نام پژوهشگر: معصومه قریب

مقایسه آوایی زبان فارسی (گویش تهرانی) و زبان انگلیسی (گویش آمریکایی) با درنظر گرفتن موارد اختلاف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1356
  جانت آفاری   معصومه قریب

رساله حاضر به بررسی مقابله ای دو زبان انگلیسی (گویش آمریکایی) و فارسی (گویش تهرانی) از نقطه نظر آوایی پرداخته است . در این بررسی ابتدا توصیف هر دو زبان بطور جداگانه صورت گرفته، آنگاه موارد تشابه و اختلافات آنها ذکر گردیده است . با توجه به مشخصات معتبر و غیرمعتبر واکه ها و همخوانها در دو زبان ملاحظه می شود که اشکال فارسی زبان در سطوح فونولوژیک ، فونتیک و فونتیک توزیعی متمایز است . اشکالات فونولوژیکی برخلاف اشکالات فونتیکی که فقط سبب بروز لهجه خاصی می شوند، اشکالاتی هستند که به امر تفهیم و تفاهم لطمه می زننند. این اشکالات در مورد مقایسه واکه های فارسی و انگلیسی بدین قرارند: واکه های / /، / / و / / در زبان انگلیسی وجود دارند که معمولا فارسی زبان آنها را /a/ یا /ae/ تلفظ می کند. دیرش واکه ها (duration) در زبان انگلیسی عامل فونولوژیک و در فارسی عامل فونتیک است . درجه بازی و بستگی در هر دو زبان جزء مشخصات معتبر افتراقی هستند. با این تفاوت که در زبان انگلیسی قائل به پنج درجه بازی و بستگی هستیم و در زبان فارسی قائل به سه درجه . دیفتونگها فقط در انگلیسی وجود دارند و فارسی زبان در تولید آنها دچار اشکال می شود و در نتیجه تمایز معنایی بوجود می آید. اشکالات فونولوژیکی در مقایسه همخوانهای فارسی و انگلیسی بدین قرار می باشند: بسیاری از همخوانهای بستی سایشی انگلیسی غیر از /j/ و /c/ در زبان فارسی وجود ندارد، لذا فارسی زبان آنها را با معادل بستی یا سایشی شان تعویض می کند، و یا خوشه دو همخوانی را بوسیله واکه ای می شکند و این امر سبب بوجود آمدن تمایزات فونتیک و فونولوژیک هر دو خواهد شد. همخوانهای سایشی /a/ و / / در زبان فارسی وجود ندارد و فارسی زبان معمولا بجای همخوان سایشی بستواج یا سایواج معادل آنرا بکار می برد و این امر نیز موجب بروز اختلافات فونتیک و فونولوژیک خواهد شد. عدم رعایت قواعد واج آوایی واکه ای در زبان انگلیسی از سوی فارسی زبانان سبب بوجود آمدن تمایزات فونتیک و فونولوژیک می شود. در مورد خوشه های همخوانی ساختمان هجاهای cv یا cvcc برای فارسی زبان تولید اشکال نمی کند ولی در مورد ساختمان هجاهای بزرگتر از cvcc فارسی زبان برش هجایی را در محلی غیر از آنچه که باید قرار می دهد و این امر تولید اشکالات فونتیک و فونولوژیک می کند. در مقایسه خصوصیات زبر زنجیری نوای گفتار در دوزبان انگلیسی و فارسی مشاهده می شود که جزء اصلی سازنده تکیه در این دو زبان زیر و بمی است . واحد تکیه بر در فارسی هجا و در انگلیسی تک واژه است . در انگلیسی تکیه نقش تقابل دهندگی، نحوی و عاطفی دارد. در زبان فارسی تکیه در مورد شمار معدودی از کلمات می تواند نقش تمایزدهندگی برعهده داشته باشد. تکیه در این زبان نقش صرفی نیز برعهده دارد. گواینکه نقش عاطفی برعهده آهنگ صداست ولی تغییر جای تکیه اکثرا" با تغییر آهنگ همراه است و نقش عاطفی نیز برعهده دارد. در هر دوزبان گروه واژه هایی که تشکیل یک گروه معنایی می دهند و زیر یک منحنی زیر و بمی قرار می گیرند واحد آهنگین می باشند.

