نام پژوهشگر: ابولفضل مساعدی

بهینه سازی روابط دبی آب و دبی رسوب معلق در ایستگاههای هیدرومتری رودخانه گرگانرود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 1381
  امین محمدی استادکلایه   ابولفضل مساعدی

سالانه بالغ بر 20 میلیارد تن رسوب توسط رودخانه های جهان حمل می شود و این در حالی است که رودخانه های کشور ما به دلیل وضعیت نامناسب منابع طبیعی، فشار بیش از حد به مراتع و … میزان رسوب بیشتری را نسبت به رودخانه های جهان حمل می کنند. میزان رسوب بالا علاوه بر اینکه ما را به تفکر برای ارائه راه حلهایی جهت کاهش فرسایش ویژه رهنمون می کند، شناخت وضعیت رسوبدهی حوزه و برآورد دقیق میزان رسوب خروجی را ضروری می سازد. در تحقیق حاضر به منظور بهینه سازی رابطه دبی آب و دبی رسوب معلق، پس از انتخاب 6 ایستگاه هیدرومتری واقع بر شاخه اصلی گرگانرود ابتدا اقدام به آزمون همگنی داده ها با استفاده از روش اسمرنوف-کلموگرف گردید. پس از اطمینان از صحت و همگن بودن داده ها، با استفاده از آمار دبی متوسط روزانه جریان و به کمک نرم افزار technical hydrology هیدروگراف ماهانه جریان برای کل دوره آماری ایستگاههای منتخب رسم گردید. سپس با استفاده از معادله انتقال رسوب و با در نظر گرفتن معیارهای هیدرولوژیکی و اقلیمی از قبیل وضعیت هیدروگراف، کلاسه بندی مقادیر دبی و زمان اندازه گیری جریان اقدام به آزمون مدلهای مختلف گردید. در تمامی مدلها رابطه رگرسیونی بین مقادیر دبی آب و دبی رسوب برقرار گردید و پارامترهای a و b معادله انتقال رسوب در هر بخش از مدل بدست آمد. جهت انتخاب مدل بهینه از شاخص میانگین مربعات خطا استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در هر ایستگاه مدلی که دارای کمترین مقدار میانگین مربعات خطا باشد به عنوان مدل بهینه در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد که مدل متداول برآورد رسوب که در آن تنها از یک معادله به عنوان معادله سنجه رسوب استفاده می شود در بین مدلهای مورد مطالعه دارای بیشترین میزان خطا در برآورد رسوب معلق می باشد و پیشنهاد می شود که حتی الامکان از مدلهایی که دارای خطای کمتری در برآورد رسوب می باشند استفاده شود.