نام پژوهشگر: جهانگیر حیدر نژاد
مرتضی عزیزی زاده راوری حسین معصومی
بدشکلی و موزائیک معمول ترین علائم بیماری های ویروسی کدوئیان در مزارع استان یزد است. در طی نمونه برداری از مزارع استان یزد در سال 91-1390 یک نمونه طالبی با علائم موزائیک جمع آوری گردید .به منظور تعیین آلودگی ویروسی نمونه فوق از آزمون الایزای غیر مستقیم و آنتی سرم ویروس های گزارش شده در کدوئیان (ویروس موزاییک هندوانه، ویروس موزاییک خیار، ویروس موزاییک زرد کدو و ویروس موزاییک کدو) استفاده گردید که بدون واکنش بود. در بررسی های مولکولی نیز از آغازگرهای عمومی پوتی ویروس ها و آغازگرهای اختصاصی ویروس موزاییک هندوانه استفاده گردید که نتایج حاصله منفی بود. در حالی که نتایج حاصله از rt-pcr با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس موزاییک کدو، آلودگی نمونه مورد بررسی را نسبت به این ویروس مورد تأیید قرار داد. نتایج حاصله از بررسی دامنه میزبانی نشان داد که این جدایه قادر به آلودگی در گیاهان خانواده cucurbitaceae به استثنای هندوانه می باشد. در مطالعات مولکولی قطعات کوچک (scp) و بزرگ ژن پروتئین پوششی (lcp) این جدایه از ویروس موزائیک کدو با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر گردیدند. پس از تعیین ترادف، قطعات تکثیر شده این جدایه (yaz –sqmv.14) با ترادف های مشابه مربوط به جدایه های موجود در بانک ژن و سایر جدایه های ایرانی گزارش شده، جهت تعیین جایگاه تکاملی مورد مقایسه قرار گرفتند. بر این اساس، کلیه جدایه ها در دو گروه فیلوژنتیکی i وii قرار گرفتند. گروه i شامل جدایه های موجود در بانک ژن که قادر به آلودگی هندوانه می باشند و گروه ii نیز شامل کلیه جدایه های ایرانی گزارش شده و جدایه ی مورد بررسی در این تحقیق می باشند که هیچکدام در گیاه هندوانه آلودگی ایجاد نمی نمایند. نتایج حاصل از این بررسی بیانگر آن است که جدایه ی مورد بررسی در این تحقیق از نظر علائم و دامنه میزبانی شباهت بالایی با جدایه های ایرانی این ویروس دارد. همچنین بیشترین و کمترین در صد شباهت نوکلئوتیدی ژن های lcp و scp جدایه ایرانی بررسی شده با جدایه های گزارش شده به ترتیب (8/97% و 83% ) و (2/98% و 1/83%) می باشد.