منطقه آزاد ارس در محدوده ای به وسعت حدود 51 هزار هکتار بخش هایی از شهرستان های جلفا و کلیبر را در مرزهای ایران با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و خودمختار نخجوان دربرمی گیرد که این منطقه به دلیل واقع شدن در محدوده مناطق حفاظت شده کیامکی و ارسباران همچنین دارا بودن جاذبه های طبیعی گردشگری فراوان مورد توجه گردشگران و طبیعت گردان بوده و به لحاظ حساسیت زیست محیطی آن ( قرار گیری در دو منطقه حفاظت شده فوق و همچنین رود خانه ارس ) که تنها در نوروز سال جاری بیش از یک میلیون و 274 هزار نفر از این منطقه بازدید کردند . بطوریکه میدانید آمایش سرزمین و استفاده صحیح و مناسب با ویژگی های محیطی از منابع و داده های طبیعی در سطح منطقه و کشور ،از اصول اولیه و مهم توسعه به شمار می آید . با عنایت به مطالعات توصیفی و تحلیلی وکاربری های صنعتی و تجاری و وفضای سبز شهری -کاربری کشاورزی -کاربری آبزی پروری -کاربری تفرج گسترده -توسعه شهری و صنعتی مورد استفاده در شرایط فعلی منطقه، به نظر می رسد که انطباق کاربری های مورد استفاده فوق با قابلیت و پتانسیل زمین ها سنخیتی نداشته و همین عامل ضرورت هر چه بیشتر این تحقیق را برای ما نمایان می سازد. هدف از انجام این مطالعه بررسی و ارزیابی توان زیست محیــــطی اراضی( اکولوژیک) منطقه در جهت بهینه سازی کاربری های تعریف شده می باشد. لذا تلاش بر این است که با انجام این تحقیق بتوان از پتانسیل های اکولوژیکی اراضی درجهت استفاده اصولی سرزمین در سطح محدوده منطقه آزاد ارس گامی برداشته شود و پایه های آمایشی در این منطقه فراهم گردد.

مهم اینکه در ایران طرح های جامع به عنوان اصلی ترین طرح کنترل و جهت دهی توسعه شهرها مورد استفاده قرار دارند اما با وجود گذشت چند دهه از تهیه اولین طرح جامع و مصرف هزینه های کلان در تهیه این طرح ها به نظر می رسد که بسیاری از آنها در عمل با مشکل مواجه بوده و به دلایل مختلف از قبیل نارسایی در تهیه ، تصویب ، اجرا و هم چنین عدم وجود دیدی واقع گرا از امکانات و نیازهای شهر و نیز فقدان انعطاف پذیری طرح ها و ...تحقق کامل این طرح ها امکان ناپذیر شده است. بنابراین تحقیق حاضر بر آن است تا با نگرشی از جزء به کل میزان تحقق طرح جامع را در شهرستان ماکو با مطالعه روی فاکتورهای معین (جمعیت ، تراکم جمعیت ، سرانه کاربریها )تحلیل نماید .

رشد روز افزون جمعیت فشار بر عرصه های طبیعی را افزایش و بهره برداری غیراصولی و تغییر کاربری ها سبب تخریب اکوسیستم ها شده است. جای پای بوم شناختی یک ابزار ارزیابی میزان ارتباط انسان با طبیعت است. این شاخص کیفیت نیازهای یک گروه انسانی را که با مقدار مشخصی از سطح زمین و آب به تولید مواد مصرفی و دفع زائد حاصل از زندگی خود اقدام می کند، اندازه گیری می نماید. جای پای بوم شناختی مقایسه جامعی از تقاضا و مقدار عرضه منابع طبیعی ارائه می دهد. در ارزیابی جای پای بوم شناختی، جای پای بوم شناختی واقعی یک منطقه با جای پای بوم شناختی بالقوه ای که برای پایداری آن منطقه مورد نیاز خواهد بود، سنجیده می شود. هم اکنون جای پای بوم شناختی به عنوان یک شاخص توسعه پایدار به طور گسترده پذیرفته شده است. پژوهش حاضر قصد دارد تا رد پای اکولوژیکی توسعه منطقه آزاد ارس را ارزیابی کند. داده های تحقیق از روش اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری شدند و محاسبه رد پای اکولوژیکی در توسعه منطقه آزاد ارس، نشان می دهد انطباقی بین توسعه و بهره برداری های صورت گرفته با ظرفیت محیطی منطقه وجود ندارد.

