نام پژوهشگر: بهرام گلیایی
کاوه جعفری بهرام گلیایی
یکی از مهمترین عوارض جانبی بسیاری از داروها، عوارض خطرناک خونی آنها می باشد. عوارض خونی، زمانی خطر بیشتری می یابند که سلولهای بنیادین در معرض خطر قرارگیرند . شناخت اثرات خونی، بخصوص برای داروهایی که به تازگی، سنتز شده و وارد درمان خواهند شد، بسیار مهم است . مشتقات جدید تریازول با اثرات ضداسپرمی، براساس مطالعات پیشینه شناسی sar , (bibliography) اثرات خونی نامطلوب نخواهد داشت ولی اثبات این امر، احتیاج به آزمایشات دقیق با روشهای مناسب دارد. استفاده از روشهای in vivo برای بررسی اثرات خونی داروها کاری مشکل و با ضریب اطمینان پائین می باشد. زیرا کنترل شرایط آزمایشی در محیط in vivo بعلت فراوانی بسیار زیاد عوامل موثره، کاری بسیار سخت و یا اصولا غیر ممکن می باشد. روش کشت نیمه جامد آگار، امکان کنترل بیشتر برعوامل موثره مختلف را میسر می نماید و آزمایشات با تنوع و ضریب اطمینان بالاتر و در عین حال، امکان مطالعه مستقیم برروی سلولهای بنیادین (stem cells) را امکان پذیر می سازد. همین امر باعث شده است که درسالهای اخیر، بیشتر بررسیهای مربوط به اثرات داروها و موادشیمیایی مختلف به روش کشت سلولی انجام بپذیرند.
زهرا سهیلی بهرام گلیایی
هدف از انجام این مطالعه بررسی چگونگی اثر tgf-b2 بر بیان ژن gm-csf انسانی می باشد. (gm-csf) granulocyte- macrophage colony stimulating factor قادر به تحریک پدیده تمایز در سلولهای مادری خونساز بوده و فعالیت سلولهای بالغ خونی را تحت تاثیر قرار می دهد. از این جهت همیشه بعنوان یک عامل مهم در پدیده خونسازی مورد توجه بوده است. سلولهای 5637 بدلیل افزایش نیمه عمر رونوشتهای (mrna) و بیان فراوان ژن gm-csf مدلی مناسب برای بررسی بیان ژن مورد نظر هستند. (tgf-b) transforming growth factor-b از نخستین عوامل تنظیم کننده پدیده خونسازی بود که مورد شناسایی قرار گرفت. در این مطالعه از tgf-b2 جهت بررسی بیان ژن gm-csf استفاده شده است. در آزمایشات انجام شده سلولهای 5637 در معرض غلظتهای tgf-b2 (0-5) ng/ml قرار گرفتند سپس بوسیله elisa مقدار gm-csf موجود در محیط رویی کشتهای سلولی مورد سنجش قرار گرفت. آزمایشات نشان دادند که مقدار gm-csf موجود در محیط کشت پس از 48 ساعت افزایش می یابد این افزایش در غلظت 5ng/ml به بیشترین و معنی دارترین مقدار خود می رسد. در عین حال نتایج نشان دادند که tgf-b2 بر شماره سلولها هیچ تاثیری نداشته و شمارش سلولهای شاهد و آزمون تفاوت با ارزشی ندارد. آزمایش سنجش فعالیت بیولوژیک gm-csf از محلول رویی کشتهای شاهدو آزمون (به روش تعیین شماره کلنیهای cfu-gm) نشان دادند که احتمالا در پاسخ به tgf-b2 یک نوع عامل مهارکننده فعالیت کلنی زایی نیز تولید می شود که می تواند تا حدودی موجب مهار فعالیت gm-csf گردد. آزمایشات northern blot, slot blot از محتوای rna سلولهای شاهد و آزمون نشان دادند. اگرچه مقدار mrnay-actin ثابت مانده است مقدار mrna gm-csf در سلولهای آزمون افزایش قابل توجهی یافته اند. این آزمایشات tgf-b2 را بعنوان تنظیم کننده مثبت بیان ژنgm-csf در دودمان سلولی 5637 معرفی کرده و تنظیم در سطح رونویسی را مسئول تغییر در بیان ژن gm-csf در سلولهای 5637 نشان می دهند.