نام پژوهشگر: مهرداد کتال محسنی
علی رضا نیک ورز علی رضا صفاهیه
چکیده مطالعه وضعیت آلودگی (پایش) اکوسیستم های بین جزرومدی به فلزات سنگین با اندازه گیری آن ها در اجزاء غیر زنده این اکوسیستم ها و موجودات زنده ساکن آن ها (پایشگر های زیستی) امکان پذیر می باشد. پایش زیستی فلزات سنگین در محیط های ساحلی با استفاده از موجودات زنده مختلفی صورت می گیرد که برخی جلبک های دریایی نیز در این میان دارای جایگاهی مناسب می باشند. هدف از این پژوهش بررسی سطوح آلودگی فلزات سنگین و تغییرات مکانی و زمانی آن ها در سواحل جزیره هرمز بوده وبر این اساس غلظت فلزات سنگین سرب، کادمیوم، مس، روی و آهن در رسوبات و یازده گونه از جلبک های دریایی سبز، قهوه ای و قرمز مناطق بین جزر و مدی جزیره هرمز اندازه گیری شد. نمونه برداری از رسوبات و جلبک ها از چهار ایستگاه و به صورت فصلی انجام گرفت. هضم نمونه های جلبک و رسوب با استفاده از دستگاه آون ماکرویو صورت گرفته و غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. محدوده غلظت فلز سرب در رسوبات جزیره هرمز بین 1/90-1/3، کادمیوم6/8-5/0، مس1/31-8/2، روی 8/69-5/12 و آهن 76792-7369 میکروگرم بر گرم وزن خشک قرار داشت. مقایسه غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده در رسوبات ایستگاه های مورد مطالعه جزیره هرمز با استاندارد های جهانی رسوبات نشان می دهد که به جز کادمیوم غلظت دیگر فلزات ذکر شده در بالا برای موجودات زنده مرتبط با رسوبات، در سطحی مناسب قرار دارند. نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که دلیل غلظت بالای فلز کادمیوم در رسوبات سطحی مناطق بین جزرومدی این جزیره می تواند ساختمان زمین شناختی جزیره هرمز یه عنوان یک گنبد نمکی باشد. پایش زیستی فلزات سنگین سرب، کادمیوم، مس و روی در جزیره هرمز با استفاده از جلبک های دریایی نیز نشان داد که مناطق بین جزر و مدی این جزیره در ردیف مناطق نسبتاَ آلوده دنیا به فلزات سنگین قرار دارند. این نتایج نشان می دهند که غلظت های در دسترس زیستی این فلزات سنگین در آب های ساحلی جزیره هرمز بالا بوده و محیط زیست دریایی این منطقه را تهدید می کنند. مقایسه غلظت فلزات سنگین بین ایستگاه های مختلف نشان داد که غلظت سرب، مس وآهن در رسوبات و بیشتر گونه های جلبکی ایستگاه معدن خاک سرخ بیشتر از بقیه ایستگاه ها می باشد. این موضوع بیانگر تاثیر فعالیت های معدن خاک سرخ به عنوان یک منبع آلودگی انسانی بر محیط زیست ساحلی این منطقه از جزیره هرمز می باشد. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که جلبک قهوه ای padina australis واجد شرایط مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک پایشگر زیستی مناسب برای فلزات سنگین می باشد.