نام پژوهشگر: محسن رنجبر
سارا حاجتی محسن رنجبر
با تمام اهمیتی که آب در اقتصاد ایران دارد ، سیلاب ها هرساله حجم عظیمی از آب و حتی خاک های حاصلخیز را از دسترس خارج ساخته و در کویرها ، دریاچه ها و دریاها ، وارد می کند. از گذشته تا کنون سیل به عنوان یکی از بلایای طبیعی بشر بوده ، یعنی از 35 بلای طبیعی شناخته شده سیل از جمله معدود بلایایی است که بشر از دیرباز درمعرض اثرات تخریبی و لطمات ناگوار عظیم آن بوده است. حوضه شوسنی و ضامنی در استان فارس مربوط به شهرستان رستم می باشد. مساحت حوضه 83.98 کیلومتر مربع می باشد. حوضه مورد مطالعه فاقد آبراهه دائمی می باشد. از این رو آب معدود چشمه سارهای ارتفاعات شمال ، و شمال غربی حوضه که در مسیر به سمت پایین است ، مورد استفاده قرار میگیرد.و به خروجی می رسد بیشترین ارتفاع حوضه 2033 متر در مرکز حوضه و کمترین ارتفاع حوضه از سطح دریا 877 متر و در جنوب غرب حوضه است. روش های بکار گرفته شده در پژوهش عبارتند از : معادلات فیزیوگرافی ( ضریب فشردگی گراولیوس ، نسبت کشیدگی هورتن، نسبت دایره ای بودن میلر و ... ) و معادلات اقلیم شناسی (روش تفاضل ها و نسبت ها ، زمان تمرکز به روش scs ، تجزیه و تحلیل دبی پیک سیلاب ها به روش اشنایدر ، روش استدلالی اصلاح شده یا مک مث و ... ) میباشد. کلمات کلیدی : شهرستان رستم، حوضه شوسنی و ضامنی ، سیلاب ، معادلات فیزیوگرافی ، معادلات اقلیم شناسی
سکینه مقصودی محسن رنجبر
پایداری یا نا پایداری شیب های طبیعی یکی از عواملی است که در برنامه ریزی ها و مکان یابی انواع کاربری ها نقش تعیین کننده ای دارد. مطالعه حرکات توده ای و احتمال وقوع این پدیده می تواند در برنامه ریزی ها کاربرد داشته باشد. حرکات دامنه ای به چهار نوع اصلی(ریزش، خزش، لغزش، جریانی) تقسیم می شود که ملاک طبقه بندی این حرکات عواملی مانند مواد سطح دامنه ،شیب دامنه، میزان رطوبت و... می باشد. باید توجه داشت حرکات دامنه ای فرایند اصلی شکل دهی اراضی در سرزمینهای کوهستانی و شیب دار میباشد و این حرکات در اثر نیروی جاذبه ونیروی برشی به وجود می آید. پهنه بندی حرکات دامنه ای یکی از روشهایی است که به کمک آن می توان مناطق بحرانی را به لحاظ پایداری شیب ها مشخص نمود. بررسی آماری پارامتر شیب نشانگر آن است که با افزایش میزان شیب دامنه پتانسیل نا پایداری افزایش می یابد. تحقیق حاضر با هدف بررسی پتانسیل حرکات دامنه ای در منطقه فلار ازتوابع رازمیان در استان قزوین به انجام رسیده، بنابراین با توجه به مطالعات انجام شده درباره عوامل موثر در حرکات دامنه ای نتایج حاصل از طریق نقشه های شیب، جهت شیب، سنگ شناسی، نوع کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از جاده و شبکه آبراهه و همچنین بازدید میدانی از مناطق مستعد زمین لغزش بدست آمده است. در این مطالعه وزن هریک از عوامل را از روش تحلیل سلسله مراتبی یا ahp(analyticalhierarchyprocess) وبا مقایسه زوجی عوامل مذکور محاسبه و پس از تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش و با توجه به وزن نهایی این نتیجه حاصل شده است که عامل شیب در منطقه فلارمهمترین عامل زمین لغزش و جهات شیب به عنوان دومین عامل موثر بر میزان زمین لغزش منطقه مورد نظر می باشد. کلمات کلیدی: منطقه خطر زمین لغزش، فرایندسلسله مراتبی، مقایسه زوجی، فلار
حسین انجیل الی فریده اسدیان
