در این رساله سعی بر آن شده تا با معرفی و شناخت ساختارهای تاقی ایران و کاربرد آن به عنوان عنصری منفرد در ساخت بناها و تک بناها پرداخته شده و پس از بررسی برخی ازآسیب های وارد بر آنها، دلایل ماندگاری ، معایب و محاسن آن و...، به نقش آن در بوجود آوردن و شاخص شدن بنای آرامگاهی دانیال پیامبر پرداخته شود ، موضوعی که با وجود ارزش و اهمیت بالایی که دارد بدان بسیار اندک پرداخته شده است. این بنا جزو تک بناهای خاص شناخته شده و از لحاظ ویژگی تاریخی، فرهنگی و معماری منحصر بفرد بوده و جنب? باستانی دارد. و در عین حال که دارای ارزش های تاریخی ، مذهبی و هنری است. حاوی پیام و الگوی خاص در معماری محسوب می شود. در مورد این بنا روش کلی وآزادانه ای جهت مداخله در امر مرمت وجود دارد، بدین معنا که با حفظ الگوهای کلی ضمن مرمت باید به افزودن تاسیسات مورد نیاز و طراحی درفضاهای پیرامون بنا به منظور تامین خدمات مورد نیاز شهری( ساکنین شهر و توریست) اقدام گردد . این بنا جزو سرمایه های ملی کشور محسوب شده که ضمن بهره برداری اقتصادی ازآن می بایست به حفظ ارزشهای فرهنگی، تاریخی، هنری نهفته در بنا نیز توجه شود.

پایان نامه پیش رو مشتمل بر مطالبی در دو مقوله عینی و ذهنی می باشد که سعی بر آن است با نگاهی نو در حیطه مرمت بنا به باززنده سازی ارزش هایی بپردازد که ناب ترین نمی توانند نباشند. خانقاه چلبی اوغلو منسوب به نوه ذکور مولانا در بستر سلطانیه شهری با ارزش های تاریخی – جهانی منحصر خود جای گرفته است. پس از ارائه کلیات با تکیه و محوریت شاخه های آمیختگی معماری تلاش است که به شناخت لازم از بنا دست یازید. بخش آسیب شناختی و آسیب نگاری بنا کمک به تقرب به درمان این آسیب ها می شود که با تبعیت و استفاده از مبانی نظری ، احکام انشایی استنتاج می گردد. مبانی نطری که در آن به تقدس در معماری و عرفان و همچنین چیستایی مکان و زمان و نحوه درک و حس آنها پرداخته شده است. تکنولوژی را می توان برای موجودیت ماده ای پیدا کردن این فضای ذهنی حاکم بر فضای عینی و آنچه که می تواند در ارائه طرحی برای مرمت و باززنده سازی دست به دامن شد. که امید است سرانجام این تلاش محقق گشته باشد.

هدف از این پایان نامه ارائه طرحی برای باززنده سازی خانه هایی است از جنس بومی که در روستاها و سرزمین جلگه ی شرق گیلان بر پا شده اند. از آن جایی که موضوع بررسی دارای ویژگی هایی خاص و منحصر به فرد است لذا در ابتدای امر، سعی بر بازشناسی اول گستره های سرزمینی و دوم شاخه های آمیختگی (کالبد، کاربرد، ساختار و محیط) بنا شده است و سپس تصمیم سازی برای مداخله در وضعیت موجود. رویکرد اصلی طرح تأکید برتداوم مقوله ی سکونت و زیستن در زیستگاهی اشتراکی بوده است. عملی که در ذات خود تحرکات اجتماعی، اقتصادی و فضایی ساکنان به عنوان امر جدایی ناپذیر بهمراه دارد . آدمیانی که میهمان یا گردشگر ـ از هر نوع اش نیزمخاطبانی دانسته شده اند که علاوه بر ساکنین به عنوان بهره برداران و بینندگان در فضای معماری ـ شهری آمد و شد دارند. طراحی برای خانه ای نو در آن سرزمین به جای تأکید بر گسترش خانه های کهنه شده از موضوعات دیگری است که طرح بدان می پردازد.

ورود تکنولوزی های حاصل ازانقلاب صنعتی در دهه های اخیر به داخل کشور و درنتیجه، ساخت و ساز های بدون توجه به معماری بومی منطقه، بافت تاریخی شهرهای کهن را که به صورت تارو پودی به یکدیگر متصل بودند،از هم گسست. با تخریب بافت، پایه های اولیه ناپایداری محلات کهن فراهم گردید. مفهوم محله در برنامه ریزی و طراحی شهری از آن روی جایگاهی ویژه می یابد که با القای هویت به آن می توان حس تعلق به مکان و به نوعی حس جا و هویت شهروندان را تقویت نمود . روند توسعه های موجود در شهرهای ما، به ویژه شهرهای بزرگ نشان می دهد که مناطق مسکونی به دلیل توسعه نابسامان و مغشوش، در معرض از دست دادن شخصیت و هویت دیرینه خود قرار گرفته اند.نمونه موردی این ادعا در بافت های تاریخی نمود بیشتری دارد و محله دوشنبه ای شهر گرگان نیز از این قاعده مستثنی نیست. تلاشهایی در این پایان نامه جهت بازگرداندن هویت تاریخی ،فرهنگی ،اجتمایی و... با مطالعات میدانی کتابخانه وپرسشنامه های تهیه شده صورت گرفته است.برسی ها گویای این حقیقت است که رویکرد مرمت و احیای دانه های باارزش، بهسازی، تخریب و تجمیع و نوسازی بخشی از بافت در طراحی محله پایدار با الهام از ویژگی های کالبدی معماری محلات زمینه را برای ارائه طرحی پایدار در بافتی که از سالیان دورپایدار مانده مهیا می نماید و حس تعلق و هویت را در طرح نو (آنچه اساس پژوهش در این پایان نامه است) را القا می نماید.

بدون تردید موسیقی یکی از اثر گذارترین هنرها بر روی زندگی انسان است؛ صدای پرندگان، باد، آب، صدای مادر که در دوران جنینی در گوش نوزاد طنین انداز می شود، اصوات زندگی شهری و غیره، همگی صداهایی هستند که در طول زندگی ما را احاطه کرده اند. قدرت صوت و موسیقی در شفابخشی انسان، هزاران سال است که مطرح می باشد. دست نوشته های فیثاغورث و افلاطون در یونان باستان، نغمه سرایی های باربد، چنگ آرام بخش داوود در بابل و نغمه های روحانی ودا در هند، همگی دلیلی بر قدرت شفابخشی موسیقی و صوت هستند. موسیقی منعکس کننده محدوده وسیعی از عواطف انسانی است و بدلیل جهانی بودن و عدم تعلق به گروه یا ملتی خاص، می تواند کلیه سدهای فرهنگی و زبانی را درنوردیده و برای تمامی انسانها، تجربه ای مشترک فراهم آورد. موسیقی درمانی که طی سالیان اخیر توجهات زیادی را در محافل علمی به خود معطوف نموده، حرفه ای درمانی است که در درمان و توانبخشی اختلالات مختلف در عملکردهای رفتاری، اجتماعی، روانی، ارتباطی، جسمی، حسی، حرکتی و شناختی افراد مورد استفاده قرار می گیرد. مرکز موسیقی درمانی هسته ای تخصصی و حرفه ای و درمانی در زمینه یاری گرفتن از هنر موسیقی برای درمان انواع گوناگونی از بیماریها است. با توجه به وسعت عملکرد موسیقی درمانی، نیاز به انجام تحقیقات رسمی برای تعیین تعداد افرادی از جامعه که می توانند برای درمان بیماریهایشان از موسیقی درمانی کمک بگیرند و طراحی فضاهایی برای آن ها احساس می شود. این پروژه به طراحی مکانی با عنوان مرکز موسیقی درمانی تهران خواهد پرداخت. مرکز موسیقی درمانی با تفکر تمرکزگرایی برای ایجاد تأثیرات درمانی بر روی افراد از طریق موسیقی در مقیاسی کوچک در تهران شکل می گیرد. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند بر ارتقاء فرهنگ ناشی از اهمیت به ارزش وجودی و روحی انسان ها در عصر مدرن تأثیرات مثبتی داشته باشد چرا که انسان شتابزد? مدرن بیش از هر زمان دیگری نیاز به فضاهایی جهت خلوت با خویشتن و تجدید آرامش روحی خود دارد. در نهایت هدف از این پژوهش طراحی مرکزی در شهر بحرانزد? تهران است که بتواند از لحاظ فرم و نحو? ارتباط با محیط و انسان حداکثر تأثیرگذاری را دارا باشد.