نظریه مکتبهای مختلف راجع به فونولوژی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  فیروزه انصاری قراچه داغی   معصومه قریب

در این پژوهش نظر مکاتب مختلف زبانشناسی در باره فونولوژی (واجشناسی) مورد بررسی قرار گرفته است . انگلستان و مکتب فرث : فرث در باره فونولوژی اصالت خاصی از خود نشان داده است . وی دو مشخصه بنامهای "چند سیستمی" و "نوای گفتار" را معرفی کرد. او میان ساختمان و سیستم در فونولوژی تمایز قائل شده و در این مورد تئوری واجها را مردود اعلام نمود. وی معتقد بود که نمی شود سیستم واحدی از واجها برای توصیف زبان بوجود آورد و دیگر اینکه تمام مشخصه های تمایزدهنده یک زبان نمی تواند محل تقطیع واحدی محسوب شود. راه حلی که فرث پیشنهاد می کند همان چند سیستمی است . یعنی بوجودآوردن واحدهای فونماتیک مورد نیاز با توجه به ساختمانهائی که پیش می آیند و کشف جایگاه های متفاوتی که این سیستم های گوناگون در آن ساختمان بکار رفته اند. ایراد دوم فرث در مورد مفروضات آوائی، ویژگیهای یک گفتار است که از نظر طولی می تواند بیش از یک تقطعی داشته باشد. وی آنها را نوای گفتار می نامد. مکتب پراگ : این مکتب نماینده جریانات فکری سالهای 1930 است . مکتب پراگ به مطالعه زبان از نظر نقش آن توجه داست . بحث تئوریکی نقش زبان در سالهای 1930 مربوط به یک روانشناس اطریشی به نام کارل بوهلر می باشد. او از زبان به نام یک اندام یا وسیله و یا سیستمی از علائم یاد می کند. از نظر بوهلر نشانه زبانی سه عامل گوینده، شنونده و اشیاء دارد. نظر وی از سوی اکثر زبانشناسان مکتب پراگ از جمله تروبتسکیو که مهمترین اثرش در زمینه فونولوژی است پذیرفته شده و اساسی ترین مطالعه او در زمینه الگوهای صوتی برپایه همین سه نقش استوار است . تروبتسکوی مطالعه فونولوژی را از دو جهت مورد توجه قرار داد: مطالعات نقش اصوات زبان بعنوان نقش بیانی آن و مطالعه نقش آنها در بیان که دو نقش دیگر یعنی نقش های عاطفی و خواستی را دربردارد. دید تروبتسکوی از الگوهای آوائی در زبان این است که آنها واحدهای معنی دار گفتار را از همدیگر جدا می کنند بدون آنکه خود الزاما دارای معنی باشند. دید اصلی در تفسیر نقش واجها در زبان همانا تقابل واجی است . مکاتب امریکایی : دید زبانشناسان امریکایی از علم فونولوژی در مباحث تلفظی در چهل سال گذشته تحت عنوان "فونمیکس " بوده است . پاره ای معتقدند که دستور گشتاری خط بطلان بروی فونمیکس کشیده است ، اما هنوز هم این علم در میان زبانشناسان امریکایی یک علم مفید به حساب می آید. سایپرو بلومفیلد از پیشروان مکتب امریکایی بودند که نه فقط پیروان مکتب بوآس و توصیف کنندگان زبانهای بومی امریکا در قرن بیستم بودند بلکه از سوسور نیز متاثر بودند. آنچه از سوسور گرفتند این بود که ویژگی های آوایی در خارج از محدوده خود دارای معنی نیست .

