مذهب و اعتقادات مذهبی یکی از بنیادی ترین عوامل در شکل گیری زندگی بشر از زمان های گذشته تا به امروز بوده است که نقش بسیار مهمی را در جنبه های مختلف زندگی انسان ایفا کرده است. با ورود اسلام و گسترش آن در ایران نقش مذهب به خصوص در معماری و شهرسازی جلوه ی دیگری یافت. در دولتهای شیعی جلوه های مذهبی به خصوص در ساختار شهری نمایان شدند که از جمله ی آن ها می توان به کتیبه ها، کاخ ها، مساجد و مدارس که بر اساس آموزه های شیعی شکل گرفته اند، اشاره کرد. رسمی شدن مذهب تشیع از سوی شاه اسماعیل اول صفوی نقطه عطفی در تاریخ مذهب شیعه به شمار می آید؛ زیرا با رسمی شدن این مذهب نه تنها در جامعه ی آن روز ایران در زمینه های مذهبی، سیاسی و اجتماعی تغییراتی صورت گرفت بلکه در زمینه ی معماری وشهرسازی نیز دگرگونیهایی ایجاد شد که الگویی برای شهرهای دیگرگردید. در این پژوهش بر آنیم تا به بررسی نقش تشیع در تحول ساختار شهری قزوین عصر صفوی که مسلماً غالب شدن مذهب تشیع بر مذهب پیشین مردم یعنی تسنن تفاوت هایی داشت، بپردازیم. این تفاوت ها از یک سو شامل بررسی تأثیر تشیع بر ساختارشهری قزوین و از سوی دیگر تأثیر آن بر معماری شهرهای دیگر ایران می باشد.

انقلاب اسلامی ایران، به عنوان یکی از رخ داد های بزرگ قرن بیستم، یک نهضت فراگیر بود که تمام مناطق کشور را فراگرفت و اقشار مختلف نیز در این انقلاب هر یک به سهم خود ایفای نقش نمودند. اما با توجه به نقشی که شخصیت ها و نوابغ در ساختن جامعه و تاریخ دارند و از طرف دیگر با توجه به این که تاریخ و مذهب در ایران از هم تفکیک نا پذیرند و نقش تعیین کننده ای که علمای مذهبی در پیروزی یا عدم پیروزی نهضت ها و قیام ها در تاریخ ایران داشته اند، نقش علمای مذهبی در انقلاب ایران، به گونه ای دیگر بود. در این میان، نقش علمای منطقه ای نیز در فرایند انقلاب اسلامی حائز اهمیت است از جمله آیت الله سید عبدالحسین دستغیب که در شیراز به هدایت و ارشاد مردم همت گماشت. آیت الله سیدعبدالحسین دستغیب، مبارزه خود را قبل از انقلاب و از زمان طرح لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی شروع نمود و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی حامی و پشتیبان نهضت امام خمینی بود. وی تقویت مبانی فکری و فرهنگی را زمینه ساز تحقق آرمان های سیاسی و اجتماعی می دانست، به همین دلیل گذشته از فعالیت سیاسی به فعالیت های فرهنگی نیز اهمیت زیاد می داد و به دلیل تنوع فعالیت سیاسی، فکری-فرهنگی و عمرانی مورد توجه عموم مردم بود.