بررسی تقاضای داخلی انرژی برای کشورهای دارنده ذخایر انرژی به علت تاثیر گذاری بر توانایی صادرات در این زمینه حائز اهمیت است. ایران با دارا بودن توام ذخایر نفت و گاز طبیعی و تنوع مصارف نیز از این قاعده مستثنی نیست. رشد بی رویه مصرف داخلی و عدم توسعه ظرفیت در بخش تولید گاز طبیعی منجر به تحمیل هزینه های فراوان پنهان و آشکاری به نسل های آینده خواهد شد. با توجه به تعدد عوامل موثر در بخش های مختلف مصرف کننده گاز طبیعی، ضروری است بررسی تقاضای این حامل به تفکیک در بخش ها صورت پذیرد. در این میان بخش خانگی با حدود 25 درصد مصرف در سال 86 بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص داده است. عوامل موثر بر تقاضا در این بخش به دو دسته قابل مشاهده مانند قیمت حامل، درآمد مصرف کننده و دما و عوامل غیر قابل مشاهده نظیر عادات و سلایق مصرف کنندگان و تکنولوژی وسایل گازسوز تقسیم بندی می شوند. با توجه به اثر دما بر مصرف این بخش، تخمین ضرایب در یک منطقه خاص (به عنوان مثال شهر تهران) به بهبود توضیح دهی این متغیر کمک می کند. همچنین با توجه به تاثیر گذاری عوامل غیر قابل مشاهده و متغیرهای دیگری که از مدل حذف شده اند از تکنیک کالمن فیلتر با هدف جلوگیری از برآورد اریب دار ضرایب استفاده شده است. در نهایت کشش های قیمتی و درآمدی تقاضا به ترتیب 0/098 – و 0/114 می باشد که در مقایسه با مطالعات قبلی متفاوت می باشد. برخی از علل این تفاوت در این رساله ذکر گردیده است.

کارایی و بهره وری و بهبود آن در صنایع کارخانه ای از ملزومات حرکت در جهت توسعه صنعتی است و از طرفی با توجه به شرایط روزافزون فرایند جهانی شدن اقتصاد و ضرورت ارتقاء رقابت در صنایع کارخانه ای، تحلیل پیرامون نقش کارایی و بهره وری و تاثیرگذاری نسبی عناصر هر یک از آنها در راستای رشد و توسعه همه جانبه اقتصادی امری ضروری است. در تحقیق حاضر سعی شده است با به کارگیری روش تحلیل پوششی داده ها(dea)، کارایی و بهره وری صنایع کارخانه ای ایران به تفکیک کد isic تحلیل و بررسی شود. در این تحقیق کارایی فنی، مقیاس و تخصیصی به وسیله نرم افزار windeap محاسبه شده است سپس با استفاده از داده های گروهی و شاخص مالم کوئیست، تغییرات بهره وری کل محاسبه شده است و بر اساس همین شاخص تعیین کننده های تغییرات بهره وری کل، یعنی تغییرات کارایی فنی و تغییرات تکنولوژیکی برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور متوسط سالانه رشد بهره وری 3/7- درصد بوده است و در میان صنایع مختلف، صنایع تولید ذغال کک-پالایشگاه های نفت وپتروشیمی با متوسط رشد 19 درصد، از بیشترین رشد بهره وری برخوردار بوده است. متوسط تغییرات عناصر بهره وری کل یعنی کارایی فنی و پیشرفت فنی به ترتیب 7/0 و 8- درصد برآورد شده است. شایان ذکر است که عناصر تعیین کننده کارایی فنی یعنی کارایی مقیاس و کارایی خالص(مدیریتی) به ترتیب رشدی در حدود 5/0 و 2/0 درصد داشته اند.

با توجه منابع عظیم انرژی در منطقه،انتقال از اهمیت بسیار فراوانی برخوردار است.با توجه به مسیرهای مختلف انتقال انرژی از منطقه که اغلب آنه از مسیرهای طولانی و بی ٍثباتی رنج می برند مسیر ایران میتواند بهترین مسیر باشد هرچند که با توجه به نقش آمریکا در منطقه و حمایت از مسیرهای مورد نظر غرب خطوط btc و نوباکو از اهمیت بیشتری برخوردار شده اند اما در نهایت ایران می تواند مناسبترین مسیر برای انتقال انرژی باشد.

مشکل اصلی جمهوری های تازه استقلال یافته آسیای مرکزی، محصور بودن آنها در خشکی و عدم دسترسی آنان به دریاهای آزاد است. آسیای مرکزی برای مدت طولانی تحت کنترل مسکو بود، و امروز روسیه هنوز هم نفوذ قابل توجهی دارد هر چند ایالات متحده امریکا توانسته است با چشمداشت به موقعیت ژئوپلیتیکی استراتژیک و همچنین منابع طبیعی فراوان منطقه به آن راه پیدا کند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، و کشف منابع جدید نفت و گاز در این منطقه، به نظر می رسد "بازی بزرگ جدیدی" برای بهره برداری از منابع هیدروکربنی و کنترل سیاسی این منطقه استراتژیک آغاز شده است. روسیه و شبکه خط لوله آن، دسترسی آسان جمهوری های آسیای مرکزی را به اروپا که تشنه انرژی است آسان می سازد. اما قرار دادن همه تخم مرغ ها در سبد مسکو قطعا هم به توسعه اقتصادی و هم به استقلال سیاسی آنها لطمه وارد خواهد کرد. این بدان معنی است که آنچه کشورهای آسیای مرکزی به آن نیاز دارند، یک مسیر مناسب به سوی بازارهای بین المللی بدون به خطر انداختن اقتصاد خود و همچنین حق حاکمیت ملی است. در اینجا است که ایران با موقعیت ژئوپلیتیکی استراتژیک خود همانند پلی میان آسیا، اروپا و خاور میانه، به عنوان مسیری امن، کوتاه و اقتصادی برای کشورهای شمالی محصور در خشکی وارد عرصه می شود. این پایان نامه سعی دارد با برجسته ساختن ارتباطات سنتی و اشتراکات حاصل از تأثیر قوی فرهنگ فارسی، یا روابط سیاسی و اقتصادی ایجاد شده در منطقه توسط تهران، و همچنین به دلیل امنیت و ثبات ایران علیرغم خصومت آمریکا در مقابل جمهوری اسلامی، بر عملی بودن استفاده از مسیر ایران برای آسیای مرکزی و قفقاز تمرکز نماید. تلاش شده است که توضیح داده شود که بهره مندی ایران از نیروی انسانی متخصص فراوان و توسعه فن آوری بومی آن، همراه با تاکید آن بر توسعه جمعی منطقه ای، این کشور را به لینک منطقی برای جریان نفت و گاز از دریای خزر و مناطق داخلی کشور به جهان خارج تبدیل نموده است برای اثبات این نکته، مقایسه ای تطبیقی در رابطه با سایر مسیرهای در دسترس مانند شمال و جنوب روسیه، tapi، btc، bte، چین، و غیره انجام گرفته است.

the caspian sea contains great resources of oil and gas. the caspian sea is a 700- mile- long body of water in central asia, land located between azerbaijan, iran, kazakhstan, russia and turkmenistan. iran was challenges and opportunities in the caspian region. key question in this thesis includes three section that first question, opportunities of iran in the caspian region, second question challenges of iran in the caspian region, third question is how to use these challenges and opportunities in the way of national interest. hypotheses divided to three section, first section includes opportunities of iran in the caspian region (resources of oil and gas, strategic_ geopolitical position of iran and the historical_ cultural similarities), second section includes challenges of iran in the caspian region (determination legal regime, environmental problems and influence of great powers), three section includes multilateral cooperation in the caspian region that help to iran in the way of national interest. in this research we don’t consider the historical_ cultural similarities of iran with littoral states of the caspian sea and the influence of great powers.

گسترش بورسهای نفتی طی سالهای اخیر و رشد معاملات ابزارهای مشتقه باعث شده نفت به دارایی تبدیل شود . علاوه براین حضور بازیگران جدید در بازار نفت( از جمله بانک ها ، موسسات مالی و شرکت های سرمایه گذاری) مکانیسم شکل گیری قیمتهای نفت را دستخوش تغییر ساخته است و بر این اساس عوامل برونزا خارج از بازار روی قیمت نفت اثر می گذارد. پیوند بازارهای مالی وپولی به یکدیگر ، امکان انتشار سریع اطلاعات ، رشد تکنولوژی در صنعت بانکداری و جابجایی سریع پول بین بازارهای پولی وکالایی نفش به سزایی در تعیین قیمت نفت بازی می کند. مجموعه این عوامل باعث شده است تا تغییر در نرخ بازدهی دارایی ها در اثر تغییرات نرخ بهره، قیمت دارایی های همچون نفت را تغییر دهد.بر این اساس قیمت نفت در بازارهای بین المللی تعیین می شود و تحت تاثیر سیاستهای پولی آمریکاست. در نتیجه شناخت عوامل تاثیرگذار براین بازارها که مهمترین آن نرخ بهره واقعی آمریکا است بایستی در تعیین سیاست های پولی ومالی این کشورها نقش موثری داشته باشد علاوه بر این داشتن بازارهای مالی وکالاهای برای حفظ منافع این کشورها لازم ودر این راستا ایجاد زیر ساخت های لازم برای ورود به این بازارها باید در اولویت قرار گیرد تا این کشور ها بتوانند از شوکهای برونزا ی جهانی کمترین آسیب را متحمل شوند با توجه به نتایج تحقیق اثر اختلاف بین نرخ بهره واقعی کشورهای عضو اوپک که ساختاراقتصادی مبتنی برصادرات تک محصولی( درآمد نفت) وفروش نفت به دلار آمریکا دارند با نرخ بهره ایالات متحده بر درآمد واقعی نفت این کشورها تایید گردید لذا اتخاذسیاست های پولی پویا (تعیین سطح بهینه نرخ بهره واقعی ونرخ ازر شناور) منطبق با فعل انفعلات بازارهای بورس کالای آتی ها واسپات همراه با کمترین اختلاف ممکن با سیاست های پولی آمریکا منجر به افزایش قدرت خرید نفت در این کشورها می گردد به بیان دیگر اتخاذسیاست های پولی وارزی پویا برای حفظ اقتصاد کشورهای صادر کننده نفت عضو اوپک از نوسانات قیمتهای واقعی نفت جهانی ضروری می باشد چرا که سیاست های دهه های قبلی فروش نفت دیگر کارایی لازم رادر صیانت از شوکهای بیرونی برای این کشورها به ارمغان نخواهد اورد. شناخت نوسانات قیمت واقعی نفت، سیگنال مناسبی برای سیاستهای پولی و ارزی برای کشورهای غضو اوپک می باشد که می توانند به کنترل ریسک نوسانات قیمت نفت و نرخ ارز برتجارت خارجی کمک کنند .حفظ قدرت خرید نفت در شرایط فعلی که بازارهای پولی و مالی به یکدیگر پیوند خورده وهرگونه تغییر در یک بازار به سرعت به بازارهای دیگر منتقل شود و آربیتراژ باعث می شود قیمت دارایی های مانند نفت در تمام بازارها یکسان باشد ایجاد شاخص های جایگزین برای سیگنال رسانی مناسب وبه هنگام با استفاده از ترکیب سبد نفتی که امروزه به عنوان دارایی مالی به حساب می اید نه صرفا یک کالا برای کشورهای عضو اوپک ضروری می سازد. بر اساس نتایج بدست آمده قیمت واقعی نفت در کشورهای صادرکننده رابطه معکوس با اختلاف نرخ بهره واقعی آمریکا و نرخ بهره واقعی در این کشورها دارد. بنابراین پیشنهاد می شود که برای حفظ قیمت واقعی ( قدرت خرید) نفت در داخل، سیاستهای پولی به نحوی تنظیم شود که جهت تغییرات سیاست پولی کمترین اختلاف در نرخ بهر ه واقعی داخل و ایالات متحده آمریکا را به همراه داشته باشد. پر واضح است که ارتقاء سطح بهره وری و سیاستهای کنترل تورم به نزدیک شدن نرخ بهره واقعی به نرخ بهره واقعی آمریکا کمک خواهد کرد. بنابراین در شرایطی که نرخ بهره واقعی در ایالات متحده آمریکا افزایش می یابد پیشنهاد می شود که از اتخاذ سیاستهای انبساطی پولی اجتناب شود. همانطور که نتایج نشان می دهد تبعات منفی اختلاف نرخ بهره واقعی ایالات متحده آمریکا و کشورهای صادرکننده نفت بر قیمت واقعی نفت ، در کشورهایی که نظام ارزی ثابت دارند بیشتر از کشورهای دارای نظام ارزی شناور است. لذا پیشنهاد می شود که نظام ارزی شناور در پیش گرفته شود و حتی المقدور از نظامات ارزی ثابت و شناور مدیریت شده اجتناب شود. با توجه به اینکه قیمت واقعی نفت در بازارهای بین المللی تعیین میشود و در کنار سایر عوامل اثر گذار بر قیمت که در تحقیق به آنها تحت عنوان عوامل بنیادین اشاره شد، قیمت تابعی از تغییرات نرخ بهره واقعی آمریکاست، در شرایطی که پیش بینی می شود سیاستهای پولی انقباضی آمریکا منجر به کاهش قیمت های نفت در بازارهای بین المللی شود ، پیشنهاد می شود برای جبران کاهش درآمد های نفتی کشور ، دولت وارد بورس های نفتی شود و اقدام به فروش آتی های نفت کند. روشن است زمانی این استراتژی موفق خواهد بود که موانع قانونی موجود برای ورود به بازار آتی ها برداشته شود. براین اساس پیشنهاد می شود که یک نهاد مالی متشکل از وزارت خانه های اقتصاد و دارایی ، نفت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی تشکیل شود و این نهاد در معاملات آتی ها فعالیت کند.

درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز سهم قابل ملاحظه ای در درآمد دولت و تولید ناخالص داخلی دارد. تاثیر قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت نشان می دهد که هم افزایش و هم کاهش قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت موثرند، اما تاثیر کاهش بیشتر از افزایش قیمت برآورد گردیده است. بنابراین می توان گفت که کاهش قیمت نفت منجر به رکود فعالیتهای اقتصادی در کشور می گردد. یعنی تعیین رونق و رکود اقتصادی کشور وابسته به یک متغیر برونزا می باشد که خارج از کنترل برنامه ریزان است. بررسی تأثیر درآمدهای نفتی بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت ، حاکی از تأثیر مثبت درآمدهای نفتی بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت است. همچنین برآورد ضرایب بلند مدت برای نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت نشان می دهد که درآمدهای نفتی در بلندمدت اثر قوی تری بر رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت نسبت به کوتاه مدت دارد. رابطه بین سرمایه گذاری و تولید ناخالص داخلی بدون نفت مثبت است. در این رابطه درآمدهای نفتی هم وارد شده و با تولید ناخالص داخلی بدون نفت رابطه مثبتی دارد . با افزایش قیمت نفت و در پی آن درآمدهای دولت ، هزینه های مصرفی و سرمایه گذاری دولتی افزایش می یابد و افزایش سرمایه گذاری باعث افزایش تولید و رشد اقتصادی می شود.

با توجه به جایگاه ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان به منظور افزایش توان صادرات گاز کشور در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز 20ساله برای افزایش صادرات گاز ،در این پژوهش اجرای پروژه صادرات گاز به اروپا از طریق مسیر های مختلف خط لوله بررسی شده است . براساس طرح برنامه پنجم توسعه اروپا به عنوان اصلی ترین بازار هدف صادراتی ایران از طریق خط لوله قلمداد می شود اما یکی از سوالاتی که پیش روی کارشناسان قرار دارد این است که انتقال گاز از کدام یک از مسیرهای خط لوله ارزش افزوده بالاتری را ایجاد می کند .طبق نتایج این تحقیق در سطح میانگین قیمت گاز پروژه خط لوله ترکیه و در سطح حداکثر قیمت گاز پروژه خط لوله نوباکو بالاترین اولویت اقتصادی را دارند .

هدف بنگاه های اقتصادی همواره بر این اصل استوار است که حداکثر استفاده را از حداقل منابع به دست آورند و این اصل به تحصیل کارایی بالاتر در بنگاه ها اشاره دارد .از سوی دیگر امروزه در نظر گرفتن شاخص های آلودگی محیط زیست جهت آغاز و گسترش فعالیت صنایع مختلف امری جدی و اجتناب ناپذیر است چرا که آمارها گویای آن است که بزرگ ترین عامل انهدام و آلودگی محیط زیست درمیان عوامل انسان ساخت عبارت اند از: تولید، تبدیل و مصرف انواع انرژی و این درحالی است که نه تنها مصرف انرژی درجهان در سطح ثابتی باقی نخواهد ماند، بلکه پیش بینی ها حاکی از افزایش مصرف آن در سال های آتی است. نیروگاه های حرارتی به عنوان عمده ترین تولید کننده ی تولید برق در ایران از منابع مختلفی از جمله سوخت ، نیروی کار و سرمایه استفاده می نمایند .این رساله با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (dea)در پی اندازه گیری زیست کارایی و کارایی فنی نیروگاه های حرارتی کشور و رابطه بین نوع سوخت و زیست کارایی می باشد . در این طرح تحقیقی ، 40 نیروگاه حرارتی برق ایران بین سال های 1386-1382مورد ارزیابی قرار گرفته است . بر اساس یافته های به دست آمده از روش dea و با استفاده از نرم windeapمیانگین زیست کارایی این نیروگاه ها به دست آمده است . و نتایج حاصل از این نرم افزار نشان می دهد که میانگین زیست کارایی نیروگاه های حرارتی کشور در طول دوره مورد نظر کاهش یافته است. و نتایج حاصل ازنرم افزارeviews نشان می دهد بین نوع سوخت و زیست کارایی رابطه معناداری وجود دارد .

در این تحقیق قیمت سایه ای آلاینده دی اکسیدکربن منتشره نیروگاه های کشور با استفاده از داده های پنل و رویکرد تحلیل مرز تصادفی به روش حداکثر درست نمایی برای نیروگاه های بخاری و گازی طی سال های 1385 تا 1387 براورد شده است. نیروی کار، برق مصرفی و قدرت نامی به عنوان نهاده، تولید ناویژه برق به عنوان ستانده مطلوب و انتشار آلاینده دی اکسیدکربن به عنوان ستانده نامطلوب در مدل وارد شده اند. شکل تابعی تابع فاصله ترانسلوگ است و توزیع کارایی نیمه نرمال در نظر گرفته شده است. برای تخمین قیمت های سایه ای ابتدا تابع فاصله ستانده نرمال شده تخمین زده شده است و سپس با استفاده از روابط همگنی و تقارن و پس از بازیابی پارامترهای مفقود شده تابع فاصله ستانده به دست آمده است. با مشتق گیری از این تابع و ضرب تابع حاصل در تعرفه های برق سال های یاد شده قیمت های سایه ای هر نیروگاه تخمین زده شده است. نتایج تخمین ها نشان می دهد که متوسط قیمت سایه ای هر کیلوگرم دی اکسیدکربن منتشر شده در نیروگاه های بخاری 67.82- ریال و میانگین قیمت ها در نیروگاه های گازی 2159- ریال است. این نتایج می تواند برای اعمال سیاست های مناسب به کار آید. این نتایج در طرح ریزی سیاست های زیست محیطی به کار می آید.

بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای گلخانه ای و آثار زیست محیطی آنها خصوصا در شرایط کنونی که حجم گازهای گلخانه ای در حال افزایش است، از اهمیت قابل توجهی بر خوردار است. در این مقاله رابطه انتشار گاز گلخانه ای دی اکسیدکربن و تولید ناخالص داخلی سرانه طی سال های 1353 تا 1384 مورد بررسی قرار گرفت ، و سپس با استفاده از نتایج حاصل منحنی زیست محیطی کوزنتس ) (ekcدر شرایط ایران بدست آمد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود یک الگویekc ناقص در ایران است. با توجه به این واقعیت که نرخ رشد انتشار گاز دی اکسیدکربن در ایران بیشتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه می باشد، اقتصاد ایران بر روی قسمت صعودی منحنی زیست محیطی کوزنتس قرار دارد. به عبارتی موقعیت اقتصادی – اجتماعی کشور و شرایط رشد اقتصادی کشور هنوز در شرایطی نیست که بتوان از طریق رشد اقتصادی باعث کاهش آلاینده های زیست محیطی گردید

انرژی از عوامل ضروری برای توسعه اقتصادی_اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی است. وجود انرژی مستمر و پایدار لازمه هرگونه توسعه و رشد اقتصادی می باشد. البته مصرف انرژی منجر به کاهش و در نهایت اتمام منابع انرژی میشود. با توجه به محدود بودن منابع انر‍ژی سوال مهمی که مطرح می شود این است که این منابع چگونه بین نیروگاه های مختلف تخصیص یابد؟ در این تحقیق ضمن معرفی معیارهای اقتصادی، زیست محیطی و سیاسی به عنوان معیارهای موثر در بخش نیروگاهی کشور، اولویت بندی نیروگاه ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی که یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره است مورد بررسی قرار می گیرد. البته لازم به ذکر است که هر کدام از معیارهای معرفی شده زیرمعیارهایی دارند که تک تک به معرفی ومیزان اثرگذاری آنها پرداخته می شود. برای این منظور از نرم افزار expert choice استفاده می شود. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که در اولویت بندی سرمایه گذاری در بخش نیروگاهی کشور، نیروگاه سیکل ترکیبی اولویت اول را دارا می باشد و بعد از آن اولویت نیروگاه ها بدین ترتیب است: نیروگاه گازی، نیروگاه بادی، نیروگاه آبی، نیروگاه خورشیدی، نیروگاه بخاری، نیروگاه هسته ای

the quest for power has formed much of the world history especially in 20th and 21st centuries. oil (energy) particularly after industrial revolution has been a tool for conquest and power and has been transformed to a geopolitical issue. from a geopolitical point of view this has been the case for the last two centuries in central asia and caucasus. central asia and caucasus has always been important. from the middle ages to the end of the 19th century, while the central asia and caucasus was part of the russian empire, the oil-bearing areas of baku were producing half of the worlds oil supplies. in world war ii, during his campaign against russia, hitler tried to capture baku and the caucasus n oil fields as part of his strategy for world dominationnotwithstanding the volume of the central asia and caucasus real reserves, struggle for control of remaining hydrocarbon resources of every corner of the world in this case central asia and caucasus has enormous importance for the world powers. therefore the emergence of the caspian and central asia as a new frontier of energy and development in the1990s was viewed as one of the most surprising events following the collapse of the soviet union. this is of course the heart of the matter in the new great game, compared to which the original 19th-century great game between czarist russia and the british empire seem a childish game. from iran national security and interest perspective the formation of pipelines in the region, is of very high importance, because it attracts or have attracted other world powers to irans northern borders so limiting irans geopolitics in caucasus n and central asia. that is why; in the game of development of the various possible pipelines to connect the landlocked caucasus and central asian countries to outer world, iran has claimed its role not merely as a transit route, but also as a final market for the regions energy. tehran not only has offered the cheapest transit route in its region for oil and gas, but also to be competitive from a security and economic point of view. this is because, as regards to transnational pipelines, the role of iran also as a final user of caspian oil and gas could represent a further guarantee that oil and gas flows would not be interrupted. in addition any development in caucasus and central asia will affect the unresolved legal status of the caspian sea thus directly affect irans security for foreseeable future so understanding the delicacies of dynamics involved in pipeline geopolitics, is the prime objective of this research. it should be emphasized that throughout this paper energy is use as something which add to a countrys power and influence not just an economic asset. if we look to gas and oil resources in this light it can be said oil and gas in the 21st century is excalibur of king arthur for world powers to prove they are worthy of universal leadership. that is why despite irans extensive effort to prove its transit routes are more secure and economical have fallen on deaf ears.

