضای نامناسب و غیر استاندارد کار است. زیرا شیفتهای فشرده و نداشتن انگیزه برای ارائه کار بهتر و بیشتر، می تواند هر اقدامی را ناکام بگذارد. " اغلب صاحب نظران معتقدند بشر به منظور رفع مشکلات و تصریح وضع موجود و استفاده مطلوب از فرصتها و جلوگیری از مخاطرات وتهدیدهای آینده ناچار به اتخاذ تدابیر وجستجوی راه حل ها است.راهکارهای عملی مشارکت داوطلبانه و از روی میل و رغبت گویندگان : اصلاح فرآیند جذب و آموزش، عزم و اراده همگانی، راه اندازی گروههای خبری کوچک و چابک و متخصص و ایجاد فضا و شرایط مناسب برای کار مشارکتی است که ایجاد چنین فضا و شرایطی، از طریق: کاهش فشارهای درون و برون سازمانی ، هر چه مستقل و قدرتمند بودن حوزه خبر عدم روزمرگی در فضای کاری تدوین شرح وظیفه جدیدبرای گوینده مشارکت کننده وجود رقابت در فضای کاری همراهی و همکاری سایر اعضای تحریریه برای مشارکت گویندگان و فضای شفاف اطلاعاتی تامین مالی گویندگان خبر تعلق ورضایت شغلی تعیین تعداد شیفتهای مناسب وجود شان سازمانی و شغلی و امکانات مناسب مانند دسترسی به اینترنت امکانپذیراست. بهترین و ارزشمند ترین پروژه ها با قویترین پشتوانه های ضمانتی برای اجرا، اگر زمینه ها و بسترهای مناسب برای اجرای آن فراهم نشود، ناکام خواهد ماند. اصلاح ساختار مدیریتی و فکری در عرصه خبر سازمان صدا و سیما ،از الزامات تحقق این هدف است. از جمله این اصلاحات: وجود تحریریه ها با تیم های اختصاصی، ادغام واحدهای تولید و پخش، برقراری ارتباط مستقیم و بلاواسطه بین مدیران و کارکنان، ایجاد تنوع فکری با انتخاب مدیران مختلف در شبکه های مختلف، و داشتن نگاه تخصصی به حوزه گویندگی واجرا است. از دیگر الزامات، ارتقاء و باور توانمندی های گویندگان، و توجه به شان و جایگاه گویندگان است. گاهی راه رسیدن به هدف چندان دشوار نیست بلکه به دلیل ناآگاهی از اثرات و نتایج برخی فعالیتهای ساده، اما ضروری، هدفها غیر قابل دسترسی تصور می شوند. از این رو مستلزم شناسایی و مواجه اندیشمندانه و تدبیر خردمندانه هستند. به گونه ای که بتوان بر پایه آنها فرصتهایی را پدید آورد که دستیابی به مقاصد مورد نظر را تسهیل کرده و امکان پذیر سازد. راه صعود از پله های ترقی در حوزه ارائه خبر، مشارکت فعال گوینده در فرآیند خبررسانی است چرا که می تواند منجربه فهم و درک درست، دقیق و کاملی از خبرها شده و نتیجه آن تسلط در ارائه خبر و درک و انتقال درست پیام خواهد بود. تسلط در ارائه خبر می تواند مدیریت صحیح و به هنگام در زمان ارائه وافزایش ضریب نفوذ بر مخاطب وجلب اعتماد اورا به همراه داشته باشد معیارهای سنجش این تسلط: توان استفاده از ارتباطات غیرکلامی سرعت مناسب حداقل خطا داشتن واکنشهای طبیعی بداهه گویی مدیریت بحران های خبری توانایی تبدیل سریع حالتها و احساسات لحن و قرائت درست خبر و استفاده درست از عناصر فرازبانی است. به عنوان جمع بندی باید عرض کنم که اتاق خبر یک فرهنگ است. یعنی پذیرفتن اینکه همه به دنبال یک هدف واحد هستند. همه اجزاء با یک هدف وارد اتاق خبر می شوندو به یک اندازه ضرورت و فوریت یک خبر و ماموریت محوله را درک می کنند. اگر همه اعضاء در فرآیند تولید به یک اندازه هم مشارکت کنند، حداقل از جزییات کار مطلع هستند و ضرورت و فوریت ها را به سرعت و دقت تشخیص می دهند. پس اتاق خبر یکپارچه در واقع یک مدیریت فرهنگی است و یک فرهنگ مدیریتی. در سایه فرهنگ مشارکت است که از زبان به گفتمان، و از گویندگی به اجرا نزدیک می شویم. در این فضا گویندگانی که جذب می شوند لزوما تحصیلات مرتبطی ندارند ولی فرهنگ حاکم بر فضا، آنها را به سمت مشارکت، همکاری، تعامل و توانمندشدن سوق می دهد. این داستان، داستان سخت افراز و نرم افراز و مکان و تنها فرآیند نیست. بلکه داستان یک فرهنگ است.
