نام پژوهشگر: علیرضا مرجوی
مریم موسوی وحید مظفری
چکیده با توجه به اهمیّت اقتصادی پسته در ایران و هم چنین سال آوری زیاد این محصول، استفاده از راه کارهای مدیریت تغذیه ای به منظور کاهش یا به حداقل رساندن اثرات سوء ناشی از شرایط نامناسب خاک و آب، زمینه را برای افزایش تشکیل میوه و در نتیجه افزایش عملکرد با کمیّت و کیفیت مطلوب فراهم می نماید و این خود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش های محدود انجام شده بر روی پسته نشان می دهند که مصرف بهینه و به موقع بور و کلسیم می تواند در این راستا مثمر ثمر واقع شود. به همین منظور، بررسی اثر محلول پاشی بور و کلسیم بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی درختان پسته (رقم های اوحدی و کله قوچی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال 90-89 و 91-90 در یکی از باغ های پسته منطقه رفسنجان انجام گرفت. تیمارها شامل اسید بوریک (0، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر) و کلریدکلسیم (0، 1 و 2 درصد) بود. تمامی تیمارها در دو زمان متورم شدن جوانه ها (اواخر زمستان) و پس از برداشت (اوایل پاییز) اعمال شدند. در مجموع، 54 اصله درخت مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی با کاربرد 1000 میلی گرم در لیتر اسید بوریک به دست آمد. رشد رویشی تحت تأثیر محلول پاشی بور و کلسیم قرار گرفت. در زمان متورم شدن جوانه ها، تشکیل میوه در فروردین ماه روند کاهشی نشان داد و در همین بازه زمانی، رشد رویشی با شیب نسبتاً زیادی افزایش یافت. وزن تر و خشک هر دو رقم پسته در سال دوم نیز تحت تأثیر معنی دار غلظت 1000 میلی گرم بور در لیتر قرار گرفت؛ به گونه ای که وزن تر و خشک رقم اوحدی به ترتیب 61 و 80 درصد و هم چنین وزن تر و خشک رقم کله قوچی به ترتیب 80 و 69 درصد افزایش یافت. هم چنین درصد خندانی، وزن صد دانه و درصد پوکی تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که محلول پاشی بور و کلسیم غلظت این عناصر را در جوانه های گل و برگ افزایش داد ولی محلول پاشی بور و کلسیم بر غلظت سایر عناصر جوانه های گل و برگ اثر معنی داری نداشت. به طور کلی، نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که در خاک های منطقه مورد مطالعه، محلول پاشی 1000 میلی گرم بور در لیتر، خصوصیات کمّی و کیفی پسته را بهبود بخشید؛ در صورتی که افزایش کلسیم منجر به کاهش این خصوصیات گردید.