در این تحقیق رابطه بین تورم و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه ایران،ترکیه پاکستان و هند مورد بررسی واقع شد.چراکه تورم و رشد اقتصادی به عنوان دو متغییر اصلی و مهم کلان اقتصادی همواره مورد توجه اقتصاددانان قرار داشته است.این دو عنصر مهم اقتصادی از یک طرف تاثیر قابل توجهی بر سطح زندگی مردم یک جامعه داشته و از طرف دیگر تعیین کننده جایگاه اقتصادی یک کشور در سطح بین المللی هستند. در این بررسی پس از انجام آزمونهای مانایی برای داده های سری زمانی سالانه متغیرهای موجود در مدل نئوکلاسیکی در نظر گرفته شده،به تخمین مدل مذکور پرداخته شد که نتیجه بدست آمده گویای رابطه بلندمدت منفی بین تورم و رشد اقتصادی می باشد.البته رابطه بین رشد و سایر متغیرهای چون مخارج دولتی،سرمایه گذاری،تراز تجاری و رشد جمعیت نیز مورد بررسی واقع شد.زاویه دیگر که در این تحقیق به آن پرداخته شد توجه به این موضوع بود که آیا تورم همواره عاملی منفی برای رشد اقتصادی محسوب می شود یا خیر؟ برای پاسخگویی به این سوال از یک مدل شکست ساختاری استفاده گردید که در نتیجه تخمین مدل مورد نظر برای چهار کشور مورد بررسی، مشخص گردید که تورم تا حدودی به دلیل ایجاد انگیزه های اقتصادی باعث افزایش تولید و به تبع آن افزایش رشد اقتصادی می گردد اما از حد معینی به بعد به دلیل ایجاد ریسک و نااطمینانی باعث کاهش رشد شده و به عنوان مانعی جدی برای رشد محسوب می گردد.که به این نقطه تورمی،نقطه شکست یا نقطه بهینه و نیز نقطه عطف تورمی گفته می شود. توجه به میزان بهینه تورم از سوی سیاستگذارن اقتصادی به منظور تنظیم سیاستها و برنامه های اقتصادی به گونه ای که تبعات آنها منجر به گذر از حد بهینه تورم نشود،حائظ اهمیت می باشد که این امر موجب هدایت صحیح منابع اقتصادی موجود به منظور دستیابی به حداکثر رشد پایدار و به تبع آن با گذر زمان و در نظر گرفتن سایر عوامل مهم منجر به توسعه اقتصادی می گردد.

دستیابی به توسعه روزافزون وشتابان، آرزوی همه کشورها است. امروزه بسیاری ازکشورهای توسعه یافته ازاستراتژی توسعه خوشه های صنعتی استفاده می کنند چرا که خوشه های صنعتی بر رقابت پذیری درکشورها و همین طور فراتر از مرزهای ملی اثر می گذارد ومبین روش جدیدی از تفکر درباره مکان استقرارکسب وکار می باشد. خوشه های صنعتی با افزایش بهره وری مبتنی برمحل استقرار شرکتها، با هدایت سریع و پیشرفت نوآوری و با ترغیب تشکیل کسب وکارهای جدید، رقابت را تحت تاثیر قرار می دهد. خوشه های صنعتی یکی از روش های نوین تلفیق یافته از تئوریهای مختلف نظیر تئوری جغرافیای اقتصادی، اقتصاد منطقه ای، نظام ملی نوآوری، تئوریهای مربوط به دانش وانتقال آن وتئوری سرمایه اجتماعی وشبکه های اجتماعی است.در تحقیق حاضر از دو روش نظام های تولید محلی و استنباط کارشناسی برای شناسایی خوشه های صنعتی شهرستان یزد استفاده شده و همچنین فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفته است. نتیجه استفاده از روش نظام های تولید محلی این بود که شهرستان یزد در8 صنعت تولید منسوجات، محصولات لاستیکی و پلاستیکی، تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق، تولید کاغذ و محصولات کاغذی، تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی، تولید ماشین آلات اداری و حسابگر و محاسباتی، تولید مبلمان و تولید فلزات اساسی دارای ویژگی اولیه خوشه صنعتی می باشد اما نتایج استفاده از روش استنباط کارشناسی در مورد هر خوشه صنعتی بیانگر وجود نقاط قوت وضعف در مورد 6 محور مشتمل بر نیروی انسانی، شبکه تامین مواد اولیه، تکنولوژی، شبکه دستیابی به بازار، مسائل مالی و هماهنگی در هر یک از خوشه ها می باشد

بر اساس قانون عرضه و تقاضا افزایش عرضه هر کالا به کاهش قیمت آن منجر میشود گاز طبیعی هم بعنوان یک کالای مهم و پر مصرف از این قاعده مستثنی نیست و فروش بی رویه گاز از طرف کشورهای دارنده آن در آسیای مرکزی و قفقاز میتواند منافع ملی ایران و روسیه را تحت الشعاع قرار دهد . این رساله فرصت ها و تهدید های ایران را در این زمینه مورد مطالعه قرار میدهد.

امروزه منابع زیست محیطی به مثابه سرمایه های ارزشمندی به شمار می روند که برآورد ارزش و حفاظت از آنها باید در زمره تلاش های اساسی انسان قرار گیرد . در این میان ، پارک های جنگلی از ارزش های تفریحی بسیاری برای گذران اوقات فراغت مردم برخوردار هستند . پارک پردیسان بعنوان یکی از پارکهای ایران در غرب تهران قرار گرفته است . این پارک ارائه کننده خدمات تفریحی و زیست محیطی برای مردم تهران می باشد . ارزش گذاری اقتصادی این خدمات با معیارهای عادی بسیار دشوار بوده و عمدتاً برآورد ارزش اقتصادی آن با لحاظ نمودن برخی از روش ها انجام می گیرد. ما در این مطالعه به تعیین ارزش اقتصادی – تفریحی پارک پردیسان و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای منافع تفریحی این پارک با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه دوبعدی می پردازیم . بدین منظور از مدل لاجیت استفاده نموده و جهت برآورد ضرایب مدل ، روش حداکثر درست نمایی را به کار می گیریم . نتایج نشان می دهد که 52 درصد افراد مورد بررسی در این مطالعه ، حاضر به پرداخت مبلغی برای استفاده از پارک هستند. متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای ارزش تفریحی پارک پردیسان 2930 ریال می باشد . ارزش کل تفریحی سالانه پارک 4230920000 ریال و متوسط ارزش تفریحی سالانه پارک برای هر خانوار 108996 ریال برآورد شده است . در مجموع نتایج بدست آمده نشانگر ارزش تفریحی قابل توجه پارک پردیسان می باشد . این امر برای سیاستگذاران و برنامه ریزان توجیحی فراهم می نماید تا از کیفیت پارک های جنگلی حمایت نموده و از زوال این منابع جنگلی جلوگیری نمایند.

امروزه حوزه انرژی یکی از مهم ترین مسایل کشورها به شمار می آید. انرژی به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در رشد و توسعه نقش مهمی را ایفا می کند. بر همین مبنا کشورهایی که دارای منابع طبیعی زیادی می باشند، باید در راستای استفاده بهینه از این سرمایه های ملی برآیند. اما همواره استفاده از انرژی ها خصوصاً فراورده های نفتی علاوه بر سودمند بودن ، آثار و تبعات زیان باری را به همراه دارند. از مهم ترین این آثار آلودگی محیط زیست و افزایش بی رویه ی گرمای زمین را می توان مطرح نمود. در نتیجه اصلاح الگوی مصرف انرژی امری ضروری به شمار می رود. از طرف دیگر نیز با رشد بالای مصرف انرژی در عرصه جهانی و کاهش منابع انرژی که اکثراً تجدیدناپذیر می باشند، باید تحقیقات لازم در جهت دستیابی به سوخت های جدید و جایگزین نمودن سوخت های پاک و ارزان اقدام نمود. اما در طرف تقاضا، علاوه بر موارد فوق، افزایش روز افزون جمعیت و تغییرات الگوی مصرفی مردم، اهمیت تقاضای انرژی را بسیار حایز اهمیت می سازد. در حال حاضر مصرف انرژی را بیشتر متأثر از قیمت، درآمد، تکنولوژی و جمعیت می دانند. در این پزوهش تلاش نموده ایم تا علاوه بر متغیر های فوق تأثیر سرمایه اجتماعی را در کنار شاخص های دیگر بر مصرف انرژی بسنجیم. سرمایه اجتماعی با شاخص های همچون اعتماد، ارزش ها و هنجارها و شبکه های اجتماعی بر روی اصلاحات قیمتی و تکنولوژی اثر گذاشته و منجر به تغییرات الگوی مصرف انرژی می شوند. برای بررسی وجود رابطه میان سرمایه اجتماعی و مصرف انرژی، از علیت در اقتصاد استفاده شده است. برای دستیابی به نتایج دقیق تر و اطمینان بیشتر از وجود چنین رابطه ای، دو آزمون علیت گرنجر و علیت تودا و یاماموتو به کار گرفته شده اند. آزمون علیت گرنجر از معتبر ترین آزمون های علیت در اقتصاد می باشد و همچنین آزمون علیت تودا و یاماموتو به دلیل عدم نیاز به اطلاع داشتن از همجمعی سیستم مورد استفاده قرار گرفته اند. در نهایت مدل طراحی شده در این تحقیق سرمایه اجتماعی را در کنار شاخص های دیگر مانند درآمد، قیمت و جمعیت به عنوان متغیرهای برون زای موثر بر مصرف انرژی قرار داده است. نتایج نشان داد که هر دو آزمون علیت مطرح شده، رابطه علی یکطرفه از سرمایه اجتماعی بر مصرف انرژی را تأیید می نمایند. به بیان دیگر در ایران طی سال های 1350 تا 1385 سرمایه اجتماعی از علت های مصرف انرژی بوده است و مسایل اجتماعی نقش به سزایی را در افزایش مصرف انرژی ایفا کرده اند. تغییرات سرمایه اجتماعی بعد از سه وقفه توزیعی مصرف انرژی را تحت تأثیر خود قرار داده است. همچنین نتایج مدل حاکی از پرکشش بودن سرمایه اجتماعی بر مصرف انرژی می باشد. جمعیت به مانند سرمایه اجتماعی پرکشش بوده است اما درآمد و قیمت کم کشش بوده اند. این نکته را نباید از یاد برد که کم کشش بودن قیمت بر مصرف انرژی در ایران ناشی از غیر واقعی بودن آن ها می باشد، زیرا قیمت ها در ایران ثابت و بر آن ها یارانه تعلق می گیرد. در نهایت با توجه به نتایج موجود می توان بیان داشت مصرف انرژی در ایران از سرمایه اجتماعی تأثیر می پذیرد. بر همین مبنا اتخاذ سیاست هایی در جهت افزایش سرمایه اجتماعی، کاملاً در جهت کاهش مصرف انرژی و دستیابی به یک الگوی بهینه مصرفی، امری موثر خواهد بود

با توجه به حجم عظیم ذخایر گازی ایران، موقعیت ممتاز استراتژیک کشور و همچنین حجم عظیم ذخایر نفتی و شرایط فنی و فیزیکی آنها به ارزیابی اقتصادی پروژه های صادرات گاز از طریق خط لوله و lng به عنوان دو گزینه صادرات گازطبیعی کشور، می پردازیم. بنابر نتایج به دست آمده از ارزیابی های اقتصادی که از طریق روش تحلیل هزینه- فایده انجام گرفته است، مشخص شد که صادرات گاز ایران از طریق خط لوله اقتصادی تر بوده و از سودآوری مطلوب و نرخ بازده ی داخلی بالاتری نیز برخوردار است. ضمن اینکه صادرات گاز از طریق lng نیز از توجیه اقتصادی برخوردار است. همچنین با توجه به تحلیل حساسیت انجام شده در سناریوهای مختلف، حساس ترین پارامتر در تمام پروژه ها، قیمت فروش گاز می باشد و پس از آن هزینه ی سرمایه ای البته با رابطه ی معکوس بیشترین تأثیر را بر پروژه ها دارد. قیمت گاز خوراک نیز به صورت معکوس تأثیر قابل توجه ای بر نرخ بازده ی داخلی پروژه ها دارد.