پژوهشی در واژه های فرانسه در زبان فارسی با تحلیلی از دیدگاه جامعه شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  محمدعلی ترابی   معصومه قریب

روابط اقتصادی - اجتماعی، تاریخی، فرهنگی، نظامی، سیاسی و علمی دیرپای ایران و فرانسه عامل بسیار مهمی در ورود صدها واژه فرانسوی به واژگان زبان فارسی بوده است . در این رساله واژه به عنوان واحد قاموسی و دستوری درنظر گرفته شده که در واقع توالی خطی فونمها است . بطور کلی ورود واژه های فرانسوی به زبان فارسی بیشتر به منظور پرکردن خلا واژگانی بوده است . این واژگان تحت تاثیر سیستم فونولوژیکی زبان فارسی قرار گرفته و کم و بیش از تلفظ اصیل خود دور شده اند. بعلاوه در بعضی موارد بار معنایی متفاوتی نیز در زبان فارسی یافته اند.

تحقیقی در توصیف زبان و گفتار: دال و مدلول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1352
  فرزانه تیفوری   معصومه قریب

هدف از این پژوهش بررسی زبان و گفتار از یک سو و دال و مدلول از سوی دیگر است . این بررسی مقایسه ای و براساس نظر چهار تن از زبانشناسان به نامهای سوسور، مارتینه، یلمسلف و بلومفیلد است . سوسور گفتار را جریانی از زبان می داند که افراد برای بیان اندیشه هایشان به کار می برند و چون گفتار فردی است خصوصیات آن در افراد گوناگون متفاوت است . ولی افراد هیچگاه نمی توانند زبانی را که به آن تکلم می کنند دگرگون ساخته و تغییر دهند. یلمسلف مانند سوسور میان زبان و گفتار تمایز قائل بود. وی گفتار را کاربرد زبان تعریف می کند. بنظر وی کلیه عوامل شخصی و فردی که برای ایجاد ارتباط با دیگران بکار برده می شود صرفا جنبه گفتاری دارد یعنی چیزی متمایز از زبان به حساب می آید. اختلاف عقیده یلمسلف با سوسور در تعریف گفتار از این نکته ناشی می شود که یلمسلف گفتار را یک پیام به شمار نمی آورد. وی معتقد است اگرچه گفتار از تکرار علائم به وجود می آید ولی باز بصورت ثابت و یکپارچه نیست . مارتینه نیز در تقسیم بندی کلی خود، زبان را مجموعه امکاناتی می داند که در فهرست های زبانی از پیش در اختیار ما گذاشته شده است و ما آنرا بصورت سلسله قوانین کلی به کار می بریم . برای ایجاد ارتباط از جنبه فردی زبان استفاده می کنیم که همان گفتار نام دارد. این جنبه در مکتب مارتینه "پیام" نامیده می شود. از نظر بلومفیلد زبان نظامی است فوق فرد که از جریان زنده گفتار انتزاع شده است . از نظر وی زبان تنها مجموعه همه اعمال گفتاری افراد یک جامعه نیست بلکه نظامی از طرحهاست که بر اثر داشتن مشخصه تضاد، نقش نشانه های زبانی را برعهده دارد. بنابراین نظریه سوسور پایه و اساس بسیاری از اندیشه های بلومفیلد را تشکیل می دهد. بنابر اعتقاد سوسور مدلول در پشت دال قرار دارد و شناسایی آن فقط از راه شناسایی دال صورت می گیرد. از نظر وی، زبان ارتباطی بین صوت و فکر است و این پیوند بین مفهوم بیان یا دال و مدلول یک نقش پنداشته می شود و صورتی که از این پیوند پدید می آید دارای معنی است ، زیرا این صورت نماینده و رابطه بین صوت و مفهوم ذهنی است . سوسور این ارتباط دال و مدلول را نشانه زبانی خوانده و آن را قراردادی می داند. مکاتب دیگر بعد از سوسور ایده او را پروراندند. با این تفاوت که از روش جانشین سازی واحدهای صوتی در محیط یکسان استفاده نمودند تا روشن کنند که آیا این جانشین سازی موجب تغییر معنا می شود یا خیر. بدین ترتیب بود که واج دارای نقش متمایزی گردید. بلومفیلد مخالف این دستگاه تجزیه و تحلیل زبانی بود. وی تاکید می ورزید که از طریق تفاوتهای صوری باید به معنی پی برد. بلومفیلد اهمیت معنی را در مطالعه زبان انکار نمی کرد، بلکه تجزیه و تحلیل زبان با معیارهای غیرزبانی را نادرست می شمرد. مارتینه با توجه به تعریفی که سوسور از زبان ارائه می داد و همچنین با درنظر گرفتن صورت و معنی برای هر نشانه با عقاید سوسور موافق بود. یلمسلف نیز با مارتینه هم نظر بود و اعتقاد داشت که جوهر آوایی و معنایی در صورت و معنای نشانه های زبانی نهفته است . صورت و جوهر هم در لایه میان و هم در لایه محتوی وجود دارد. یلمسلف در طبقه بندی دیگری صورت و جوهر را از دیدگاه نشانه شناسی مورد بررسی قرار داده و قائل به دو گروه مدلول شده است . گروهی که براساس معیارهای معین و مشخص شکل گرفته و گروهی که شکل آنها غیر از ماهیت نظامشان می باشد.