روستای بدر آباد یکی از بیرونه های جنوبی شهرستان میبد، در استان یزد است. ساخت شالوده اولیه روستای بدرآباد طبق منابع مکتوب به دوره آل مظفرمربوط می شود؛ و به نقل اهالی، توسط سید بدر الدین ساخته شده است. در وقف نامه ربع رشیدی نیز به اراضی موقوفه ، قنوات، خانه ها و حمام این روستا اشاره شده است. گرمابه بدر آباد درکنار مجموعه ساختارهایی متشکل از حسینیه ،آب انبار، مسجد، بازارچه وخانه شکل گرفته است.هدف از مرمت گرمابه بدرآباد ایجاد فضایی جهت تطهیر جسم و جان آدمیانی است که در آشفتگی های روزمره خویش زمانی را برای آرامش جسم و روحشان در گرمابه صرف می نمایند وفضایی را تجربه می کنند که گذشتگانشان با رنگ و بویی دگر به تطهیر می پرداختند. دراین پروژه به باززنده سازی گرمابه یی پرداخته می شود که از انرژی خورشیدی جهت گرمایش و بهره وری از شبکه برق رسانی در آن استفاده شده واز روشهای آروماتراپی (اسانسهای معطر گیاهی) که برای بهبودی وتنفس ماهیچه ها و گشادگی رگها و کنترل ضربان قلب وشادابی پوست ومو... موثر است؛ و همچنین از آب درمانی باعنایت به شیاتزو بهره می جوییم.

شهر تهران دارای کاخ های متعددی بوده است که متاسفانه در حال حاضر تعداد بسیار معدودی به فعالیت خود ادامه می دهند . با توجه به تغییر کاربری اکثر کاخ ها و عمارت های تاریخی کشور بنا به مقتضات زمان دچار فرسودگی و عدم نگهداری صحیح ، قابلیت مطالعه و بررسی به منظور مرمت و باززنده سازی را دارند. عمارت مظفری داراباددر سال 1320 ه.ق به توصیه پزشکان فرانسوی در منطقه داراباد بعنوان منطقه خوش آب و هوا جهت درمان بیماری سل مظفر الدین شاه قاجارساخته شده است . در سال 1317 ه.ش این عمارت توسط دکتر مسیح دانشوری تبدیل به بیمارستان برای درمان بیماران سل شده است . این بنادر سال 1380 با شماره 3792 ثبت آثار ملی شده است . دراین 73 سال ساختمان های زیادی نزدیک به بنا بدون در نظر گرفتن حریم ساخته شده است . با توجه به این که در این بیمارستان کودکان 8 ماه تا 14 سال بستری می شود و برای درمان نیازمند به نظارت مستقیم در حداکثر 2 ماه هستند از این رو دچار افسردگی می شوند بنابراین لازم می باشد که این عمارت تبدیل شود به یک مرکز فیزیوتراپی و بازی برای کودکان . تا علاوه بر آموزش های لازم برای درمان ، محیطی برای سرگرمی و مطالعه کودکان فراهم شود .

بنای تاریخی سردار مفخم در منطقه تفریحی گردشی بش قارداش در محدوده خارج از شهر بجنورد قرار دارد.این بنا به دست سردار مفخم ایجاد شده است .این بنا آرمگاه ایشان میباشد. طرح کاربری که به بنا اختصاص داده شده است فرهنگسرا میباشد.مرکز تجمع هنرمندان .در واقع بجنورد از داشتن فرهنگسرا محروم بوده و همین امر باعث شده است با تغییر کاربری این بنا به فرهنگسرا علاوه بر حفظ و نگهداری آن این بنا از حالت منزوی خارج گشته و به جذب گردشگر در بش قارداش کمک کند.و همچنین با هویت بخشی به آن علاوه بر پاسخگویی به نیاز ساکنان شهر به معرفی بناهای تاریخی شهر به نسلهای آینده کمک زیادی خواهد کرد.

این پایان نامه مشتمل بر 5 فصل می باشد . در فصل اول ، شرح مسئله بیان گردیده که مساجد و مجموعه ای با کاربریهای مختلف مذهبی – فرهنگی که وابسته به مسجد بوده و جهت استفاده تمام اقشار جامعه می باشد با هویت شاخص در کنار امامزاده صالح قرار گرفته و البته در این میان حریم گذاری بر مکانهای ارزشمند موجود نیز صورت گیرد . جهت دستیابی به تاریخچه ، روش تحقیق تفسیری – تاریخی و جهت توصیف فضاها از روش کیفی استفاده شده است . فصل دوم به بررسی سوابق تحقیق اختصاص دارد و با توجه به موضوع پایان نامه به مطالعه در زمینه های فرهنگ، مذهب، بررسی ایجاد نیایشگاهها و مساجد در طول تاریخ و حریم گذاری بر ثروت های فرهنگی موجود پرداخته شده است . در فصل سوم با ارائه روش تحقیق و مطالعات زمینه ای در مورد مکان طراحی پروژه اطلاعات لازم در این مورد بیان گردیده است . همچنین بررسی نحوه مداخله در بافت های تاریخی و راهبردهای طراحی در فضاهای مقدس و بیان نمونه موردی مساجد به این فصل اختصاص دارد . در فصل چهارم به تحلیل سایت پرداخته شده و فصل پنجم به نتیجه گیری در قالب ارائه طرح اختصاص دارد . نتیجه گیری : در طراحی مساجد امروزی فرآیند طراحی نباید از نسخه برداری یک مسجد خاص و یا مساجد معین آغاز شود ، بلکه آغاز طراحی می باید از درک ویژگی های معنایی و ذهنی آن مساجد خاص صورت گیرد . مساجد ارزشمندی که در طول تاریخ معماری اسلامی به ویژه در ایران ساخته شده اند ، عمیق بودن بار معنایی شان را بی شک مدیون ادراک عمیقی بوده اند که معمار مستقلاً خود را مسئول و مکلف به دستیابی آن می دانسته است .

پژوهش حاضر با موضوع باززنده سازی هسته مرکزی روستای افوشته، از یک سو و به صورت کلی به مطالعه، شناخت، معرفی و ارائه راهکارهایی جهت حل مشکلات بافت تاریخی این منطقه به منظور برخورداری بومیان از محیط زیستی سالم و ایمن و منطبق با معیارهای سکونت در بافت های تاریخی ساماندهی و تجهیز شده پرداخته و از سوی دیگر و به طور خاص به مطالعه، شناخت و ارائه طرح باززنده سازی کلیه ابنیه شاخص موجود در هسته مرکزی روستا می پردازد و در نهایت با تمرکز بر نقطه عطف این مجموعه تاریخی که همان حسینیه افوشته می باشد با رعایت مقیاس، به ارائه طرح مرمت و باززنده سازی این بنای ارزشمند با رویکرد فرهنگی- اجتماعی و با حرمت گزاری بر تک تک اجزای بافت خواهد پرداخت. روش اجرای این پژوهش بر مطالعات میدانی و شناخت و مطالعه نمونه های مشابه، با نگاه کلان به خرد اما با حل جزء به جزء مشکلات تا رسیدن به راهکارهای اجرایی جهت باززنده سازی یک بنای تاریخی با بهره مندی از فضاهای تجهیز شده زیر زمینی برخوردار از تکنولوژی مرمت روز و در احترام با اصالت بنای مافوق خود استوار است. نتایج این پژوهش به ارائه نقشه های جامعی که با دقت و احترام به حقوق و اصالت بنا، بافت و بومیان تهیه شده است و قابل اجرا در زمینه های محوطه سازی، کف سازی، اعطای کاربری، مرمت و باززنده سازی می باشد، منتهی می شود.

معماری بناهای آرامگاهی در ایران همواره در رقابت با معماری بناهای شاخصی مانند مساجد و مدارس بوده است و در طول تاریخ این سرزمین از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.این جایگاه قاعدتا برخاسته از فرهنگی است که با استفاده از ابزار معماری و در قالب بناهای آرامگاهی ظهور پیدا کرده است.بنابراین استفاده از این بناها متناسب با شرایط کنونی ،تنها در صورتی امکان پذیر است که ریشه های پیدایش این بناها را به درستی مورد بازشناسی قرار دهیم.این رساله در حد بضاعت خود به بازشناسی گوشه هایی از این فرهنگ نموده است و به صورت خاص به بازشناسی مجموعه زیارتی آرامگاهی بابا افضل کاشانی نموده که این بازشناسی در شاخه کالبدی،شکلی،عملکردی ،ساختاری و محیطی انجام شده است .و در پایان پیشنهاداتی برای ادامه حیات مجموعه بیان نموده است.