با توجه به افزایش روز افزون نگرانی جهان امروز در رابطه با مسائل زیست محیطی، در مطالعات سال های اخیر، آلودگی را در ارزیابی عملکرد صنایع ، که هم کالای مطلوب و هم کالای نامطلوب تولید می کنند ، وارد کرده اند و نوع جدیدی از کارایی و بهره وری را تحت عنوان زیست کارایی و بهره وری زیست محیطی را معرفی کرده اند. با پیروی از مطالعات اخیر در این تحقیق به ارزیابی زیست کارایی پالایشگاههای نفت کشور که از یک سو نقش ارزنده ای در اقتصاد ملی دارند و از سوی دیگر با مصرف بالای سوخت فسیلی و در نتیجه انتشار co2 باعث آلودگی محیط زیست می شوند ، پرداخته شده است. با استفاده از نرم افزار windeap و روش dea ستانده محور با در نظر گرفتن کالای نامطلوب، کارایی، زیست کارایی ، بهره وری و بهره وری زیست محیطی محاسبه شده است. نتایج حاکی از این است که پالایشگاه بندرعباس کاراترین پالایشگاه نفت از نظر زیست کارایی طی دوره 88-1382 است و زیست کارایی پالایشگاه تبریز و آبادان طی دوره مورد مطالعه دارای روند افزایشی است. با وجود روند افزایشی زیست کارایی پالایشگاه آبادان ، این پالایشگاه دارای کمترین میانگین زیست کارایی در طی دوره مورد مطالعه می باشد. نوع سوخت نیز اثر معنی داری بر زیست کارایی پالایشگاهها دارد.میزان بهره وری و بهره وری زیست محیطی نسبت به اول دوره مورد مطالعه افزایش یافته اند و بیشتر افزایش بهره وری ناشی از افزایش کارایی تکنولوژیکی بوده است.

یکی از مسیرهای دستیابی به رشد اقتصادی، شناسایی بخشهای کلیدی می باشد. بنابراین در بلندمدت، به حداکثر رساندن رشد در گرو سرمایه گذاری هرچه بیشتر در بخشهای کلیدی و مهم اقتصاد است. یکی از کاربردهای اصلی جدول داده - ستانده، محاسبه پیوندهای پسین و پیشین و درنهایت شناسایی بخش های کلیدی می باشد. نتایج مطالعات پیشین، مبتنی بر این است که برآوردهای انجام شده در زمینه الگوی داده - ستانده، اکثرا به صورت برآورد نقطه ای می باشد. با توجه به خطای موجود در این برآوردها و همچنین محدودیت در دقت روابط فنی در چارچوب داده - ستانده در این تحقیق از تحلیل تصادفی استفاده شده است، که منجر به دستیابی به برآوردهایی قابل اتکا می گردد. لذا در این تحقیق از رویکرد تصادفی داده - ستانده برای تشخیص فعالیت های کلیدی اقتصاد ایران، با بکارگیری جدول داده – ستانده سال 1380 مرکز آمار ایران، استفاده می شود. از سوی دیگر با توجه به اینکه تجمیع بخشها در جداول داده - ستانده منجر به بروز خطا در برآورد پیوندهای پسین و پیشین و شناسایی بخشهای کلیدی می شود. از اینرو برای نمایان کردن این خطا، در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل تصادفی وشبیه سازی، بخشهای کلیدی در جدول داده - ستانده تجمیع نشده شناسایی می شود. نتایج بیانگر این است که شش گروه بخش در جدول 25 بخشی تجمیع شده به عنوان گروه بخشهای کلیدی حاصل از رویکرد غیرتصادفی راسموسن شناسایی شدند، همچنین سیزده بخش، به عنوان بخشهای کلیدی رویکرد غیرتصادفی در جدول 99 بخشی داده – ستانده بدست آمد. از سوی دیگر با اتخاذ رویکرد تصادفی راسموسن برای جدول تجمیع شده اقتصاد ایران، ده گروه بخش به عنوان بخشهای کلیدی شناسایی شدند. نتایج مبتنی بر این است که، لذا تجمیع جدول داده - ستانده منجر به بروز خطا در شناسایی بخش کلیدی می گردد، که این خطا در رویکرد تحلیل تصادفی نمایان می گردد.

صنعت برق در ایران، تا قبل از سال 1370 که موضوع تجدید ساختار سیستم های قدرت و ورود بخش خصوصی به این صنعت به شکل جدی مطرح گردد، بصورت کاملاً انحصاری و توسط دولت اداره می شد. پس از این سال، در بخش های مختلفی از این صنعت رفته رفته شاهد ورود بخش خصوصی و تشکیل بازار برق بوده ایم. اما کماکان بخش انتقال – که یکی از سه رکن اصلی صنعت برق : تولید، توزیع و انتقال می باشد - کماکان تحت انحصار دولت اداره می شود. در چنین شرایطی به علت عدم وجود بازار در این بخش و بنابراین عدم قیمت دهی توسط نقطه تسویه بازار از طرف عرضه و تقاضاکنندگان، قیمت ها و نرخ های خدمات انتقال برق به شکل دستوری و به صورت بخشنامه ای ارایه می گردد؛ لذا در نظر گرفتن مسایل بسیاری مانند : تخصیص بهینه هزینه های انتقال، در نظر گرفتن عدالت در پرداخت هزینه های خطوط، میزان سادگی در محاسبات و نظارت بر مصرف افراد و ... موجب می گردد که تامین نوع روش قیمت گذاری خدمات انتقال، خود به عنوان مساله ای مهم برای سیاست گذاران و مدیران زیربط مطرح گردد. از میان عمده ترین روش های مطروحه در بحث قیمت گذاری خدمات انتقال برق، پنج روش: هزینه نهایی، مگاوات-مایل، تمبر پستی، مسیر قرارداد و مگاولت آمپر-مایل به عنوان پرکاربردترین روش های قیمت گذاری خدمات انتقال مورد استفاده قرار می گیرند. در این تحقیق قرار است تا با مقایسه این روش ها و در نظر گرفتن شرایط ایران، روشی بهینه برای قیمت گذاری خدمات انتقال در صنعت برق کشورمان ارایه کنیم. ادبیات و منطق ریاضی به کار رفته در این پایان نامه روش تحلیل تصمیم گیری خاکستری است. این روش از جدیدترین رویکردهای مطروحه در ریاضیات مربوط به فضاهای نا اطمینانی به حساب می آید و ادعا دارد که در بادی عمل جامع تر از تئوری احتمالاتی در فضای قطعی و منطق فازی عمل می کند. در این تئوری بیشترین تاکید روی محتوای اطلاعاتی داده های مورد بررسی بوده و از مهمترین موارد کاربرد آن، موقعیت ها یا تحقیقاتی است که فراوانی داده ها به حد کفایت نمی رسد و مشکل تعداد مشاهده وجود دارد . در فصل اول از این تحقیق به معرفی چارچوب کلی کار و فضای مورد بحث خواهیم پرداخت. در فصل دوم ابتدا مروری خواهیم داشت بر مبانی نظری و ادبیات موضوع مطرح در این پایان نامه و سپس با نگاهی گذرا سعی خواهیم نمود سوابق پژوهشی و تحقیقاتی که در خصوص بحث قیمت گذاری خدمات انتقال در ایران و سایر کشورها انجام گرفته است مورد بررسی قرار دهیم. درانتهای این فصل نیز به بررسی سیستم بازار برق و نحوه قیمت گذاری خدمات انتقال چند کشور منتخب خواهیم پرداخت. در فصل های سه و چهار به تبین روش خود و چگونگی پیاده سازی آن در پایان نامه خواهیم پرداخت؛ برای این منظور، ابتدا معیارهایی که قرار است تا روش های قیمت گذاری بر مبنای آنها وزن دهی و رتبه بندی گردند را معرفی کرده و سپس با شرح تکنیک دلفی برای گردآوری اطلاعات به تبیین نحوه کار با داده ها -که در تئوری تصمیم گیری مطرح است- خواهیم پرداخت. آنگاه با وزن دهی خود معیارها به دو صورت: 1) روش آنتروپی شانون و 2) تکنیک دلفی، به رتبه بنده نهایی خواهیم رسید. استفاده از دو روش کاملاً مجزا در وزن دهی معیارها، در عین کاربردی تر نمودن نتایج تحقیق (به علت استفاده از تکنیک دلفی و دخالت نظر سیاست گذاران و خبرگان تصمیم گیر در تحلیل شرایط فعلی ایران)، امکان بسط و استفاده از نتایج تحقیق را در طول زمان و با تغییر شرایط فعلی (به علت استفاده تکنیک وزن دهی آنتروپی شانون) فراهم می آورد. در نهایت نیز با تحلیل حساسیتِ رتبه هر یک از روش ها، نسبت به تغییر احتمالی اوزان هر یک از معیارها، سعی می کنیم تا تصویری شهودی از انتخاب روش بهینه در صورت تغییر وزن (یا اهمیت) هر یک از معیارها را نسبت به سایرین، به سیاست گذار بدهیم. در نهایت و در فصل پنجم نیز به تحلیل نتایج کمی بدست آمده از فصل چهار خواهیم پرداخت.

شناخت از وضع کارایی و بهره وری در صنایع کارخانه ای کمک بسیار زیادی در جهت حرکت به سمت توسعه صنعتی دارد از طرفی با توجه به شرایط روزافزون فرایند جهانی شدن اقتصاد و ضرورت ارتقاء رقابت در صنایع کارخانه ای، تحلیل پیرامون نقش و رابطه کارایی و بهره وری و تاثیرگذاری نسبی عناصر هر یک از آنها در راستای رشد و توسعه همه جانبه اقتصادی امری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر با بکارگیری روش تحلیل پوششی داده ها (dea)، کارایی و بهره وری در صنایع کوچک و صنایع بزرگ به تفکیک کدهای isic مورد تحلیل و بررسی قرار می شود. در این تحقیق با استفاده از نتایج آمار کارگاه های صنعتی ده تا چهل و نه نفر کارکن و آمار کارگاه های صنعتی پنجاه نفر کارکن و بیشتر، کارایی فنی، مقیاس، مدیریتی به وسیله نرم افزار windeap محاسبه شده و براساس شاخص مالم کوئیست تغییرات بهره وری کل عوامل تولید، یعنی تغییرات کارایی فنی و تغییرات تکنولوژیکی برای صنایع کوچک و بزرگ برآورد گردیده است و نتایج مقایسه ای برای کدهای مختلف در isic مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است و در نهایت رابطه کارایی ها و بهره وری با نرم افزار spss و شاخص ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است و نتایج تحقیق نشان می دهد که تغییرات کارایی ها و بهره وری مطلوب تر لزوماً در صنایع بزرگ و کوچک شکل نمی گیرد بلکه بستگی به صنعت خاص نیز می باشد