سمانه جوان محجوب دوست محمود احمدی افزادی
هدف این تحقیق، شناخت راهبردهای گفتمانی در حوزه اخبار محیط زیست در سازمان صدا و سیما و خبرگزاری ج.ا.ا.(ایرنا) است. مطالعه موردی تحقیق، شناسایی این راهبردها در قالب «چارچوب سازی خبری» در انتشار اخبار آلودگی هوای شهر تهران از سایت واحد مرکزی خبر و خبرگزاری ایرنا در بازه زمانی آذر 89 و 90 است. 1- در انتشار اخبار محیط زیست، چه راهبردهای گفتمانی در صدا و سیما و ایرنا وجود دارد؟ و 2- در راهبردهای گفتمانی، چارچوب سازی خبری در اخبار محیط زیست در صداوسیما و ایرنا چگونه صورت می گیرد؟ سوال های اصلی تحقیق است. چارچوب نظری تحقیق عبارت است از: 1) نظریه تحلیل گفتمان جگر، 2) راهبردهای چارچوب سازی با استفاده از تاکتیک های پوشش خبری، 3) نظریه ساخت یافتگی در اخبار محیط زیست و 4) نظریه برجسته سازی. روش تحلیلِ تحقیق، روش تحلیل گفتمان زیگفرد جگر است. این روش شامل الف) مطالعه ساختار گفتمان (تحلیل خطابه ای در جعبه ابزار جگر) و ب) مطالعه حوزه گفتمانی، بافت گفتمانی و موقعیت ایدئولوژیک گفتمانی است. روش نمونه گیری تحقیق هدفمند و از نوع نمونه گیری با «بیشینه تفاوت» است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که بازیگران گفتمان محیط زیست در دو سایت خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، در حوزه حاکمیتی قرار دارند. مجلس شورای اسلامی، شورای شهر، شهرداری و استانداری تهران، کنش گران اصلی گفتمان خبری محیط زیست هستند. کنش این فاعلان در هنگام "بیان" خبرهای آلودگی هوای تهران، الف) «نقلِ کنش» به جای «کنش»، ب) «نقل» کنش «دیگری»، ج) «نقد» کنش دیگری و د) «تفویض» مسئولیت های سازمانی است. تحلیل خطابه ای جگر، ابزارِ توصیف و تاکتیک های پوشش خبری، ابزارِ تحلیل زبانی گفتمان این اخبار است. کنشگران، با «چارچوب سازی خبری» به «برجسته سازی» عنصر "دیگری" از طریق ابزار "زبان" روی آورده اند. برجسته ترین"دیگری" در این گفتمان، "مردم" و "حوزه عمومی"- سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان هواشناسی، سازمان اتوبوس رانی و ایران خودرو است.
حکیمه برهمن محمود احمدی افزادی
چکیده در این عصر که مرزها از لحاظ چرخش اطلاعات در هم تنیده است و می¬توان آن را یک فضای تقریباً واحد به حساب آورد، مخاطبان، هشیاری دیگری یافته اند.این امکان به وجود آمده است که آنان اخبار را به صورت¬های گوناگوندریافت کنند. بنابراین هر یک از رسانه¬ها به شیوه¬هایی دست می¬یازند که مخاطبان را راضی¬تر کنند. شاید یکی از پذیرفته¬شده ترین آن¬ها «مستند» یعنی جمع-آوری اسناد تصویری برای اقناع مخاطب و ارضای آگهی¬بخشی به اوست. بر همین اساس شبکه¬های خبری مستندهایی را از موضوع¬هایی در جوامع مختلف تولید و پخش می¬کنند که مردم آن جامعه را به سمت هدف خود هدایت کنند. در کشور ما در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (رسانه ملی) نیز مستندسازی در خبر مورد توجه قرار گرفته است و به مستند خبری شهرت دارد. اما به نظر می¬رسید چارچوبی که نشانگر پایه های زیرین (فونداسیون ) برای چنین مستندهایی باشد تعریف نشده استو انگاره¬سازی¬ها در کنار آن¬چه در جهان ارائه می-شود، کم¬رنگ است.