امروزه با افزایش جمعیت و تبدیل روستاها به شهرها و یا گسترش توسعه فیزیکی شهرها محیط طبیعی در حال تغییر و دگرگونی است و این تغییرات ممکن است هم برای محیط و هم برای انسان مضر باشد موجب اختلال در عرصه های مختلف شود و فعالیت های انسانی موجب سرعت بخشی دامنه تغییرات گردد از جمله تغییرات در آب های سطحی و آب های زیر زمینی و شیب زمین و خاک و مورفولوژی منطقه را به دنبال داشته باشد در منطقه مورد مطالعه با توسعه فیزیکی شهر ماهدشت از دهه پنجاه به بعد کاهش آب های زیرزمینی باعث نشست زمین و کاهش آب های سطحی و همچنین آلودگی آنها و آلودگی خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی و به دنبال آن فرسایش خاک و استفاده از معادن شن ماسه و تغییرات ژئومورفولوژی و همچنین از تغییرات شیب زمین و احداث مسکن و توسعه فیزیکی آن باعث کاهش نفوذپذیری خاک را در منطقه مورد مطالعه به دنبال داشته است. روش کار: 1- مطالعه کتابخانه ای و میدانی جهت شناخت کامل موضوع 2- گردآوری اطلاعات و تدوین 3- نتیجه گیری، آزمون فرضیات و ارائه پیشنهادات
مصطفی شایگان محسن رنجبر
اطلاع از میزان هدر رفت خاک ،فرسایش و تولید رسوب در یک منطقه مسئله ای است که هم قابل ارائه و مقایسه و هم در طراحی ها در برآورد حجم و هزینه عملیات نقش اساسی را بازی می کند و از آنجایی که هدف اصلی از این مطالعات حفظ منابع آب و خاک و تنظیم جریانان یک حوضه آبخیز ونیز افزایش عمر سدهامی باشد بایستی جهت هرگونه ساماندهی به وضعیت تخریب و فرسایش و رعایت موازنه در میزان ورودی ها و خروجی ها حتماً با اعداد و ارقام مسائل را بیان نمود تا اینکه هم اولویت عوامل دست اندرکار مشخص و هم اینکه به دست اندرکاران اجرایی حجم مواد تخریبی و خارج شده را ارائه نمود تا اینکه هم روش مبارزه و هم هزینه آن را به بهترین نحو و با اعتماد کامل طراحی نمایند. از آنجایی که در رابطه با منطقه مورد مطالعه هیچگونه اطلاعات و آماری از ایستگاه های احتمالی در اختیار نبود ناچاراً از روش های تجربی جهت برآورد کیفی و کمی تولید فرسایش و رسوب استفاده گردید. یعنی ابتدا با استفاده از مطالعات سایر بخش ها و تفسیر عکس های هوایی منطقه وضعیت کیفی منطقه تجزیه و تحلیل شده و در آخر با استفاده از روش mpsiac به صورت کاملاً کمی برآورد دقیقی از پارمترهای دخیل انجام و میزان فرسایش و رسوب زیرحوضه ها و در نهایت کل حوضه محاسبه گردید. و نیز از روش b.l.m برای محاسبه میزان فرسایش سطحی خاک استفاده شده است در روش کیفی با یک دید همه جانبه از کلیه عوامل موثر در تلید فرسایش رسوب زیر حوضه ها کمک گرفته شد و پس از شناسایی فعلی فرسایش، وضعیت پوشش گیاهی، استفاده فعلی از اراضی، طبقات ارتفاعی، شیب و خاک چهار کلاس فرسایشی تشخیص داده شد تاکنون روش های مختلفی در کشورهای متعددی از جهان برای برآورد میزان فرسایش رسوب ارائه شده است که یک و یا تعدادی از پرامترهای اصلی دخیل در فرسایش و رسوب را مدنظر قرار داده و در برآورد از آن ها استفاده می نمایند. در مطالعه حاضر با توجه به اینکه ضمن برآورد فرسایش و رسوب، تغییر اولویت عوامل دخیل جهت انجام عملیات مبارزه نیز مدنظر بوده است صلاح براین بوداز روش mpsiac را جهت کمی کردن استفاده نماییم. برای مقایسه شکل حوضه های آبخیز افجه بازیر حوضه های جانبی آن از شاخص هایی چون ضریب فشردگی گرواولیوس،ضریب شکل هورتون ،نسبت گردی میلر و نسبت طول شیوم استفاده شده است. در کل شیب رودخانه افجه زیاد بوده و به صورتv بوده که شدت فرسایش منطقه زیاد بوده ولی در قسمت های جنوبی حوضه که از شیب کلی کاسته می شود قدرت فرسایشی جریان آب در آن ها کاسته می شود در فصل پایانی که نتیجه گیری وارایه پیشنهاد است نتیجه مطالعاتی است که در بخشهای قبل صورت گرفته است. در این بخش سعی شده به فرضیات مطرح شده در طرح تحقیق پاسخ داده شود و راه حل هایی متناسب با شرایط منطقه ارایه گردد.