چکیده پیش بینی قیمت نفت خام نقش مهمی در بهینه سازی تولید، بازاریابی و استراتژی بازار دارد. علاوه بر این موارد، نقش موثری در سیاست های دولت بازی می کند، چرا که دولت سیاست های خود را فقط نه بر مبنای وضع موجود، بلکه بر مبنای پیش بینی های کوتاه مدت و بلند مدت از متغیرهای کلیدی اقتصادی از جمله قیمت نفت تدوین کرده و به اجرا می گذارد. هدف از انجام این مطالعه مدل سازی و پیش بینی قیمت نفت تک محموله (spot) ایران با استفاده از مدل های شبکه عصبی مصنوعی، arima و garch است. ابتدا به دلیل وجود بحران مالی سال 2008 و افت شدید قیمت ها در آن دوره زمانی، داده ها به دو زیر مجموعه تقسیم شده اند. پیش بینی های انجام شده در این تحقیق به صورت درون نمونه ای و ایستا بوده به گونه ای که هر زیر بازه از داده ها به دو مجموعه داده های تخمین و داده های پیش بینی تقسیم شده اند. افق پیش بینی به صورت یک دوره به جلو و به مدت یک ماه می باشد. در این مطالعه، مدل هایی که برای پیش-بینی قیمت نفت تک محموله ایران انتخاب شده است برای بازه اول و دوم زمانی به ترتیب عبارتند از: arima(6,1,6) و arima(10,1,6). این دو مدل پیش بینی های منطقی و قابل قبولی را ارائه کردند. مدل های garch انتخابی برای این مطالعه برای هر دو بازه زمانی garch(1,1) بوده است. سپس داده ها با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی مدل سازی شده اند. برای بازه اول زمانی یک شبکه عصبی با 6 نرون در لایه ورودی، 9 نرون در لایه مخفی و یک نرون در لایه مخفی و برای بازه دوم زمانی یک شبکه عصبی با 10 نرون در لایه ورودی، 8 نرون در لایه مخفی و یک نرون در لایه خروجی به عنوان شبکه های بهینه انتخاب شده است. در پایان عملکرد این سه مدل با یکدیگر مقایسه شده است. برای مقایسه این مدل ها از معیارهای rmse، mae و شاخص تایل استفاده شده که مدل garch مقادیر کمتری نسبت به مدل arima داشته است و شبکه عصبی در تمامی این معیارها دارای مقادیر کمتر در مقایسه با مدل های دیگر بوده است. کلمات کلیدی: شبکه های عصبی، arima، garch، پیش بینی، قیمت نفت تک محموله (spot) طبقه بندی jel: c53, e37, q30

بنزین از جمله حامل های انرژی است که در کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی تقاضای بنزین باعث می شود تا عوامل موثر بر تقاضا تا حدود زیادی مشخص شده و هرگونه تغییر در این عوامل مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته و واکنش های مناسبی جهت برخورد با این تغییرات در نظر گرفته شود. در این پژوهش سعی شده است به بررسی رفتار مصرف کنندگان بنزین در قالب یک مدل اقتصادسنجی و با استفاده از روش مدلسازی داده های ترکیبی (پنل دیتا) پرداخته شود. تابع تقاضای بنزین با استفاده از داده های جمع آوری شده در طی سالهای 86- 1381 در سطح 28 استان کشور با استفاده از نرم افزار eviews برآورد شده است. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش پنل دیتا حاکی از آن است که از میان متغیرهای به کار رفته در مدل تقاضای بنزین برای ایران در طی دوره ی 86- 1381، مصرف بنزین رابطه ی مستقیمی با تولید ناخالص داخلی، تعداد خودروهای موجود، جمعیت و قیمت گازوئیل دارد؛ از سویی با سطح اطمینان بالایی نمیتوان گفت که قیمت گاز مایع بر مصرف بنزین اثرگذار است. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد شده است که دولت با گسترش شبکه ی حمل ونقل عمومی نسبت به کاهش تمایل مصرف کنندگان به استفاده از اتومبیل های شخصی اهتمام ورزد و امکانات عرضه ی سوختهای جایگزین مانند گاز مایع و cng را به منظور کاهش مصرف بنزین افزایش دهد.

برق به عنوان نیرومحرکه رشد وتوسعه اقتصادی سالهاست که مورد توجه جوامع قرارگرفته است و به عنوان یکی از پاکترین انرژی ها شهرت گرفته است،ولی تاکنون بخش اعظم این انرژی از طریق سوخت های فسیلی تامین می شود که ازطرفی پایان پذیر هستند وازطرفی سبب آلودگی های زیست محیطی از جمله تغییرات آب وهوایی ،گرم شدن کره زمین واز همه مهمتر انتشار گازهای گلخانه ای می شود . ازسوی دیگر افزایش قیمت سوخت های فسیلی در سالهای اخیر وپایان پذیری آنها جایگزینی این نوع سوخت هارا با سوخت های تجدیدپذیر بیشتر تشویق می کند.از جمله منابع ایجاد انرژی های تجدیدپذیر پسماندهای جامد ومایعی است که دراطرافمان پراکنده است من جمله فاضلاب که رها شدن آن درمحیط پیرامون علاوه برشیوع انواع بیماریها هزینه های هنگفت اقتصادی نیز تحمیل می کند که جبران آنها بسیارسنگین است. درحالی که استفاده صحیح از آنها می تواند منبع انرژی پایدار وهمیشگی را برای ما ایجاد کند . دراین پایان نامه ابتدا توضیحاتی درزمینه زیست توده داده میشود و سپس تجربه کشورهای مختلف بررسی میشودوهمچنین کارهای صورت گرفته در کشور خودمان بررسی می شود سپس به بیان مبانی نظری وروش شناسی ارزیابی اقتصادی می پردازیم و به ارزیابی نیروگاهی که به تولید برق از فاضلاب پرداخته می پردازیم. نتایج ارزیابی حاکی از این است که طرح حتما توجیه زیست محیطی دارد اما به دلیل هزینه هایی که در این زمینه مطرح است نیاز به حمایت دولت و پرداخت یارانه در این زمینه است .همچنین پیشنهاد می شود که دولت زمینه های لازم برای تشویق بخش خصوصی برای فعایت هر چه بیشتر در این زمینه که به عنوان یکی از پایه های توسعه مطرح است را فراهم کند.

در این پژوهش روابط تعادلی بلند مدت، روابط کوتاه مدت پویا و روابط علی بین ساختار مصرف انرژی و ساختار اقتصادی با شدت انرژی در ایران مورد بررسی قرار می گیرد. آزمون های تجربی با استفاده از متغیرهای سری زمانی و برای دوره ی زمانی 1346 تا 1388 انجام شده است. آزمون هم انباشتگی نشان می دهد که بین سه متغیر یاد شده یک رابطه ی بلند مدت وجود دارد. نتایج آزمون علیت گرنجری نیز حاکی از آن است که یک رابطه ی علیت دوطرفه بین سه متغیر ساختار مصرف انرژی، ساختار اقتصادی و شدت انرژی وجود دارد. آنچه که می توان در کل از توابع عکس العمل آنی و یا توابع ضربه- واکنش دریافت نمود این است که سه متغیرر وارد شده در مدل روی یکدیگر اثرگذار بوده اند. هرچند که ممکن است این اثرگذاری طی دوره های ابتدایی معنی دار نباشد اما با گذشت زمان و یا به عبارت بهتر در طولانی مدت هر یک از این متغیرها از شوک متغیر دیگر اثر پذیرفته و روند افزایش و یا کاهشی به خود گرفته اند. آنچه که مشهود است شوک مثبت ساختار مصرف انرژی باعث افزایش شدت انرژی و شوک مثبت ساختار اقتصادی اثر منفی با وقفه ای روی شدت انرژی داشته است. نتایج این تحقیق از لحاظ کاهش شدت انرژی و توسعه اقتصادی حائظ اهمیت می باشند. به عبارت دیگر برای کاهش شدت انرژی، دولت باید سهم نفت و فرآورهای آن را از مصرف انرژی کشور کاهش دهد، همچنین کارایی استفاده از نفت و فرآورده های آن را با بهبود ساختار اقتصادی افزایش دهد. بنابراین قبل از سیاست گذاری در حوزه ی انرژی باید تمام عوامل تاثیرگذار بر شدت انرژی از جمله ساختار مصرف انرژی و ساختار اقتصادی مورد توجه قرار گیرند.

این پژوهش به مقایسه تأثیرپذیری متغیرهای کلان اقتصادی ایران شامل تولید ناخالص داخلی، مخارج دولت و تورم، از تکانه های قیمتی نفتی بر اساس سه تعریف متفاوت از تکانه می پردازد. در این پژوهش از داده های فصلی طی دوره 1389:4-1369:1 استفاده شده و برای تعریف شوک های قیمتی از سه کار همیلتون (1996)، مورک (1989) و لی، نی و رَتی (1995) بهره برده ایم. همچنین از مدل خودرگرسیون برداری (var) استفاده نموده و جهت دستیابی به نتایج به تحلیل توابع عکس العمل آنی و تجزیه واریانس پرداخته ایم. نتایج تحقیق نشان می دهند تفاوت در تعریف تکانه ها اثر چندانی در اثرگذاری بر متغیرها ندارند و تأثیر نهایی هر سه معیار بر متغیرها یکسان است. نتایج تحلیل توابع عکس العمل آنی حاکی از آن است که متغیرهای کلان اقتصادی ایران به خودی خود تأثیر زیادی از این شوک ها نمی پذیرند که می توان علت آن را در تصمیمات سیاستی دولتمردان که در واکنش به این تکانه ها توسط اخذ می گردد، جستجو نمود.

پیش بینی قیمت نفت خام یکی از مهمترین موضوعات پیش روی اقتصاد انرژی است. پیش بینی مناسب قیمت نفت و آن هم قیمت نفت خام اوپک، به دلیل متضمن بودن تعدادی از کشورهای در حال توسعه این سازمان با قیمت نفت، می تواند در برنامه ریزی های سازمان و کشورهای عضو آن، اهمیت ویژه ای داشته باشد. برآورد و پیش بینی روند قیمت نفت، به خاطر نبود دادههای تاریخی مهم و محدودیت اطلاعات مرتبط با شاخصهای موثر بر روند قیمت نفت، کار بسیار دشواری است. این به نوبه خود، میزان نویز، پیچیدگی و نااطمینانی پارامترها در ارتباط با برآورد قیمت نفت را تشدید می کند. با این وجود، موفقیت در تدوین مدلی قابل اتکاء برای توصیف پیچیدگیهای پویای این کالا، محدود است. هدف از انجام این مطالعه، پیش بینی و شبیه سازی کوتاه مدت قیمت نفت اوپک با استفاده از مدل های شبکه عصبی مصنوعی، تبدیل موجک-عصبی، شبکه عصبی gmdh و شبکه عصبی-فازی و دادههای روزانه قیمت نفت خام اوپک، بوده است. پیش بینی انجام شده در این پژوهش، به دو صورت درون نمونه ای و برون نمونه ای است و افق پیش بینی انجام شده به صورت ده گام به جلو می باشد. در این مطالعه، یک شبکه عصبی با 7 نرون در لایه ورودی، 20 نرون در لایه اول مخفی، 3 نرون در لایه دوم مخفی و یک نرون در لایه خروجی انتخاب شده است. برای هموارکردن قیمت نفت خام اوپک، موجک دابیشز 3 در سطح 5 و برای شبکه عصبی gmdh، 7 ورودی در نظر گرفته شد. همچنین برای شبکه عصبی-فازی از شبکه چندلایه پیشخور با الگوریتم یادگیری ترکیبی پس انتشار خطا و حداقل مربعات و از سیستم استنتاج فازی سوگنو استفاده شد. در پایان، عملکرد مدلها با استفاده از معیارهای ، هنان-کوین و mse مقایسه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اولاً، هموارسازی دادهها می تواند عملکرد شبکه را بهتر کند و ثانیاً، شبکه عصبی-فازی نسبت به دیگر مدلهای استفاده شده در این مقاله، از قدرت پیش بینی بهتری برخوردار است.

این پژوهش به تحلیل اقتصادی زیست محیطی راه آهن شهری(مترو) تهران پرداخته است و خط 4 مترو برای این مطالعه انتخاب گردید. برای این کار، ابتدا به ارزیابی مالی و سپس به ارزیابی اقتصادی زیست محیطی این خط پرداخته شد. معیار ارزیابی در این پژوهش، معیار ارزش حال خالص یا npv بود. اگر این معیار برای پروژه ای صفر یا بزرگتر از صفر باشد طرح توجیه پذیر بوده و در غیر اینصورت توجیه ناپذیر خواهد بود. برای ارزیابی مالی، هزینه ها و درآمدهای اختصاصی این خط را با این معیار مقایسه کردیم و برای ارزیابی اقتصادی- زیست محیطی این خط نیز مزیت ها و اثرات خارجی مثبت این خط را به صورت پولی محاسبه کرده و به درآمدهای خط مذکور اضافه و سپس با هزینه های آن مقایسه کردیم. نتایج تحقیق نشان داد که این طرح از نظر عملکرد مالی توجیه پذیر نبوده ولی از نظر اقتصادی- زیست محیطی توجیه پذیری بالایی داشت به طوری که معیار npv برای این دو نوع ارزیابی به ترتیب حدود 104و922و15- و 120و974و13 میلیون ریال برآورد گردید .