فقدان کیفیت مطلوب محیط شهری در پاسخگویی به نیاز شهروندان موجب بروز بحران کیفیت در شهرها شده است. در شهرها امروزی، امنیت، آلودگی، سروصدا، شلوغی، کمبود فضای سبز و گذران اوقات فراغت، دسترسی، زیبایی، تنوع و سرزندگی و ... به صورت مشکلات روزمره ی شهروندان شده است. اهمیت و نقش کیفیت محیط در جنبه های گوناگون زندگی، ماهیت ویژه محیط های شهری، نقش فزاینده محیط سکونتی شهری به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی و وجود تعداد افراد زیادی که به شدت تحت تأثیر شرایط غالب محیط شان هستند، بررسی چگونگی کیفیت محیط های شهری را تبیین می نماید. هداف از انجام این پژوهش، سنجش کیفیت محیط شهری در شهر جدید سهند از دیدگاه شهروندان است. از این رو، با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت محیط شاخص های تأثیرگذار، نحوه ارتباط این شاخص ها و نحوه سنجش آنها را در محیط های شهری بررسی می نماید. مبنای سنجش کیفیت محیط در شهر جدید اندیشه معیار رضایتمندی از کیفیت محیط شهری از نظر شهروندان است. روش شناسی موضوع بر مبنای روش تحلیل عاملی تأییدی قرار گرفته و مدل مورد استفاده نیز بر مبنای تجربیات و مطالعه موردی شهر جدید سهند فراهم شده است. این مدل دارای ساختار سلسله مراتبی بوده و متشکل از شاخص ها و زیر شاخص هایی است که در پنج سطح طراحی شده است بر مبنای زیرشاخص ها سطح آخر گویه هایی در قالب پرسشنامه تدوین شده و براساس میزان رضایتمندی و میزان ناراحتی و آزردگی خاطر از عوامل محیطی، کیفیت محیط شهر توسط شهروندان مورد ارزیابی قرار گرفته اشت. نتایج نشان می هد که میزان رضایت ساکنان از کیفیت محیط شهر جدید سهند نمره 2/93 (5>1 با میانه 3) است که در سطح پایین تر از میانگین است. همچنین بررسی گویه های دسترسی به خدمات عمومی میانگین 3/34 بدست آمد که حاکی از مطلوبیت در حد متوسط است که وسایل حمل و نقل عمومی با 2/89 ضعیف ترین گزینه و اماکن عمومی با میانگین 3/74 بهترین حالت را دارا می باشد. از ویژگی های کالبدی محل سکونت، بهداشت محیط میانگین 68/2 بدست آمد که نشان از مطلوبیت ضعیف آن در شهر است و گزینه فرم، شکل و نمای ساختمان ها با 6/32 بهترین مطلوبیت را از دید ساکنین دارد. اولویت بندی متغیرها نشان می دهد که دسترسی به خدمات، ویژگی های کالبدی محل سکونت، امنیت اجتماعی و سابقه سکونت به ترتیب با میانگین رتبه های 3/28، 2/93، 2/71و 2/06 هستند.