همین امر دغدغه¬ای بود در ذهن و موضوعی شد برای پایان¬نامه حاضر. البته پژوهش¬هایی صورت گرفته است اما هیچ¬یک مستقیم، مشروح و روشن به آن نپرداخته است. در این پژوهش که پژوهشی کیفی است و فرضیه¬ای از پیش تعیین شده ندارد، دانشجو برای رسیدن به انکشاف و اکتشاف در باره چارچوب مستندسازی در خبر علاوه بر مطالع? کتابخانه¬ای و بررسی پژوهش¬ها از روش مصاحب? عمیق بهره گرفته و با نزدیک به 70 کارشناس و دست اندرکار داخلی و خارجی حوز? خبر و مستند به صورت باز گفت¬وگو کرده است. یافته های پژوهش حاصلی است از مجموع? این گفت¬وگوها و برآیند به دست آمده از نگرههای برخی نویسندگان، پژوهشگران و مستندسازان کشورمان و برخی کشورهای دیگر. تلاش شده است، نظریه¬هایی که برای «خبر» و «مستند» وجود دارد و می¬توان در چارچوب آن¬ها به «مستند در خبر» معنا بخشید به عنوان چارچوب نظری پژوهش در نظر گرفته شود. در این پژوهش، دانشجو به این نتیجه رسیده است که: «مستند خبری» معنای عینی در بیرون ندارد در حالی که مستندسازی در خبر با توجه به تغییر فضای خبر مبنی بر این که رسانه¬ها دیگر محصور در واقعیت نیستند بلکه واقعیت¬ها محصور در رسانه¬ها هستند و به دست این¬ها ساخته می-شوند، بسیار ضروری است. بنابراین برای این هدف «مستند در خبر» پیشنهاد می¬شود. در این پژوهش علاوه بر این که سعی می شود تعریف و چارچوبی تقریباً کاربردی برای سیمای جمهوری اسلامی ایران ارائه شود، دو نظریه نیز دربار? «مستند در خبر»- که بُعد خبری آن را بیشتر جلوه می¬بخشد- و نیز درباره «واقعیت»- که باور مخاطب را افزایش می¬دهد- مطرح می¬کند. واژگان کلیدی: خبر، مستند، مستند گزارشی، مستند خبری، مستند در خبر و واقعیت.
مریم معظمی گودرزی محمود احمدی افزادی
این روزها استفاده از "روزنامه نگاری شهروندی" واطلاعات وبلاگ ها، پادکست و ویدیوهایی که توسط کاربران (مخاطبان) منتشر می شود، مهم ترین مشخصه های به روز بودن رسانه هاست؛ هرچند که استفاده رسانه ها از این منابع خبری جدید مشکلات وگرفتاری های خود را دارد. مسئله این تحقیق بررسی قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدهای مطرح برای رسانه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در استفاده از "محتوای کاربر ساخته" است این مطالعه به صورت کیفی و در دو مرحله ی، جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و مصاحبه عمیق انجام شد. در مصاحبه عمیق از کارشناسان، مدیران و سردبیران خبر، درباره جایگاه" محتوای ایجاد شده توسط کاربران" در اخبار صدا و سیما و فرصت و تهدیدهای ناشی از آن و قوت و ضعف های رسانه صداو سیما در این حوزه، پرسش شد. در نهایت، اطلاعات و یافته های حاصل از مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه ها، در جداولی فهرست بندی و از طریق تکنیک سوات تجزیه و تحلیل شد. چهار دسته راهبردهای قوت-فرصت، قوت-تهدید، ضعف-فرصت و ضعف-تهدید برای استفاده خبر صداو سیما از "محتوای کاربر ساخته" با ترسیم ماتریس سوات بدست آمد که با توجه به شرایط و اولویتهای رسانه صداو سیما در چهار دسته گنجانده می شوند: 1-رسانه صداو سیما باید با توجه به امکانات درون رسانه، برای بهره گیری از امکانات و تکنولوژیهای روز و همچنین حضور موثر و حرفه ای در رسانه و شبکه های اجتماعی تلاش کند. 2-بخش خبر رسانه صداو سیما باید به متعادل سازی رابطه خود با حاکمیت توجه کند. این رسانه همچنین باید برای کسب اعتماد و اعتبار، انتظارات مخاطبان، کاربران و افکار عمومی جامعه را از تنها رسانه صوتی تصویری و فراگیر کشور برآورده سازد. 3-تقویت نیروهای حرفه ای و بها دادن به آنها درکنار آموزش سایر نیروها و اصلاح سیستم جذب نیرو 4- کسب اعتماد و اعتبار با دادن فرصت و امکانات به مخاطبان و کاربران برای ایفای نقش در رسانه و تولید محتوا همچنین با توجه به یافته ها و مقایسه پاسخ گروههای مصاحبه شونده، تعدادی راهکار عملیاتی نیز برای استفاده خبر صداو سیما از "محتوای کاربر ساخته" در این تحقیق پیشنهاد شده است، که می تواند مقدمه آغاز کار باشد.