فضای شهری عرصه ظهور فعالیت(کار)،اوقات فراغت ،سکونت وارتباط مردمی است که همگی تداوم حیات آن را تضمین مینمایند،به عبارتی شهر زنده به این بافتهاست. با توجه به شرایط ونوع زندگی مردمان امروزی در کلان شهرها از جمله تهران از انجا که بد لیل شرایط اقتصادی برخی افراد روزانه بیش از 10تا 12 ساعت کار میکنندو خارج از منزل به سر میبرند ویا افرادی که به دلیل فاصله و مسافت زیاد محل کار ومنزل ممکن است ساعتی را فارغ از کار باشند اما امکان رفتن به منزل وبر گشتن به محل کار،آموزش و تحصیل خود را نداشته باشند در این بین نیازدارند ساعتی استراحت کنند ودوباره به فعالیت های خود بپردازند در نتیجه هدف از انتخاب این موضوع طراحی وساخت فضایی است که شهروندان بتوانند برای مدت کوتاهی در این فضا استراحت کنند واقامت حدود نیم ساعتی داشته باشند واین اقامت چند دقیقه ای که منحصرا" جهت خوابیدن میباشد؛ که فواید ومزایای خواب وچرت نیمروزی در پروژه ذکر شده که افراد از خستگی ناشی از کار ،ترافیک ،وآلودگی صوتی وهوا رهایی یابند .ضمنا" سعی شده از انرژی های طبیعی از جمله باد؛ اب ؛خورشیدو... جهت گرمایش وسرمایش این فضا استفاده شود.

یکی از اصلی ترین اهداف این پایان نامه تولید اطلاعات دقیق از بنا در راستای شناخت وضعیت موجود؛ عارضه ها و راهکارهای مرمتی آن می باشد. به همان اندازه که معماری ایرانی و معماری سایر ملل روزگاران قدیم بر معماری اسلامی تأثیرگذار بوده اند؛ به همان اندازه نیز این معماریها به فراخور فضاهای خود از مفاهیم اسلامی و معنای مسجد به مفهوم واقعی آن تأثیر گرفته اند. اگرچه سیر تحول این مساجد در هر مکانی متأثر از ویژگیهای خاصی بوده است اما در نهایت دارای اصول یکسانی است. در مطالعه مسجد جامع نائین به عنوان نمونه موردی این پروژه سعی شد تا با شناخت دقیق و علمی وضع موجود بنا به ارائه راهکار مرمتی مناسب که تلفیقی است از راهکارهای سنتی مرمت با تکنولوژی نوین پرداخته شده است.

خانه خیابان ولی آباد بنایی است متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی که اگرچه منسوب به ظهیرالاسلام می باشد؛ ولی مالک اصلی آن بر اساس تحقیقات و شواهد بدست آمده محمد ولی خان تنکابنی بوده است. از آن جا که مدت زمانی است این خانه رها گردیده، دستخوش کم لطفی روزگار و ساکنین غافل از تاریخچه آن قرار گرفته و دچار آسیب های ساختاری و کالبدی فراوانی شده است . متاسفانه این خانه علیرغم ویژگی های تاریخی و ارزش های زیبا شناختی اش تا کنون به ثبت آثار میراث فرهنگی نرسیده و در انتظار تخریب و تبدیل به یکی از بزرگترین مراکز اداری – تجاری و پارکینگ های عمومی شهر تهران قرار دارد. چندی پیش شهرداری منطقه 12 به بهانه خطرآفرینی حصار دور بنا ، دیوارهای دور آن را تخریب کرده است که خود موجبات آشنایی عموم با این سرمایه ملی را فراهم نموده که باعث تاخیر روند ساخت و ساز آن توسط مالک امروزی اش ( تامین اجتماعی ) گردیده است. با عنایت به ویژگی های تاریخی و هنری بنا ، سبک ویژه معماری آن، تزئینات ، حضور ملموس آن در بافت شهری و انظار عمومی، موقعیت قرارگیری و بافت محله ،وجود سر در تاریخی رو به روی ملک مورد تحقیق، موزه نقاشی پشت شیشه ، خانه فردین و دیگر بناهای تاریخی واقع در بافت مورد مطالعه و همچنین با توجه به آسیب های ساختاری و سازه ای وارد بر بنا، مرمت این اثر بر پایه مقاوم سازی لرزه ای ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش با استناد به آیین نامه های لرزه ای موجود، موثرترین روش های بهسازی لرزه ای این بنا بررسی و به عنوان درمان پیشنهاد گردیده است.

مجموعه هتل و کافه نادری از جمله بناهای شاخص دوره پهلوی اول است که در بافت باارزش شهر تهران و به عبارتی هسته تاریخی تهران واقع شده و یکی از یادمان های دوران تجددطلبی و نوگرایی ایرانیان و از محافل ادبیات و شعر نوین ایران به شمار می آید. با توجه به اینکه فرهنگ و روابط اجتماعی نقش انکارناپذیری در شکل گیری زندگی شهری دارند و با توجه به تاثیر قابل توجهی که فضاهای ارتباطی فرهنگی نظیر کافه ها در قوام یافتن رفتارها و نگرش مردمان دارند، برگرداندن زندگی پیشین به بناهای شاخص و فراهم آوردن شرایط محیطی برای احیای مرکز فرهنگی تهران قدیم نقش بسزایی در حفظ و باززنده سازی محورهای فرهنگی قدیم و رشد و اعتلای فرهنگی جامعه خواهد داشت. این پژوهش نگاهی دارد به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی تهران و تاریخ و مسیر شکل گیری این شهر و در ادامه با توجه به جایگاه فضاهای فرهنگی و ارتباطی در فرهنگ معاصرایران، ضمن بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و گفتگو با صاحبنظران حوزه فرهنگ و جامعه شناسی به ارائه طرح مرمت و باززنده سازی برای هتل و کافه نادری به عنوان یکی از محافل تاثیرگذار در فرهنگ و ادب عصر حاضر می پردازد.

این پایان نامه بر آن است که بر پایه دو اصل "اصالت" و "وحدت تاریخی" با هدف مراقبت، حفاظت و معرفی پل شکسته (شاپوری) و بهره گیری از منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی نهفته در آن ، وضعیت کنونی ساختمان پل را بهبود بخشیده و نیز چشم انداز باستان شناختی محدوده را با حفظ ارزشهای منحصر بفرد آن تقویت نماید . به این منظور در فصل نخست ابتدا به تعاریف و رویکرد های حفاظت و ساماندهی پل پرداخته شده و در فصل دوم مطالعات جغرافیایی ، تاریخی و بررسی های پایه به منظور شناخت ویژگیها و ارزشهای نهفته پل و محدوده پیرامونی آن انجام میپذیرد و در فصل سوم آسیب نگاری و آسیب شناسی پل صورت گرفته است و در فصل چهارم با بهره گیری از نتایج حاصل از پژوهش های علمی فصول گذشته به تهیه طرحهای مرمت ، احیاء وساماندهی پل پرداخته شده است و در فصل پایانی پنجم نتیجه گیری های حاصل از تحقیق مذکور و پیشنهادات ارائه شده است .

تاریخ علم و صنعت و هنر و اساساً هویت فرهنگی و دینی هر کشور نهفته در آرامستانهای آن کشور است و مجموعه دارالسلام (دارالسلم) با سبقه تاریخی بیش از هزار سال که طی سالیان متمادی، این پهنه مدفن صدها تن از علما، عرفا، مشاهیر، هنرمندان و دانشمندان بزرگ در صور مختلف بوده است، می تواند بی تردید سند هویت شیراز باشد که متأسفانه در گذر زمان همچنان رو به نابودی است و دیری نخواهد پائید که نابودی مطلق گراید. آرامستان دارالسلام علاوه بر اهمیت تاریخی ، فرهنگی و مذهبی ، انبوهی از نقش و نگاره و خوشنویسی ممتاز از سده های اول هجری تا عصر حاضر را به مانند موزه ای عظیم در دل خود جای داده است. هدفهای تحقیق :1-تبدیل هکتارها فضای مرده در مرکز شهر به فضای زنده شهری 2-طراحی یادمان علما، عرفا، مشاهیر، هنرمندان و دانشمندان بزرگی که در این مکان آرمیده اند با هدف زنده کردن خاطرات تاریخی شهر شیراز روش تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر در دو بخش تئوری و طراحی مد نظر قرارمیگیرد.در بعد تئوری عمدتا به صورت توصیفی-تحلیلی که برای بررسی سیر تحولات حاکم بر این موضوع از مطالعات گذشته نیز استفاده گردیده است و در بعد طراحی به روش میدانی می باشد نتایج : آرامستان دارالسلام به سبب سابقه تاریخی اش، امروزه یکی از نشانه های شهری و نقاط عطف شهر شیراز محسوب می شود. طراحی یادمان علما، عرفا، مشاهیر، هنرمندان و دانشمندان بزرگی که در این مکان آرمیده اند با باعث زنده کردن خاطرات تاریخی شهر شیراز و تبدیل هکتارها فضای مرده در مرکز شهر به فضای زنده شهری می شود.