مصرف نه تنها مقوله ای فراتر از رفع نیازهای حیاتی است بلکه خود آرمان و هدف می باشد. مصرف گرایی نمادین به معنای استفاده از اجناس مارک دار و با برند خاص می باشد که خود اثرات فضایی همچون جدایی گزینی اکولوژیک ،را در پی دارد. این تحقیق قصد دارد تا به بررسی نقش مصرف گرایی نمادین در جدایی گزینی اکولوژیک کوی ولعصر و فردوس شهر تبریز بپردازد.جامعه آماری پژوهش کوی ولیعصر و فردوس است که تعداد 350 نمونه از کوی ولیعصر و 150 نمونه ازکوی فردوس به صورت تصادفی انتخاب شدند و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند.آزمون همبستگی کندال ،اسپیرمن و پیرسون جهت تائید فرضیه ها به کار گرفته شدند.یافته های تحقیق نشان از آن دارد که بین مصرف گرایی نمادین و جدایی گزینی اکولوژیک در رابطه محدوده مورد مطالعه وجود دارد.

از آنجایی که همواره میان توسعه اقتصادی-اجتتماعی،شهرنشینی و مدیری پایداریا برنامه ریزهای کلان راهدردی ،ارتدا تنگاتنگی وجود داشته اس ،موضوع وفرایند برنامه ریزیها و استراتژیهای توسعه شهری نیز با جغرافیا و مدیری سیاسی رابطه مستقیمی وموثری دارد .اهمی این رابطه زمانی آشکارتر میشود که متوجه شویم مسائل معماهای شهری ریشه در سیاس ها و راهدردهایی دارند که غالدا" بدانها کمتر توجه میشود . شهرهای امروزی سعی دارند به مسائل و نیازهای روز پاسخ دهند و بتوانند همزمان با پیشترف های تکنولوژی و علمی خود را به روز نمایند .برداشتهای انتزاعی از یک شهر ،شاید در کل بتواند به بهدود شرای آن کمک کند ولی امروزه بیش از هر زمان دیگری بین شهرها ،رقاب و مقایسه عملکردهای وشرای وجود دارد رفع نیازهاو نابرابریهای شهری ،تلاشی چند جانده و یکپارچه توس اجزاء گوناگون مدیری محلی و منطقه ای میطلدد .یکی از رویکردهای اساسی در این زمینه استراتژیهای توسعه شهردر شهرهای کوچک )شهر خمارلو(اس . استراتژیهای توسعه شهری از اواس دهه 3791 به صورت مقطعی در سط ایالتی با شیوه ای منسجم تر و به صورت یک استراتژی کلی مدیریتی در کشورهای توسعه یافته طرح ریزی شده اند.در این پایان نامه ضمن اشاره به مهمترین ابعاد سیاستهای عمومی شهرخمارلو و تاریخچه شهر ،موانع فیزیکی ،انسانی ،جغرافیایی ، وضعی طدیعی شهر و... و همچنین چارچوب و اصول استراتژیهای توسعه شهری در شهرهای کوچک )شهر خمارلو( به اختصار تشری شده اس .

تغییرات سریع و جابجایی گسترده جمعیتی ناشی از مدرنیزم، شهرها را با مشکلات عدیده ای مواجه نمود، که بافت های نابهنجار و سکونت غیر رسمی به خصوص در اطراف کلانشهرها مشاهده می شود، ولی این پدیده مختص کلانشهرها نیست و شهرهای میانی نیز در مدیریت خود با این مشکل مواجه هستند، در این میان شهر خوی با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، دارای بافت نابهنجار ناشی از اسکان غیر رسمی می باشد. مهمترین بخش از بافت مذکور به لحاظ وسعت و شدت، محله جمشیدآباد است که جمعیت زیادی از حاشیه نشین شهر خوی را به خود اختصاص می دهد، در مجموع این مناطق به دلایل مختلف، معمولاً دارای آسیب پذیری بالایی در برابر زلزله نسبت به سایر مناطق شهری هستند که هدف این پژوهش، بررسی و شناخت آسیب پذیری بافت محله جمشیدآباد شهر خوی از این منظر می باشد، داده های تحقیق از طریق پیمایش و میدانی و نیز منابع موجود در سازمانها بدست آمد. برای تحلیل داده ها از ترکیب روشهای توصیفی و تحلیلی در داخل تحلیل فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) و شبکه عصبی مصنوعی بهره گرفته شده و نتایج پژوهش آسیب پذیری بیشتر بافتهای نابهنجار شهری را در مقابل زلزله نشان می دهد.

