نام پژوهشگر: شمس الدین بالاپور
علی اصغر عرب گلو محمد حسینی نصر
گونه ممرز هم اکنون حدود 30 تا 40 درصد از جنگلهای شمال کشور را پو شش می دهد؛ اما به دلایلی همانند نشانه گذاری، قطع و مصرف بیش از حد این گونه در طرح های جنگل داری و صنایع چوب کشور اخیرا یکی از گونه های در خطر انقراض محسوب می شود. از دلایل دیگر در خطر انقراض قرار گرفتن این گونه، داشتن ریشه های سطحی و عدم رقابت با گونه های نورپسند در دراز مدت است.هدف از این تحقیق دستیابی به تولید قابل قبول نهال، حفظ و توسعه این گونه در شرایط بحرانی است. این پژوهش در جهت ایجاد یک پروتکل اجرایی، در پی کشف فرمول بهترین نتیجه ریشه دار نمودن قلمه های این گونه است.به این منظور یک درخت ممرز 44 ساله با صفات ژنتیکی مطلوب، در ارتفاع 750 متری از سطح دریا، در پارسل 314 طرح جنگلداری لوه انتخاب شد. سپس قلمه هایی از چهار قسمت ارتفاعی درخت (5،10،15 و 20 متری)، در تیمارهای طول قلمه بلند (21 سانتی متری) و تیمارهای طول قلمه کوتاه (15 سانتی متری) تهیه گردید، و آزمایشات لازم جهت تعیین قابلیت ریشه زایی این قلمه ها در اکسین iba(تیمار هورمون) و آب مقطر (تیمار شاهد) و طی چهار مدت زمان مطالعه (30، 60، 90 و 120 روز) و بستر کاشت مخلوط ماسه بادی و خاکبرگ، انجام پذیرفت.نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که دربین شاخص های ذکر شده، بطور کلی 42/29 درصد از قلمه ها در تمامی تیمارها ریشه دار شدند که قلمه های طول بلند جمع آوری شده از ارتفاع 5 متری مربوط به تیمار هورمون اکسین ibaبعد از مدت زمان 90 روز با 63/33 درصد، بیشترین ریشه زایی را داشته است.
الهام تیمورنژاد اصغر فلاح
در این پژوهش، رابطه بین پهنای دوایر رویشی بلوط بلند مازو، توسکا و افراپلت با متغیرهای اقلیمی (دما و بارندگی) در منطقه جنگل کاری شده جنگل آموزشی – پژوهشی دارابکلا ساری مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 32 نمونه با مته سال سنج از 16 پایه درخت در ارتفاع برابر سینه، از هر کدام از گونه های مورد مطالعه استخراج و پس از انتقال به آزمایشگاه، نمونه ها بصورت جداگانه بر روی یک نگه دارنده چوبی تثبیت شد و برای وضوح بیشتر، تحت آماده سازی سطح قرار گرفت و با تیغ اسکالپر صاف و هموار شد تا حدود دوایر سالیانه به راحتی از هم تفکیک شود. سپس اندازه گیری پهنای دوایر سالیانه آنها از سمت پوست به مغز، با دقت 01/0 میلی متر، توسط بینوکلار و میز اندازه گیری rinntech lintab6 به همراه برنامه tsapwin و نرم افزار تحلیل سری های زمانی tsap، به انجام رسید. سپس، همبستگی بین پهنای دوایر رویشی با بارندگی و دما بررسی شد. نتایج نشان داد که بین پهنای دوایر رویشی بلوط با بارندگی شهریور (سپتامبر) و حداقل دمای آبان (نوامبر) در سطح اطمینان %95 ، ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد و همچنین بین پهنای دوایر رویشی بلوط با حداقل دمای تیر (جولای) در سطح اطمینان 95 درصد، ارتباط منفی و معنی داری وجود دارد و بارندگی بیشتر از دما روی رویش تأثیر داشته است. میزان رویش گونه توسکا نیز با حداقل دمای ماه های آذر (دسامبر)، اسفند (مارس) و تیر (جولای) و حداکثر و میانگین دمای ماه آبان (نوامبر) همبستگی منفی و معنی داری در سطح اطمینان %95 وجود دارد. علاوه بر این، میزان رویش گونه افرا با حداقل دمای ماه مهر (اکتبر) و حداکثر دمای ماه بهمن (فوریه) و میانگین دمای مهر (اکتبر) همبستگی منفی و معنی دار و با میانگین دمای ماه دی (ژانویه) همبستگی مثبت و معنی داری در سطح اطمینان %95 دارند. علاوه براین میزان متوسط رویش جاری سالیانه بلوط بلندمازو 9/4،افراپلت 92/3 و توسکای ییلاقی 07/4 بدست آمد.