بافت های شهری – تاریخی (مراکز تاریخی) شهرهای قدیمی در طول زمان به تدریج مجموعه ای از واحدهای معماری – شهری مختلف را دارا می گردد و این واحدها ، محیطی را پدید می آورند که نمایانگر روابط متقابل ساکنان در فعالیت های گوناگون آنان طی نسل های متفاوت خواهد بود و این مراکز مسکونی (بناها و بافت های تاریخی) هیچگاه شکل ثابتی نداشته و برحسب تغییر زمان ، تغییر شکل و فرم پذیرفته اند . با پیشرفت روزافزون جامعه صنعتی ، اتکا به منطق و تکنولوژی رواج بیشتری یافته و در پی خود تحولاتی را در مدت زمانی نسبتا کوتاه در فعالیت های انسان بوجود آورده است و به دنبال آن نیازهای جدیدی برای انسان های این جامعه رخ می نماید که کالبد قدیم قادر به پاسخگویی به این نیازهای جدید نمی باشد . لذا به دلیل دگرگونی و تغییر در نیازهای افراد و ساکنین بافت قدیمی و بروز نیازهای جدید که نشات گرفته از شرایط جدید شهرنشینی و زندگی مدرن است ، بناهای تاریخی که برای عملکرد های معین در زمانی که از آن فاصله گرفته ایم بنا شده اند ، دیگر قادر به جوابگویی به نیازهای یاد شده نبوده و بنابراین رفتارهایی که در ارتباط با بناها و بافت های تاریخی صورت می گیرد موجب متروک شدن ، تخریب و در نتیجه از بین رفتن تدریجی و به فراموشی سپردن می انجامد . این موضوع به دلیل شایع بودن و نیز ادامه مداخلات تخریبی در بافت های تاریخی شهرها موضوعی است که حداقل از دو جنبه دارای اهمیت است : یکم ، گذشتن از مرز بی تفاوتی نسبت به آنچه در بافت های تاریخی حادث می شود . دوم ، ظهور اندیشه ای تازه که سوای محتوای شکلی – کالبدی اش ، در جستجوی راهی جدید برای بحرانی است که زاده گذشت زمان در بی تفاوتی است . از لحظه ای که کار مرمت بر روی میز طراح قرار می گیرد ، چالش نحوه مواجه با موضوع در راه نیل به هدفی که نتیجه اش خیرخواهانه بوده و به دنبال پاسخی خلاقانه و علمی برای باز زنده سازی بافت تاریخی است ، آغاز می گردد . در جستجوی راهی برای پاسخ به این مهم ، به پشتوانه و همفکری اساتید گرانقدر راهی اندیشیده شده که بنیان فکری بس عمیق تر در گذشته داشته و به زبان امروزی تر مطرح می گردند و آن نقش مرمت و باز زنده سازی بناهای تاریخی در بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد . و اینجاست که زنده کردن و ایجاد فعالیت جدید در کالبد قدیم مطرح می شود و دارای ضوابط و مقرراتی است که حاکی از مشروط بودن مداخله در کالبد قدیم می باشد . با بازگرداندن شرایط زندگی معاصر به بافت تاریخی به نوعی موضوع حفاظت و توسعه شهری در قالب بازآفرینی محلات تاریخی و طراحی برای مرمت و باز زنده سازی و پویایی مجموعه بناها و حفاظت آثار با ارزش بافت کالبدی و بوجود آوردن حداکثر پیوند با شبکه های تاسیساتی و تجهیزاتی اطراف محدوده بخش قدیم و تغییر کاربری های موجود در جهت تقویت موضع اقتصادی و تقلیل عوامل فرساینده بافت کالبدی ، عامل اصلی و محرک توسعه در جهت نیل به بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد تا در کل پیوندی بین محیط انسانی و کالبدی بوجود آید . در این زمینه تنها در حوزه تجربه های آکادمیک در دروس دانشگاهی است که می توان این ایده های پیشتاز را به گفتمان گذارد و این فرصتی است که این تجربه را خواهد آزمود . از این رو این رساله در سه بخش کلی ارزیابی ، بازشناخت و تدبیر ارائه می شود . در مبحث ارزیابی به سراغ مبانی نظری رفته و پاره ای از قوانین ، منشورها ، کنوانسیون ها و نظریه های مرتبط با موضوع را جهت تدوین چهارچوب نظری ارائه می نماییم و در این میان نگاهی به تجارب داخلی و خارجی داشته که هر یک با شیوه ای مخصوص به خود با موضوع برخورد نموده تا نحوه های پاسخگویی به موضوع مورد نظر و تاثیرات آن را بیابیم . در مبحث بازشناخت پس از بررسی ویژگی های عمومی و کالبدی شهرهای تاریخی ایران در جهت وجه تعمیم موضوع به بررسی و بازشناخت شهر در زمینه های جغرافیایی – اقلیمی ، تاریخی – فرهنگی – اجتماعی و جمعیتی و سپس به بررسی بافت تاریخی و سیر تحول آن در مقاطع زمانی معین با ارائه نقشه ها و تصاویر به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت قدیم و فعلی از لحاظ ویژگی های کالبدی و کاربردی پرداخته ایم . در مبحث آخر پس از بازشناخت نمونه موردی در قالب شاخه های آمیختگی معماری ، طرح مرمت معماری را با نگاهی به وضعیت میان شالوده های شهری به عنوان تاسیسات و تجهیزات شهری و( شبکه های خدماتی – فنی – رفاهی) که در عمل هادی تحرک فضایی و سلطه فزاینده ساکنان بر منطقه وابسته به شهر آنان است به تدبیر برده و ارائه کرده ایم .

در اینکه بافت قدیم کرمان به همراه بازارهای آن یکی از ارزشمندترین بافت‏های‏ تاریخی کشور بخصوص در بخش ساخت شهری و عناصر ساختاری می‏باشد بر کسی جای شک و تردید نیست این‏ بافت دارای دوره ‏های توسعه گوناگونی است که در هر دوره‏ ای آثار و یا مجموعه‏ای بر بافت قبلی اضافه شده است، بدون‏ اینکه بر بافت گذشته خدشه‏ای وارد آورد. این روند تا اوایل‏ قرن حاضر تداوم داشته است اما با ورود و اجرای الگوهای‏ توسعه جدید شهری و احداث خیابان‏ها در بافت شهری نه تنها به گذشته شهر توجهی نشده بلکه موجبات چند پارگی آن نیز فراهم آمده است، به گونه‏ای که خیابان‏های جدید الاحداث، بافت‏ شهر قدیم کرمان را به صلیب کشیدند. این محورها در دهه‏ های‏ بعد بسیاری از واحدهای جدید تجاری را در کنار خود پذیرا شدند و بدین‏ترتیب رقیبی جدی برای ستون فقرات و بازار شهر قلمداد گردیدند در این میان بافت تاریخی محله قلعه محمود کرمان با سابقه تاریخی کهن و دیرینه اش با برخورداری از سیمای شهرهای کویری و داشتن بناهایی با حجم پر، سقفهای کلنبو و مصالح خشتی و گلی دارای پتانسیل های تاریخی، فرهنگی، اجتماعی بسیار غنی می باشد که متاسفانه شاهدیم که بافت تاریخی و بازار آن در مقابل راه‏اندازی واحدهای‏ تجاری جدید و پاساژها و گسیخته شدنش توسط خیابان کشی ها، عملکرد اصلی خود را از دست داده و به سمت متروکه شدن پیش رفته است در واقع محله، در این بافت، در نتیجه بر هم خوردن سازمان محله ای گذشته، مفهوم خود را از دست داده است و دیگر به عنوان یک واحد برنامه ریزی اداری، اجتماعی و کالبدی معنا ندارد. اختصاص دادن این بازار به بورس، باعث بازگردانیدن هویت فرهنگی و تاریخی بازار، به عنوان یکی از مراکز اصلی خرید و فروش و تجارت در شهر کرمان و یک شاخص معماری – شهرسازی می شود و باعث تبدیل بازار قلعه محمود به یکی از مراکز خرید پر رونق شهر با تاکید بر سابقه اجتماعی و فرهنگی آن و از طرفی احیای حیات مدنی و رونق جریان زندگی شهری از طریق تقویت خاطرات و تقویت هویت فرهنگی و تاریخی که منجر به ایجاد بازار به عنوان مکان بنیانهای جمعی می گردد، خواهد شد، در واقع تبدیل این بازار به بورس کیف و کفش چرمی و مکانی برای عرضه فرآورده های چرمی کیف و کفش با کارکرد زنده کردن هنرهای از دست رفته کرمان مانند چرم کاری در بازار میتواند باعث هر چه پویا تر شدن بازار و رونق دوباره آن شده و از طرفی می تواند پشتوانه ای برای کار اقتصادی در بازار باشد.