توسعه سریع شهری، در چند دهه ی معاصر از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، محیطی و غیره زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. مطرح شدن توسعه ی پایدار ، به عنوان شعار اصلی هزاره ی سوم نیز ناشی از اثرات شهرها بر گستره ی زیست کره و ابعاد مختلف زندگی انسانی است. بدون شک بحث از پایداری و توسعه پایدار بدون توجه به شهرها و شهرنشینی بی معنی خواهد بود. در این پژوهش سعی شد تا بر اساس معیارهای مسکن پایدار به بررسی توسعه پایدار در شهر خوی پرداخته شود. توجه کمی و کیفی به مسائل مسکن شهری می تواند به توسعه شهری شهرهای کشور و به دنبال آن اهداف توسعه ملی در سایر بخش ها کمک شایان توجهی نماید. در پژوهش حاضر با رویکردی نوین و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و به کمک منطق فازی به مسائل مسکن پایدار شهری در شهر خوی پرداخته شد. وسعت شهر خوی در محدوده طرح تفصیلی و توسعه و عمران 1050 هکتار و با در نظر گرفتن ساخت و سازهای پیرامونی خارج از محدوده بالغ بر 1422 هکتار است. در سطح نواحی شهر خوی وضعیت مسکن از نظر شاخص های اقتصادی، کالبدی، رفاهی، محیط زیستی و ... بررسی شد از نظر شاخص های کالبدی وضعیت مسکن از نظر مصالح به کار گرفته شده بررسی شد از نظر وضعیت اقتصادی میزان قیمت مسکن بررسی گردید و همچنین سایر پارامترها، سپس این عوامل به صورت نقشه در آمدند که جهت تهیه نقشه ها از ابزارهای مختلفی استفاده شد. براساس نظریه های توسعه ی شهر پایدار، وضعیت پایداری نواحی مختلف بدست آمد که در بین نواحی، ناحیه 3 وضعیت مناسب تری نسبت به سایر نواحی دارد که این محلّه، از نظر پایداری در سطح خیلی خوب است. نواحی 4 در جایگاه بعدی قرار می گیرد.

ناپایداری توسعه جوامع بشری در دو قرن اخیر و پیامدهای زیانبار آن، رهیافت توسعه پایدار را به عنوان مهمترین موضوع دهه آخر قرن بیستم، مطرح می سازد. پایداری شهری نیز به عنوان شاخه ای مهم در این مفهوم، پدیده ای با ابعاد گسترده و پیچیده است که در رشد و تکوین شهرها عوامل اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی را مورد توجه قرار می دهد. روش این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی هست، با توجه به هدف تحقیق، در گام نخست جهت تدوین مبانی نظری تحقیق و مطالعات صورت گرفته از مطالعات کتابخانه ای-اسنادی استفاده شد، سپس در ادامه ی تحقیق، جهت دستیابی به اهداف تحقیق مطالعه ی میدانی در پیش گرفته شد. ابزار پژوهش حاضر، پرسشنامه هست که پس از نمونه گیری از کارشناسان و مردم بومی موردنظر سوالات در بین آن ها توزیع و توسط آن ها تکمیل شد، برای تجزیه وتحلیل داده های پرسشنامه نیز از نرم افزار spss و آزمون آماری t-test استفاده شد. روایی تحقیق با استفاده از تحقیقات قبلی و مصاحبه با کارشناسان روایی ابزار تحقیق، تأیید گردید. پایایی ابزار تحقیق نیز از طریق آزمون آلفا کرونباخ7/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی ابزار تحقیق است. جامعه آماری این مطالعه382 نفر از ساکنان شهر تبریز در محدوده مورد مطالعه هستند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که احیاء و باز سازی بافت های فرسوده شهری سبب بالا رفتن شاخص های توسعه پایدار شهری در ابعاد کالبدی،اقتصادی و اجتماعی می شود. و در این بین افزایش بیشتر پایداری در بعد کالبدی محلات بیشتر از سایر ابعاد به چشم می خورد.