اشکالات فارسی زبان (تهرانی) در یادگیری زبان عربی (حجازی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1358
  محمود ثابت نژاد   معصومه قریب

رساله حاضر اشکالات فارسی را در یادگیری زبان عربی از نظر آوایی و پاره ای از مقولات ساختی یا ترکیبی بررسی نموده است . مقایسه نظام آوایی دو زبان عربی و فارسی نشان می دهد که درجه بازی تنها مشخصه تمایزدهنده واکه های سه گانه در عربی است در حالیکه زبان فارسی با داشتن 6 واکه دارای مشخصات تمایزدهنده پیشین ˆ پسین و بازی ˆ بستگی ˆ نیم بازی است . در میان همخوانها تلفظ بعضی از همخوانهای عربی با نشانه های نوشتاری "ح"، "ع"، "ق"، "ث "، "ذ"، "ص "، "ض "، "ط" و "ظ" برای فارسی زبانان مشکل است . مقایسه دستوری این دو زبان نشان داد که ساختمان واژه در دو زبان کاملا متفاوت است زیرا زبان فارسی زبان ترکیبی ولی عربی زبان صرفی است . زبان عربی دارای قالبهای مشخص و پیش ساخته ای است که به این قالبها "باب " می گویند. تفاوت شکل و تعداد و کاربرد ضمائر در دو زبان خود موضوعی است که برای فارسی زبانان ایجاد اشکال می نماید. ضمیر در فارسی 6 صورت دارد که خصوصیات متمایزکننده در آن گوینده، مخاطب و عدد است ، در حالیکه ضمیر در عربی دارای 14 صورت است که در آنها علاوه بر خصوصیات مذکور، مشخصه جنس (بجز در متکلم) و در عدد تثنیه نیز مطرح است . وجود شناسه ها در افعال عربی و شیوه جمع بستن اسم ها مشکل دیگری برای فارسی زبان می آفریند. اسمها در عربی به دو روش جمع بسته می شوند نخست با افزودن پسوند و دیگر با تغییر یا کم و زیاد کردن واجها. صفت در عربی برخلاف فارسی به دو گونه مطلق و افعل تفضیل است . صفت افعل تفضیل هر دو صفت برتر و عالی را دربردارد. صفت در عربی از لحاظ داشتن چهار مختصه با موصوف مطابقت می کند که این چهار مختصه عبارتند از: ارعب ، عدد، جنس و معرفه یا نکره بودن . فعل در فارسی فقط دارای دو عامل تمایزدهنده شخص و عدد است در حالیکه عربی عوامل تمایزدهنده شخص ، عدد (مفرد، تثنیه و جمع)، جنس ، خطاب و عدم خطاب را نیز دارا می باشد. فعل فارسی فقط با اضافه کردن /na/ به اول آن منفی می شود در حالیکه در عربی حرف "ما" برای منفی کردن فعل ماضی و مضارع، حرف "لا" برای منفی کردن ماضی، مضارع و امر بکار می رود. "لم و لن" بر سر فعل مضارع علاوه بر نفی به ترتیب معنی آن را به گذشته و آینده اختصاص می دهد. بررسی حروف ، موصول، معرفه و نکره، تاکید، عدد و بررسی واژه های عربی دخیل در فارسی از مسائل مطروحه دیگر در این پژوهش می باشند.