نرجس امینی محسن رنجبر
ایران یکی از کشورهای خشک دنیا محسوب می شود که میزان بارندگی در آن کمتر از یک سوم متوسط بارندگی کره زمین است. همین مقدار اندک بارش نیز پراکنش زمانی و مکانی مناسبی نــدارد، بطوری که سهم کشور ما از کل منابع آب شیرین تجدید شونده ی دنیا تنها 36/0 درصد است. از سویی دیگر نــوسانات غیــر قابل پیش بینی حـجم بارندگی و رخداد خشکسالی های پی در پی و طولانی مدت در ایران موجب افت سطح آب های زیرزمینی و محدودیت استفاده از آن ها می شود. با توجه به اهمیت آب بعنوان عنصر حیات بخش در نواحی مـــرکزی و جــنوبی ایران ساخت سد در این مناطق گزینه ی معقولی به نظر می رسد. بارزترین اثر سدها، تغییر رژیم هیدرولوژیکی مناطق مجاور خود است که از جمله این تغییرات می توان به تامین دبی پایه دائمی و تغییر در سطح اساس آبخوان های مجاور اشاره نمود. این تغییرات می تواند به نوعی در مقابله با خشکسالی موثر واقع شود. در این پژوهش سد سلمان و تاثیر آن بر نظام هیدرولوژیکی دشت قیر و کارزین و اثرات آن بر تغییرات سطح اساس آبهای زیرزمینی مورد بررسی می باشد تا بتوان میزان اثر این سد در مقابله با خشکسالی ها را برآورد نمود. روش شناسی مطالعه مبتنی بر روش های کتابخانه ای، میدانی و آماری بود که بدین منظور از داده های ارتفاع آب زیرزمینی، سطح ایستابی در چاه های پیزومتری دشت، دبی چاه ها، دبی رودخانه قره آغاج، و میزان بارش منطقه برای دوره آماری 1372 تا 1389 استفاده شد . داده های مزبور از شرکت تماب و آب منطقه ای استان فارس اخذ گردیدند. همچنین به منظور پردازش داده ها نرم افزار های arcgis، google earth، گزینه الحاقی archydro، و excel بکار گرفته شد. همچنین برای برآورد میزان خشکسالی شاخص spi مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دادند که طی سال های مورد بررسی 10 خشکسالی رخ داده است بیش ترین اثر این خشکسالی ها مربوط به یک دوره چهار ساله خشک (سالهای 1378 تا 1381) بوده است ، بطوریکه دبی رود را به صفر رسانده است. همچنین سد سلمان فارسی با تغییر در رژیم هیدرولوژیکی رود قره آغاج سبب ایجاد یک دبی پایدار در تابستان شده است. هرچند، به دلیل عدم تغذیه کافی آبخوان های دشت قیر و کارزین، سالانه 5 میلیون متر مکعب از حجم ذخیره این آبخوان ها کاسته می شود و سطح آب در تمامی چاه ها رو به افت رفته که میزان آن متفاوت است. بنابراین، می توان گفت که سد سلمان فارسی نتوانسته است میزان اثرات خشکسالی بر آب زیرزمینی را در مناطق پایین دست خود کاهش دهد یا حذف نماید. واژگان کلیدی: آب زیرزمینی، خشکسالی، آبخوان، سد، قیر و کارزین
عاطفه جلالی حسین اصغری
