در طی چندین دهه اخیر، کارشناسان حیطه آموزش زبان، مخصوصا در زمینه آموزش واژگان، اجماعاً مخالف استفاده از ترجمه به عنوان یک ابزار آموزشی بوده اند. برای نشان دادن اشتباه بودن این دیدگاه، تحقیق حاضر به بررسی تاثیرات مثبت احتمالی استفاده از روشهای مختلف ترجمه در یادگیری تصادفی واژگان همت گمارده است. بدین منظور، 201 زبان آموز سطح متوسط پایین که برای انجام این تحقیق بکار گرفته شده بودند به 21 گروه آزمایشی 1 نفره تقسیم شدند. تکالیف ترجمه مورد استفاده در این تحقیق از نظر عاملیت ترجمه (شفاهی و یا نوشتاری بودن آن)، سلوک ترجمه (انفرادی و یا گروهی بودن آن)، جهت ترجمه ( از زبان اول به دوم و یا زبان دوم به اول بودن آن)، و ماهیت ترجمه ( فعال و یا غیر فعال بودن آن) از یکدیگر متمایز بودند. پس از قرار گرفتن در معرض این روشهای مختلف ترجمه، یک پس آزمون و یک پس آزمون با تاخیر از زبان آموزان به عمل آمد تا بتوان یادگیری بیست کلمه مورد نظر در این تحقیق را بررسی نمود. بررسی های آماری که بر روی داده های حاصله از این دو آزمون به عمل آمد حاکی از تاثیر مثبت بکار گیری ترجمه در یادگیری و به یاد آوری کوتاه مدت و بلند مدت واژگان ناآشنا توسط زبان آموزان بود. در زمینه ترجمه انفرادی و یا گروهی، نتایج حاصله نشان داد که ترجمه گروهی در یادآوری کوتاه مدت و بلند مدت واژگان حائز تاثیر بیشتری است. در زمینه ترجمه گفتاری و نوشتاری، ترجمه گفتاری در به یادآوری کوتاه مدت تاثیرگذارتر بود و ترجمه نوشتاری در به یادآوری بلند مدت. در زمینه جهت ترجمه، این تاثیر در به یادآوری کوتاه مدت برای هر دو حالت ترجمه یکسان بود، ولی در به یاد آوری بلند مدت، تاثیر بیشتری را در زمینه ترجمه از زبان دوم به اول شاهد بودیم. در پایان ترجمه فعال و غیر فعال مورد بررسی قرار گرفتند که در این بررسی ها، ترجمه فعال در به یاد آوری بلند مدت و ترجمه غیر فعال در به یادآوری کوتاه مدت تاثیر بیشتری را از خود نشان دادند. نتایج حاصله از این تحقیق می تواند پیامد هایی برای به کارگیری ترجمه در کلاس های آموزش زبان داشته باشد که در آنها به کارگیری ترجمه به فراموشی سپرده شده است.