بافت تاریخی شهر فهرج که از ارزشمندترین نمونه های معماری کویری ایران است و جایگاه نخستین مسجد ایرانی و تنها مسجد با معماری ساسانی، سالهاست که از بافت پیرامونی خود دور افتاده و دچار فرسودگی های رنج آوری گشته است. این پایان نامه با توجه به مبانی نظری مداخله و طراحی در بافت های تاریخی و بناهای ارزشمند کهن، شناخت و تحلیل شهر فهرج و هسته مرکزی آن ونیز مسجد جامع کهن آن، راهبردهایی را در جهت سازماندهی و بهبود بافت تاریخی با استفاده از باززنده سازی مسجد جامع آن، ترسیم می نماید. بافت تاریخی فهرج با سابقه و تاریخ بسیار خود و دارا بودن بناهای ارزشمندی چون، حمام، مسجد جامع کهن، بازارچه، ... و همسایگی با کویر بکر و دست نخورده پوشیده شده از گیاهان ارزشمند با خواص دارویی ،از موقعیت ممتازی برخوردار بوده که در صورت باززنده سازی می تواند به یک مرکز گردشگری درمانی تبدیل شود. این بافت با قدمت مربوط به دوره ساسانی و مسجد قرن 1 هجری قمری آن، و زیباییهای معمارانه بسیار خود، در اثر گذشت زمان و بی توجهی، آسیبهای بسیاری را متحمل گشته است. در این نوشتار تلاش بر این است تا با ارائه طرح مرمت و باززنده سازی مسجد کهن، با توجه به موقعیت، محیط پیرامون و بافت محله و ویژگیهای معمارانه آن، بتوان هویت، پویایی و سرزندگی را به این بخش از بافت بازگرداند

سقاتالار یا سقانفارها بناهایی به ظاهر کوچک هستند که بیان کننده نوعی معماری آیینی می باشند که به پیروی از معماری بومی و سنتی استان مازندران ساخته شده اند. این بناها به یاد قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل ساخته شده اند و از نظر مذهبی در بین مردم هر منطقه دارای ارزش بسیار زیادی هستند. بنا در دو طبقه ساخته می شده است که امروزه نیز در ایام محرم و صفر مراسم عزاداری همچنان در این بناها برپا می گردد، محدوده قرارگیری تمامی سقانفارها در کنار تکیه یا حسینیه های روستاها و اکثرا در داخل قبرستان ها می باشد اوج زمان ساخت سقانفار ها در زمان قاجاریه می باشد و چوبی که برای ساخت بنا به کار می رود چوب درخت آزاد بوده است بررسی شیوه ظریف و زیبای معماری و کار روی چوب و تراش های گیرا و جذاب، بخشی از اطلاعات بومی منطقه را برای ما روشن می کند، سقانفارها با وجود تفاوت هایی در بینشان دارای ساختارهایی یکسان می باشند در تحقیق انجام شده به شناخت اجزا و عناصر ایجاد کننده ساختمان ها و نحوه اتصال اجزا به صورت فاق و زبانه و بدون استفاده از میخ میباشدومیخ تنها در قسمت هایی خاص از بنا استفاده شده است نقاشی های متنوعی در سقانفار ها کشیده شده است قسمت داخل سقف سقانفارها بیشتر دارای تصاویر مذهبی مانند ملائکه، پیامبران و امامان، بهشت و جهنم می باشد و قسمت بیرونی داستان های اساطیری، زندگی روزمره، دیو و اژدها،گل های انتزاعی می باشد سقاتالار ها به مثابه شاخص هویت فرهنگی و تاریخی مازندران نیازمند توجه بیشتری می باشند زیرا این بناها تنها خاص منطقه مازندران می باشند و نشان از فرهنگ و سنت بومی مردم این منطقه از کشورمان است با بررسی بر روی ساختار یک مورد از سقانفار ها می توان بسیاری از اطلاعات ساخت و ساز در زمان ساخت بنا بدست آورد که میتوان در مرمت سقانفار های دیگر از آن ها استفاده نمود.

موضوع پژوهش حاضر باززنده سازی یک خانه ایرانی و مقوله سکونت مدرن در ایران می¬باشد. روند پژوهش و تدوین طرح مرمتی در این پروژه بر اساس نظریه پروفسور محمد منصور فلامکی با عنوان پنج شاخه آمیختگی در سه مرحله کلی بازشناخت، ارزیابی و تحلیل ، تدبیر و طرح ، در پنج فصل ارائه می¬شود. خانه فضایی است برای سکونت به معنای عمیق آن، نه فضایی صرفا عملکردی، بلکه بیشتر فضایی که در تمام وجوه معماری، حاصل اندیشه باشد، خانه¬ای برای حیات و زندگی قبل از هر چیز. خانه، زمانی آرامش-بخش و پایدار و خواستنی است که بتواند تغییرات را در گـذر تاریخ پذیرا گردد. امروز انسان¬ها بی آنکه مفهوم سکونت را دریابند، زیستن را تجربه می¬کنند؛ و این¬گونه زیستن به¬سلامت فرد و در پی آن به¬سلامت جامعه آسیب می¬زند. پژوهشگر این گزارش ترجیح داده است که با توجه به همه یافته ها و ابداع هایی که در معماری های قدیمی دیده و بازشناسی شده اند، برمبنای اندیشه معمارانه ای متفاوت، به موضوع نگاه کند. به عبارت دیگر، او در پی متبلور کردن فرهنگی تازه تر از راه تلفیق آن با بازمانده های فرهنگ گذشته است. ایده باززنده سازی خانه برگزیده به عنوان خانه شهر، خانه را همچنان خانه دیده است اما به مقیاس شهر . خانه شهر مکانی است ، که در آن آدمیان با هم بودگی را تجربه می کنند و در این میان فضایی شکل می گیرد که در آن ادراکات آدمیان در هم آمیخته می شود و وجوه و لایه های بیشتری از موضوعات مورد بحث روشن می شود. خانه شهر در پی تجلی زیستن آگاهانه در هستی است. فضای تجلی اندیشه ها و رفتارها و رابطه هایی هم آزاد میان مردمان و هم قانونمند. خانه ای که جماعت شهر در آن هم بتوانند از عشق سخن بگویند و هویت و امنیت خویش را در آن بیابند و هم بر انگیخته شوند تا با تعامل اندیشه هایشان به دنبال حل مسئله های مربوط به شهرشان بروند. اطمینان و اعتماد متقابل، در نتیجه مشارکت دادن مردم در تصمیمات مربوط به مکان زیست آن ها به وجود می اید و این مشارکت صمیمیتی را موجب می شود که آدمیان خود را جدا از هم تصور نمی کنند و خواهند فهمید که همه زنجیروار به هم متصل هستند و باید به سوی کمال و تعالی انسانی خویش حرکت کنند تا در همه جنبه ها ی زیستن چه مادی و چه معنوی احساسی سرشار از رضایت و آرامش بیافرینند . خانه شهر آن گاه که با آهنگی متغیر در طول تاریخ تضمین کننده تداوم ارتباط میان خود و پیکره زنده شهر باشد، می تواند در همه حال قلب شهر باشد . روح جمع، رابطه ها، تأثیر گذاری ها، تأثیر پذیری ها در خانه شهر عینیت می یابند . عنصری معنوی آدمیان را به هم پیوند می دهد و انسان می تواند به تحقق وجوه فردی-شخصی-ذهنی و اجتماعی وجود خویش با هستی برسد. خانه شهر فضایی دینامیک و در حال توسعه است. فضایی مشارکتی است.

