این پژوهش به بررسی و تحلیل شخصیت های خلق شد? دو نویسند? صاحب نام ادب معاصر ایران و مصرو میزان تفاوت و شباهت میان آنها از حیث روانشناختی پرداخته است.مبنای تحلیل در این تحقیق سنخ های هشت گان? شخصیت کارل یونگ می باشد و با بررسی و تجزی? موردیِ شخصیت های اصلی در داستان های کوتاه نجیب محفوظ و هوشنگ گلشیری روشن می کند که از نظر روانشناختی چه میزان تفاوت و شباهت میان شخصیت های آن دو وجود دارد و ارتباط شخصیت های پرداخت شد? آنها با موقعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسیِ ایشان چگونه است، همچنین بررسی می کند که آیا آنها از ابزارهای یکسانی جهت آفرینش شخصیت هایشان بهره برده اند یا خیر.در بدن? اصلی پژوهش پس از ذکر خلاصه ای از داستان، شخصیت های اصلی هر داستان مشخص گشته و ویژگیها و اعمال وکردار، شیو? زندگی، روابط اجتماعی، زبان و شغل و.... آنها ارائه شده و با معیارهای تیپهای هشت گان? شخصیت یونگ مطابقت داده شده است. در نوشتار پایانی ویژگیهای عمد? مشترک میان شخصیتها با توجه به عوامل تأثیرگذار در محیط پرورش آنها در دو گروه متعلق به دو نویسنده بیان شده اند.درپایان این پژوهش درمی یابیم یک سری عوامل بین فضای آفرینش شخصیت ها در داستانهای گلشیری و محفوظ مشترک می باشند از قبیل: تنهایی، فقرو سرخوردگی اجتماعی، روابط شکست خورده، سرخوردگی روحی و روانی و کمبود نیروی ایمانی و ... که هم? این عوامل در نزدیک ساختن شخصیت های خلق شد? این دو داستان نویس از حیث روانشناختی بهم و جای گرفتن در تیپ های شخصیتی یونگ نقش کلیدی داشته اند.

روش تحقیق دراین پژوهش توصیف به همراه برداشت های استنباطی است وباتحلیل ومقایسه هریک ازاثرپذیری ها درگلشن رازسعی شده پایان نامه قابل دفاعی ارائه گردد. اثرپذیریها ازلحاظ کثرت عبارتنداز: 1-اثرپذیری چندسویه2-تلمیحی 3-تصویری 4-گزاره ای 5-گزارشی 6-واژه گانی

فرهنگ ایران باستان، فرهنگی گسترده و فراگیر است که پس از اسلام، در ادبیات هزارساله این سرزمین، نقش خود را به جای گذاشته و در اکثر حوزه های ادب فارسی تأثیر گذار بوده است. این پژوهش در پی آنست تا با بررسی بازتاب فرهنگ ایران کهن در چهار مثنوی عطار نیشابوری، تأثیر پذیری شعر عطار را از فرهنگ ایران باستان به اثبات برساند. لذا این رساله در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول، ادیان و مذاهب ایران باستان و آموزه هایشان با تأثیری که در شعر عطار داشته است، بررسی شده اند. فصل دوم، به تجلی اسطوره های ایران کهن در شعر عطار اختصاص یافته است. در فصل سوم، علوم، باورها و آیین های ایران پیش از اسلام مورد بررسی قرار گرفته اند. و در فصل چهارم، برخی اصطلاحات بازمانده از آن دوران، بررسی شده و نمونه های آن از مثنوی های عطار ذکر گردیده است. نتیجه حاصل از این پژوهش بیانگر این است که عطار در سرودن اشعار خویش، تا حد زیادی، متأثر از فرهنگ ایران باستان در بخش های مختلف آن بوده است. کلید واژه ها: ایران باستان، ادیان، اساطیر، علوم و باورها، مثنویهای عطار.

در این پژوهش ابتدا قصّه و عناصر آن، نقش تربیتی قصّه در پرورش کودکان، نقش تخیّل در قصّه ها، فابل و دلایل پیدایش آن موردبررسی قرار گرفته است. سپس کلیله و دمنه که آن را در زمینه ی داستان پردازی به عنوان اثری هندی – ایرانی می شناسیم معرّفی شده است اثر پذیری لئون تولستوی از کلیله و دمنه ،چه در زمینه ی اقتباس قصّه ها و چه در زمینه درون مایه ها در ادامه ی کار مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس داستان هایی با درون مایه های مشابه نظیرِحرص و طمع، اتّحاد، هوش و ذکاوت، چاره اندیشی، ظاهری فریبنده داشتن، به عاقبت کار نیندیشیدن، حماقت و نادانی، دروغگویی، مشورت، زیان سخن چینی و فتنه انگیزی، قناعت و خرسندی و شتاب زدگی را از کلیله و دمنه و فابل های تولستوی مورد بررسی قرار دادیم. همچنین بخشی را به داستان های نسبتاً مشابه و بخشی دیگر را به داستان هایکاملاً مشابه تولستوی و کلیله و دمنه اختصاص دادیم

