هدف از این تحقیق بررسی اثر نوع تراکتور و ادوات متصل به آن بر میزان گازهای خروجی و دمای روغن موتور در حین انجام عملیات مختلف بود. تراکتورهای مسی فرگوسن 285 ، رومانی 650 و گلدونی و همچنین ادوات، بذرپاش گریز از مرکز، گاوآهن برگرداندار، کولتیواتور، روتیواتور، سم پاش بوم دار پشت تراکتوری و گاوآهن چیزل مورد بررسی قرار گرفتند. میزان گازهای خروجی و دمای روغن با استفاده از دستگاه تست پنج گاز (fga 4100) با قابلیت اندازه گیری گازهای hc، co،co2، o2، no و دمای روغن موتور اندازه گیری و ثبت گردید. داده های تجربی به دست آمده با استفاده از نرم فزارهای آماری و هوش مصنوعی (شبکه عصبی و سیستم فازی-عصبی) مورد آنالیز و بررسی قرار گرفت. بعد از انجام آزمایشات و آنالیز داده ها نتایج نشان دهنده معنی دار بودن اثر نوع ادوات مورد استفاده بر میزان گازهایno ,o2 ,co2 ,co ,hcو اثر نوع تراکتور بر میزان گازهای no ,o2 ,co2 ,hcبود. نتایج حاصل از آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار های هوش مصنوعی نشان دهنده دقت بالا و اعتماد پذیری بالای این نرم افزارها در پیش بینی نتایج بود، به نحوی که نتایج حاصل از این نرم افزارها ضریب همبستگی بالا و خطای پائین را نشان داد.