نام پژوهشگر: شعاد محفوظ پور
محمد عبدالوند شعاد محفوظ پور
این پژوهش یک مطالعه تحلیلی مقطعی است که به منظور مقایسه رشد جسمی (قد، وزن، دورسر) شیرخواران 2 الی 12 ماهه منطقه تحت پوشش مرکز بهداشتی-درمانی احمدی که رابطین بهداشت فعالیت دارند با منطقه ای فعالیت ندارند، در سال 1376 صورت گرفته است. در این پژوهش نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف انجام شده و جامعه پژوهش (424 نفر) بعنوان نمونه پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند که 212 نفر از این تعداد در گروه مطالعه و برابر این تعداد در گروه شاهد قرار داشتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه، وزنه و سانتی متر به منظور دریافت اطلاعات عینی و نیز ثبت مشاهدات که با استفاده از پرونده های بهداشتی می باشد، استفاده شده است. (به منظور جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای در دو بخش تنظیم شد که بخش اول شامل سئوالات دموگرافیک و بخش دوم شامل سئوالات مربوط به اهداف پژوهش می باشد. از وزنه جهت اندازه گیری وزن شیرخواران و سانتی متر جهت اندازه گیری قد و دورسر آنان استفاده گردید).پس از مصاحبه با مادران و اندازه گیری قد، وزن، دورسر شیرخواران در دو گروه رابطه دار و بدون رابط و جمع آوری اطلاعات، داده ها، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور پاسخگویی به اهداف پژوهش، ابتدا با استفاده از آمار توصیفی یعنی جداول آماری، توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار، و میانه، وزن، قد، دورسر در همه دوره های سنی موردنظر در هر گروه تعیین گردید. سپس از آمار استنباطی یعنی آزمون آماری (t) و کای اسکوئر، یافته ها مقایسه شده و معنی دار بودن آنها محاسبه گردید. همچنین میزان قد، وزن و دور سر در همه رده های سنی در هر دو گروه مورد مطالعه از طریق منحنی با مقادیر استاندارد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه داده ها نشان داد که اولا هر دو گروه از نظر متغیرهای مداخل گر همگون شده اند، ثانیا در مقایسه شاخص های رشد جسمی، میانگین وزن که یک شاخص مهم رشد جسمی در شیرخواران است در گروه رابط دار بیشتر از گروه بدون رابط است و این اختلاف در پسران در 4 و 5 ماهگی (p<0/05) معنی دار است، ولی در سایر سنین این اختلاف معنی دار نیست. در مقدار میانگین قد شیرخواران گروه رابطه دار و بدون رابط از نظر آماری اختلاف معنی دار در پسران در سن 5، 6 و 9 ماهگی ملاحظه گردید، همچنین مقدار میانگین دور سر گروه رابط دار و بدون رابط اختلاف معنی داری نداشت. یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های رشد جسمی در بسیاری از موارد در گروه رابط دار بالاتر از مقادیر نظیر خود در گروه بدون رابطه است ولی این اختلاف در اکثر موارد در حد معنی دار نیست و می توان گفت با فعالیت بیشتر رابطین و تقویت راههای انگیزشی می توان در آینده شاهد افزایش قابل ملاحظه در شاخص های رشد جسمی شیرخواران در گروه رابط دار نسبت سه سایر شیرخواران باشیم.