پتروشیمی به عنوان یکی از بخش های اصلی صنعت نفت،از جمله صنلیع مهم و مادر در ایران است.این صنعت به عنوان یکی از گزینه های مهم صادرات غیر نفتی در جهت شکوفایی اقتصادی کشور،توسعه،بومی کردن فناوری وگسترش صنایع جانبی اعم از صنایع پایین دستی ویا صنایع تأمین کننده نیازهای فنی،مهندسی وتحقیقاتی در کشور نقش اساسی دارد با توجه به اهمیت صنعت پتروشیمی و کمیاب وتجدید ناپذیر بودن مواد اولیه مورد استفاده در این صنعت ،وهمچنین باتوجه به مبحث آلودگی که به یکی از مسائل نگران کننده زیست محیطی تبدیل شده لذا در این پایان نامه به ارزیابی عملکرد مجتمع های پتروشیمی از طریق اندازه گیری زیست کارایی و بهره وری زیست محیطی به جای کارایی و بهره وری می پردازیم.در مقوله زیست کارایی و بهره وری زیست محیطی علاوه بر محصولات تولیدی واحد های تصمیم گیرنده خروجی های نامطلوب که همان گازهای اتتشاری یا هر خروجی دیگری که نامطلوب می باشد در نظر گرفته می شود و از این طریق کارایی وبهره وری محاسبه شده برای بنگاه ها به مقدار واقعی آن نزدیکتر می شود. هدف این پایان نامه اندازه گیری زیست کارایی مجتمع های پتروشیمی در ایران با استفاده از نرم افزار dea وروش windeap بارویکرد نهاده محور است. نتایج حاکی از آن است: مجتمع های پتروشیمی امیرکبیر، بوعلی سینا، خراسان، بیستون، خوزستان، آریاساسول، زاگرس، غدیر، اصفهان از نظر زیست کارایی کاراترین مجتمع های ایران هستند. میانگین زیست کارایی کل مجتمع های پتروشیمی برای کل دوره 89.1 است یعنی اگر مجتمع ها یک منهای این مقدار از نهاده های خود بکاهند زیست کارایی آنها افزایش حتی ممکن است روی مرز کارا قرار گیرند . مقادیر بهره وری زیست محیطی مجتمع ها طی این 5 سال نوسان داشته در نهایت افزایش یافته است که این افزایش ناشی از افزایش کارایی مدیریت وکارایی تکنولوژیکی و بالاخص کارایی تکنولوژیکی بوده است .

با توجه به نقش راهبردی حمل و نقل در رشد و توسعه اقتصادی یک کشور و اهمیت موضوع نفت و حمل و نقل آن و همچنین با توجه به وجود رکود و اعمال تحریم های بین المللی که منجر به کاهش درآمد شرکت ملی نفتکش ایران گردید به دنبال راهکارهای مناسب و اقتصادی در جهت خروج از این شرایط و ایجاد بستری مناسب جهت تداوم فعالیت می باشیم. یکی از این راهکارها ایجاد تعادل در ظرفیت حمل و نقل نفت جهت کنترل مازاد عرضه کشتی است، راهکار دوم کنترل مصرف سوخت و تلاش در جهت کاهش مصرف آن می باشد و راه حل آخر اتخاذ تصمیم در جهت خروج اختیاری تعدادی از کشتی ها به جهت کاهش هزینه های جاری با توجه به کاهشی بودن درآمد می باشد که مورد بحث قرار گرفته است.

با پیدایش مفهومی به نام توسعه پایدار که در آن علاوه بر عوامل اقتصادی، ملاحظات زیست محیطی نیز وارد محاسبات ملی می شود، توجه به محیط زیست اهمیت می یابد و در زمره تلاش های اساسی بشر قرار می گیرد. پارک های شهری از ارزش تفریحی مهمی برای گذراندن اوقات فراغت مردم برخوردار هستند. پژوهش حاضر در راستای تعیین تمایل به پرداخت بازدید کنندگان از بوستان ولایت وارزش تفریحی ناشی از بهره مندی بازدید کنندگان بوستان ولایت شهرستان تهران می باشد.در این پژوهش به تعیین ارزش تفریحی بوستان ولایت برای بازدید کنندگان آن از روش ارزشگذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه دو بعدی، پرداخته شده است. پس از انجام محاسبات، متوسط تمایل به پرداخت بازدید کنندگان برای استفاده تفریحی از بوستان ولایت 5393 ریال، متوسط ارزش تفریحی سالانه بوستان ولایت برای هر خانوار 9661559500 ریال برآورد گردید. با توجه به اهمیت ذاتی منابع طبیعی و همچنین میزان ارز ش های استخراج شده، توجه هر چه بیشتر مسئولان امر را به این منابع پاک و سالم و همچنین بهبود و گسترش آن جهت حفظ روحیه نشاط و شناسایی هر چه بیشتر جامعه می‏طلبد.

افزایش گازهای گلخانه ای،گرم شدن جهانی و اثرات فاجعه بار آن اهمیت اجرای پروژه های زیست محیطی از قبیل ترسیب کربن را در پی داشت. از اینرو سیاست های تشویقی برای ترسیب کربن از طریق کاشت درختان و گیاهان منجر به ظهور اقتصاد کربن گردید. هدف این تحقیق ارزیابی اقتصادی پروژه بین المللی ترسیب کربن از طریق برآورد میزان کربن ترسیب شده در هر هکتار از عرصه های احیا شده دشت حسین آباد سربیشه و محاسبه ارزش بالقوه ناشی از فروش گواهی کاهش انتشار کربن در در بازارهای بین المللی است. میزان توجیه پذیری اقتصادی این طرح نیز به وسیله دو نرم افزار cval و comfar iii مورد بررسی قرار گرفته و شاخص های مالی در هر دو نرم افزار محاسبه و مقایسه گردید که نتایج نشان داد با توجه به پتانسیل بالای ترسیب کربن در مناطق مختلف کشور به ویژه نواحی خشک و نیمه خشک، ایران از توان بالقوه بالایی در جذب سرمایه های داخلی و بین المللی در جهت اجرای پروژه های مکانیسم توسعه پاک و در پی آن کسب درآمدهای ارزی از طریق فروش گواهی های کاهش انتشار و همچنین بهبود شرایط اجتماعی و زیست محیطی برخوردار است. ارزش بالای اقتصادی و زیست محیطی پروژه های ترسیب کربن، انگیزه مناسبی برای سیاستگذاران و مدیران دولتی، سرمایه گذاران بخش خصوصی و همچنین سازمان های مردم نهاد می باشد و در این خصوص پیشنهادات کاربردی برای محققین و مدیران ارائه گردید.

به دلیل افزایش میادین گازی و پاک بودن سوخت گاز و به لحاظ صرفه اقتصادی، قیمت گذاری گاز طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجا که استان تهران به لحاظ سیاسی و اقتصادی جز استانهای مهم کشور محسوب می شود قیمت گذاری در این استان موردتوجه قرار گرفته است. قیمت گذاری گاز طبیعی در استان تهران به روش رمزی در 3 بخش خانگی، تجاری -عمومی و صنعتی به دست آمد.

توسعه و پیشرفت صنعتی هر کشور متناسب با میزان تولید و مصرف انرژی الکتریکی آن کشور است. این انرژی پس از تولید در نیروگاه ها، به وسیله ترانسفورماتورهای افزاینده به سطح ولتاژ 230 و 400 کیلو ولت افزایش یافته و توسط خطوط انتقال قدرت تا نزدیکی شهرها و مراکز صنعتی انتقال می یابد. در این هنگام سطح ولتاژ به 63 کیلو ولت بازگردانده شده و در پست های فوق توزیع مجدداً به ولتاژ 20 کیلو ولت کاهش می یابد. مصرف کنندگان صنعتی از همین ولتاژ توزیع تغذیه می شوند و در پست های خصوصی، ولتاژ را به سطح مطلوب و مورد نظر خود کاهش می دهند، ولیکن اکثر مصرف کنندگان برق، مشترکین خانگی بوده که به سطح ولتاژ 220 یا 380 ولت نیاز دارند. با توجه به پایین بودن سطح ولتاژ، در این شبکه ها اندازه جریان زیاد می باشد، به همین دلیل تلفات اهمی در شبکه های توزیع شهری به مراتب مهم تر از شبکه های انتقال می باشد. در شبکه های توزیع برای برق رسانی مستمر و قابل اطمینان به مصرف کننده ها به هنگام قطع شدن قسمتی از شبکه (پارگی خط، شکستگی مقره ها، سوختن قفل چمبر در خطوط هوایی و خطای اتصال زمین در کابل ها) یا در هنگام تغییر فیدر تغذیه هر مصرف کننده، انشعابات حلقوی در شبکه در نظر گرفته می شود، ولیکن در هنگام برق رسانی می بایست آرایش شبکه به گونه ای باشد که در آن هیچ گونه حلقه ای وجود نداشته و شبکه به صورت شعاعی بهره برداری گردد. این تغییر مسیر عبور توان از منبع به بار که با باز و بسته کردن برخی کلیدها صورت می گیرد را بازآرایی شبکه توزیع می نامند که در آن ضمن حفظ شعاعی بودن سیستم، محدودیت های بهره برداری نیز رعایت شده است. در این پایان نامه بازآرایی شبکه های توزیع در حضور شبکه های هوشمند به صورت بلادرنگ به منظور کاهش تلفات اهمی و بهبود پروفیل ولتاژ با استفاده از نرم افزار های بهنیه سازی ،روش های بهینه سازی، شهودی و بهبود این روش ها متناسب با توابع هدف و بارگیری تئوری گراف،روش های تجربی به منظور برآورده کردن محدودیت ها، مورد مطالعه قرار می گیرد.

