نام پژوهشگر: غلامحسین سعیدیان
علی حسن پور محمدرضا قنادی
با تشکیل دولت صفویه به سال 907 هجری قمری، ایران وارد مرحله تازهای از سیاست جهانی شد. وجود دشمن مشترک ایران و دولتهای مسیحی، اروپا را وارد سیاست خاصّی کرد. پیشروی عثمانیها در اروپا، آنان را وادار ساخت تا با صفویان که دنبال متحدانی علیه عثمانی میگشتند در یک جبهه واحد قرار دهد. حضور ارامنه در این میان، کفه ترازو را به نفع سیاست ایران تغییر میداد. در واقع میتوان گفت وجود دولتهای مسیحی از یک طرف و ارامنه از طرف دیگر. سیاست رأفت و مماشات را در دولتمردان ایرانی تقویت میکرد. اگر موسس دولت صفوی را شاه اسماعیل بدانیم و واپسین فرد خاندان را شاه سلطان حسین بهحساب بیاوریم تغییرات متعددی در خصوص روابط صفویان، با دولتهای مسیحی مشاهده خواهیم کرد. بعضی از شاهان صفوی دارای تعصبّات شدید مذهبی بودند و بعضی دیگر تساهل مذهبی داشتند. در واقع غیر از مشقت و سختیهایی که هنگام کوچ ارامنه در دوره شاه عباس وجود داشت، رأفت و مهربانی همین شاه باعث شد که ارامنه در جلفای اصفهان و دیگر شهرها آرامش و آسایش داشته باشند. نکته قابل تأمل در اینخصوص عکسالعملهای بعضی از علمای شیعه علیه مسیحیان و ارامنه بود. در حقیقت و نهایت اینکه دیدگاه پادشاهان صفوی فراز و نشیبهای خاص دوران خود را داشت. واژگان کلیدی: صفویه، مسیحیت، ارامنه، شاه عباس، عیسیمسیح، جلفا.