تحقیق حاضر به بررسی خطرپذیری مناطق پنج و بیست و دو شهرداری تهران واقع درحد فاصل دره فرحزاد تا چیتگر از نظر عوامل بحران زای ژئومورفولوژیکی می پردازد. در این رابطه برخی فرضیات و سوالات برای بررسی ریسک پذیری منطقه مورد تحلیل قرار گرفته است. این منطقه دارای موقعیتی کوهپایه ای و اقلیمی نیمه خشک سرد می باشد و از نظر زمین شناسی ساختمانی در محدوده ی البرزجنوبی واقع است که وجود دره ها وگسل ها در رسوبات کواترنری و پرتگاههای متعدد ساختمانی نشان دهنده فعال بودن منطقه از نظر تکتونیکی است. در این تحقیق عوامل بحران زای سیل و زمین لغزش در این مناطق که عمدتاً دارای کاربری شهری است پهنه بندی و نقشه های موضوعی حوزه باکمکgis تهیه شده است تامقامات شهرداری بتوانند برای مقابله و آمادگی دربرابر خطرات احتمالی طبیعی به اطلاعات بیشتری دسترسی داشته باشند. طبق نتایج برخی از ساخت و ساز ها در محدوده های با خطر بالا و برخی دیگر در محدوده های با خطر پایین واقع هستند. برای برنامه ریزی های محیطی جهت ساخت و ساز های جدید توصیه می شود نتایج این پهنه بندی لحاظ شود.
خدیجه علیمحمدی محمدحسین نادرصفت
هدف از این تحقیق شناخت فرایندها و پدیده های ژئومورفولوژیکی موثر بر توسعه شهری و محدودیتهایی است که این عوامل برای توسعه شهری فراهم می نمایند. به دلیل وجود موانع ژئومورفولوژیکی در جهات مختلف توسعه شهر لواسان که در شهرستان شمیران استان تهران واقع شده است، این شهر به عنوان نمونه موردی مورد مطالعه قرار گرفته است. در مطالعه پدیده ها و فرایندهای ژئومورفولوژیکی فعال در منطقه و محدوده شهر لواسان، سعی شده محدودیتهای ژئومورفولوژیکی موجود در جهات مختلف توسعه شهر لواسان مشخص شده و در نهایت مناسبت ترین محور برای توسعه شهر در آینده مشخص شود. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که شهر لواسان بر روی رسوبات آبرفتی سست کوا ترنری برای توسعه در تمامی جهات با محدودیت ژئومورفولوژیکی مواجه است، بدین ترتیب از مرکز شهر (گلندوک )در جهت شمال و غرب شیب توپوگرافی زیاد و فرایندهای دامنه ای مانع توسعه شهر می شود و در جهت جنوب که شیب کاهش می یابد وجود دریاچه سد لتیان مانع توسعه شهر در این جهت است ،در جهت شرق در امتداد دشت آبرفتی لواسان شیب نسبت به جهات دیگر متعادل تر می شود اما جوان بودن نهشته های کواترنری وجود گسل های لرزه زا و فرایندهای دامنه ای مانعی برای توسعه شهر است اما با رعایت حریم گسل واصول مقاوم سازی و تقلیل خطرات فرایند های دامنه ای ،به طور نسبی این جهت برای توسعه شهر مناسب است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که شهر لواسان در توسعه آتی با محدودیتهای ژئومورفولوژیکی بخصوص شیب توپوگرافی و حرکات دامنه ای مواجه است. اما با توجه به لزوم توسعه شهر و محدودیتهای جدی که در جهات مختلف برای گسترش شهرلواسان وجود دارد، در حال حاضر بطور نسبی مناسب ترین جهت برای توسعه شهراز مرکز ،جهت شرق است.