مرمت و بازنده سازی به بازگرداندن وضعیت مطلوب در جهت استفاده بهینه از ساختمان و ارتقای ارزش های موجود در بنا و بافت انجام می گیرد. باززنده سازی شیوه مناسبی است برای معرفی و شناسایی بنا به افرادی که به واسطه این کاربری تازه، با بنا و بافت ارتباط برقرار می کنند و شیوه شایسته ای است برای صرفه جویی در منابع انسانی و اقتصادی.نداشتن آگاهی لازم سبب گردیده تا افرادی که مالک حجره ها در سرا هستند از آن به عنوان انبار اجناس خود استفاده کنند، و صدمات جبران ناپذیری را به آن وارد سازند، بنابراین در این رساله سعی می شود که با مرمت و باززنده سازی سرا و محدوده اطراف آن، بازاریان و مراجعه کننده گان بازار به اهمیت این محدوده تاریخی پی برده و در حفظ آن از آسیب های گوناگون اهتمام نمایند و باعث جذب مردم از نقاط مختلف شهر و گردشگر شود، تا با این فضای با ارزش و تاریخی بازار به واسطه وجود عناصر قدیمی و تاریخی و همچنین طراحی فضاهای جدید و امکانات و کاربری هایی مورد نباز در محدوده بافت و بنا بیشتر آشنا شوند و با گذشته و فرهنگ خود پیوندی دوباره برقرار سازند.پژوهش و مداخله در بناهای ارسن بازار علاوه بر جزء نگری نیازمند کل نگری دقیق نیز می باشد تا با احاطه کامل بر تغییر و تحولات صورت گرفته حداقل در زمینه شکلی، بتوان مناسبترین طرح را ارائه کرد. و زندگی بازار را با توجه به گذشته کهن آن و نگاه به آینده تجاری آن تضمین نمود و مداخله در تک بناها بدون توجه به محدوده پیرامونی، دستاوردی برای بازار نخواهد داشت. بدین منظور برای مداخله در ضرابخانه باید بافت پیرامونی نیز متاثر گردد. لذا در طراحی این مجموعه، بهترین عملکرد نزدیکترین عملکرد به گذشته آن می باشد. با توجه به عملکرد گذشته این بنای تاریخی به عنوان سرا، کاربری پیشنهادی نگارنده بورسلوازم تزئینی و لوازم دکوری لوکس،مناسب دکوراسیون منازل و ادارات و مکان های دیگر می باشد که در سطح شهر و بازار به طور جدی حضور نداشته و نیاز به این نوع کاربری در افراد مختلف به خصوص جوانان احساس می شود. همچنین اعطای شخصیت و کاربری ویژه مخصوص هر فضا که در پیرامون ضراب خانه وجود دارد برای ایجاد مجموعه ای کارا و منحصر به فرد و محل رجوع شهروندان از همه نوع کمک می کند، که می توان به ساخت دو مجموعه خدماتی در محدوده پارکینگ و تفکیک گذرها و راسته های پیاده و سواره و احداث پارکینگ طبقاتی اشاره نمود.

موضوع طرحِ حاضر را، طرحِ مرمت و باززنده سازی حسینیه نوگاباد نائین با تکیه بر هویتِ محله آن تشکیل می دهد. حسینیه نوگاباد به دلیل قرارگیری در مرکز محله نوگاباد ، پیشینه تاریخی پهنه بلافصل و وجود مهمترین کاربری های فرهنگی و مذهبی و خدماتی در گذشته، از ظرفیت های درخشانی برای تبدیل شدن به یک گذر فرهنگی - مذهبی در مقیاس شهری نائین برخوردار است. در حالی که متأسفانه این محله تاریخی با پیشینه باارزش خود تقریبا خالی از سکنه شده است. این رساله تلاشی است در جهت بازشناسی هویت محله، تا از این طریق بتواند به باززنده سازی این میدان تاریخی بپردازد و از آنجا به هدف غایی آن که همانا بازتولید فضای تاریخی زنده و پویا که در حیات جمعی شهروندان نائینی نقش موثری دارد، نائل آید. در این راستا مرمت و یا حتی بازسازی بناهای قدیمی و خاطره ساز محله نوگاباد می تواند در جهت این هدف ما را یاری سازد. از این رو مرمت و باززنده سازی حسینیه نوگاباد که یکی از بناهای مهم و تقریباً سالم این خیابان(از لحاظ کالبدی و شکلی) می باشد موضوع اصلی این پایان نامه می باشد. اهداف زیر جهت حفاظت بنای مورد نظر و باززنده سازی آن دنبال می شود: • حفظ بنا و بهره برداری از ارزش های بنا و محیط آن و همچنین نگهداری مستمر از بنا برای آیندگان • پاکسازی و ساماندهی کاربری های ناسازگار محور • باززنده سازی بنا و مرکز محله نوگاباد و از طریق آن زنئه کردن محله • طراحی فضایی مطلوب برای برگزاری اجرای رسوم محلی

فارغ از شناخت صحیح بنای تاریخی در جهت حفظ و نگهداشت ارزش های آن، بررسی ردیف تحولات تاریخی بنای تاریخی اهمیت دارد، این صرفا به معنی بازگرداندن بنا به صورت اولیه طرح نمی باشد، بلکه الزاما باید قبل از هرگونه اقدام مرمتی، شواهد تاریخی و ارزش های نهفته در بنا را بازخوانی کرد تا میراث فرهنگی را حفظ و آن را به نسل های بعد منتقل و هویت فرهنگی جامعه را تقویت کرد. بویتو یک یادمان تاریخی را در اصل به منزله جمع بندی لایه های مختلف تاریخی می دانست که همگی را باید محترم شمرد . ارزیابی عناصر مختلف اثر بر مبنای قدمت و زیبایی آن ها کار ساده ای نیست. ما در این پروژه به طور خاص بر روی گراند هتل قزوین این هدف را دنبال می کنیم، تا این بنا بتواند به طور صحیح و قطعی جایگاه فرهنگی و هنری خود را بازیابد، از این رو کوشش کرده ایم تا تولد و رشد آن را بر حسب توالی زمان تا امروز دنبال کرده و تشریح کنیم.

در هر اثر معماری شاخه هایی خاص، پیکره کالبدی آن را موجودیت می بخشند. آ1- شاخه آمیختگی شکل- شاخه آمیختگی کاربردی3- شاخه آمیختگی کالبدی4- شاخه آمیختگی ساختار5- شاخه آمیختگی محیطی . در این رساله به بررسی وتحلیل 5شاخه آمیختگی در بنای ساختمان کتابخانه بانک تجارت میدان توپخانه وتعاملات آنها با یکدیگرپرداخته و استفاده از فن آوریهای سنتی و نو را در آفرینش اثری تاریخی از معماری قدیم تهران ، بیان نموده ایم .و ارتباط آن را با میدان تاریخی توپخانه با توجه به موقعیت میدان و تعاریفی که برای میدان درنظر گرفته شده است مورد بررسی قرار داده وبا استفاده از تعریف حفاظت و مرمت از دیدگاه منشور های بین المللی و فرهنگ لغات مطرح شده و به بیان مرمت و تأثیر زمان در انجام عملیات مرمتی پرداخته شده است .مورفولوژی میدان که در دوره های مختلف اعم از قاجار پهلوی اول ،پهلوی دوم و پس از انقلاب شکل گرفت خود تأثیر گذار و متأثر از آدمیانیست که در این مکان تردد نموده اند .ازجمله بناهایی که در اطراف میدان به وجود آمدند بنای بانک تجارت و محوطه زیبای آن و نیز ساختمان زیبای کتابخانه بوده که در فاصله ی کمی از آن در محوطه ساخته شده است .هم اکنون به دلیل عدم هویت میدان این بناها هر یک به نوعی مهجور مانده و گاهأ یکی از آنها همانند ساختمان کتابخانه بدون کاربری به حیات خود ادامه میدهد .این بنادر یکی از دوره های ساخت ساختمان بانک که در زمان پهلوی اول توسط معماری انگلیسی ساخته شده ،به عنوان کتابخانه بانک بنا شده و خود دارای ویژگی های نفیس معماری بوده است هدفهای تحقیق حفاظت و مرمت هر اثر باید عواملی مانند خلاقیت و کیفیت طرح، فن ساخت، قدمت، بهره وری، مدیریت نگهداشت، چگونگی ادغام دوباره اثر در محیط یا وضعیت اثر در رابطه با بستر محیطی را در نظر گرفت. 1- دگرگونی در گذر زمان، اندیشه و هویت تاریخی - اصالت و خصوصیاتی که یک اثر را در گذر زمان و مفهوم هنر، معتبر و منحصر به فرد کرده است را دربازنگری دوباره این محدوده خواهیم دید.و آن را در اهداف تحقیمان در نظر خواهیم گرفت.

