رودررویی انسان عصر باستان و تلاش او برای رام کردن طبیعت، منجر به خلق اسطوره هایی گردید که دیگر هیچ گاه وی را حتی تا دوران متمدّنان? امروزی تنها نگذاشته اند. اسطوره های فعلی نه به شکل نخستین، بلکه به شکل های تغییریافته، ادام? حیات داده اند. با شکل گیری جوامع به صورت منسجم تر و درگیری آن ها با یکدیگر، باورهای درگیری با طبیعت با باورهای جدید در هم آمیخت و شکل جدیدتر خود را در قالب حماسه نشان داد. حماسه جایگزین اسطوره نشد، بلکه داستان های اساطیری را بازسازی کرد. شخصیّت های اسطوره ای که به صورت ایزدان و الهه ها، نقش اصلی را ایفا می کردند، با ورود به دنیای حماسه، خود را به شکل قهرمانان و ابرمردان در داستان حماسی نشان دادند. در این بین این پرسش مطرح می شود که با ورود پیش قهرمانان به دنیای حماسی، چه تغییری در آنان به وجود می آید؟ در این پژوهش تلاش شده است تا با مراجعه به تئوری های اسطوره و حماسه، بویژه اسطوره های هند و ایران و با مراجعه به متون حماسی، مخصوصاً حماس? ملّی ایران، پاسخ درخوری به این پرسش داده شود. به این منظور، ابتدا اسطوره ها از دیدگاه های گوناگون بررسی و ضمن تعریف حماسه، تفاوت حماس? ملّی و پهلوانی بیان و آنگاه به ذکر ویژگی های پیش قهرمانان پرداخته و چگونگی پدید آمدن آنان در اسطوره های جهان بررسی شده است؛ سپس با مراجعه به اسطوره ها و حماس? ملّی ایران، دلایل و نوع تحوّل قهرمانان با توجه به جزئیّات گوناگون، در گذر از اسطوره به حماسه، تبیین شده است. در ادامه عوامل دخیل در حماس? ملّی ایران مدّ نظر قرار گرفته و با بررسی تک تک قهرمانان حماس? ملّی، به صورت جداگانه تکوین و تحوّل شان، نموده شده است. در پایان، تکوین و تحوّل چهره های اهریمنی درگیر با قهرمانان هم، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، این نتیجه حاصل شده است که اسطوره ها طی عوامل گوناگونی به حماسه تبدیل می شوند. در این تبدیل، داستان اسطوره ای دچار قلب، دگرگونی و انتقال می گردد و عوامل بیگانه و باورهای عامیانه ضمن داستان وارد می شوند