برنامه ریزی تفریحی، اجرای طرح های مختلف زیست محیطی و ایجاد تفرجگاه های متنوع برای مردم، یکی از مسایل مهم در مدیریت سطح کلان و منطقه ای هر کشور است. با پیدایش مفهومی به نام توسعه پایدار که در آن علاوه بر عوامل اقتصادی، ملاحظات زیست محیطی نیز وارد محاسبات ملی می شود، توجه به محیط زیست اهمیت می یابد. رشد روز افزون جمعیت، تغییر الگوهای سکونتی، آلودگی محیط شهرها و نیاز مبرم به اوقات فراغت، بیش از پیش اهمیت این مساله را افزایش داده است. با توجه به کارکرد های مثبت منابع طبیعی، کالاها و خدمات زیست محیطی و نیز ویژگی های اکولوژیکی و منافع اقتصادی حاصل از آنها، توجه به امر ارزش گذاری به منظور برجسته تر کردن کارکرد های مثبت این منابع، پر اهمیت به نظر می رسد. در این میان، کمبود آشکار منابع مالی با هدف ایجاد و محافظت از فضاهای تفریحی، مدیریت منابع طبیعی را به سوی ارزش گذاری این منابع با به کارگیری روش های علمی جدید هدایت کرده است. این مطالعه به تعیین ارزش اقتصادی خدمات تفریحی پارک جنگلی طالقانی و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت بازدید کنند گان این پارک با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط می پردازد. داده های لازم از طریق تکمیل پرسشنامه انتخاب دوگانه دو بعدی به صورت حضوری در محوطه پارک جنگلی طالقانی در مرداد ماه 1393 فراهم گردید. برای انداز گیری میزان تمایل به پرداخت افراد، مدل لاجیت به کار گرفته شد و بر اساس روش حداکثر راستنمایی، پارمترهای این مدل برآورد شدند. نتاج حاصل نشان می دهد که 73 درصد از بازدیدکنندگان پارک طالقانی حاضر به پرداخت مبلغی به عنوان ورودیه هستند. همچنین متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای استفاده تفریحی از پارک جنگلی طالقانی 5400 ریال و ارزش کل تفریحی سالانه پارک جنگلی طالقانی با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط 3078000000 ریال برآورد شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بکارگیری قراردادهای انتقال تکنولوژی بر عملکرد رقابتی درشرکت مپنا صورت گرفته است. بنابراین در ابتدا ابعاد انتقال تکنولوژی و ابعاد عملکرد رقابتی شناسائی شده و سپس روابط بین متغیرهای شناسائی شده در قالب یک مدل معادلات ساختاری ارائه گردیده است. براساس مطالعات انجام گرفته متغیرهای پنهانِ سازه انتقال تکنولوژی عبارتند از: نرم افزار، سخت افزار، سازمان افزار و انسان افزار. همچنین متغیرهای پنهانِ سازه عملکرد رقابتی متغیرهای وابسته تحقیق را تشکیل می دهند. متغیرهای پنهانِ مربوط به سازه عملکرد رقابتی عبارتند از: موعد تحویل رقابتی، عملکرد ارایه محصول، عملکرد کارکنان، بهای تمام شده رقابتی و عملکرد مالی. برای گردآوری داده های مربوط به سنجش متغیرهای تحقیق از دو پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه مربوط انتقال تکنولوژی شامل 26 پرسش و پرسشنامه مربوط به عملکرد رقابتی شامل 19 پرسش است. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا استفاده شده است. برای محاسبه پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید و پایائی هر دو پرسشنامه بسیار مطلوب ارزیابی گردیده است. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران عالی، مدیران میانی، کارشناسان ارشد و کارشناسان شرکت مپنا است. پس از اطمینان از روائی و پایائی مقیاس های طراحی شده براساس محاسبات انجام شده، پرسشنامه ها در نمونه ای به حجم 211 نفر توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده و برای تعیین روابط بین متغیرها نیز از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. همچنین تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری spss و lisrelصورت گرفته است. اولین دستاورد پژوهش حاضر تهیه مقیاس معتبر برای سنجش موفقیت انتقال تکنولوژی و عملکرد رقابتی شرکت است. پس از شناسائی ابعاد اصلی سازه ها، گویه های سنجش هر یک از ابعاد تعیین گردید. در این مرحله برای تائید گویه ها و اطمینان از درستی مقیاس های طراحی شده از تحلیل عامل تائیدی استفاده شده است. تحلیل عاملی تائیدی نشان می دهد مقیاس سنجش طراحی شده از اعتبار لازم برخوردار است. دستاورد دیگر پژوهش استفاده از مقیاس های طراحی شده در حل یک مساله کاربردی در شرکت مپنا است. بارعاملی همبستگی انتقال تکنولوژی و عملکرد رقابتی0/84 بدست آمده است که همبستگی بسیار مطلوبی است و بارعاملی آماره t نیز 7/24 بدست آمده است که نشان می دهد همبستگی مشاهده شده معنادار است. بنابراین انتقال تکنولوژی در شرکت مپنا بر عملکرد رقابتی شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد. کلید واژه: قراردادهای انتقال تکنولوژی، عملکرد رقابتی، انتقال تکنولوژی،

اقتصاد مقاومتی، الگوی مطلوب اقتصادی انقلاب اسلامی ایران است. این الگو به دنبال ارائه راهکارهایی است که سطح آسیب پذیری کشور را در مقابل تهدیدات اقتصادی کاهش دهد. منظور از الگو، الگوی نظری است که دربردارنده مبانی نظری، اصول و راهکارهای خاصی بوده و شکل عملی آن از مقتضیات زمان و مکان همچون محدودیت ها و فضای تحریم، تنگناهای اقتصاد بومی و... تأثیر می پذیرد. تأمین مالی طرح ها و پروژه های سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز تاکنون یکی از نقاط آسیب پذیر اقتصاد کشور بوده است که به دلیل اهمیت این صنعت در اقتصاد کشور اهمیتی مضاعف می یابد. در این پژوهش به دنبال ارائه الگوی اقتصاد مقاومتی و پس از آن شیوه های مناسب تأمین مالی صنعت نفت و گاز کشور در چارچوب اقتصاد مقاومتی هستیم. این پژوهش با بررسی الگوی اقتصاد مقاومتی و راهبردها و سیاست های آن و نیز روش های مختلف تأمین مالی و قراردادهای رایج در صنعت نفت و گاز به بیان روش های مناسب تأمین مالی این صنعت و رتبه بندی آن ها می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که برای تأمین مالی این صنعت نیازمند نهادهای مالی تخصصی و قوی برای انجام تأمین مالی هستیم. همچنین تأمین مالی این صنعت از طریق واگذاری سهام پروژه، بکارگیری صندوق سرمایه گذاری تخصصی صنعت نفت و گاز و استفاده از صکوک در شرایط اقتصاد ایران در مقابله با تحریم ها شیوه ای کارآمد تلقی می شود. در شرایط غیر تحریمی به دلیل منافعی که استفاده از این شیوه ها برای کشور به دنبال دارد، این راهکارها توصیه می گردد.

استمرار تولید گاز کشور در بلند مدت و افزایش آن برابر با اهداف چشم انداز بیست ساله ، نیازمند اتخاذ سیاست های مناسب در بخش های مصرف ، تولید، سرمایه گذاری و تقویت صنایع بالادستی و پایین دستی گاز است، از آنجایی که بخش اعظم گاز طبیعی مصرفی در داخل کشور و همچنین گازهای طبیعی صادراتی به کشورهای همجوار پس از پالایش و فرآورش، تأمین و عرضه می گردد، نیاز است تا کارایی و بهره وری پالایشگاه های گاز کشور مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد، بنابراین هدف این مقاله تجربی، اندازه گیری کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و تغییرات بهره وری کل پالایشگاه های گاز طبیعی ایران طی سال های 89-1383، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و شاخص مالم کوئیست است. نتایج نشان داده است که متوسط کارایی فنی پالایشگاه های کشور طی دوره ی 7 ساله مورد بررسی حداکثر 1 در سال 87 و حداقل 0.806 در سال 86 بوده است، ، در مورد کارایی تخصیص، سال های 86 و 88 با دارا بودن میزان 0.970 دارای کمترین کارایی تخصیصی و در سال 87 با واحد شدن کارایی تخصیصی دارای بیشترین کارایی تخصیصی در پالایشگاه های گاز طبیعی ایران را دارا بوده است، از طرف دیگر میزان متوسط تغییرات بهره وری در بسیاری از دوره های زمانی در مجموع یک روند کاهشی است، دوره های زمانی که پالایشگاه های گاز طبیعی دارای بهترین عملکرد و روند مثبتی بودن به ترتیب، مربوط به دوره ی زمانی 87-1386 و 86-1385 با میزان تغییرات 1.443 و 1.007 است

روند کنونی افزایش مصرف انرژی در جهان، بشر را با دو بحران بزرگ روبرو کرده است. نخست، آلودگی محیط زیست در اثر سوزاندن سوخت های فسیلی و دوم، شتاب در جهت به پایان بردن این منابع. تأمین انرژی، از پیش نیازهای اساسی رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی بشر می باشد. روند صعودی مصرف انرژی در جهان، که با وقوع انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم میلادی آغاز شد، هم چنان ادامه دارد (فطرس، 1385). در مقابل، آلاینده های ناشی از احتراق و افزایش غلظت دی اکسیدکربن در اتمسفر و پیامدهای آن، جهان را با تغییرات برگشت-ناپذیر و تهدیدآمیزی مواجه ساخته است. طی دو دهه ی گذشته، یافته های جامعه ی علمی درباره ی افزایش انتشار co2ی مرتبط با انرژی، آگاهی بین المللی را افزایش داده است (فطرس و براتی، 1389). مصرف انرژی، بیش از 80 % انتشار گازهای گلخانه ای را موجب می شود (لطفعلی پور و آشنا، 1388). با توجه به اهمیت مصرف انرژی و نیز اهمیت توجه به مسئله ی توسعه ی پایدار، سوال این است که چگونه می توان به جداسازی روند انتشار گازهای گلخانه ای از رشد اقتصادی و مصرف انرژی دست یافت؟ ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه سهم قابل توجهی در مصرف انرژی و انتشار co2 در دنیا دارد. پالایشگاه ها نیز از یک سو بزرگترین مصرف-کننده ی انرژی در بخش صنعت ایران و از سوی دیگر، تبدیل و تولیدکننده ی انرژی هستند. با تجزیه ی تغییرات مصرف انرژی و انتشار co2 می توان نشان داد که تغییرات مصرف انرژی و انتشار co2، ناشی از چه عواملی(غیر از رشد تولید) می تواند باشد. بدین ترتیب می توان با حفظ سطح بهینه ی تولید، اقدامات مناسب جهت کاهش مصرف انرژی و کاهش انتشار co2 در پالایشگاه ها به عمل آورد.در این پژوهش، تغییرات مصرف انرژی و تغییرات انتشار co2 ی پالایشگاه های نفت ایران با استفاده از شاخص میانگین لگاریتمی دیویژیا (lmdi) که توسط انگ و چویی (1997) ابداع و توسط انگ (2005) بسط یافته است، طی سال های 1392-1385 به عوامل مختلف تجزیه می شود. بدین منظور، تغییرات مصرف انرژی پالایشگاه ها از طریق اندازه گیری سه اثر تولیدی، ساختاری و شدت انرژی و تغییرات انتشار co2 نیز از طریق اندازه گیری پنج اثر تولیدی، ساختاری، شدت انرژی، ترکیب سوخت و فاکتور انتشار بررسی می گردد. محاسبات مربوط به تجزیه ی تغییرات مصرف انرژی و انتشار co2در محیط نرم افزار excel، به صورت برنامه نویسی ریاضی، برای هفت دوره ی یک ساله و یک دوره ی هفت ساله انجاممی شود. آماری، 9 پالایشگاه موجود و در حال فعالیت کشور شامل اصفهان، اراک، آبادان، بندر عباس، کرمانشاه، تهران، شیراز، تبریز و لاوان می باشد.کل مصرف انرژی پالایشگاه ها، از سال 86 تا 90 تغییرات منفی و از سال 90 تا 92 تغییرات مثبت را نشان می دهد. در حالت کلی، مصرف انرژی پالایشگاه ها طی سال های 1392-1385، افزایش یافته است. تغییرات مصرف انرژی ناشی از اثر تولیدی نیز جز در سال های 1386-1385 و 1389-1388 دچار افزایش شده است. اثر ساختاری نیز از سال 1388 به بعد روند افزایشی داشته است. همچنین، اثر ترکیب سوخت جز در سال های 1386-1385، 1387-1386 و 1392-1391، تغییرات منفی را نشان می دهد. ارقام مثبت نشان دهنده ی افزایش در مصرف انرژی و ارقام منفی نشان دهنده ی کاهش در مصرف انرژی هستند. تغییرات انتشار کل، جز در دوره های (1388-1387)، (1389-1388) و (1391-1390)، مثبت بوده و انتشار co2افزایش یافته است. در حالت کلی، انتشار co2طی سال های 1392-1385 افزایش یافته است. تغییرات انتشار ناشی از اثر تولیدی، در بیشتر سال ها مثبت بوده و موجب افزایش در انتشار شده است. اثر ساختاری نیز در تمام سال ها جز (1392-1391) و (1392-1385)، تغییرات مثبت داشته است. اثر شدت انرژی نیز، جز در سال های (1387-1386) و (1392-1391)، تغییرات منفی داشته و موجب کاهش انتشار شده است. اثر ترکیب سوخت نیز در بیشتر سال های مورد بررسی، موجب افزایش در انتشار شده است. نتایج تجزیه ی تغییرات مصرف انرژی پالایشگاه ها نشان داد که در دوره ی هفت ساله ی 1392-1385، اثر تولیدی بیشترین سهم را در افزایش مصرف انرژی داشته است. سپس، اثر شدت انرژی، بیشترین سهم را در جهت کاهش مصرف انرژی پالایشگاه ها دارا بوده است. اثر ساختاری نیز سهم کمی در افزایش مصرف انرژی داشته است. بدین ترتیب، فرضیه ی اول تحقیق مبنی بر اینکه، اثر تولیدی بیشترین سهم را در افزایش مصرف انرژی پالایشگاه ها دارد، تأیید می-شود. در دوره های یک ساله نیز، جز در سال های 1389-1388 و 1391-1390، اثر شدت انرژی بیشترین سهم را در تغییرات مصرف انرژی داشته است. کاهش مصرف انرژی از طریق اثر تولیدی، بحث انگیز و معمولاً با مخالفت های زیادی روبه رو می شود، زیرا به این معنی است که باید تولید کاهش یابد که مشکلات متعددی را به دنبال خود دارد. یکی از راه های کاهش مصرف انرژی بدون کاستن از تولید، بهبود شدت انرژی در بخش پالایشی کشور می باشد. چرا که اثر شدت انرژی، سهم قابل توجهی را در کاهش مصرف انرژی در پالایشگاه ها داشته است. از این رو، اگر بتوان کارایی انرژی (معکوس شدت انرژی) را افزایش داد، می توان بدون کاستن از سطح تولید به کاهش مصرف انرژی رسید. نتایج تجزیه ی تغییرات انتشار co2 ی پالایشگاه ها نیز نشان داد که در دوره ی هفت ساله ی 1392-1385، اثر تولیدی بیشترین سهم را در افزایش انتشار داشته است. بدین ترتیب، فرضیه ی دوم تحقیق نیز، مبنی بر اینکه اثر تولیدی بیشترین سهم را در افزایش انتشار co2 در پالایشگاه ها دارد، مورد تأیید قرار گرفت. در تجزیه ی تغییرات انتشار نیز، اثر شدت انرژی بیشترین سهم را در جهت کاهش انتشار co2 در پالایشگاه ها دارد. پس از این دو عامل، اثر ترکیب سوخت منجر به افزایش انتشار شده و سهم غالبی نسبت به اثر ساختاری که در جهت کاهش انتشار عمل کرده، داشته است. در دوره های یک ساله نیز، جز در سال های 1386-1385 و 1387-1386، اثر شدت انرژی بیشترین سهم را در تغییرات انتشار co2 داشته است. در این حالت نیز، اولین کار بهبود شدت انرژی پالایشگاه ها می باشد. سوخت مصرفی پالایشگاه ها را نیز باید همسو با هدف کاهش انتشار co2 انتخاب کرد. در سال های اخیر، به سمت افزایش مصرف گاز طبیعی به عنوان یکی از سوخت های پاک و دارای ضریب انتشار co2-ی کمتر حرکت کرده اند. ولی همچنان باید در جهت نزدیک شدن ترکیب سوخت های پالایشگاه به حد استاندارد جهانی و بهبود و تقویت ساختار پالایشگاه تلاش کرد.