پروژه حاضر طراحی ساختمان توسعه موزه ایران باستان است و در قلب منطقه تاریخی تهران(منطقه 12) شکل می¬گیرد. لذا تاثیرات فرهنگی و تاریخی منطقه بر طراحی بسیار چشم¬گیر خواهد بود و از این رو بحث زمینه¬ یا بستری که طراحی در آن صورت می¬گیرد و تاثیرات آن بر طراحی یکی از پراهمیت¬ترین مسائل پیش روی طراح است. به همین دلیل رویکرد زمینه¬گرایی برای پروژه انتخاب شده است تا از طریق این رویکرد، پاسخی مناسب و درخور به مساله طراحی داده شود. چراکه خلق معماری زمینه¬گرا در حقیقت ترکیبی از موجود و جدید و دستاورد موفقی است از روحیه زمان و مکان که در تقابل با تمام کوشش¬های معماری معاصر جهت به دست آوردن سازگاری با زمینه قرار گرفته است. پروژه با این هدف که طراحی معماری به هر شیوه¬ای-چه محافظه¬کارانه و چه انقلابی- به عنوان بخشی از یک زمینه کلی¬تر و به منظور رسیدن به تعادل مناسب¬تری بین معماری موجود و جدید مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. از طرف دیگر طراحی، هرچند که در بافت تاریخی انجام می¬شود، اما اثری خواهد بود متعلق به زمان حال، لذا پیوند حال و گذشته نیز مساله¬ای است که طراح با انتخاب روش طراحی دستورزبان شکلی در پی یافتن پاسخی مناسب برآمده است. روند کار در این پروژه بر اساس مراحل زیر شکل گرفته است: بررسی موضوع طراحی (موزه – فصل 2)، انتخاب مکان مناسب (منطقه 12 و درهمجواری موزه ایران¬باستان)، رویکرد مناسب با پروژه (زمینه¬گرایی – فصل 3)، بررسی و تحلیل مکان طراحی (فصل 4)، انتخاب روش پاسخگو به مساله طراحی (فصل 5) و در نهایت نتیجه¬گیری و طراحی (فصل 6).

معماری بومی خانه های روستایی و بافت شهری تاریخی جلگه ای گیلان و اهمیت موضوع حریم گذاری بر این نوع از معماری بومی به عنوان یکی از غنی ترین مجموعه های معماری خانه های بومی روستایی و بافت شهری تاریخی سرزمین گیلان در ایران و تخریب روز افزون این گونه از معماری و جایگزین شدن شکلی ناپسند و نا بهنجار و عاری از هویت و استفاده از مصالحی ناهمگون با آن محیط و اقلیم اهمیت موضوع را بیش از پیش برای این مهم و پرداختن به آن امری قابل توجه است. با توجه به نزدیک بودن شهرها و روستاهای جلگه ای گیلان به یکدیگر و روند توسعه بی وقفه، بی خردانه و نابهنجار و بدون تدبیر این شهرها و روستاها (مکان ها) ی ارزشمند در مرحله نخست متوجه بافت های شهری تاریخی و بافت های روستایی را مورد تهدیدی جدی و مورد هجوم قرار داده است. شناخت همه جانبه و کامل این گونه از مجموعه معماری بومی و تعیین ارزش های نهفته در آن ما را در شناخت هرچه بهتر و نیز ارائه طرحی شایسته برای این گونه از معماری بومی کمک شایانی می کند. بطور کلی آنچه را که می توان به عنوان مساله ها یا عناصر کلی تاثیر گذار در روند تصمیم گیری در این رساله مورد مطالعه قرار می گیرد. برقراری پیوند دوباره با گذشته با شناخت ارزش های آن در ابعاد گوناگون و مستحکم تر کردن پایه های نظری و در نهایت ارائه طرحی مناسب و در خور، بر پایه شناخت ارزش های گذشته و حرمت گزاری بر آن ها و مسائل و نیازهای روز با نگاهی به آینده و توجه به تحرکات اجتماعی – اقتصادی – فضایی در روند مورد بررسی قرار گیرد.در ادامه به بازشناسی معماری خانه دوزنده های خوشکار لاهیجان و معرفی کاربری جدید آن پرداخته ام. با توجه به اصالت و قدمت بنا و از طرفی باربر بودن کلیه دیوارها نمی توان دخل وتصرف ای در ساخت و ساز اولیه کرد، مگر با در نظر گرفتن اصول و قواعدی که به ایستایی و استحکام این بنا آسیب نرساند. با توجه به تئوری های مرمت، چنانچه ناچار به کاهش جداره ها یا افزودن پله ها و فضاهایی به بنا هستیم این عناصر باید به سهولت قابل برداشته شدن و یا الحاق شدن باشند و همچنین در تعارض با مصالح اصلی بنا نباشند.داده شده میتوان آسیب های اولیه بنا را مرمت کرد به نحوی که در بنا بتوان حیاط دوباره بخشید. با توجه به ارزش هنری و تاریخی این بنا پیشنهاد می شود کاربری جدید آن به گونه ای باشد که بتواند در عرصه عمومی مورد توجه بیشتری قرار گیرد. با در نظر گرفتن این دو پتانسیل پیشنهاد می شود کاربری این بنا از خانه به اقامتگاه تغییر یابد.

باغ سازی در ایران پیشینه ای طولانی دارد؛ از این رو در فرهنگ، هنر و ادبیات بازتابی وسیع یافته و توجه فراوانی را به خود جلب کرده است. این بازتاب و توجه سبب شده است تا در سد? حاضر، مطالعات فراوانی در حوز? باغ انجام شود. با این وجود برخی کاستی هایِ جدی غیرقابل چشم پوشی است. عدم توجه کافی به تفاوت های سرزمینی، نادیده گرفتن یا کم توجهی به منابع دست اول و تفسیرهای ناقص و غیر دقیقِ واژگانِ مهم از جمل? کاستی ها است. تأثیر این کاستی ها بر فضا و شکل باغ، مسئله اصلی این تحقیق را شکل داده است: این که شکل خاصی از باغ در هند گورکانی به تفسیر نادقیق چهارباغ در ایران تیموری منجر شده و نتیج? نارسا به شکل باغ در محدود? زمانی و مکانی وسیع تری از ایران تیموری تسری داده شده است. این رساله، نگاهی انتقادی به موضوع یادشده دارد و مهم ترین هدف آن، اثبات تنوع شکل باغ و یافتن چگونگی اثرگذاری ساختارهای فضایی و ترکیب های متفاوت از اجزاء و عناصر مرتبط بر شکل گیری فضای باغ است. رساله، بر بهره گیری از منابع دست اول برای نیل به هدف تأکید داشته و به دنبال مطالع? خصوصیات فضایی در نمونه های منتخب از میان منابع معرفی شده است. بررسی های این رساله نشان می دهد که به جای تمرکز بر الگویی واحد یا مرجع یا شکلی مشخص که به طور دائم تکرار می شود، باغ سازیْ حاصل کنار هم قرارگیری اجزاء و عناصر گوناگونی است که در ترکیب با یکدیگر، گونه های متفاوتی از طرح باغ را شکل می دهند. رساله برای تأیید این فرضیه به مطالع? داستان های منظوم فارسیِ اواخر سد? چهارم تا انتهای سد? ششم می پردازد و به طور دقیق به دنبال آن است تا تصویری از صحنه های وقایع رخ داده شده در باغ ها را بیابد و شکل کلی آن ها را ترسیم کند. رساله از توان شعر فارسی برای بیان فضا و خصوصیات آن استفاده کرده و از تصویرهای دیگری همچون نگاره های درون نسخه های مصورِ داستان های مورد مطالعه نیز بهره می گیرد. نتیجه نشان می دهد که بیان دراماتیک داستان که در قالب شعرْ روایت شده است، قابل تبدیل به تصویرهایی است که شکل باغ را آشکار می کنند. لذا می توان تصویرهایی از فضای مورد نظر را بازیابی کرد. مطالع? این تصویرها نشان می دهد که بر اساس نمونه های مطالعه شده، طرح باغ ها دارای تفاوت چشمگیری است. درعین حال این طرح ها، حاصل الگوهای منجمد اولیه نیستند، بلکه این ترکیب اجزاء و عناصر و ساختارهای حاصل از آن ترکیب ها است که در نهایت شکل های متفاوت فضا را تعریف و تبیین می کند.