فاطمه پناهی کردشت محمدحسین نادر صفت
چکیده: حوضه گرمابد ر که درشمال شرقی تهران جریان دارد؛ یکی از زیر حوضه های (زیر مجموعه ) حوضه جاجرود میباشد. این حوضه از رشته کوههای خرسنگ کوه سرچشمه گرفته پس از طی مسافتی در جهت شمال شرق جنوبغرب در بخش فشم به دو حوضه دیگروصل شده وحوضه جاجرودرا تشکیل میدهند. حوضه گرمابدر یکی ازقدیمی ترین زیرحوضه جاجرود میباشد که بسبب موقع توپوگرافی اش بشدت ناهموار است شیب دامنه ها اغلب برروی سنگهای سخت بصورت دیواره میباشند. دراین حوضه سنگهای تشکیل دهنده بیشتر از پرکامبرین تا عصر حاضر بوده که سنگهای قدیمی بصورت رورانده برروی توفها رانده شده اند دراین حوضه گسل های بیشتری وجوددارند که اغلب آنها رورانده هستند. پرتگاهها ودیواره ها بیشتر برروی سنگهای سخت ومقاوم وهمچنین روراندگیها شکل گرفته اند. این حوضه درگذ شته (کواترنر)از آب هوای سردی برخوردار بوده و باین جهت درارتفاعات بلند بیشتر اشکال سیرک ودره های یخچالی ودامنه ها پوشیده از یخرفت (مورن)مشاهده میگردد. اغلب حرکات دامنه ای برروی همین نهشته های تخریبی بویژه به صورت لغزش شکل میگیرد. کلمات کلیدی : ژئومورفولوژی – روراندگی- کواترنر- یخرفت - مورن - دیواره -سیرک یخچالی - گسل
مجید آهاری محسن رنجبر
با توجه به افزایش جمعیت و تغییر و تحول در زندگی روزمره مردم و گسترش شهر نشینی و بخصوص شهر تهران منطقه و حوضه رودخانه جاجرود مورد توجه مردم شهر تهران قرار گرفت و از طرفی وجود نزدیک به 24 آبادی و ویلاها و ساختمانهای اداری در منطقه باعث شد که شناخت منطقه مورد توجه قرار گیرد لذا محدوده ای از این حوضه را که دارای ویژگی های ژئومورفولوژیکی خاص می باشد و در محدوده رودک تا قشم واقع است تحت عنوان شناخت عوامل موثر بر ایجاد بحران های ژئومورفولوژیک به منظور مدیریت قبل از بحران (محور رودک - قشم در حوضه رودخانه جاجرود) مورد مطالعه قرار گرفت تا قبل از ایجاد بحران بتوانیم در صورت امکان با آن بحرانها مقابله کرده یا به حداقل رساند در این راستا بر موارد سیل، لغزش، یخبندان، زلزله، بهمن مطالعات جغرافیایی و ژئومورفولوژیکی لازم به انحام رسید.
ملاحت شریعت جو محسن رنجبر
چکیده: بخش عمده ایران در مناطق کوهستانی قرار دارد . که این مناطق همواره با مخاطرات محیطی رو به رو می باشد . منطقه مورد مطالعه , دهستان جیرنده در قسمت جنوبی شهرستان رودبار در استان گیلان بین 36 درجه و 33 دقیقه و 32 ثانیه تا 36 درجه و 46 دقیقه و 55 ثانیه عرض شمالی و 49 درجه و 33 دقیقه و 16 ثانیه تا 49 دقیقه و 57 دقیقه و 48 ثانیه طول شرقی قرار دارد . سیمای ریخت شناسی اراضی بیشتر کوهستانی می باشد . بر اساس نتایج اقلیمی , محدوده در منطقه نیمه خشک واقع است .متوسط بارندگی سالیانه 209.1 میلی متر می باشد . شناخت بلایای طبیعی از جمله حرکات دامنه ای , سیل , زلزله و رایطه آنها با عدم پیشرفت و توسعه طرح های اقتصادی , عمرانی جزء جداناپذیر محیط زیست ما می باشد . هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی مناطق ناپایدار موجود و اراضی تحت تاثیر حرکات دامنه ای در منطقه و معرفی عناصر و عوامل ایجاد بحران است . با توجه به تحقیقات صورت گرفته در منطقه مهمترین عامل بحران زا فعالیت های تکتونیکی می باشد که به علت گسل های زیاد منطقه و زمین لغزش ها می باشد . عواملی که در بحران خیزی منطقه نقش دارند وقوع زمین لرزه ,فرسایش و تولید رسوب , کم آبی و خشکسالی می باشد که به منظور برنامه ریزی و مدیریت قبل از بحران یک سری پیشنهاداتی ارائه گردید. کلمات کلیدی : بحران , حرکات دامنه ای , زلزله , خشکسالی