مشکلات تدریس زبان انگلیسی به دانش آموزان لرستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  ابراهیم چگنی   معصومه قریب

مشکلات تدریس زبان انگلیسی به دانش آموزان لرستان موضوعی است که این رساله به آن پرداخته است . با برابرنهادن برخی ویژگیهیا ساختمانی انگلیسی، فارسی و لری و نتایج حاصل از این برابر نهاد، تاثیر پنهانی گویش لری هنگامی که لر زبان از طریق فارسی انگلیسی می آموزد آشکار خواهد شد. در این تحقیق دستگاه واجی، ساختمان هجا، نظام نویسه ها، و بالاخره دستگاه دستور سه زبان مذکور با یکدیگر مقایسه شده و نتایج زیر بدست آمده است : مقایسه جداول همخوانهای تمایزدهنده نشان داد که گروهی از همخوانها در هر سه زبان مشترک و گروهی دیگر خاصه زبانی هستند. مثلا سایشی های دندانی واکبر خاص انگلیسی و بستی ملازی بیواک خاص لری، و بستی ملازی واکبر خاص فارسی است . نتایج کلی مقایسه واکه های انگلیسی، فارسی و لری نشان داد که تعداد واکه ها در انگلیسی 12، لری 8 و فارسی 6 می باشد. در شرایط عادی، انگلیسی زبان و لر زبان بهتر می توانند تمایزات موجود بین واکه های فارسی را رعایت کنند تا فارسی زبان بین واکه های انگلیسی و لری را. یکی از دلائل ناکامی گویندگان دو زبان فارسی و لری در تولید واکه های انگلیسی این است که بخش معینی از زبان در فارسی و لری عهده دار تولید یک یا دو واکه است ، اما همان بخش در انگلیسی چندین واکه متمایز را تولید می نماید. نظام واج آوایی این زبانها متفاوت و ساختمان هجا در فارسی و لری ساده تر از ساختمان هجا در انگلیسی است . نبودن خوشه های همخوانی آغازی در نظام واج آوایی فارسی و لری مشکلات عمده ای برای گویندگان این زبانها در یادگیری انگلیسی ایجاد می کند. مقایسه دستگاه دستوری این زبانها برمبنای دو آزمون که از 50 آزمون شونده به عمل آمد استوار شده است . مواد خام آزمونها عبارت بودند از: اوراق امتحانات ترجمه و انشاء انگلیسی دانش آموزان سال آخر دبیرستانهای خرم آباد و آزمونی که انتخاب جملات آن براساس نکاتی صورت گرفته که آزمایش آنها مورد نظر بوده است . نتایج آزمون نشان داد که کلیه اشتباهات ، ناشی از مکانیزم تداخل است و برحسب کیفیت کلی به پنج گروه قابل تمایز می باشند: 1) افزایش غیر لازم یک عنصر زبانی از مجموعه عناصر زبانی یک سازه . 2) حذف اشتباهی یک عنصر زبانی از مجموعه عناصر زبانی یک سازه . 3) گزاردن یک عنصر زبانی در محلی از سازه که نباید باشد. 4) برهم زدن قواعد با هم آیی عناصر محور هم نشینی . 5) کاربرد اشتباه آمیز یک عنصر در محور جانشینی به جای عنصر دیگر در همان محور. در بخش آخر این رساله پیشنهاداتی در باره تدریس زبان انگلیسی ارائه شده است .