نوسازی و بهسازی شهری اقدام مداومی است که در روند شهرسازی شهرهای تاریخی صورت میگیرد.هدف از اقدام نوسازی و بهسازی ،تجدید حیات سازمان فضایی و کالبدی است. احیای محله های تاریخی شهرها ، هم مستلزم نوسازی بافت کالبدی و هم استفاده اقتصادی فعال یا بهره برداری از بناها و فضاها است.بازآفرینی شهری با هدف ارتقاء مهارت هاو ظرفیت ها شهروندان را در مشارکت و بهره مندی از فرصت ها توانا می سازد، رویکرد بازآفرینی فرهنگ- مبنا که با توجه به نقش فرهنگ، استفاده ازارزش های تاریخی وفرهنگی را منابعی برای توسعه و همچنین توجه به گذران اوقات فراغت مردم بر میگزیند.با استفاده بهینه از ساختارهای موجود، انطباق کالبدی و کارکردی و تبدیل میراث معماری به ظرفی برای پذیرش کارکردهای فرهنگی، هنری و مراودات گردشگری، راه حل اصلی مواجهه با شهر قدیم را فراهم میاورد ،و بخش های تاریخی و مرکزی شهرها، که فعالیت تعریف شده برای آن با کالبد سازگاری یافته اندرا تحت عناوینی چون محله فرهنگی ، کوی هنر ، دهکده شهری ، شهر قدیم نام مینهد

هسته تاریخی شهر تهران با جای دادن ثروت تاریخی و فرهنگی شهر تهران می تواند به عنوان عنصری پیشگام در هدایت کارکردهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و هویت بخشی به کلان شهر تهران عمل نماید. این مرکز با دارا بودن فضاها و بناهای عمومی، به مثابه عرصه مشترک شهروندان، می تواند محیطی با کیفیت و دارای عناصر هویتی شاخص را عرضه دارد تا جاذب فعالیت های متنوع فرهنگی، مدنی و گردشگری برای شهروندان خود و دیگر گردشگران داخلی و خارجی باشد. اما در حال حاضر مرکز تاریخی تهران را می توان به عنوان نمونه کامل عدم تعادل، تزلزل و ناپایداری شهری به شمار آورد؛ که با مشکلات متنوع شهری دست به گریبان می باشد. این محدوده از چندین مجموعه و محله تشکیل شده است که هریک از آن ها با وجود برخورداری از ویژگی های تاریخی، عملکردی و کالبدی منحصر به فرد با مشکلات متعددی روبرو می باشند. مجموعه سید اسماعیل تهران یکی از این مجموعه های مذکور می باشد که در هسته تاریخی شهر تهران واقع شده و دارای بناهای ارزشمند تاریخی و مذهبی نظیر امامزاده، مدرسه، بازار، کاروانسرا، حمام و آب انبار می باشد. این مجموعه به دلیل مداخلات کالبدی و سیاست های اعمال شده در عرصه مدیریت شهری از ابتدای قرن حاضر دچار فرسودگی در جنبه های کالبدی و عملکردی شده است. هدف اصلی در این طرح، ارائه راه های مناسب جهت مرمت و باززنده سازی مجموعه سید اسماعیل تهران و آب انبار آن مجموعه با استفاده از تجارب داخلی و خارجی و مبانی نظری ویژه مداخله در بافت های تاریخی و البته با در نظر گرفتن قابلیت ها و ظرفیت های محدوده مورد مطالعه می باشد.

گسترش فیزیکی شهرها چه بصورت شهرها ، چه بصورت (برنامه ای و هدایت شده) و ( غیر برنامه ای و هدایت نشده ) در اکثر موارد باعث جذب و ادغام تعدادی از روستاهای پیرامون می شود. اگر فرایند جذب و ادغام در قسمتهای حاشیه ای شهر اتفاق افتد چشم انداز جغرافیایی یکسان و اگر در سمت توسعه شهر اتفاق افتد ساخت کاملا متفاوتی را با سکونتگاههای روستایی موجود بوجود می آورد.قلعه آبکوه مشهد نیز بدلیل واقع شدن در سمت توسعه شهر از چنین شرایطی برخوردار شده است. (بخش اول) اهداف کلی تحقیق در جهت رفع نابسامانیها، پاسخگویی به نیازها و استفاده از ظرفیتهای کالبدی ، کارکردی ، دسترسی و عمومی ( اقتصادی و فرهنگی و ...) در راستای احیای شهری مطرح بوده است. در این روند به اتکای بررسی های اسنادی و کتابخانه ای ، آمار و اطلاعات ، تحلیلهای کمی از طریق برداشتهای میدانی تکمیل و استخراج پرسشنامه ها به شناسایی مجموعه راستاهای تاثیر گذار ی پرداخته شد که ابتدا هر یک به تنهایی و کاملا مجزا از دیگر عوامل و سپس تاثیر آنها بر یکدیگر در محدوده مورد بررسی ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند ( بخش دوم) به اتکای دستاوردهای فوق مبانی نظری ، شناخت جایگاه موضوع (موقع و مقر آن در شهر ) ، به تعریف نقشهایی پرداخته شد تا بر اساس آنها بتوان میزان مقبولیت پیشنهادهای طرح را مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. بر این اساس به تعریف موضوعات کالبدی ، کارکردی و دسترسی در دو مقیاس منطقه و محله پرداخته شد. طرح نهایی بر مبنای آنچه گذشت در دو مقیاس طراحی شهری و طراحی معماری ارائه گردید( بخش سوم).

این پایان نامه بر پایه تحقیقات زیر است:1- مطالعه تحولات بشری از آغاز تا امروز ( عصر کشاورزی ، عصر صنعت ، عصر ارتباطات) در این بخش به مطالعه شرایط و وضع هر دوره و پاسخ بشر به آنها پرداخته شده و اینکه شرایط عصر ارتباطات و پاسخهای مورد نیاز آنها چگونه است.2- بر سی هنر در عصر ارتباطات بعنوان هنر پیام رسان و رسانه ای.3 - مطالعه معماری در عصر ارتباطات که در مورد شرایط جدید و پاسخهای آغازین هنر ، فلسفه، علوم و تکنولوژی به طور خلاصه و مختصر. 4- مطالعه معنی و مفهوم ارتباط و مفاهیم وابسته به آن که شالوده زندگی ، اقتصاد، فرهنگ ، تمدن ،هنر و معماری عصر ما را تشکیل میدهد.5- مطالعه وسایل ارتباط گروهی . ضمنا تاریخچه مختصری از هریک برای شناخت بیشتر سیر تحول و تکامل ارائه شده است از مطالعه این بخش نتیجه گیری نهایی برای تعیین مختلف مجموعه که سرویس دهنده کاربری و پژوهش تکنولوژی ارتباط است بهره گیری شده است.6 - بررسی ارتباطات در ایران از گذشته تا امروز . هدف از این بررسی دستیابی به امکانات و پتانسیلهای تکنولوژی ارتباطات در ایران است همچنین با مقایسه ای که در برخی موارد با کشورهای پیشرفته انجام شده میزان نیاز بخش ارتباطات ایران به توسعه و رشد سریع مشخص گردیده است.7 - تشریح نحوه و روند شکل گیری طرح ، ارائه طرحها و مجموعه های با موضوع مشابه که توسط معماران صاحبنظر طراحی شده است.جهت هدایت به سمت شناخت روش طراحی و عناصر مورد نیاز طراحی دراین موضوع ، عناصر کالبدی ، شرح فنی هریک از بخشها به همراه استاندارد های مورد نیاز تعیین سایت ، پتانسیهای موجود، آنایز سایت ، جانمایی حجمها و بخشها ، ارائه پلانها، نماها ، مقطعها ، سایت پلان و دیگر نقشه های مورد نیاز.

مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی و نهادی مدنی و حقیقت جو اهمیت فراوانی در فرصت امروزین جامعه دارد. پروژه حاضر - به عنوان عکس العملی معمارانه در پی طراحی خانه ای برای مطبوعات است . خانه ای برخاسته و بلند چندان که در معرض دید افکار عمومی باشد و میل منتشر مردم را مجسم کند. هدف این پروژه یافتن و ساختن کالبد و تنی شایسته روح زمانه است و بر همین اساس خانه خود را در مکانی می نشاند که مرکزی برای ارتباطات مدنی شهر باشد.مکانی برای آمد و رفت های آزاد و مکلف شهروندان و برخوردها و برخورداری های فرهنگی و اجتماعی آنان . مکانی برای به آئین کردن ارتباطات و شرکت در ایجاد و تقویت جامعه مدنی به منزله روشی برای بهتر زیستن آدمها. پروژه حاضر زاده اعتقادی است که می خواهد معماری از پوسته مصلحت های مواد و مصالح خارج شود به میدان فرهنگ و اجتماع و سیاست درآید و در بازگشت مجدد خود پوسته ای پیوسته با نیازها و ضرورتهای زمان و مکان خویش فراهم آورد.