مقدمه: خستگی برگرفته از مولتیپل اسکلروزیس (ms) می تواند باعث بروز علائم روان شناختی متنوع به ویژه افسردگی، اضطراب و استرس شود که کیفیت زندگی روزانه را به مخاطره می اندازد. در عین حال به نظر می رسد نابهنجاری در شاخص توده بدنی (bmi) نیز با توجه به عوارض محتمل آن (چاقی یا ضعف و لاغری) با خستگی تداخل داشته باشد. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین ارتباط شدت خستگی با علائم روان شناختی ، کیفیت زندگی و bmi در بیماران ms بود. مواد و روشها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی، 162 بیمار با میانگین سنی44/9±07/34 (با دامنه سنی 16 تا 58 سال) که تحت پوشش انجمن ms استان گیلان بودند، به شیوه نمونه گیری پیاپی وارد پژوهش شدند. کلیه بیماران ابتدا پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی را تکمیل نمودند و سپس توسط مقیاس شدت خستگی (fss)، مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس-21 (dass-21)، پرسشنامه زمینه یابی سلامت (36-sf) به علاوه ترازوی یکسان فنری-عقربه ای و متر نواری مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل های همبستگی نشانگر ارتباط معنادار بین شدت خستگی با هشت خرده مقیاس، مولفه های فیزیکی / روانی، نمره کل کیفیت زندگی و سطوح افسردگی ، اضطراب و استرس (0/01>p) بود ، در حالی که روابط معناداری میان شدت خستگی و bmi مشاهده نشد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند گانه گام به گام نشان داد که سه عامل مولفه فیزیکی کیفیت زندگی، نقش محدویتهای ناشی از مشکلات جسمانی و درد بدنی به عنوان متغیرهای منتخب در مدل نهایی توانسته اند %24 از واریانس مشترک نتایج شدت خستگی را تبیین نمایند (0/0001 > p ، 16/185 = f). نهایتاً یافته های ناشی از تحلیل مسیر گویای آن بود که مولفه فیزیکی کیفیت زندگی تنها متغیری می باشد که به طور مستقیم بر شدت خستگی تاثیرگذار است. علاوه بر آن بزرگترین ضریب استاندارد (?) به رابطه علی میان مولفه روانی کیفیت زندگی با افسردگی تعلق داشت (691/0- = ? ، 0001/0 > p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های بدست آمده می توان به تاثیر بارزتر جنبه های فیزیکی زندگی بر خستگی اشاره نمود. از این رو ارزیابی و پایش مشکلات مرتبط با حیطه های فیزیکی بیماران ms به همراه شناسایی مکانیزم های بالقوه تاثیرگذار بر روابط متغیرهای روان شناختی و خستگی توصیه می گردد.

چکیده عنوان: رابطه ویژگی های شخصیتی، باورهای غیرمنطقی، نگرانی و علایم روان شناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام.اس) و همتایان سالم کبری محمد پور زمینه و هدف: بیماری مالتیپل اسکلروزیس(ms) یکی از شایعترین بیماری های نورولوژیک در انسان بوده و ناتوان کننده ترین بیماری در بزرگسالان جوان می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط ویژگی های شخصیتی، باورهای غیرمنطقی، نگرانی وعلایم روان شناختی در بیماران مبتلا به ام اس و همتایان سالم انجام شد.روش بررسی: در این پژوهش که به روش مورد- شاهدی انجام شد، 80 نفر از بیماران مبتلا به ms و 80 نفر از افراد سالم فاقد ms که از نظر جنس، سن، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات با گروه مبتلا به ms همتا بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه ی اطلاعات جمعیت شناختی، پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو (neo-ffi)، فهرست تجدید نظر شده علایم روان شناختی (scl-90-r)، پرسش نامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (pswq) و پرسشنامه چهار عاملی باورهای غیر منطقی اهواز (4ibt-a) بود. داده ها با استفاده از نرم افزار (ver.20) spss و تحلیل کوواریانس چندمتغیری (mancova) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که به غیر از خرده مقیاس افکار پارانوئیدی، تمامی خرده مقیاس¬های scl-90-r و شاخص¬های کلی آن همچون شکایات جسمانی، وسواس فکری عملی، حساسیت میان¬فردی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، روان پریشی، gsi، psdi و pst در گروه ms بیش از همتایان سالم آنها می¬باشد(0001/0p<). همچنین میانگین نمرات ویژگی¬های شخصیتی نوروزگرایی و وظیفه¬شناسی در بیماران مبتلا به ام اس و میانگین نمرات ویژگی¬های برون گرایی و گشودگی در افراد سالم بیشتر از همتایان مقابل خود به دست آمد(0001/0 p<). میانگین خرده مقیاس های پرسشنامه باورهای غیر منطقی شامل درماندگی در مقابل تغییر، تایید توقع دیگران و اجتناب از مشکل به همراه نمره کل آزمون در بیماران مبتلا به ام اس، بیش از همتایان سالم می¬باشد(0001/0 p<). در نهایت میانگین نمره نگرانی عمومی و نگرانی کل در بیماران مبتلا به ام اس بیشتر از همتایان سالم و میانگین نمره خرده مقیاس فقدان نگرانی در گروه سالم بیش از همتایان بیمار یافت شد (0001/0 p<). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش فزونی نشانه¬هایی همچون شکایات جسمانی، حساسیت میان¬فردی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی و شاخص¬های gsi و psdi در بیماران مبتلا به ms در برابر همتایان سالم آنها برجسته می سازد. همچنین بیماران مبتلا به ms ویژگی¬های نوروزگرایی و وظیفه شناسی بیشتر، و برون¬گرایی و گشودگی کمتری را در مقایسه با همتایان سالم خود نشان می¬دهند. علاوه بر آن کلیه ابعاد مرتبط با باورهای غیرمنطقی در گروه بیماران مبتلا به ms بیش از همتایان سالم آنها بود. سرانجام گروه بیماران ms در دو عامل نگرانی عمومی و نگرانی کل، نمرات بالاتری را نسبت به همتایان سالم خود نشان دادند واژه های کلیدی: مالتیپل اسکلروزیس ،علائم روانشناختی، ویژگی های شخصیتی، باورهای غیرمنطقی، نگرانی