محسن رنجبر محمدصالح اولیا
فرآیند برنامه ریزی شرکتهای دولتی و خصوصی متکی به انتخاب بهینه پروژه و تخصیص کارآمد منابع کمیاب می باشد، پیچیدگی این فرآیند تا حدی ناشی از این واقعیت است که سرمایه گذاری در پروژه ها باید شامل معیارهای چندگانه و همچنین محدودیتهای فنی و کسب و کار عملیاتی باشد. روشهای گوناگونی از دیرباز برای حل این مشکل به کار گرفته شده اند، پرکاربردترین آنها آنالیزهای سود-هزینه هستند که البته نقدهای جدی به آنها وارد است و مسئله ترجیحات سرمایه گذاران چالشهای فراوانی را بر سر راه کارکرد این متد گذارده است. دسته دیگری از رویکردهای حل مسئله انتخاب سبد پروژه بهینه آنالیزهای چند معیاره هستند که به مانند آنالیزهای سود – هزینه با نقصاناتی روبه رو می باشند چرا که باید در نظر داشت بهترین پروژه ها لزوما تشکیل دهنده بهترین سبد پروژه نیستند و از سویی نیز در این مسائل بحث محدودیتهای اقتصادی و فنی مطرح می گردد که در ظاهر، این رویکردها در اعمال دقیق این محدودیت ها ناکارآمد می باشند. در این مطالعه با ارائه یک مدل برنامه ریزی عددصحیح مختلط چندهدفه، مهمترین ابعاد اقتصادی موجود از دید تصمیم سازان سازمان شامل نرخ بازگشت سرمایه، دوره بازگشت سرمایه و ارزش خالص فعلی در کنار کمینه سازی ریسک پروژه ها به بیشینه مقدار ممکن خود رسیده اند که با توجه به نیاز واقعی شرکتهای فعال در زمینه امر سرمایه گذاری اهداف تبیین شده برای مسئله بر دو رکن اصلی زمان و محدودیت های مالی استوار گردیده اند. برای حل مدل و به دلیل پیچیدگی مسئله نیز ،الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب و همچنین الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب ارائه و پیاده سازی شده اند. بنا بر نتایج به دست آمده و در مسائل آزمایشی طراحی شده عملکرد الگوریتم nsga-ii به نسبت دیگر الگوریتم تحقیق یعنی الگوریتم nrga مناسب تر ارزیابی گردیده است. در پایان مدل مسئله در شرکت نگار کویر ایساتیس یزد پیاده سازی و نتایج مربوط به آن در سه سناریو مختلف ارائه و بررسی شده است که بنابر آن تعداد نه و 13 جواب نامغلوب در طی پیاده سازی مدل حاصل گردیده اند.
فاطمه بوژمهرانی محسن رنجبر
مورفولوژی و هیدرولیک بازه های کوهستانی نظیر پله- گوداب و آبشاری بازگو کننده تاثیر عوامل اقلیمی و زمین شناسی در رودخانه های واقع در حوضه های کوهستانی می باشند. اغلب رودخانه های کوهستانی با رسوبات آبرفتی، مورفولوژی تقریباً منظم پله- گوداب را تشکیل میدهند. مطالعه صحرایی در امتداد یکی از سرشاخه های رودخانه امامه واقع در حوضه رودخانه جاجرود بر روی یک بازه پله- گوداب صورت گرفت و نشان داد که روابط نسبتاً مناسبی بین پارامترهای گوناگون مورفولوژیکی نظیر شیب بازه، طول پله، طول گوداب، شیب زیر بازه وغیره وجود دارد. مشاهدات به طول کلی در بازه ای که دارای شیب 1/0 متر در متر بود صورت پذیرفت. به منظور نشان دادن تغییرات وسیع در هندسه کانال، اندازه رسوبات بستر و مورفولوژی پله- گوداب در امتداد پروفیل جریان، نقشه برداری در طول 150 متر انجام شد. فرضیههای پیشنهاد شده در این پایان نامه اشاره به هیدرولیک و مورفولوژی بازه پله- گوداب دارد. بخشی از نتایج حاکی از تشابه هندسی بین پلهها در ابعاد مختلف است و مبین آن است که حتی در شیب های تند واقع در رودخانه های کوهستانی نیزامکان مشاهده اشکالی از مورفولوژی منظم وجود دارد. از طرف دیگر نتایج نشان می دهد که منطقه پله ها نقش مهمی در مقاومت جریان دارد.
