در این نوشتار بر سر آنیم علم الهی و چگونگی این علم را از دیدگاه دو فیلسوف برجسته و بزرگوار یعنی شیخ اشراق و صدرالمتالهین بررسی نمائیم . ماحصل این نوشتار بطور خلاصه آن است که ملاصدرا و شیخ اشراق هر دو بزرگوار در مساله علم حضوری واجب تعالی به ذات خویش و علم حضوری حضرتش به ماسوا اتفاق نظر دارند. لکن در مورد علم حضوری واجب به ماسوا دو سوال مطرح است : یکی اینکه آیا خداوند علم تفصیلی مع الایجاد دارد یا نه ؟ و دیگر اینکه آیا علم تفصیلی قبل از ایجاد نیز دارد یا نه؟ پاسخ حکمت متعالیه یا به عبارتی دیگر حکمت صدرائی به هر دو سوال مثبت و پاسخ حکمت اشراقی به سوال مثبت و به سوال دوم منفی است . چرا که شیخ اشراق علم قبل از ایجاد را اجمالی می داند هر چند حکمت صدرائی و حکمت اشراقی بر سر علم مع الایجاد هم با یکدیگر تطابق و توافق کامل ندارند. نظریه حکمت متعالیه صدرائی در باب علم باری تعالی تکامل یافته نظریات مشائی و اشراقی است . هر چند صدرالمتالهین ناظر به نظرات دیگر نیز هست . ملاصدرا ، خداوند را عالم به ذات و عالم به ماسوای ذات می شناسد. علم به ماسوای ذات را هم قبل از ایجاد و هم مع الایجاد می پذیرد. هم علم قبل از ایجاد تفصیلی است و هم علم مع الایجاد و هر سه علم بنحو علم حضوری است نه علم حصولی.