این پژوهش به منظور بررسی اثر گنجاندن کود بستر جوجه¬های گوشتی (200 گرم در کیلوگرم ماده خشک جیره) و شکل فیزیکی خوراک (مش و بلوک) بر عملکرد، مصرف مواد مغذی، قابلیت هضم، پارامترهای شکمبه¬ای، متابولیت¬های خون، تعادل نیتروژن، صفات لاشه، خصوصیات فیزیکی خوراک و برآورد اقتصادی در تغذیه بره¬های پرواری آزمایشی در قالب آزمایش فاکتوریل و بر پایه طرح کامل تصادفی با دو عامل کود بستر و شکل فیزیکی جیره صورت گرفت. بدین منظور 2 فرمول جیره با و بدون کود بستر و هر کدام در دو شکل مش و بلوک تهیه شدند. تعداد 24 رأس بره نر 3 تا 4 ماهه با میانگین وزن 1/1±5/25 به هر یک از چهار تیمار آزمایشی اختصاص یافتند. گنجاندن کود بستر در جیره مصرف ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، روی و مس را افزایش داد (p<0.05) ولی بر مصرف andfom و aadfom بی¬تأثیر بود (p>0.05). عامل شکل فیزیکی تأثیر معنی داری بر ماده خشک مصرفی نداشت (p>0.05). هیچ یک از عوامل کود بستر و شکل فیزیکی جیره تأثیر معنی¬داری بر گوارش پذیری ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، andfom، aadfom و چربی خام نداشتند (p>0.05). آنالیز مایع شکمبه از دام¬های تغذیه شده نشان داد کود بستر جوجه¬های گوشتی موجب افزایش غلظت آمونیاک، استات، بوتیرات، والرات و نسبت استات به پروپیونات می‎شود (p<0.05). سایر پارامترها شامل ph و غلظت کل اسیدهای چرب تحت تأثیر کود بستر قرار نگرفت (p>0.05). عامل شکل فیزیکی تغییر معنی¬داری را در هیچ یک از این پارامترها بوجود نیاورد (p>0.05). گنجاندن کود بستر فعالیت کربوکسی متیل سولاز، میکروکریستالین سلولاز، فعالیت تجزیه کاغذ صافی و پروتئازها را افزایش داد (p<0.05) و تأثیر معنی¬داری بر فعالیت آلفا آمیلاز نداشت (p>0.05). بلوک کردن جیره موجب کاهش فعالیت آلفا آمیلاز و کربوکسی متیل سلولاز گردید (p<0.05). بکاربردن کود بستر در جیره موجب افزایش معنی¬دار نیتروژن اوره¬ای خون شد (p<0.05)، سایر متابولیت¬های خون شامل گلوکز، آلبومین، کراتینین، تری گلیسریدها، پروتئین تام، روی و مس تحت تأثیر این عامل قرار نگرفتند (p>0.05). بلوک کردن جیره تنها موجب کاهش تری¬گلیسریدها شد (p<0.05). کود بستر تأثیر معنی¬داری بر افزایش وزن روزانه، وزن نهایی و بازده خوراک نداشت (p>0.05)، بلوک کردن جیره موجب کاهش در افزایش وزن روزانه و راندمان خوراک گردید (p<0.05). هیچ یک از عوامل کود بستر و شکل فیزیکی خوراک تأثیر معنی‎داری بر وزن لاشه و درصد لاشه نداشتند (p>0.05)، وزن دنبه تحت تأثیر کود بستر افزایش (p<0.05) و تحت تأثیر بلوک کردن کاهش (p<0.05) پیدا کرد. جیره¬های آزمایشی تأثیری بر ابقاء نیتروژن و تولید پروتئین میکروبی در شکمبه نداشتند (p>0.05). رفتارهای مصرف خوراک شامل نشخوار کردن و جویدن به ازاء گرم ماده خشک مصرفی تحت تأثیر کود بستر کاهش و تحت تأثیر بلوک کردن افزایش یافت (p<0.05). نتایج این آزمایش نشان داد استفاده از کود بستر در جیره بره¬های پرواری موجب افزایش درآمد و بلوک کردن جیره نیز موجب کاهش هزینه¬های حمل و نقل، انبارداری، فضای انبارداری و تغذیه آسان‎تر می‎شود.