نام پژوهشگر: علی محمدشریفی
علی محمدشریفی قاسمعلی دیانتی تیلکی
شکل پاسخ گونه¬ها در طول گرادیان¬های اکولوژیکی مفاهیم مهمی برای نظریه پیوستگی و تجزیه¬و¬تحلیل جامعه دارد. اکثر نظریه¬های اخیر و مدل¬های تحلیلی در اکولوژی جامعه بر این فرض استوارند که پاسخ¬ها تک نمایی و متقارن هستند. به هر حال تعامل بین گونه و استرس¬های محیطی شدید ممکن است منجر به پاسخ¬های چوله¬دار و غیر تک نمایی شود. هدف از این مطالعه بررسی منحنی عکس العمل، مقدار بهینه و دامنه اکولوژیک گونه festuca ovina نسبت به برخی متغیرهای محیطی و تعیین مهمترین و کم اهمیت¬ترین متغیر اثر گذار بر توزیع این گونه با استفاده از تابع hof بوده است. جهت انجام این تحقیق 150 پلات یک متر مربعی در رویشگاه f.ovina و در مراتع استان مازندران و در حوزه آبخیز گلندرود برداشت شد. روش نمونه برداری تصادفی-سیستماتیک بود. در هر پلات حضور و عدم حضور گونه، تراکم گونه، درصد تاج پوشش، ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه ثبت شدند. نمونه های خاک از عمق 20-0 سانتیمتر خاک در هر پلات برداشت شدند. در هر نمونه خاک وزن مخصوص ظاهری، ph، ازت،ec ، کربن آلی، درصد شن، رس و سیلت اندازه گیری شدند. به منظور مطالعه شکل منحنی پاسخ و استخراج مقدار اپتیمم اکولوژیکی در ارتباط با متغیرهای مورد مطالعه، تابع hof با توزیع دوجمله¬ایی و پواسون استفاده شد. با استفاده از مقادیرaic،r2، bic، aicc، aicwi و bicwiمهمترین متغیر محیطی تأثیرگذار در پراکنش گونه f. ovina مورد بررسی قرار گرفت. داده ها بوسیله نرم افزار rver. 3.0.2 آنالیز شدند. نتایج نشان دادند که پاسخ گونه f.ovina نسبت به ارتفاع روند هم نوا افزایشی داشت. مقدار اپتیمم ارتفاع جهت حضور این گونه 3037 و دامنه اکولوژیکی آن بین ارتفاع 2244 متر تا 3037 متر بوده است و این متغیر مهمترین متغیر در عکس¬العمل این گونه بوده و متغیر وزن مخصوص ظاهری خاک کم اهمیت¬ترین متغیر در توزیع این گونه بوده است. رفتار گونه f.ovina نسبت به ec، کربن آلی خاک، شن و شیب روند هم نوا افزایشی داشته، اما برای درصد رس روند هم نوا کاهشی نشان داد. آن بدین معنی است که f.ovina در خاک هایی که دارای حجم بالای رس باشند از حضور در آنجا اجتناب کرده است. رفتار f.ovina نسبت به ph در رابطه با فراوانی این گونه تک نمایی متقارن و در رابطه با تراکم و درصد پوشش تک نمایی نامتقارن بوده است، بنابراین با درنظر گرفتن فراوانی این گونه به عنوان متغیر پاسخ این گونه تنها به متغیر ph رفتار تک نمایی متقارن نشان داد، در حالی که با در نظر گرفتن تراکم و درصد تاج پوشش به عنوان متغیر پاسخ این گونه در هیچ یک از موارد منحنی پاسخ تک نمایی متقارن نشان نداد.