آویشن یک گیاه معطر و دارویی با اهمیت فزاینده در کشاورزی و اقتصاد می باشد. در این جنس هیبریداسیون بین گونه ای و تنوع مورفولوژیکی به وفور یافت می شود؛ که این امر مشکلاتی را در شناسایی گونه های جنس آویشن به وجود می آورد. بنابراین به علت وجود مشکلات در شناسایی این جنس، کاربرد نشانگرهای مولکولی به علت مستقل بودن از شرایط محیطی و دارا بودن چند شکلی بیشتر نسبت به نشانگرهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در تشخیص گونه های این جنس مورد توجه قرار گرفته است. استخراج dna بر اساس روش تغییریافته خانوجا انجام گرفت. در این پژوهش 70 توده آویشن که از مناطق مختلف جمع آوری شده بود بوسیله 30 آغازگر rapd بررسی گردید. همچنین در این مطالعه 34 توده که شامل 5 گونه آویشن بودند، بوسیله 30 آغازگر rapd آنالیز شدند. آنالیز آموا و تنوع ژنتیکی شانون، تنوع ژنتیکی بیشتری را در داخل گونه ها نسبت به بین گونه ها نشان داد. با استفاده از این نشانگر 407 باند قابل امتیازدهی ایجاد شد که 320 باند چندشکلی مناسبی نشان دادند. درصد چندشکلی با میانگین 78% از 100% برای آغازگرهای b06، d05، opa2، opb5 و opz10 با بیشترین درصد چندشکلی تا 50% برای آغازگرهای d13، opb10 و opy7 با کمترین درصد چندشکلی متغیر بود. میانگین میزان اطلاعات چندشکلی (pic) در توده های مورد بررسی 25/0 محاسبه شد. ماتریس تشابه حاصل از ضریب جاکارد و دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای به روش upgma به دست آمد. دندوگرام مربوطه توسط نرم افزار داروین ترسیم گردید. براساس ضرایب تشابه به دست آمده، ارزش تشابه ژنوتیپ ها دامنه ای از 45/0 تا 93/0 نشان داد و 10 گروه اصلی به دست آمد. پروفایل باندی rapd نشان داد که این نشانگر به خوبی توانسته بود که توده های آویشن را تفکیک کند و همچنین برخی از تفاوت هایی را که در اثر جدایی جغرافیایی بوجود آمده را نشان دهد. نتایج نشان داد که روش rapd حاوی اطلاعات مفید و مناسبی جهت برآورد تنوع ژنتیکی در جمعیت های آویشن است. از آنجایی که جمعیت های طبیعی آویشن یک منبع مهم ژنتیکی است، بنابراین اطلاعات تنوع ژنتیکی می تواند منبع بالقوه ای جهت مواد اصلاحی برای پیشرفت صفات تجاری در گیاه آویشن باشد.

بادرنجبویه (melissa officinalis l.) یکی از گیاهان دارویی مهم بوده و با داشتن متابولیت های ثانویه متنوع در درمان و تسکین ناراحتی های قلبی، عصبی و گوارشی و بویژه تقویت حافظه و درمان آلزایمر کاربرد دارد. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 12 جمعیت بومی ایران به همراه دو توده خارجی (ژاپن و آلمان) با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای issr مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، پاسخ به کشت بافت و نیز تاثیر تنظیم کننده های رشد بر میزان سیترال در شرایط کشت درون شیشه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش مزرعه ای نشان دهنده اختلاف معنی دار جمعیت ها از نظر اغلب صفات مورد ارزیابی بود. تجزیه خوشه ای بر اساس داده های مورفولوژیک، جمعیت های مورد بررسی را در دو گروه قرار داد. با استفاده از 18 آغازگر issr در 115 فرد مورد بررسی در مجموع 588 نوار چندشکل (با میانگین 32 نوار به ازای هر آغازگر) تولید شد. تعداد نوار چند شکل از 10 (issr27) تا 79 نوار (issr34) متغیر بود. میزان اطلاعات چندشکلی، شاخص نشانگر و هتروزیگوتی مورد انتظار برای آغازگرها به ترتیب برابر 21/0، 96/6 و 13/0 بدست آمد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که واریانس بین و درون جمعیتی به ترتیب 41 و 59 درصد از واریانس مولکولی کل را تبیین می کنند. چند تا از آغازگرها داری نشانگرهایی بودند که اختصاصی برخی از جمعیت ها بودند. گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس داده های issr و با استفاده از الگوریتم neighbor-joining بر اساس ضریب فاصله تکاملی p-distance، افراد جمعیت های مورد بررسی را به شش گروه منتسب کرد. در گروه بندی جمعیت ها، دو جمعیت خارجی (آلمانی و ژاپنی) در یک گروه جداگانه قرار گرفتند. با استفاده از تجزیه رگرسیون چندگانه، در مجموع 82 نشانگر informative برای هفت صفت شناسایی شد. بیشترین و کمترین تعداد نشانگر informative به ترتیب برای وزن تر (33 نشانگر) و تعداد گره و غلظت سیترال (هر کدام شش نشانگر) شناسایی شد. بیشترین میزان تغییرات تبیین شده توسط نشانگرهای informative مربوط به صفات ارتفاع بوته و وزن تر(100?) و کمترین مقدار مربوط به صفت تعداد گره در شاخساره (9/69?) بود. پس از تولید و تکثیر گیاهچه های سالم از قلمه های برداشت شده در مرزعه، تاثیر تنظیم کننده های رشد در محیط ms بدون هورمون، دارای ms+2mgl-1bap، ms+2mgl-1iaa و ms+2mgl-1bap+2mgl-1iaa، بر غلظت سیترال و همچنین خصوصیات مورفولوژیک بررسی شد. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر پاسخ به کشت بافت و تاثیر تنظیم کننده های رشد بر آنها تفاوت معنی دار وجود داشت. بیشترین تعداد شاخساره در دو محیط کشت ms+2mgl-1bap یا ms+2mgl-1bap+2mgl-1iaa در هر دو بازکشت تولید شد. در بین ژنوتیپ ها، ژنوتیپ همدان-2 بیشترین تعداد شاخساره را تولید کرد. بلندترین شاخساره و بیشترین تعداد گره در محیط ms+2mgl-1iaa مشاهده شد. میزان القاء و رشد ریشه در محیط ms+2mgl-1iaa بیشتر از سایر محیط ها بود. کالوس فقط در دو محیط حاوی iaa تولید شد. بیشترین مقدار سیترال در ژنوتیپ ژاپن (37/383) و کمترین مقدار آن در ژنوتیپ همدان-2 (63/206) مشاهده شد. میانگین مقدار سیترال در محیط ms+2mgl-1iaa بیشترین بود. بازکشت دوم نسبت بازکشت اول از نظر اغلب صفات مطالعه شده برتر بود.