رابطه زبان فارسی و عربی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  زهره شریفیان   معصومه قریب

در بررسی حاضر تاثیر دو زبان فارسی و عربی بر یکدیگر و برخورد آنها از نظر آوایی، دستوری و معنایی مورد مطالعه قرار گرفته است . نتیجه اینکه هر دو زبان عربی و فارسی به علت تماس هایی که در طول سالها با یکدیگر داشته اند در سطوح نامبرده بر روی هم تاثیر گذاشته اند ولی بطور کلی زبان فارسی بیشتر تحت تاثیر زبان عربی قرار گرفته است . این تاثیر از قرن پنجم به بعد گسترش بیشتری یافته و در همین قرن دروازه زبان فارسی بر روی لغات تازی باز شده است . این تاثیر در قرن هفتم و هشتم نیز ادامه داشته است . از قرن سیزدهم به بعد تاثیر این زبان رفته رفته در زبان فارسی مجددا جای خود را بدست آورده و کتابهایی به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده است . امروزه با پیشرفت فرهنگ و هنر و پیدایش روح ملی در تمام افراد مملکت ، مردم به فکر احیای زبان فارسی و پیراستن آن از واژه های بیگانه هستند.

قسمتی از داستان زبان اثر ماریو په ئی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1351
  سیما علی میرزایی   معصومه قریب

رساله حاضر ترجمه کتاب "قسمتی از داستان زبان" اثر ماریو په ئی می باشد. این کتاب شامل مباحثی از قبیل : ساختمان زبان، ترتیب کلمات ، معنی شناسی، بانک بین المللی زبان، اصطلاحات زبان محاوره ای و ... است .

آزمایشگاه زبان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1362
  امیر فروغی ابری   معصومه قریب

در پژوهش حاضر که موضوع آن آزمایشگاه زبان است ، نگارنده پس از تشریح وسایل الکترونیکی و تجهیزات اولیه آزمایشگاه و روشهای تهیه و ضبط نوارهای اصلی، به بررسی مواد قابل تدریس و تمرین در آزمایشگاه پرداخته است . این پژوهش روشن می کند که مهمترین عامل در یادگیری زبان خارجی، آموزش گوش در شناسایی اصوات بیگانه است . آزمایشگاه زبان انجام این مهم را بس ساده و جالب و موثر ساخته است . در فصول دیگر این پایان نامه، آموزش فشار کلمه، محاوره، مکالمه، سلاست ، درک ، دستورزبان، ساخت ، قرائت و املاء بررسی شده و برای هر یک تمریناتی بدست داده شده است .

آموزش زبان فارسی محاوره ای (تهرانی) به خارجیان انگلیسی زبان و برخورد این دوزبان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  علی قوامی   معصومه قریب

رساله حاضر در مورد آموزش زبان فارسی به خارجیان انگلیسی زبان و دشواریهایی که در اثر برخورد این دو زبان پیش می آید می باشد. بدین منظور مقایسه این دوزبان در سه بخش آوایی، نحوی و قاموسی صورت گرفته است . گویش تهرانی طبقه تحصیل کرده از یکسو و گونه استاندارد انگلیسی از سوی دیگر پایه مقایسه قرار گرفته است .

تشابه و تضاد زبانهای انگلیسی و فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1351
  محمود کریمپورمقدم   معصومه قریب

در پژوهش حاضر برخورد زبانهای فارسی و انگلیسی از سه جنبه آوایی، دستوری و معنایی بررسی شده است . در این رساله ابتدا هر دو زبان بطور جداگانه توصیف ، آنگاه موارد تشابه و اختلاف آنها در سه زمینه فوق نشان داده شده است .

ساختمان واژه در زبان فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1358
  محمود گنجی   معصومه قریب

