چکیده نوشتار حاضر به بررسی و بازکاوی دقیق سیره ی تربیتی امام علی علیه السلام در رعایت حقوق اجتماعی امت می پردازد. در الگوی حکومت اسلامی امام علی علیه السلام که از متن کتاب و سنت نبوی برخاسته است، جایگاه مردم و پاسداشت حقوق اجتماعی آنان از سوی حاکمیت اسلامی از مهم ترین مولفه های مورد توجه است. در گفتار و رفتار آن حضرت، حمایت از حقوق افراد جامعه در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد، زیرا در دیدگاه امام علیه السلام، هر انسانی که در جامعه دینی زندگی می کند، حقوقی دارد که می بایست از آن بهره مند شود و این، اصل مهم و پایه ای در مناسبات حقوقی حکومت اسلامی شمرده می شود. امام علی علیه السلام، رضایت و ایفای حقوق عمومی را، شرط اصلی موفقیت حکومت اسلامی می داند. ارائه ی الگوی مناسب و راهکارهای عملی برای اداره ی امور جامعه ی اسلامی در سیره ی امام علیه السلام از دیگر موضوعات مورد بررسی در این پژوهش می باشد؛ امام هرجا از تعهدهای مردم نسبت به حکومت سخن به میان می آورد، بی درنگ، از وظایف دولت اسلامی نسبت به افراد جامعه یاد می کند. افزون بر آن، به کارگزاران خویش سفارش می نماید با مهربانی و گشاده رویی و اجرای دقیق عدالت با مردم برخورد کنند. این حقوق متقابل از نظر امام علیه السلام می تواند ضامن پایداری نظام و آزادی مردم باشد؛ و آن گاه که مردم با وظایف قانونی و حقوقی خود آشنا شوند، برآیند آن، اعتماد متقابل میان مردم و حکومت خواهد بود. در این صورت، حقوق اجتماعی و فردی همه شهروندان حفظ می شود و حضور همگانی در عرصه های سیاسی، اجتماعی معنا و مفهوم تازه ای می یابد؛ و جامعه ای که خواهان عزت و پایداری است باید به این حقوق پایبند باشد. کلمات کلیدی: سیره ی تربیتی، امام علی علیه السلام، حقوق اجتماعی، مسوولیت، جامعه.