انقلاب صنعتی، افزایش دائمی اختراعات تکنولوژیکی، شهرنشینی سریع در نتیجه مکانیزه کردن محصولات کشاورزی، و پیدایش کلان شهرها فشارهایی را روی منابع طبیعی داشته است که منجر به تغییرات آب و هوایی شده است. از طرف دیگر روند فزاینده شهرنشینی و مهاجرت به شهرها متعاقباً باعث افت کیفیت محیط زیست شهرها و افت شدید بنیانهای اکولوژیکی شده است. اگر اقدام کارا به منظور بهبود فرآیندهای اکولوژیکی و ادامه روند استفاده از سوختهای فسیلی صورت نگیرد، فعالیتهای ناپایدار بشر منجر به تغییرات آب و هوایی و چالش های عظیم انرژی میشود. همگام با رشد و توسعه تکنولوژیکی توجه به مفاهیم پایداری، توسعه پایدار، شهر پایدار، شهر اکولوژیک و طراحی هماهنگ با محیط زیست لازمه جوامع بشری عصر حاضر می باشد این پژوهش در پی آن است تا نسبت به اصلاح ساختارهای شهری و طراحی بر اساس اصول شهرهای پایدار در جهت ارتقای کیفیت محیط شهری و بهبود وضعیت زیست محیطی آن از طریق مطالعه اصول و مبانی مرتبط با طراحی شهری پایدار و شناسایی خصوصیات فیزیکی شهری تاثیر گذار بر تغییرات آب و هوایی اقدام نماید. ابتدا با استفاده از نظریات شهرسازان و بررسی تجارب جهانی در زمینه تاثیر عوامل کالبدی بر تغییرات آب و هوایی به چارچوب طراحی شهری پایدار می رسیم. سپس از طریق تکنیک سوات و روی هم گذاری لایه ها به تجزیه و تحلیل منطقه 22 می پردازیم. در انتها با بهره گیری از چارچوب طراحی شهری پایدار بدست آمده در فصل مبانی نظری و تجزیه و تحلیل منطقه به یک چارچوب طراحی شهری پایدار در منطقه مورد نظر می رسیم.

این تحقیق با هدف طراحی فضای باز محله ای برای کودکان در جهت رشد و یادگیری و ارتباط آنان با همسالان در محله شکیب واقع در منطقه 14 شهر تهران به عمل آمده است. تحقیق بر اساس هدف از نوع حل مسئله و از لحاظ روش، تلفیقی از دو روش توصیفی-تحلیلی و توصیفی-موردی می باشد. به این منظور چارچوب طراحی فضای باز محله ای بر اساس ویژگیهای رشد و یادگیری کودکان، انواع بازیهای کودکان، محیط مورد نیاز بازی و مروری بر تجربیات جهانی و داخلی تدوین شد و در مراحل شناخت و تحلیل سایت و نیز طراحی مورد استفاده واقع شد. به منظور شناخت سایت، 8 بعد زمینه ای، عملکردی، کالبدی، فضایی، زیست محیطی و اجتماعی در محدوده سایت مورد مطالعه واقع شد. به منظور شناخت ابعاد اجتماعی و گرایشات کودکان پرسشنامه ای تدوین شد. جامعه آماری مورد بررسی، کودکان 12-1 ساله محله شکیب و تعداد جامعه نمونه 100 نفر از کودکان بودند که به وسیله پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این این پرسشنامه گرایشات فرهنگی، الگوهای استفاده از فضا و فضاهای مورد استفاده کودکان را نمایان ساخت. پس از تکمیل مرحله شناخت با استفاده از تکنیک swot ارزیابی صورت پذیرفت و راهبردهایی حاصل شد. این راهبردها در مرحله تدوین اهداف و استراتژیهای طراحی با اصول و ضوابط حاصل از چارچوب طراحی تلفیق شده و طراحی صورت پذیرفت. مهمترین راهبردهای طراحی سایت در بخش فضاهای مورد نیاز رشد و یادگیری عبارتند از: توجه به گرایشات کودکان در طراحی فضای بازی پاسخگوی رشد و یادگیری، ایجاد فضای آموزش زیست محیطی، ایجاد فضاهای سلسله مراتبی یادگیری و رشد و در بخش فضاهای مکمل نیازهای رشد و یادگیری این راهبردها عبارتند: از بهسازی و آرامسازی معابر مواصلاتی بوستانها و گره های پرخطر ترافیکی به منظور حضور ایمن کودکان در خیابانهای محله، استفاده از عناصر طبیعی به منظور جذابیت فضا، طراحی فضاهای چند عملکردی برای استفاده های مختلف کودکان، ایجاد تنوع و پیچیدگی در کالبد فضا و ارتباطات فضایی.

هدف از این تحقیق ارتقای کیفیت زندگی از طریق طراحی شهری با تکیه بر عوامل سازنده اکولوژیک سیمای سرزمین در جهت رسیدن به محیطی پایدار از طریق آشتی انسان با طبیعت می‏باشد. در جهان کنونی با کاهش کیفی و کمی استانداردهای سبزینگی و محیط‏زیست در شهرها، و متعاقبا کم شدن لکه‏ها و کریدورهای سبز، تنوع زیستی کاهش یافته و بنابراین کیفیت و شرایط منظرشهری تنزل یافته‏است. هدف از این تحقیق شناخت و آنالیز ساختار شبکه اکولوژیک منطقه و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود شبکه اکولوژیک شهر اصفهان در محدوده مرکزی و حول زاینده رود در راستای تقویت محیط زیست‏شهری می‏باشد. در این راستاابتدا با استفاده از روش توصیفی-‏تحلیلی به‏کاربست رویکرد اکولوژی سیمای‏سرزمین در طراحی شهری پرداخته‏شده‏است. و برای تحلیل داده ها از روش تحلیلی sowt استفاده گردیده است. هدف گذاری و ارائه طرح در قالب چهار سطح منطقه ای، سطح کلان (راهبردها)، سطح میانی (سیاست ها) و سطح خرد در مقیاس مطلوب و مورد نظر طراحی شهری انجام شده است. در این تحقیق با تاکید برحضور و استفاده از آب، از طریق روش روی هم‏گذاری لایه‏های گودرون و فورمن چارچوب طراحی‏شهری اکولوژیک تدوین و ارائه شد. سپس برمبنای آن در محدوده مرکزی اصفهان طرح پیشنهادی لایه‏های ‏سبز، طرح جامع اکولوژیک با تاکید بر اکوتون در محدوده طراحی‏ پیشنهاد ‏شده‏است. تا بتوان با کمک گرفتن از ایجاد مسیرهای سبز و لکه های اکولوژیکی در بافت و ساختار شهری موجود و همچنین استفاده از راهکارهای درخور و کارآمد اکولوژیکی شهری تا حد امکان، شرایط طبیعی و اکولوژیکی اصفهان قدیم به ویژه مادی های آنرا احیا نموده و از این طریق در جهت پایداری زیست محیطی و ارتقاء کیفیت فضاهای شهری در این شهرگام بر داشت. در انتها راهبردها و راهکارها و رهنمودهای طراحی شهری در مقیاس سایت و نیز به طور کلی برای هر پروژه مشابه با رویکرد اکولوژیک و با تاکید برآب ارائه شده است. واژه های کلیدی: طراحی شهری اکولوژیک، شبکه اکولوژیک، منظرشهری، کناره‏رودهای شهری، زاینده‏رود، مادی.