مهرداد هاشمی محمود احمدی افزادی
در پژوهش حاضر تیتراژ سریال های سیمای جمهوری اسلامی ایران در ماه مبارک رمضان 1391 مورد تحلیل گفتمان انتقادی قرار گرفته است. مسئله اصلی این پژوهش؛ بررسی گفتمان اجتماعی غالب سریال های پخش شده در ماه مبارک رمضان است. در این تحقیق از روش تحلیل گفتمان انتقادی استفاده شده و با توجه به نظریات مرتبط اندیشمندانی همچون: فوکو، ون دایک، فرکلاف، لاکلا و موفه چهار سریال که عبارتند از: «رازپنهان»، «چمدان»، «شاید برای شماهم اتفاق بیفتد» و «خداحافظ بچه» مورد مطالعه قرار گرفته است. لازم به توضیح است در مجموع شش تیتراژ بررسی شده است چراکه سریال رازپنهان و چمدان؛ تیتراژ آغازین و پایانی دارد و ابتدا و انتهای این دو سریال از دوتیتراژ متفاوت استفاده شده است. در فرایند تحلیل گفتمان انتقادی تیتراژها؛ چهار مرحله اصلی «بررسی ساخت اندیشگانی»، «کشف و استخراج گزاره های معنایی اصلی»، «تحلیل کارکرد شناختی» و «ساختار زدایی» قابل ملاحظه است و داده های بدست آمده نشان می دهد که در اغلب موارد ارتباط اندکی بین متن، تصویر و موسیقی تیتراژها و محتوای سریال ها مشاهده شده است و یا در برخی موارد هیچ سنخیتی وجود ندارد و نیز نمی توان موسیقی و تیتراژ این سریال ها را مروج گفتمانی مشخص و ساختارمندی دانست.
جواد جلوانی سیدبشیر حسینی
عناوینی همچون عیاران، شاطران، سربداران و فتیان، در فرهنگ کشورمان ریشه ا ی دیرینه دارند و آنها سرسلسله ی خود را منسوب به شاه فتوت مولا علی (علیه السلام) عنوان می دارند. فتوت دارای ظرفیت های مختلفی است که از آن جمله می توان به ظرفیت های گفتمانی و فکری، قابلیت های آیینی و معنایی، و همچنین سبک زندگی اشاره کرد. بر این اساس، در پژوهش پیش رو به تحلیل و بررسی دو مجموعه داستانی «راستش را بگو» و انیمیشن «پهلوانان (پوریای ولی)» پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران پرداخته ایم. این پژوهش از نوع کیفی است و بنابراین نمونه گیری به صورت هدفمند و بر اساس اهمیت انتخاب شده است. در انجام این تحقیق از تحلیل گفتمان ترکیبی mcda، به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شده است. چارچوب نظری تحقیق نیز با توجه به اهداف تحقیق به صورت چندلایه شکل گرفته که در آن از نظریات بازنمایی، ارتباطات آیینی و بازخوانی خصلت های فتوت و پهلوانی (براساس مطالعه فتوت نامه ها) استفاده شده است ضمن آنکه تحلیل توأمان متن و تصویر بر سختی کار افزوده است. در مقایسه دو سریال راستش را بگو و انیمیشن پهلوانان نیز به نتایج قابل توجهی می رسیم و درحالی که انیمیشن پهلوانان به تعاریف و پارامترهای سنتی فتوت پایبند بوده است اما به نظر می رسد سریال راستش را بگو به دنبال نگاه جدید و مدرنی از این آیین باستانی بوده و مدل خاص خود را ارائه داده است. در سریال «راستش را بگو» مبارزه با ظلم جای خود را به ترمیم آسیب های اجتماعی داده، استاد "برخلاف نگاه سنتی" خود خاکستری و صاحب اشتباهات است، تشریفات زدایی در ادبیات فتوت رخ داده، «زورخانه» گاه تمسخر شده و جای خود را به «خانه همدلان» می دهد و درنهایت یک نگاه «نخبگانی دانشگاهی» به جای نگاه «سنتی صنفی» بر فتوت مدرن این سریال حاکم میشود.