نام پژوهشگر: ادوارد گاینن
احسان مروجی یوسف ثبوتی
بتا شکارچی یا ? ori نزدیک ترین ستاره ابرغول آبی به خورشید است و پس از چند میلیون سال آینده با رمبش هسته آهنی اش به انفجار ابرنواختری از نوع دوم منتهی خواهد شد. بنابراین، برای مطالعه پیش ستارگان انفجار ابرنواختری و ساختار داخلی آنها مناسب است. این ستاره تغییرات نوری و طیفی از خود نشان می دهد که منحصر به دسته ستارگان آلفا دجاجه است. برای نخستین بار در این مطالعه، نورسنجی ماهواره ای و بیش از 6 سال طیف سنجی مداوم را نشان خواهیم داد. با مطالعه تغییرات در سرعت شعاعی، نوزده وجه نوسانی را با قطعیت قابل ملاحظه ای پیدا می کنیم که دوره تناوبشان بین 21/1 و 74/74 روز است. این وجوه مربوط به l کم و گره های شعاعی n بالا هستند. هر چند تغییرات سرعت شعاعی و نورسنجی درجه خفیفی از هم بستگی را نشان می دهد، اما هیچ نشانی از هم بستگی میان پهنای معادل خطوط طیفی فلزی و بالمر هیدروژن وجود ندارد. مطالعه شرایط فیزیکی در نزدیکی هسته پیش ستارگان انفجارهای ابرنواختری می تواند قیدهای محکمی بر اندازه، جرم و ترکیب شیمیایی بقایای این ستارگان بگذارد. اخترلرزه نگاری این قبیل ستارگان سنگین و متحول شده یک روش مناسب برای چنین مطالعاتی است. بر اساس مدل عددی که از ساختار و تحول این ستاره محاسبه کرده ایم، بتا شکارچی، در موقعیت کنونی اش در حال هلیوم سوزی در هسته و هیدروژن سوزی در پوسته است. محاسبات عددی بر مبنای نوسانات غیر بی دررو و غیر شعاعی این مدل تعادلی گویای این واقعیت اند که تنها وجوه گرانی در این ستاره برانگیخته می شوند. در همین حال، تمامی وجوه شعاعی و تشدیدهای آن میرا هستند. زمانی که حتی قسمتی از پوسته هیدروژن سوز در ناحیه تابشی قرار می گیرد، شرایط مساعدی فراهم می شود که امواج گرانی از طریق اختلال در فرایندهای هم جوشی هسته ای برانگیخته شوند. تنها آن دسته از امواج گرانی که دامنه زیادی در این ناحیه تابشی و هیدروژن سوز دارند قادر به برتری بر میرایی تابشی هستند. بر اساس بسامدهای رصد شده از منحنی سرعت شعاعی و نیز بسامدهای وجوه برانگیخته مدل محاسبه شده، تنها آن دسته از وجوه با دوره تناوب بین 21 و 127 روز به این وسیله قابل توجیه هستند. در همین حال، نوسانات مشاهده شده با دوره تناوب کوتاه تر قابل توجیه نیستند. به دلیل تشابه ساختاری بتا شکارچی و دیگر ستارگان ابرغول از گونه طیفی a و b پیشنهاد می کنیم که این سازوکار ناپایداری در این دسته از ستارگان نیز حائز اهمیت است و می تواند منجر به نوسانات ستاره ای شود.
محمدتقی میرترابی ادوارد گاینن
موضوع این رساله رصد دو ستاره است که نماینده دو گروه مهم از ستاره های متغیر هستند. برای رصد این دو ستاره از دستگاه نورسنجی وینگ استفاده شده است. در این دستگاه نورسنجی عمق یکی از خطوط جذبی اکسید تیتانیوم در مادون قرمز اندازه گیری می شود.