رساله حاضر ترجمه کتاب "ساختمان واژه در زبان فارسی" اثر لازار ساموی لویچ پیسیکف ، زبانشناس معاصر شوروی می باشد. وی در بخش اول مسائلی چون ویژگی ساختمان واژه فارسی، انواع تکواژها و چگونگی ترکیب آنها با اشکال فونتیکی واژه ها و مرفم ها، خصوصیات ساختمان تکواژه ها، ویژگی تجزیه و تحلیل واژه سازی در مراحل مختلف ، جنبه های همزمانی و در زمانی مطالعه فرآیندهای واژه سازی و ارتباط متقابل مفاهیم تولید واژه را مورد بررسی قرار داده است . در بخش دوم موضوعات مربوط به الگوهای واژه سازی با بکارگرفتن وندها، نیم وندها، جابجایی عناصر و ترکیب واژه مطرح گردیده است . در این بخش مسائلی چون ایجاد و ماهیت الگوهای واژه سازی، گونه ها، قدرت زایایی، تجانس آوایی و همسانی تکواژهای وندی، گروه بندی پایه های مشتق خصوصیات نیم وند و ... بررسی شده است . این نویسنده به موازات بررسیهای نظری پیرامون موضوع مورد نظر از ادبیات هنری فارسی معاصر، مطبوعات ، واژه نامه ها، کتابهای درسی و مشاهدات شخصی استفاده وسیعی کرده است . وی معتقد است که کلیه صورتهای سبکی زبان فارسی ملی یکی است و فرقی بین تولید واژه "کتابی" و "عامیانه" وجود ندارد. در بخش پایانی این رساله کتاب فوق بوسیله نگارنده رساله مورد نقد و بررسی قرار گرفته است .

contrastive analysis زبانهای فارسی و فرانسه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1355
  رضا محسنی شبستری   معصومه قریب

مقایسه دو زبان فارسی و فرانسه در سطح آوایی موضوع پژوهش حاضر است . این مقایسه نشان داده است که زبان فرانسه دارای 18 همخوان و 10 واکه دهانی و 3 واکه غنه است . واکه های دهانی با مشخصات پیشین ˆ پسین و بازی ˆ بستگی و واکه های غنه با مشخصات غنه، لبی و پیشین ˆ پسین طبقه بندی شده اند. در زبان فارسی و فرانسه دیفتانگ وجود ندارد، د حالیکه در فرانسه قدیم نه تنها واکه های دوتایی بلکه واکه های سه تایی نیز وجود داشته است . همخوانهای زبان فرانسه در پاره ای از موارد با همخوانهای زبان فارسی اختلاف دارند.

بررسی آماری وجه تسمیه نام گذاری مغازه ها در تهران با تحلیلی از دیدگاه زبانشناسی و روانشناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1355
  محمدعلی معصومی   معصومه قریب

بررسی آماری وجه تسمیه نامگذاری مغازه ها در تهران موضوع پژوهش حاضر است . بدین منظور اسامی 1760 مغازه که نیمی از آنها در شمال تهران و نیمی در نواحی مرکزی بطرف جنوب واقع هستند آمارگیری شدند. این پژوهش نشان داد که بطور کلی نامگذاری مغازه های تهران در مرحله اول بدو دسته بزرگ تقسیم می شوند. دسته اول شامل نامهایی است که اشاره به کالا و یا خدمتی که بوسیله فروشگاه عرضه می شود می کنند مانند "پیراهن ستاره" . و دسته دوم شامل نامهایی هستند که ابدا اشاره به کالا و یا خدمتی که عرضه می شود نمی کنند.

بررسی تعییرات فونتیکی اصوات زبان فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1353
  همادخت همایون ولیانی   معصومه قریب

آنچه در این رساله مورد بررسی قرار گرفته تغییرات فونتیکی اصوات زبان ادبی و زبان گفتاری فارسی است . بدین منظور کتاب "خانه روشنی" نوشته غلامحسین ساعدی انتخاب شد. این کتاب به زبان گفتاری فارسی تهران نوشته شده و شامل پنج داستان کوتاه می باشد که یکی از این داستانها از آن نظر که به زبان ادبی نوشته شده است حذف گردید. روش کار بدین صورت بوده که ابتدا هر داستان آوانویسی شده و تک تک واژگان در دو ستون جداگانه زبان ادبی و زبان گفتاری از نظر همگون سازی و حذف بررسی و مقایسه شدند. سپس در جداول جداگانه ای بسامد کاربرد واجها (واکه ها و همخوانهای فارسی) بررسی شد. نمودار نهایی همگون سازی واکه ها و همخوانها، و حذف واکه ها و همخوانها و حذف هجاها نیز در جدولهای جداگانه ای مورد مطالعه قرار گرفت .