در این تحقیق به بررسی تأثیر رشد اقتصادی بر کیفیت محیط زیست مبتنی بر فرضیه زیست محیطی کوزنتس برای داده های پانل 14 کشور منتخب نفتی در دوره زمانی 2010-2000 با استفاده از یک مدل درجه دوم پرداخته شده است. در این تحقیق از شاخص عملکرد محیط زیست (epi) برای کیفیت محیط زیست استفاده شده است. همچنین، در رابطه مذکور متغیرهای دیگری همچون شدت انرژی، جمعیت و شاخص آزادسازی تجاری نیز لحاظ شده است. نتایج به دستآمده نشان می دهد که شدت انرژی تاثیر منفی، جمعیت تأثیر مثبتو شاخص آزادسازی تجاری تأثیر منفی بر کیفیت محیط زیست دارند. همچنین، براساس نتایج به دست آمده فرضیه زیست محیطی تأیید می شود؛ به این ترتیب که ابتدا با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه، کیفیت محیط زیست کاهش پیدا می کند و در مراحل بعدی که تولید ناخالص داخلی افزایش می یابد، کیفت محیط زیست شروع به افزایش می کند و در نتیجه یک منحنی u شکل به دست می آید.

در سال¬های اخیر پدیده ریزگردها به عنوان یک چالش زیست¬محیطی، ایران و دیگر کشورهای منطقه را تحت تأثیر خود قرار داده است. ریزگردهای ورودی به ایران که منشأ اصلی آنها عمدتاً کشور عراق است، سالیانه خسارات اقتصادی-اجتماعی فراوانی را به این کشورها وارد می¬نماید. هدف اصلی این پایان¬نامه، بررسی منافع حاصل از تعامل و مشارکت ایران و عراق در مقابله با پدیده ریزگردها است.در این مطالعه، عمده¬ترین خسارات پدیده ریزگردها در حوزه¬های سلامت و بهداشت، حمل¬ونقل و کشاورزی در دو کشور ایران و عراق برآورد شده است. همچنین هزینه مقابله با این پدیده در مهمترین کانون¬های ایجاد گرد و غبار محاسبه گشته است. بر اساس برآوردهای انجام شده در این تحقیق، مجموع خسارات ناشی از ریزگردها در ایران و عراق به ترتیب برابر 1043/5و 1404 میلیون دلار و هزینه مقابله با این پدیده معادل 2425/7میلیون دلار می¬باشد.در این مطالعه، با استفاده از نظریه بازی¬های همکارانه به تجزیه و تحلیل تعاملات بین ایران و عراق در مقابله با پدیده ریزگردها پرداخته شده است. منافع خالص حاصل از همکاری این کشورها در چارچوب بازی های همکارانه محاسبه و تابع مشخصه آن استخراج گردیده است. سپس با استفاده از راه¬حل شپلی به توزیع این منافع بین دو کشور پرداخته شده است. نتایج نشان داد که منافع خالص دو کشور در صورت مشارکت افزایش می¬یابد. همچنین بر اساس منافع حاصل از ائتلاف، به تخصیص عادلانه¬ی هزینه مقابله با پدیده ریزگردها بین ایران و عراق پرداخته شد. بر این اساس ایران و عراق بایستی به ترتیب 1442/6 و 1082/1 میلیون دلار از هزینه مقابله با ریزگردها را متقبل شوند که بدین ترتیب سهم هر یک 57 و 43 درصد از کل هزینه می باشد.بنابراین پیشنهاد می¬شود، نهادهای مسئول به ویژه سازمان حفاظت محیط¬زیست، با بهره گیری از ظرفیت دیپلماسی منطقه¬ای کشور، تعامل بیشتری با کشور عراق در مقابله با پدیده ریزگردها داشته باشند و به تأمین مالی بخشی از هزینه¬های آن از طریق پرداخت¬های جانبی اقدام کنند.

رساله حاضر در چارچوب توسعه فرهنگی به بررسی اقتصاد سینما در ایران می- پردازد. اقتصاد سینما بخشی از مقوله اقتصاد فرهنگ است، برخی بر این باورند که توسعه فرهنگی مستلزم تلقی فرهنگ به عنوان یک فعالیت اقتصادی است. از اینرو، شاخصهای اقتصادی فرهنگ میتواند با بررسی تحلیل اثرات و نقش فعالیتهای فرهنگی در توسعه اقتصادی نقش ارزندهای ایفا کند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل هزینه فایده به بررسی توجیه - اقتصادی عرضه فیلم سینمایی در ایران پرداخته شده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش فیلمهای تولید شده صنعت سینمای ایران در سال 1395 است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

قیمت گذاری گاز طبیعی در چارچوب اقتصاد بخشی و نیز اقتصاد کلان جامعه بشمار می رود. حفظ و نگهداری و استفاده مناسب از منابع هیدروکربوری که حق آیندگان نیز در آن نهفته است مقوله ای است که حساسیت نسبت به قیمت گذاری گاز در سطح کلان را بیشتر می نماید، چرا که منافع حاصل از قیمت گذاری مناسب گاز طبیعی در هریک از بخش های مصرف کننده و بویژه بخش خانگی نه تنها بر منافع صنعت گاز بلکه بر منافع ملی و اقتصادی کشور در زمان حال و آینده تأثیری قطعی خواهد داشت. بنابراین قیمت گذاری مناسب و منطقی گاز در چارچوب موازین اقتصادی ضرورتی اجتناب ناپذیر است اما این امر بایستی با توجه به گستردگی سرزمین ایران و اختلافات جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و .... در مناطق و استانهای مختلف کشور بگونه ای انجام پذیرد تا مانع از کاهش رفاه کلی جامعه گردد. لذا در این تحقیق سعی بر آن است تا ضمن شناسایی عوامل موثر بر تعیین قیمت گاز در بخش خانگی، این عوامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی شده و سپس اقدام به تعیین قیمت در استان های مختلف گردد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که متغیر دما تأثیرگذارترین متغیر در تعیین قیمت گاز در بخش خانگی در ایران می باشد. بر این اساس بالاترین قیمت برای استان خوزستان و پایین ترین قیمت برای استان اردبیل پیشنهاد گردیده است.

ایران طی سالهای اخیر با بهره گیری از توان کامل 9 پالایشگاه خود، همچنان وارد کننده برخی از فرآورده های نفتی بوده است . نقش بارز صنعت نفت در اقتصاد کشور و ضرورت عملکرد کارآمد این صنعت، اهمیت محاسبه کارایی و بهره وری پالایشگاههای نفت ایران را آشکار می سازد . در این پایان نامه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (dea) به محاسبه کارایی فنی وبهره وری پالایشگاههای نفت کشور طی دوره زمانی1386 -1380 پرداخته شده است . متوسط کارایی فنی پالایشگاههای کشور طی سالهای مذکور حداکثر 88 درصد در سال 1380 و حداقل 81 درصد در سال 1382 بوده است . پالایشگاه لاوان در تمام سالها و پالایشگاه اصفهان نیز در اکثر سالها کارایی واحد داشته اند. همچنین طی دوره مذکور پالایشگاههای تبریز و اصفهان به بیشترین تعداد دفعات به عنوان الگوی واحدهای ناکارا معرفی شده اند . پالایشگاه تهران در سال های 1380 و 1381 و پالایشگاه بندرعباس در اکثر سال ها کمترین میزان کارایی را داشته اند . همچنین کارایی فنی پالایشگاه بندرعباس دارای روند کاهشی بوده است ، به طوری که از میزان 72 درصد در سال1380 به 56 درصد در سال 1386کاهش یافته است . نتایج حاصل از اندازه گیری بهره وری حاکی از آن است که تغییرات بهره وری کل از سال 1380 الی 1386 روند ملایم افزایشی داشته است. در ضمن در سال 1386 میزان افزایش بهره وری کل و کارایی تکنولوژیکی به طور قابل توجهی بیش از بقیه سال ها بوده و عامل اصلی بهبود بهره وری در این سال پیشرفت تکنولوژیکی قلمداد گردیده است.

این مطالعه به اندازه گیری کارایی فنّی و بهره وری 26 نیروگاه حرارتی در سال های 86-1381 با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها (dea) و شاخص مالم کوییست پرداخته است. نتایج نشان داد، متوسط مقادیر کارایی فنّی نیروگاه ها تحت فرض بازده ثابت و متغیّر نسبت به مقیاس در سال 1386، به ترتیب برابر با 76/4 و 92/8 درصد است. ناکارایی مقیاس بیشترین تأثیر را روی ناکارایی فنّی دارا ست. نیروگاه های سیکل ترکیبی از بالاترین مقدار کارایی فنّی برخوردار اند. رشد بهره وری تمام نیروگاه های مورد نظر در خلال سال های 86-81 به طور متوسط معادل 1/5 درصد است. تأثیر گذارترین عامل در تغییرات بهره وری تغییرات تکنولوژیکی است.