سالهاست که محققان رشته ی زبان و ادبیات فارس ی به تصحیح و معرفی متون و نسخه های خطی پرداخته اند. ام?ا، هنور هم، علی رغم تلاشهای فراوان آنان، بسیاری از متون هستند که کاری درباره ی آنها انجام نشده است . مثنوی شیخ صنعان و دختر ترسا که به احتمال قوی سروده ی شیخ محم?د وحدت هندوستانی یا کلکته ای بوده است . نیز یکی از همین هزاران م تن خطی به شمار می آید که تاکنون کار مهمی درباره ی آن انجام نگرفته است . در این پژوهش تلاش ما بر این بوده است که نسخه ی خطی این متن ادبی – عرفانی را تصحیح و به جامعه علمی – ادبی این مرز و بوم معرفی کنیم. در پژوهش حاضر پس از شرح کوتاهی از زندگی سراینده، توضیحی مختصر دربار ه داستان منظومه، بررسی برخی ویژگی های شعری وحدت و معرفی منظومه به معرفی نسخه هایی می پردازیم که در این تحقیق از آنها استفاده شده است. روش تصحیح کار ما بر اساس تصحیح التقاطی بوده یعنی باتوجه به همه ی نسخه ها کلمه ای که فصیح تر و درست تر به نظر می رسیده، برگزیده و در متن قرار داده ایم و نسخه بدلها را نیز در پاورقی قرار داد هایم. در پایان متن نیز فهرست واژگان دشوار به همراه معانی آن آمده است. کلید واژه: وحدت هندی، شیخ صنعان و دختر ترسا، نسخه ی خطی

شیخ کـمال خجندی، شاعر قرن هشتم هجری، معاصر خواجه حافظ شـیرازی است، که بیشتر اشعارش را تحت تأثیرخواجه سروده است.در این پژوهش، صور خیال غزلیات دیوان کمال خجندی، در چهار مبحث اصلی تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه بررسی شده است. توضیح مختصری درباره نحوه زندگی کمال، خصوصیات اخلاقی و قدرت شاعری او داده شده است. در ادامه، به اختصار، تعریفی از علم بیان و مباحث اصلی آن به میان آمده است، سپس بسامد آن ها در یک دهم از غزلیات کمال خجندی بررسی و در انتها نتیجه آن به صورت آماری ارائه شده است.در نهایت با توجه به بسامد و نمودار آماری به دست آمده در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که شیخ کمال، بیش از همه ی صور خیال، از تشبیه، به خصوص، از تشبیه مضمر بهره برده و بعد از آن، تشبیه بلیغ از نوع اضافی، تشبیه حسی به حسی، عقلی به حسی و مفرد به مفرد به ترتیب پرکاربردترین نوع تشبیه به کار رفته می باشند. بعد از تشبیه، کنایه از نوع ایما به وفور در غزلیاتش به کار رفته است.همچنین استعاره ها عمدتاٌ از نوع مکنیه بوده و در استعاره مصرحه، بیش از همه از مصرحه مطلقه استفاده کرده است. مجاز به لحاظ کاربرد آخر از همه قرار دارد و بیشترین نوع استفاده شده از آن، مجاز جزئیه است.

موجودات اهریمنی و حیوانات زیان آور در شهریار نامه عثمان مختاری تقریباً ادامه همان چیزی است که در نزد شعرای پیشین چون فردوسی آمده است. بر اساس?یافته های به دست آمده، شاعر در موارد فراوانی دست به تقلیداز فردوسی زده است و موجودات اهریمنی را با همان کارکرد? ومفهوم رایج در شعر فردوسی بیان نموده است، گاهی نیز شاعر برخی موجودات همانند مورچه را که پیشتر نزد برخی شعرا چون فردوسی بر نیازردن آن سفارش شده است، در شمار خرفستران معرفی می کند.بر این اساس مختاری را باید از جهتی مقلد فردوسی و از جهتی دیگر احیا گر باورهای ایران باستان معرفی کرد

بررسی آثار نویسندگان بخصوص نویسندگان معاصر در زمینه ی مردم شناسی و جامعه شناسی می تواند روشنگر فرهنگ عامه ی یک جامعه باشد و احوال،?ذوق، هنر، و روحیات مردم گذشته را تحت عنوان هویت ملی و فرهنگی، در قالب قصه ها و داستان های کوتاه باز می نمایاند??این رساله به بررسی فرهنگ عامه در ?داستان های کوتاه و قصه های نادر ابراهیمی – نویسنده ی معاصر ایران – پرداخته است.