عسل فلک محسن رنجبر
برای پهنه بندی خطر زمین لغزش ، روش های متعددی در نقاط مختلف دنیا به کا گرفته شده است . هر یک از این روش ها با توجه به خصوصیات زمین شناسی ، زمین ریخت شناسی ، آب و هوایی و . . . مناطق مورد مطالعه را پهنه بندی می کنند . به علت کیفی بودن برخی از متغیرها ، عدم قطعیت در داده ها و نیز نقش متغیرهای لفظی (حرفی) در کاهش پیچیدگی ابهامات در پیش بینی پدیده های طبیعی مانند زمین لغزش ، استفاده از روش های هوشمند مانند شبکه های عصبی مصنوعی و فازی برای پردازش و تحلیل اینگونه داده ها می توانند مفید و کار آمد باشند . هدف از این تحقیق بررسی خطر زمین لغزش در حوزه آبخیز زیارت از طریق تهیه لایه های اطلاعاتی و عوامل موثر بر خطر وقوع زمین لغزش ، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و تئوری مجموعه فازی است . نقشه پراکنش زمین لغزش های اتفاق افتاده در منطقه با استفاده از عکس های هوایی و مطالعات صحرایی تهیه گردید . لایه های اطلاعاتی شیب ، جهت شیب ، طبقات ارتفاعی لیتولوژی ، کاربری ارضی ، فاصله از جاده ، فاصله از گسل و بارش به عنوان عوامل موثر بر خطر وقوع زمین لغزش منطقه شناسایی و به منظور تحلیل خطر مورد استفاده قرار گرفتند . در نهایت پهنه بندی نقشه نهایی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و شبکه عصبی بدست آمد و نقشه نهایی مورد ارزیابی قرار گرفت و به این نتیجه رسیدیم که نقشه تهیه شده با استفاده از شبکه عصبی با qs=6/29 نسبت به نقشه تهیه شده با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی یا کس qs=5/07 روش مناسب تری برای منطقه مورد مطالعه می باشد .
فاطمه موحدیان محسن رنجبر
بسیاری از جوامع و کشورهای کوهستانی (دارای کوهستان) در دنیا، اکوتوریسم را به منظور اصلاح، بهبود و کاهش مسایل زیست محیطی و معضلات ناشی از توسعه نیافتگی ترویج و توسعه داده¬اند. اکوتوریسم در کوهستانها موجب ارتقاء و تشویق رفتار توریسمی مسئولیت پذیرانه، حفظ و بقای مکانهای طبیعی حیات وحش و اکوسیستمها، شناخت فرهنگ محلی و شیوه¬های زندگی سنتی و در نهایت طرح ریزی اشکال پایدار و مناسب زندگی برای مردم و افرادی که در نواحی و جوامع دور دست زندگی می کنند، خواهد شد. در این پژوهش کوهستان دماوند به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده با توجه به اینکه دماوند به عنوان بلند ترین قله خاورمیانه، با داشتن 20 گونه گیاهی " اندمیک " انبار ذخیره تنوع زیستی محسوب می شود همچنین تنها یک اثر طبیعی نیست از جنبه های دیگر نظیر زمین شناسی نیز بسیار با اهمیت است. و قابلیت ثبت جهانی را نیز دارا است. و بایستی مشکلاتی که در راه ثبت جهانی آن وجود دارد بر طرف گردد. لذا در این مطالعه به تحلیل وضعیت کنونی و کلی توانهای اکوتوریستی کوهستان دماوند و نیز شناسایی شاخصهای موثر بر تقویت اکوتوریسم کوهستان دماوند پرداخته تا با شناخت آن، راهکارهای کاربردی برای تقویت اکوتوریسم کوهستان در این کوه ارائه گردد. بعد از شناسایی شاخصهای لازم پرسشنامه ای با 9 شاخص طراحی شد و بین