نام پژوهشگر: محمد دلاویز
محمد دلاویز حسین صادقی
تنش خشکی به عنوان مهمترین تنش غیرزنده زمانی در گیاه اتفاق می افتد که آب مورد نیاز در مرحله ای از رشد یا تمام دوره رشدی به طور کامل فراهم نشود. آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر دوره خشکی و بازیابی پس از آن بر تغییرات رشدی و بیوشیمیایی سه گونه آتریپلکس اجرا گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار انجام شد. فاکتور اول گونه های آتریپلکس شامل a. lentiformis، a. leucoclada و a. canescense و فاکتور دوم رژیم های مختلف آبیاری شامل آبیاری در حد 100%ظرفیت مزرعه (شاهد)، آبیاری در حد 75% ظرفیت مزرعه (تنش ملایم)، 50% ظرفیت مزرعه (تنش شدید) و بدون هیچ گونه آبیاری بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی ملایم و شدید موجب کاهش معنی داری در رشد هر سه گونه شد و تنش بدون آبیاری موجب از بین رفتن گونه های a. leucoclada و canescens a.شد. بازیابی توانست بخشی از این افت را در هر سه گونه به ویژه در گونه lentiformis a. جبران کند، به طوری که در این گونه تفاوت معنی داری بین رشد بوته ها در تیمار شاهد و 75% مزرعه وجود نداشت. درصد رطوبت بافت در تیمارهای شاهد، 75 و 50% ظرفیت مزرعه تفاوت معنی داری نداشت. در گونه lentiformis a. بدون آبیاری افت بسیار زیادی در درصد رطوبت ایجاد کرد، ولی بازیابی بخش بسیار زیادی از این رطوبت را جبران کرد. تیمارهای خشکی 75 و 50% ظرفیت مزرعه موجب افزایش معنی دار فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز شد، اما تیمار بدون آبیاری موجب کاهش قابل توجه در گونه a. lentiformis شد. گونه lentiformis a. دارای بیشترین فعالیت از هر چهار آنزیم بود. وزن خشک ارتباط مستقیم و معنی داری با وزن تر، درصد رطوبت و آنزیم های آنتی اکسیدان داشت. به طورکلی؛ تنش خشکی بسته به شدت تنش موجب کاهش رشد و افزایش آنزیم های آنتی اکسیدان در هر سه گونه شد؛ که بازیابی، بسته به گونه و شدت تنش، توانست بخشی از این افت را جبران کند. گونه a. lentiformis، احتمالا به دلیل دارا بودن مقادیر بالاتری از فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، دارای مقاومت بیشتر و توان بازیابی بالاتری بود.