نام پژوهشگر: سارا نجفی

بررسی و صیت نامه نویسی در دوره ی اسلامی تا پایان خلافت اموی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  سارا نجفی   بهرام امانی چاکلی

وصیت، یکی از سنت های پسندیده ای است که قبل از اسلام در میان اعراب رواج داشت؛ پس از ظهور اسلام نیز با توجه به تأکیدهای قرآن در خصوص وصیت و نصیحت، این سنت ادامه یافت. مفهوم وصیت در عصر اسلامی تحول ویژه ای یافت، و با توجه به نظام جدیدی که بر جامعه حاکم شده بود، موضوعاتی که در وصیت های دوره ی پیش مورد اهمیت بود، تغییر کرد و به جای آن مفاهیم جدیدی در وصایا شکل گرفت. به طوری که نمی توان وصیت این دوره را با دوره ی قبل کاملاً مشابه دانست. پس از ظهور اسلام، اعراب، به شدت، تحت تأثیر وحی و اسلوب بیانی آن قرار گرفتند. در وصیت های دوره ی اسلامی به ویژه دور ی پیامبر(ص) و خلفای راشدین، کاربرد آیات قرآن، نمود خاصی دارد. رفته رفته موضوعات دینی و اخلاقی که در وصیت های پیامبر(ص) و خلفای راشدین، از مهم ترین موضوعات مطروحه بود، در دوره ی اموی، جای خود را به مسایل سیاسی داده و می توان گفت، وصیت در دوره ی اموی از جنبه ی دینی و تربیتی خود دور و به مسایل دنیوی و سیاسی نزدیک شد. در این دوره، وصیت نامه ی خلفا، به منزله ی عهدنامه ی حکومتی است که در آن خلیفه ، جانشین پس از خود را معین نموده و مردم را ملزم می دارد که از وصیت وی پیروی نمایند.