برای مطالعه و بررسی هر دانشی ابتدا به شناخت زبان و اصطلاحات خاص آن دانش نیاز داریم، از این رو در سده های اخیر، مباحث ترمینالوژی (اصطلاح شناسی) اهمیت فراوانی یافته است. عرفان نیز دارای ترمینالوژی ویژه خود است و تا زمانی که فرهنگی جامع در این خصوص نداشته باشیم، هر گونه مطالعه هدفمند بی نتیجه خواهد ماند. این رساله کمکی است به تدوین تاریخی اصطلاح شناسی صوفیه است که مبتنی بر بررسی اصطلاحات دو کتاب مهم عرفان و تصوف یعنی انسان کامل نسفی و مصباح الهدایه کاشانی است. فرهنگ های مختلفی در باب اصطلاحات عرفانی موجود است ولی هیچ یک جنبه مقابله و مقایسه ندارد و در این بررسی تلاش این است که اصطلاحات به کار رفته شده توسط دو نویسنده عارف بعد از استخراج باهم مقایسه و مقابله شود و این نتیجه حاصل شود که هر کدام در کاربرد اصطلاحات چه نکات مشترک و دیدگاه های مشترکی دارند و تفاوت دیدگاه هر کدام و نیز نحوه کاربرد اصطلاحات از طرف هر دو نویسنده مورد بررسی قرار گیرد.

ملک الشعرای بهار، سیاوش کسرایی و رحیم معینی کرمانشاهی از جمل? شاعرانی هستند که متأثر از شاهنامه خلقِ اثر کرده اند.

حیرت، اصطلاحی است که حالت عجز و ناتوانی بنده از ادراک حقیقت یعنی خدا را نشان می دهد. موضوع این رساله «حیرت در مثنوی و مقایس? آن با حدیق? سنایی» است. از آن جایی که بحث حیرت نتیج? تأمل در ذات خداوند است و از طرفی وجود و ماهیت خداوند نیز خود نوعی راز است، اهمیت تعمق و تأمل در مورد بحث حیرت بیشتر آشکار می گردد. در پایان این رساله نتیجه می گیریم که حیرت نزد مولوی نسبت به سنایی گسترده تر شده و همچنین سیر عرفان از سنایی تا مولوی در این رساله مشاهده می شود

این رساله در فصل اول به تعریفی درباره ی کارما می پردازد. در فصل دوم کارما را در مثنوی جستجو کرده ایم و مرجعی برای ابیاتی با این معنا در این کتاب شریف ارائه شده است. در فصل سوم همین شیوه را در حدیقه ی سنایی پی گرفتیم و در فصولی داستان هایی حاوی مفاهیم کارمایی را بیان داشته ایم. در فصل پایانی نیز به جمع بندی و مقابله ی کارما در مثنوی با حدیقه پرداخته ایم.

نمود بارز تصویرگرایی و توجه به اشیاء و دنیایی واژگون از واقعیت، سبک شعری او را به ایماژیسم نزدیک می کند. همچنین، تصویر سینمایی، حضور پیوسته فلاش های سینمایی و حرکت در دو زمان بیانی دیگر از بعضی اشعار احمدرضا احمدی است.

فرمالیسم روسی یکی از نظریه های است که مبنای آن بررسی وجوه ادبیت در متون ادبی است. این نظریه نخستین بار توسط ویکتور اشکلوفسکی محقق روسی مطرح شد. وی معتقد بود که شعر رستاخیز کلمات است و کار شعر و هنر شکستن مدار عادت است. وی عادت شکنی عنصر اصلی ایجاد ادبیت می دانست. دامنه این نظریه به زبانشناسی نیز کشیده شده است. زبانشناسان درصدد تبیین معیارهای تفکیک زبان ادبی از زبان روزمره برآمدند و اصطلاحاتی نظیر قاعده افزایی، قاعده-کاهی و برجسته سازی از این رهگذر به وجود آمد. این تحقیق سعی دارد با بهره گیری از مبانی نظری فرمالیسم روسی و زبانشناسی به تحلیل وجوه ادبییت غزلیّات عطار بپردازد. این تحلیل در سه سطح آوایی(قاعده افزایی)، سطح معنایی(قاعده کاهی) و انسجام انجام می شود

در این رساله علاوه بر تبیین جایگاه و نقش زن در رمان شمس و طغرا، اطلاعات خوبی از نقش و جایگاه زن در ادوار مختلف تاریخ بدست داده شده است. همچنین رمان شمس و طغرا به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

تصنیف ها و ترا نه های پارسی از مشروطه تا انقلاب اسلامی تحول و تغییرات اساسی را از سر گذرانده است. در زبان و بیان و تصاویر و اوزان این سروده ها به صورت کلی با انواع شعر پارسی قرابت ها و تفاوت های مشخصی دارد. مشروطیت مهم ترین رویداد تغییر در نحوه ی بیان سده ی گذشته در همه ی انواع شعر از جمله تصانیف و ترانه ها بوده است. انقلاب سال 57 نیز سرآغاز رشد ترانه ی نوین گردیده است. ترانه هایی که با انواع پیشین خود تفاوت های اساسی دارند.