گردشگران کوهستان دماوند توزیع شد پس از تایید روایی و پایایی پرسشنامه تحقیق، بررسی فرضیه¬های تحقیق درخصوص عوامل موثر در تقویت اکوتوریسم کوهستان حاکی از این بود که که از دیدگاه گردشگران مورد بررسی، شاخصهای شناسایی شده برای تقویت اکوتوریسم کوهستان دارای تاثیرگذاری معنادار است. و با استفاده از این شاخصها مشخص شد که دو مولفه قابلیتهای اکوتوریستی و آموزش عامل تقویت اکوتوریسم کوهستان می باشد یعنی هر چه میزان این دو مولفه بالاتر باشد میزان تقویت و رشد اکوتوریسم کوهستان دماوند نیز بالاتر می باشد. بخش قابلیتهای گردشگری از پنج فاکتور جاذبه، دسترسی، اقامتگاه، فعالیت و امکانات رفاهی که شرایط لازم برای یک مقصد گردشگری است نشات گرفته است و آموزش از دو فاکتور آموزش رسمی و غیر رسمی نشات گرفته است. در پایان تحقیق راهکارهایی همانند تلاش برای طراحی و ثبت پارک ملی دماوند، تدوین طرح جامع برای گردشگری کوهستان با استفاده از تجربیات کوهنوردان و جوامع محلی، آموزش راهنمایان کوهستان و الگوبرداری از دوره های مشابه در کشورهای موفق در امر راهنمایان، تاسیس شرکت توسط مردم محلی برای رونق گردشگری و ارائه خدمات و تسهیلات به گردشگران و طراحی شناسنامه و نقشه جامع برای کوهستان دماوند ارائه گردید که امید است با عمل به آنها تقویت و رشد اکوتوریسم کوهستان دماوند را شاهد باشیم.
حسن کرم پور محمد رضا جباری
در بحث گونه شناسی اصحاب امام باقر علیه السلام توجه به جامعه ای که امام در آن زندگی می کردند لازم است زیرا امامت پیشوای پنجم شیعیان؛ در برهه ای آغاز شد که جامعه آن روز بیش از هر زمان دیگر چالشهای عمیق عقیدتی و فقهی میان فرقه های اسلامی را یکی پس از دیگری تجربه می کرد. با حضور امام باقر(ع) و اصحاب ایشان در این عرصه، گام مهم و بسزایی در راستای تبیین آرای شیعیان برداشته شد و جنبش تحسین برانگیزی در میان دانشمندان شیعی پدید آمد که در اندک زمانی پس از آن توانست تفکرات خطرناک فرقه هایی چون مرجئه، جبریه، قدریه و غلات را تا حد قابل توجهی منزوی سازد. از طرفی عصرامام باقر زمانی بود که شرایط سیاسی و اجتماعی از هر جهت برای شروع یک کار فرهنگی عظیم و نشر احادیث ائمه و اسلام ناب محمدی فراهم شده بود. در این اوضاع امام باقر ? با شروع یک حرکت عظیم و با استفاده از اصحاب ویاران خود به نشر معارف اسلامی پرداخت . توجه به این نکته ضروری است که تمامی اصحاب امام از یک سنخ واحد نبودند وتفکرات گروههایی مثل کیسانیه،زیدیه، غلات و...، در میان برخی از آنها رسوخ پیدا کرده بود. شناخت گونه های مختلف اصحاب امام باقر ? علاوه بر اینکه ما رادر شناخت هر چه بهتر زمانه امام و یاران ایشان کمک می کند باعث خواهد شد تا در مورد روایت هایی که از آنها درکتب روایی نقل شده دقت بیشتری کرده و نوع روایات منقول از آنها را بر اساس تفکر، گرایش و سنخ آنها مورد بررسی قرار دهیم که نتیجه ی این کار آشنایی صحیح با معارف منقول از ائمه خواهد بود . واژه های کلیدی: سنخ شناسی ،اصحاب امام باقر، گرایش های علمی و فکری عصر امام باقر علیه السلام